İçeriğe atla

Risperidon

Risperidon
Klinik verisi
Uygulama
yolu
Oral, intramüsküler enjeksiyon
Farmakokinetik veri
Biyoyararlanım%70 (oral)[1]
MetabolizmaHepatik
Eliminasyon yarı ömrü20 saat (oral), 3–6 gün (enjeksiyon)[1]
Tanımlayıcılar
CAS Numarası
CompTox Bilgi Paneli (EPA)
ECHA Bilgi Kartı100.114.705 Bunu Vikiveri'de düzenleyin
Kimyasal ve fiziksel veriler
FormülC23H27FN4O2

Risperdal markası altında satılan Risperidon, şizofreni ve bipolar bozukluğu tedavi etmek için kullanılan atipik bir antipsikotiktir. Ağız yoluyla veya kas içine enjeksiyon yoluyla alınır.[1] Enjekte edilebilir versiyon uzun süre etkilidir ve etkisi yaklaşık iki hafta sürer.[2]

Yaygın yan etkiler arasında hareket sorunları, uyku hali, baş dönmesi, görmede güçlük, kabızlık ve kilo artışı sayılabilir.[1][3] Ciddi yan etkiler arasında potansiyel olarak kalıcı hareket bozukluğu olan geç diskinezi ve ayrıca nöroleptik malign sendromu, artan intihar riski ve yüksek kan şekeri seviyeleri sayılabilir.[1][2] Demans sonucu psikozu olan yaşlı kişilerde ölüm riskini artırabilir.[1] Hamilelikte kullanımının güvenli olup olmadığı bilinmemektedir.[1] Etki mekanizması tam olarak açık değildir, ancak dopamin ve serotonin antagonisti etkisi olduğuna inanılmaktadır.[1]

Risperidon çalışması 1980'lerin sonlarında başladı ve 1993'te Amerika Birleşik Devletleri'nde satış için onaylanmıştır.[1][4][5] Dünya Sağlık Örgütü'nün Temel İlaçlar Listesi'nde yer almaktadır.[6] Jenerik bir ilaç olarak mevcuttur.[2] 2018'de Amerika Birleşik Devletleri'nde en sık reçete edilen 159. ilaç olmuştur.[7][8]

D- amino asit oksidaz inhibisyonu hariç risperidon farmakodinamiği

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f g h i "Risperidone". The American Society of Health-System Pharmacists. 2 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2015.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "AHFS2015" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: )
  2. ^ a b c Tarascon Pocket Pharmacopoeia 2015 Deluxe Lab-Coat Edition. Jones & Bartlett Learning. 2015. ss. 434-435. ISBN 9781284057560.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "Ric2015" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: )
  3. ^ "Weight gain and glucose dysregulation with second-generation antipsychotics and antidepressants: a review for primary care physicians". Postgraduate Medicine. 124 (4): 154-67. July 2012. doi:10.3810/pgm.2012.07.2577. PMID 22913904. 
  4. ^ The American Psychiatric Publishing textbook of psychopharmacology. 4th. Washington, D.C.: American Psychiatric Pub. 2009. s. 627. ISBN 9781585623099. 
  5. ^ "Risperdal- risperidone tablet Risperdal M-Tab- risperidone tablet, orally disintegrating Risperdal- risperidone solution". DailyMed. 30 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2019. 
  6. ^ World Health Organization model list of essential medicines: 21st list 2019. Cenevre: World Health Organization. 2019. WHO/MVP/EMP/IAU/2019.06. License: CC BY-NC-SA 3.0 IGO. 
  7. ^ "The Top 300 of 2021". ClinCalc. 16 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2021. 
  8. ^ "Risperidone - Drug Usage Statistics". ClinCalc. 29 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2021. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

Diğerlerinin yanı sıra Aldactone markası altında satılan Spironolakton, öncelikle kalp yetmezliği, karaciğer skarlaşması veya böbrek hastalığına bağlı sıvı birikimini tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır. Ayrıca yüksek tansiyon, takviye ile düzelmeyen düşük kan potasyumu, erkek çocuklarda erken ergenlik, kadınlarda akne ve aşırı kıllanma tedavisinde, trans kadınlarda transseksüel hormon tedavisinin bir parçası olarak kullanılmaktadır. Spironolakton ağızdan alınır.

<span class="mw-page-title-main">Abirateron asetat</span> kimyasal birleşik

Zytiga markası altında satılan abirateron asetat, prostat kanserini tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır. Ağızdan alınır.

<span class="mw-page-title-main">Beklometazon</span> kimyasal bileşik

Beklometazon dipropionat olarak da bilinen ve Qvar markası altında satılan Beklometazon, bir steroid ilaçtır. İnhaler, krem, hap ve burun spreyi olarak mevcuttur. İnhaler formu astımın uzun süreli tedavisinde kullanılır. Krem dermatit ve sedef hastalığı için kullanılabilir. Haplar ülseratif kolit tedavisinde kullanılmıştır. Nazal sprey, alerjik rinit ve nazal polipleri tedavi etmek için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Valproik asit</span> antiepileptik ilaç

Valproat ve onun valproik asit, sodyum valproat ve valproat semisodyum formları, öncelikle epilepsi ve bipolar bozukluğu tedavi etmek ve migren baş ağrılarını önlemek için kullanılan ilaçlardır. Absans nöbetleri, kısmi nöbetler ve jeneralize nöbetleri olanlarda nöbetlerin önlenmesi için faydalıdırlar. Damardan veya ağızdan verilebilirler.

Hidralazin, yüksek tansiyon ve kalp yetmezliğini tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır. Ağız yoluyla veya damar içine enjeksiyon yoluyla verilir. Etkiler genellikle 15 dakika civarında başlar ve altı saate kadar sürer.

