İçeriğe atla

Rina Zaripova

Rina Bayan qızı Zaripova
Doğum12 Mart 1941(1941-03-12)
Minnyar, Aktanış, Tataristan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, Sovyetler Birliği
Ölüm10 Ocak 2008 (66 yaşında)
Kazan, Tataristan Cumhuriyeti, Rusya
VatandaşlıkSovyetler Birliği→
Rusya
Tataristan Cumhuriyeti
Meslek
  • gazeteci
  • çevirmen
  • öğretmen
Çocuk(lar)4

Rina Zaripova (Tatarca: Rena Bayan qızı Zarifova; 12 (19) Mart 1941 – 10 Ocak 2008[1]) Tataristan Cumhuriyeti'nin üstün kültür işçisi unvanına sahip Tatar gazeteci, çevirmen ve öğretmendir. 2001 yılında "Bällür qäläm" ("Kristal kalem") ödülüne layık görüldü.

1973-2002'de "Tatarstan yäşläre" ("Tataristan Gençliği") gazetesinde mektup departmanı müdürü olarak çalıştı. Makaleleri genel olarak ahlak, yetiştirme, aile sorunları gibi konulara değinmekteydi

Hayatı

İlk yılları

12 Mart 1941'de Minnyar köyünde doğdu. Öğretmenlik yapan Mesrüre Zarifullina ve Fethelbayan Ağumov ailesinin kızıydı.[2] Doğum belgesine yanlışlıkla 19 Mart tarihi kaydedilmiştir. Molla ailesinden gelen babası, ailesiyle birlikte komünistlerin politikası gereği birçok kez çalışma yerini değiştirecekti.[3] 1930, 1936 ve 1937'de babasının iki erkek kardeşi ve büyükannesi baskı altına alındı ve vurularak öldürüldü.[4] Her zaman farklı yerler arasında taşınmak zorunda kalan ailesi, kısa bir süre Minnyar ve Käzkäy'de kaldı.[3] Ailesinde sekiz çocuk vardı. Babası Büyük Vatanseverlik Savaşı'na katılmıştır. Bundan sonra ailesi, Zaripova'nın iki yıllık ilk eğitimini aldığı Yaña Älem'e taşındı. Daha sonra ailesi bir süreliğine İske Soltanğol, Şärip ve Yuğarı Gäräy köylerine taşındı.[3] On yıllık eğitim hayatı Yuğarı Gäräy'da tamamlandı.

1960 yılında Elabuga Pedagoji Enstitüsü[5] Rus-Tatar filolojisi fakültesine kabul edildi ve eğitimini 1965 yılında tamamladı. Enstitü tarafından çeşitli yerlere gönderilen Zaripova, Tatar Saralanı (1964-1967) ve Keçe Yılğa (1967-1968) köy okullarında Rus dili ve edebiyatı dersleri verdi.[6][7]

1967'de fizik öğretmenliği yapan Zahit Zarifov ile evlendi.

Kazan'daki hayatı

1968'de ailesiyle birlikte Kazan'a taşındı. 20 Şubat 1969'da ise Zaripov, "Tataristan yäşläre" gazetesinde çalışmaya başladı.[6] 1973 yılında mektup departmanı müdürü oldu ve 2002 yılına kadar bu görevini sürdürdü.[6] Tataristan Radyosu'nda Tatar düzyazı, şiir ve dram klasikleri okumaları yaptı.

13 Şubat 1995'te "Tataristan Cumhuriyeti'nin Değerli Kültür İşçisi" unvanını aldı.[6][2] 17 Mayıs 2001'de "Bällür qäläm" gazeteciler yarışmasının "Onur ve Saygı" dalında ödül sahibi oldu.[2][6]

Son yılları

Emekli olduktan sonra "Tatarstan yäşläre", "Tatar ile", "Watanım Tatarstan", "Şähri Qazan", "Tataristan Gençliği", "Mäğrifät" ve "İdel" gibi dergi ve gazeteler için yazmaya devam etti.

2003 yılında "Yaña Ğasır" ("Yeni Yüzyıl") kanalı, Zaripov ailesine adanmış "Adäm belän Xäwa" ("Adem ve Havva") programının bir bölümünü yayınladı.

Yaşamının son yıllarında kendisine tümör teşhisi konulduktan sonra iki ameliyat geçirdi. 10 Ocak 2008'de kanserden öldü. Mamadışski'deki Kazan Müslüman mezarlığına gömüldü.

