İçeriğe atla

Rio Negro (Amazon)

Rio Negro

Rio Negro (Portekizce: Rio Negro; İspanyolca: Río Negro) Güney Amerika'da bulunan bir nehir. Amazon Nehri'ne katılan nehirlerden sol grubun en büyük nehridir. Dünyanın en büyük karasu nehridir ve dünyanın ortalama akıntıya göre en büyük on nehrinden birisidir. Orinoco ve Amazon havzaları arasında kendi su havzası kaynaklarına sahiptir. Güney Venezuela'da Casiquiare kanalı yoluyla Orinoco ile bağlanır. Rio Negro kaynaklarının bulunduğu Kolombiya'da ismine Guainía Nehri denir.

Kaynakça

  • Goulding, M., Carvalho, M. L., & Ferreira, E. J. G. (1988). Rio Negro, rich life in poor water : Amazonian diversity and foodchain ecology as seen through fish communities. The Hague: SPB Academic Publishing. ISBN 90-5103-016-9
  • Saint-Paul, U., Berger, U., Zuanon, J., Villacorta Correa, M. A., García, M., Fabré, N. N., et al. (2000). Fish communities in central Amazonian white- and blackwater floodplains. Environmental Biology of Fishes, 57(3), 235-250.
  • Sioli, H. (1955). Beiträge zur regionalen Limnologie des Amazonasgebietes. III. Über einige Gewässer des oberen Rio Negro-Gebietes. Arch. Hydrobiol., 50(1), 1-32.
  • Wallace, A. R. (1853). A narrative of travels on the Amazon and Rio Negro, with an account of the native tribes, and observations on the climate, geology, and natural history of the Amazon Valley. London: Reeve.
  • Wright, R. (2005). História indígena e do indigenismo no Alto Rio Negro. São Paulo, Brazil: UNICAMP & Instituto Socioambiental. ISBN 85-7591-042-6.
Wikimedia Commons'ta Rio Negro (Amazon) ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ekoloji</span> Organizmaların ve çevrelerinin incelenmesi

Ekoloji ya da doğa bilimi, canlıların hem kendi aralarında hem de fiziksel çevreleri ile olan ilişkileri inceleyen bilim dalıdır. Ekoloji canlıları birey, popülasyon, komünite, ekosistem ve biyosfer düzeylerinde inceler. Ekoloji çok yakından ilişkili olduğu biyocoğrafya, evrimsel biyoloji, genetik, etoloji ve doğa tarihi dallarıyla örtüşür. Ekoloji, biyoloji biliminin bir dalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Bolivya</span> Güney Amerikada denize kıyısı olmayan ülke

Bolivya, resmî adıyla Çokuluslu Bolivya Devleti bir Güney Amerika ülkesidir. Başkenti Sucre olup; La Paz, Cochabamba, Santa Cruz, Potosi diğer önemli şehirlerinden birkaçıdır.

<span class="mw-page-title-main">Amazon (Nehir)</span>

Güney Amerika'da bulunan Amazon nehri, Afrika'daki Nil Nehri'nden sonra dünyanın en uzun ikinci nehridir. Büyük Okyanus'a 160 km. mesafede, Peru'daki And Dağları'nın doruklarından doğarak doğuya doğru bir seyir izleyip Atlas Okyanusu'na dökülür. 6.400 km uzunluğundaki Amazon'un taşıdığı su miktarı Mississippi, Nil ve Yangtze nehirlerinin taşıdıkları suların toplamından fazladır. Amazon, yıllık ortalama 180.000 m³/sn olan debisiyle ve suladığı Amazon Havzası'nın büyüklüğü itibarıyla en büyük nehirdir. Denize döküldüğü Atlas Okyanusu kıyılarında genişliği yaklaşık 240 km'dir.

<span class="mw-page-title-main">Kanyon</span> coğrafi terim, uçurumların arasındaki aralık

Kanyon, Dünya yüzeyinde nehirlerce oluşturulmuş derin vadilere denir. Türkçeye Frenk dillerden gelen Kanyon adı, kaynağı İspanyolca asıllı olan cañón sözüdür.