<span class="mw-page-title-main">Primidon</span>

Çeşitli markalar altında satılan Primidon, kısmi ve genel nöbetleri ve esansiyel titremeleri tedavi etmek için kullanılan bir barbitürat ilaçtır. Ağızdan alınır.

Nadolol, yüksek tansiyon, kalp ağrısı ve atriyal fibrilasyonu tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır. Ayrıca migren baş ağrılarını ve siroz komplikasyonlarını önlemek için kullanılmıştır. Ağızdan alınır.

Bisoprolol, kalp hastalıkları için en yaygın olarak kullanılan bir beta bloker ilaçtır. Buna özellikle yüksek tansiyon, kalbe yeterli kan akışı olmamasından kaynaklanan göğüs ağrısı ve kalp yetmezliği dahildir. Ağızdan alınır.

Prednisolon, belirli alerji türlerini, inflamatuar durumları, otoimmün bozuklukları ve kanserleri tedavi etmek için kullanılan bir steroid ilaçtır. Bu durumlardan bazıları adrenokortikal yetmezlik, yüksek kan kalsiyumu, romatoid artrit, dermatit, göz iltihabı, astım ve multipl sklerozu içerir. Ağız yoluyla alınabilir, damara enjekte edilebilir, topikal olarak cilt kremi veya göz damlası olarak kullanılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Timolol</span> kimyasal bileşik

Timolol, ağız yoluyla veya göz damlası olarak kullanılan bir beta bloker ilaçtır. Göz damlası olarak, oküler hipertansiyon ve glokom gibi göz içindeki artan basıncı tedavi etmek için kullanılır. Ağız yoluyla yüksek tansiyon, kalbe yetersiz kan akışı nedeniyle göğüs ağrısı, kalp krizi sonrası komplikasyonları önlemek ve migreni önlemek için kullanılır.

Levotiroksin, tiroid hormonu tiroksininin (T4) üretilmiş bir şeklidir. Hashimoto hastalığı ve miksödem koma olarak bilinen ciddi bir form dahil olmak üzere tiroid hormon eksikliğini (hipotiroidizm) tedavi etmek için kullanılır. Ayrıca belirli tipteki tiroid tümörlerini tedavi etmek ve önlemek için de kullanılabilir. Kilo kaybı için endike değildir. Levotiroksin ağızdan alınır veya damardan enjeksiyonla verilir. Belirli bir dozun maksimum etkisinin ortaya çıkması altı hafta kadar sürebilir.

<span class="mw-page-title-main">Ranolazin</span>

Ranolazin, kalp ile ilgili göğüs ağrısını tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır. Genellikle yetersiz kaldığında diğer ilaçlarla birlikte kullanılır. Kadınlarda faydaları erkeklere göre daha az görünmektedir. Ağızdan alınır.

Akineton markası altında satılan Biperiden, Parkinson hastalığını ve bazı ilaca bağlı hareket bozukluklarını tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır. Tardif diskineziler için önerilmez. Ağız yoluyla, damar veya kas içine enjeksiyon yoluyla alınır.

Purinethol markası altında satılan merkaptopürin, kanser ve otoimmün hastalıklar için kullanılan bir ilaçtır. Spesifik olarak akut lenfositik lösemi (ALL), kronik miyeloid lösemi (KML), Crohn hastalığı ve ülseratif kolit tedavisinde kullanılır. Akut lenfositik lösemi için genellikle metotreksat ile birlikte kullanılır. Ağızdan alınır.

Sotalol, anormal kalp ritimlerini tedavi etmek ve önlemek için kullanılan bir ilaçtır. Potansiyel olarak ciddi yan etkiler nedeniyle yalnızca önemli anormal kalp ritimleri olanlarda önerilir. Kanıtlar, uzun süreli kullanımda ölüm riskinin azalmasını desteklemez. Ağız yoluyla veya damar içine enjeksiyon yoluyla alınır.

<span class="mw-page-title-main">Pirantel</span> kimyasal bileşik

Pyrantel, bir dizi parazit solucan enfeksiyonunu tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır. Buna ascariasis, kancalı kurt enfeksiyonları, enterobiasis trichostrongyliasis ve trichinellosis dahildir. Ağızdan alınır.

Ropinirol, Parkinson hastalığını ve huzursuz bacak sendromunu tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır. Parkinson hastalığında dozun etkiye göre ayarlanması gerekir ve tedavi aniden kesilmemelidir. Ağızdan alınır.

Torsemid olarak da bilinen torasemid, kalp yetmezliği, böbrek hastalığı ve karaciğer hastalığı ve yüksek tansiyon nedeniyle oluşan aşırı sıvı yükünü tedavi etmek için kullanılan idrar söktürücü bir ilaçtır. Yüksek tansiyon için daha az tercih edilen bir tedavi yöntemidir. Ağız yoluyla veya damar içine enjeksiyon yoluyla alınır.

Mesalamin veya 5-aminosalisilik asit (5-ASA) olarak da bilinen mesalazin, ülseratif kolit ve Crohn hastalığı dahil olmak üzere inflamatuar bağırsak hastalığını tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır. Genellikle hafif ila orta şiddetli hastalık için kullanılır. Ağızdan veya makattan alınır.

Sefiksim, bir dizi bakteriyel enfeksiyonu tedavi etmek için kullanılan bir antibiyotik ilaçtır. Bu enfeksiyonlar orta kulak iltihabı, strep boğaz, pnömoni, idrar yolu enfeksiyonları, gonore ve Lyme hastalığını içerir. Gonore için tipik olarak sadece bir doz gereklidir. Amerika Birleşik Devletleri'nde belsoğukluğu için seftriaksonun ikinci basamak tedavisidir. Ağızdan alınır.