"Tatarstan yäşläre" gazetesi

Rina Zaripova, "Tataristan Yäşläre" gazetesinin sadece bir mektup departmanı müdürü değildi, aynı zamanda bu departmanla ilgili bölümleri de yönetti.

"Serdäş" bölümü

Rina Zaripova, "Tataristan yäşläre" gazetesinin "Serdäş" ("Sırdaş") bölümünü Tatar Saralanı köyünden öğrencileri aracılığıyla ilk kez keşfetti.[6] Gazeteci ve mektup departmanı yöneticisi Sufiya Ahmetova'nın açtığı bu bölümde gazetenin okurları; ahlak, yetiştirme, aile sorunları vb. konularda gazete ve okuyucuların desteğini alma umuduyla sorularını paylaştı.

20 Şubat 1969'da Rina Zaripova "Tatarstan Yäşläre" gazetesinde çalışmaya başladı.[6] İlk olarak, mektup departmanı müdürü gazeteci Sufiya Ahmetova'ya çevirmen ve asistan olarak hizmet etti. Sufiya Ahmetova emekli olduktan sonra, 1970 yılından itibaren mektup departmanı birkaç yıl boyunca Farit Hakimzyanov, Galiya Raimova, Farit Galiyev gibi kişiler tarafından yönetildi.[6] Ardından mektup departmanı ve "Serdäş" bölümü Rina Zaripova tarafından devralındı.

"Şimbä" bölümü

"Şimbä" ("Cumartesi") bölümü, TÖSSC'nin çeşitli seçkin şahsiyetlerine adanmıştı, ünlü besteciler tarafından okuyucuların isteği üzerine notalarla birlikte sık sık şarkılar yayınlandı.[8] Okurların sık sık Sara Sadıkova'nın şarkılarını talep etmesi nedeniyle Rina Zaripova onunla düzenli olarak görüşmek zorunda kaldı. Bu da onları yakınlaştırdı ve arkadaş oldular.[8]

"Ğailä cılısı" kitabı

1982 yılında Tataristan Kitap Yayınevi, Rina Zaripova'nın okurlarından gelen, farklı yıllarda ait mektuplara dayanan makalelerinden oluşan "Ğailä cılısı" ("Aile sıcaklığı") adlı kitabını yayımladı.[9] Kitap, aile konularıyla yakından ilgili farklı sosyal sorunları ortaya çıkarırken kitabın her bölümü de yazarın çıkarımıyla sona eriyor.[9]

Ailesi

Kocası Zahit Sadrislam ulı Zarifov, uzun süre Kazan Ulusal Araştırma Teknoloji Üniversitesi'nde kıdemli öğretmenlik yapmış bir mühendisti. 4 çocuk sahibidirler.[2]

Yayımladıkları

Makaleler

Kitaplar

  • Zaripova, Rina (1982). Ğailä cılısı. Tatar Book Publishers. s. 56. 23 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2021. 
  • Abdulqadıyrova, Yäzilä; Zaripova, Rina, (Ed.) (1991). Täwbä. Kazan: Tatar Books Publishers. s. 136. ISBN 5-298-00662-0. 

Kaynakça

Özel

  1. ^ "Кладбище Мусульманское - Кладбища Казани". cemetery.kzn.ru. 28 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2021. 
  2. ^ a b c d Muratov 2003, s. 174.
  3. ^ a b c Samat 2007, s. 237.
  4. ^ "Списки жертв". lists.memo.ru. 31 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2021. 
  5. ^ Ğimadieva 2014, s. 95.
  6. ^ a b c d e f g h Zaripova, Rina (29 Mart 2005). "The Confidante" is holding thousand's secrets". "Youth of Tatarstan" (official site). 31 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2020. 
  7. ^ Samat 2007, s. 229.
  8. ^ a b Zaripova Rina (Aralık 2004). "Onıtılmas xatirälär". Youth of Tatarstan (Tatarca). İdel-Press. 27 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2021. 
  9. ^ a b Zaripova 1982, s. 3, 4.

Genel

  • Ğimadieva, Naciä (2014). Mäktäbem - yaqtı yulım. Kazan: İdel-press. 
  • Muratov, F.; Xucin, Y. (2003). Aqtanış - tuğan cirem. Kazan: İdel-press. ss. 174-175. 
  • Samat, Älfiä (2007). "Jurnalist". Min yaratam sezne... (Tatarca). Kazan: Полигран-Т. ss. 229-237. ISBN 5-902724-02-3. 
  • Zaripova, Rina (Mart 2005). "Meñnärneñ seren sıydırğan «Serdäş»". Youth of Tatarstan (Tatarca). İdel-Press. 31 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2021. 
  • Zaripova, Rina (December 2004). "Onıtılmas xatirälär". Youth of Tatarstan (Tatarca). İdel-Press. 27 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2021. 
  • Zaripova, Rina (1982). Ğailä cılısı. Tatar Book Publishers. s. 56. 23 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2021. 