<span class="mw-page-title-main">Atlas Okyanusu</span> Avrupa ve Afrikayı Amerikadan ayıran okyanus

Atlas Okyanusu veya Atlantik Okyanusu, 106.460.000 km2 yüzölçümü ile Dünya'nın en büyük ikinci okyanusudur. Dünya yüzeyinin yaklaşık %20'sini ve Dünya'nın su yüzeyinin yaklaşık %29'unu kaplar. Bir zamanlar tek parça olan ana kıtanın bölünmesiyle oluşmuştur. Avrupa ve Afrika'yı Amerika kıtalarını ayırır. Avrupalı bakış açısıyla "Eski Dünya"yı "Yeni Dünya"dan ayırdığı kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Casiquiare Kanalı</span> Venezuelada bir nehir

Casiquiare Kanalı, Venezuela'da Orinoco ve Amazon Nehir sistemleri birbirine bağlayan yeryüzünün en büyük bifurkasyonu. Brazo Casiquiare Nehri, yukarı Orinoco'da dala ayrılır ve Rio Negro üzerinden Amazonlara akar. Su seviyesine göre Brazo Casiquiare'nin suyu kuzeye doğru da, yani Orinoco istikametinde de akar.

<span class="mw-page-title-main">Orinoco</span>

Orinoco, 2140 km uzunluğuyla Güney Amerika'nın en uzun nehirlerinden biri. Nehir yatağının tümü Venezuela mülkiyetindeki topraklardadır.

<span class="mw-page-title-main">Amazon nehir yunusu</span>

Amazon nehir yunusu ya da diğer adlarıyla Boto, Pembe nehir yunusu Amazon Nehri ve Orinoco Nehri sistemlerinde bulunan bir tatlısu nehir yunusudur. Nehir yunuslarının en büyüğü olan bu tür, aynı yaşam alanı içinde bulunan ancak gerçek bir nehir yunusu türü olmayan Tucuxi ile karıştırılmamalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Haliç yunusu</span>

Haliç yunusu ya da Tucuxi Amazon havzasındaki nehirlerde ve Güney Amerika'nın kuzey ve doğu kıyılarında denizlerde bulunan bir yunus türüdür. "Tucuxi" adı Tupi dilindeki tuchuchi-ana sözcüğünden türetilmiştir ve türün genel adı olarak kullanılmaktadır. Amazon nehir yunusu gibi gerçek nehir yunusları ile benzer coğrafi bölgelerde bulunmasına rağmen haliç yunusu genetik olarak nehir yunuslarına benzememektedir ve deniz yunusları (Delphinidae) familyasında yer almaktadır. Fiziksel olarak, özellikle de denizde bulunan tipi afalinaya benzer. Ancak yeteri kadar yakın olmadığı için kendi cinsi Sotalia altında sınıflanmıştır. Ayrıca gri yunus, gri nehir yunusu, Guyana nehir yunusu, Amerika ırmak yunusu, Sotali, Bufeo negro ve Bufo negro adları da verilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Yangtze</span> Asyanın en uzun nehri

Yangtze Nehri, Yangzi Jiang veya Gök Irmak; Asya'nın en uzun, dünyanın Nil ve Amazon'dan sonra üçüncü en uzun nehridir. Uzunluğu 6.370 km olup Çin'in batısından Doğu Çin Denizi'ne akar. Çincede anlamı "uzun nehir"dir. Dünyada sadece bir ülkeyi sulayan en büyük nehirdir. Tibet Platosu'ndan Min adıyla doğar, Yibin'de Jinsha nehriyle birleşerek Yangtze adını alır. Çongçing, Vuhan, Nankin ve Şanghay'dan geçerek Yangtze Deltası'ndan Doğu Çin Denizi'ne dökülür. Nehir, denge profiline ulaşmış olup ulaşım için elverişlidir. Yolcu ve yük taşımacılığı yapılır. Özellikle delta bölgesine çok yakında bulunan ve dünyanın en büyük limanlarından olan Şanghay Limanı nehir üzerinde en yoğun gemi trafiğinin yaşandığı yerdir.

<span class="mw-page-title-main">Manaus</span>

Manaus, Brezilya'nin kuzeyinde bir kenttir. Amazonas eyaletinin merkezi ve eyaletin en büyük şehridir. Rio Negro Nehri ve Solimõeş Nehri'nin kıyısında, bu ırmakların kavuşup Amazon Nehri'ni oluşturduğu mevkinin yakınında bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Uruguay Nehri</span> Güney Amerikada bulunan bir nehir

Uruguay Nehri Güney Amerika'da bulunan bir nehirdir. Nehir kuzeyden güneye doğru akar ve Brezilya, Arjantin ve Uruguay ülkelerinin topraklarından geçerek Arjantin'in Mesopotamia bölgesini diğer iki ülkeden ayırır. Brezilya'nın Santa Catarina ve Rio Grande do Sul eyaletlerinden geçer; doğuda Arjantin'in Misiones, Corrientes ve Entre Ríos eyaletlerinden; batıda Uruguay'ın Artigas, Salto, Paysandú, Río Negro, Soriano ve Colonia Bölümlerinden geçer. Rio de la Plata'ya katılarak Atlas Okyanusuna dökülür.

<span class="mw-page-title-main">Limpopo Nehri</span> Güney Afrikada nehir

Limpopo Nehri, güney Afrika'nın ortasından başlayarak doğuya doğru akarak Hint Okyanusu'na dökülen bir nehirdir. Ortalama 1,750 km uzunluktadır ve havza alanı 415,000 km² büyüklüktedir. Nehir ağzındaki yıllık ortalama debi 170 m³/s'dir. Afrika'daki Hint Okyanusu'na dökülen nehirler arasında ikinci en büyük nehirdir.

Dünyanın en uzun nehirleri listesi dünyada bulunan 1.000 km'den daha uzun olan nehir sistemlerini ihtiva eder. Uzunluk kavramı karmaşık ve tartışmalıdır. Değişik kaynaklar bir nehir sistemi hakkında bazen birbirinden farklı bilgiler vermektedir. Bilgi kaynaklarından farklı bilgiler verilmiş ise, eğer bu farklar büyük değilse bir ortalama verilmiştir ama eğer farklar çok büyükse değişik kaynaklardan verilen bilgiler ayrı ayrı parantez içine konulup verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Mantaro Nehri</span> Peruda bir nehir

Mantaro Nehri, Peru'nun orta bölgesinden geçen uzun bir nehirdir. Adı Keçuva dilinde "büyük nehir" anlamına gelir. Mantaro, Apurimac Nehri ile birlikte Amazon Nehri'nin kaynaklarından birisidir.

Global 200, küresel koruma organizasyonu olan WWF tarafından korumanın öncelikleri olarak tanımlanan ekolojik bölgelerin listesidir. WWF'ye göre, bir ekolojik bölge "tür dinamiklerinin ve çevresel koşulların büyük çoğunluğunu paylaşan karakteristik bir doğal topluluklar kümesini içeren nispeten büyük bir arazi veya su birimi" olarak tanımlanmaktadır. Örneğin, endemizm düzeylerine bağlı olarak Madagaskar listede birden fazla kez listelenir, eski Baykal Gölü bir kez listelenir ve Kuzey Amerika Büyük Gölleri hiç listelenmez.

<span class="mw-page-title-main">Arjantin coğrafyası</span>

Arjantin coğrafyası, Güney Amerika'nın güneyinde bulunan Arjantin'in coğrafi özellikleridir. Batıda And Dağları ve doğuda Güney Atlantik Okyanusu ile sınırlanan ülkenin komşuları, batıda Şili, kuzeyde Bolivya ve Paraguay ve kuzeydoğuda Brezilya ve Uruguay'dır.

<span class="mw-page-title-main">Amazon Havzası</span>

Amazon Havzası, Güney Amerika'nın Amazon Nehri ve kolları tarafından beslenen bölümüdür. Amazon drenaj havzası 6.300.000 kilometrekare (2.400.000 sq mi) bir alanı kaplamaktadır ve bu değer Güney Amerika kıtasının yaklaşık %35,5'ini oluşturmaktadır. Havza Bolivya, Brezilya, Kolombiya, Ekvador, Fransız Guyanası (Fransa), Guyana, Peru, Surinam ve Venezuela ülkeleri sınırları içinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Xingu Nehri</span>

Xingu Nehri, Brezilya'nın kuzeyinde bulunan bir nehirdir. Nehir, Amazon Nehri'nin güneydoğu kolu olup Amazon Havzası'nın en büyük temiz su kaynaklarından biridir. Mato Grosso eyaletinden başlayarak Pará eyaletinde Amazon Nehri'ne dökülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Paraguay Nehri</span>

Paraguay Nehri, Güney Amerika'da Brezilya, Bolivya, Paraguay ve Arjantin'den geçen bir nehirdir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.