Dış bağlantılar

Film

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tatarca</span> Tatarlar tarafından konuşulan Türk dili

Tatarca veya İdil Tatarcası, Türk dillerinin Kıpçak grubuna bağlı bir dildir. Aynı aileden bir lehçe olan Kırım Tatarcasından ayırmak için “Kazan Tatarcası” olarak da adlandırılır. Çoğunluğu, Rusya Federasyonu içindeki Tataristan'da yaşayan Tatarlar tarafından konuşulur. Tataristan Cumhuriyeti'nin Rusça ile birlikte iki resmî dilinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Tataristan</span> Doğu Avrupa ve Kuzey Asyada yer alan federe yapı

Tataristan Cumhuriyeti, Rusya'ya bağlı ve Volga Federal Bölgesi'nin coğrafi sınırları içinde bulunan federal yapıdır. Rusya Federasyonu 2010 yılı nüfus sayımına göre 3.786.488 nüfusu ve 67.836 km2 alanı olan petrol ve maden zengini devlettir.

<span class="mw-page-title-main">Tataristan Cumhuriyeti Ulusal Marşı</span>

Tataristan Cumhuriyeti Devlet Marşı, Tataristan Cumhuriyeti Devlet Arması ve Tataristan Cumhuriyeti Devlet Bayrağı ile birlikte cumhuriyetin resmî sembollerinden biridir. Marş, 14 Temmuz 1993’te Cumhuriyet Yüksek Kurulu kararıyla onaylanmıştır ve bu marşın yalnızca bestesi kabul edilerek o dönem güftesi onaylanmamıştır. Ünlü Tatar bestekâr Röstem Yahin’e ait olan bu beste, aslında şair Ramazan Baytimerov’un 1970’li yıllarda yazdığı “Tugan Yagım” adlı şiirinin şarkı olarak terennümü için bestelenmiştir. Bağımsızlık ilanının ardından düzenlenen devlet sembollerine ait yarışmalar arasında marş için yapılan ilk yarışmada bu marşın sözsüz olarak yalnızca bestesinin kabul edilmesi özellikle şart koşulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Kazan, Tataristan</span>

Kazan, Rusya'ya bağlı Tataristan'ın en büyük şehri ve başkentidir. Volga ve Kazanka Nehirlerinin birleştiği noktada yer alan şehir, 425,3 kilometrekarelik bir alanı kaplamakta olup, nüfusu 1,3 milyonun üzerinde ve büyük metropol bölgesinde yaklaşık 2 milyona ulaşmaktadır. Kazan, Volga Federal Bölgesi'nin yanı sıra Volga üzerindeki en kalabalık şehir olarak Rusya'nın beşinci büyük şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Tatarlar</span> Doğu Asyadan köken alan etnik grup

Tatarlar veya Tatar Türkleri, "Tatar" ismini taşıyan farklı Türki etnik gruplar için kullanılan bir şemsiye terimdir.

<span class="mw-page-title-main">Sibirya Tatarları</span> Tatar topluluklarının bir kolu

Sibirya Tatarları Batı Sibirya'da tatarların etnik grubu, Türk halklarından biridir. Çoğunluğu Rusya içindeki Batı Sibirya’da yaşar.

Tataristan Cumhuriyeti Komünist Partisi, 14 Aralık 1991 tarihinde Sovyetler Birliği'nden bağımsızlığını ilan eden Tataristan Cumhuriyeti'nde kurulan komünist parti. 1994 tarihinden itibaren Rusya’nın özerk cumhuriyeti haline gelen Tataristan’da faaliyet göstermeye devam etmiştir. 2002 yılında Rusya Federasyonu Komünist Partisi ile birleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Zöye</span> Rusyanın Tataristan Cumhuriyetine bağlı Zelenodolsk rayonunda bulunan bir köy

Zöye, Rusya'nın Tataristan Cumhuriyeti'ne bağlı Zelenodolsk rayonunda bulunan bir köydür. Köy, çoğu zaman 1955 yılında Kuybışev Baraj Gölü'nün inşasından beri bir ada olarak anılsa da bir karayoluyla anakaraya bağlanmaktadır. Köyün nüfusu 2000 yılı itibarı ile 243'tür.

<span class="mw-page-title-main">Tataristan Havayolları</span> Tataristanda yer alan Tatar uçuş şirketi

Tataristan Havayolları, Rusya'nın Tataristan Cumhuriyeti'nde bulunan bir bölgesel hava yolu şirketiydi. Şirket, 1993 yılında kurulmuştur. Şirketin merkezi Kazan'da yer almaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Dirgen Ayaklanması</span>

Dirgen ayaklanması veya Kara Kartal İsyanı, günümüzde Tataristan'ın doğusu ve Başkurdistan'ın batısında kalan bölgede savaş komünizmi politikasına karşı Yeşil Ordu grupları tarafından gerçekleşen ayaklanma.

<span class="mw-page-title-main">Zay Nehri</span>

Zay Nehri ya da Zey Nehri Rusya'daki Kama Nehrinin Tataristan'da bulunan sol taraflı kollarından biridir. 219 km uzunluğundaki nehrin havzası 5.020 kilometrekare (1.940 sq mi) alan kaplar. Tataristan'ın Leninogorsky Rayonu'ndaki Mihaylovka'da başlayan nehir, Tübenkama'nın 7 km güneybatısında Kama Nehri'yle birleşir.

<span class="mw-page-title-main">Necip Cihanov</span>

Näcip Ğayaz ulı Cihanov bir Tatar besteci, öğretmen ve devlet adamıydı. 15 Ocak [E.U. 2 Ocak] 1911'de Oral'da doğdu; 2 Haziran 1988'de öldü.

<span class="mw-page-title-main">Tatar Ansiklopedisi</span>

Tatar Ansiklopedik Sözlüğü Tatarca Tataristan ve Tatar halkının tarihi hakkında yayınlanan ilk ansiklopedik sözlüktür. Yayın Tataristan Bilimler Akademisi Tatar Ansiklopedisi Enstitüsü tarafından hazırlanmıştır.

Nail Nabiullin veya Nail Nabiula, Tatar milli hareketi aktivisti, Türkçü-Turancı, "Azatlık" Tatar Gençleri Birliği başkanı ve yazar. Tatar Türkçesinin devlet dili statüsüne gelmesi için mücadele vermektedir. Tataristan bayrağına büyük saygı duyan Nail Nabiula, Kazan'da ve Tataristan'ın diğer bölgelerinde her yıl Tatar dili, bayrağı ve devletini Hatırlama Günü düzenlemektedir.

Baçman Aşağı İdilli bir Kıpçak lideriydi. Olberlik boyundandır. 1229'da işgalci Moğollarla savaştı. Kıpçaklar Moğollara karşı isyan etti. Möngke Han Kıpçak liderleri Baçman ve Kaçırülüke'yi ele geçirdi. Birkaç Tatar ve Nogay efsanesinde bahsedilir, bazı göçebe boyular ondan soyunu iddia eder.

<span class="mw-page-title-main">Tataristan'da İslam</span> Tataristanda ki İslami istatistikler

Tataristan'da İslam, onuncu yüzyıldan önce vardı, ancak 922'de Bulgar hükümdarı Almış Han'ın İslamiyeti kabul etmesiyle büyük bir büyüme başladı. Bu durumu, İdil Bulgarları'ndaki misyonerlik faaliyetlerindeki artış izledi. İslam, Moğol istilası ve ardından Kazan Hanlığı aracılığıyla baskın din olarak kaldı. 1552'de bölge nihayet Rusya tarafından işgal edildi ve Orta Volga'daki Tatarları ve Başkurtları Çarlığa dahil etti. Rus yönetimi altında İslam, önce Çarlık ve İmparatorluk döneminde ve daha sonra Sovyet döneminde olmak üzere yıllarca bastırıldı. Bugün, İslam'a inananlar, tahmin edilen 3,8 milyonluk nüfusun %53'üne denk gelmektedir ve bu durum İslam'ı Tataristan'da en büyük din haline getirmektedir.

<span class="mw-page-title-main">İlsur Metşin</span>

İlsur Metşin Tatar kökenli bir Rus politikacı. Nijnekamsk'ta doğdu. 1993'ten beri Kazan'da siyasetçi olarak çalıştı. 1998'den beri Nizhnekamsk ve Nizhnekamsky Bölgesi Belediye Başkanı ve Nizhnekamsk Meclisi Başkanı olarak görev yaptı. 17 Kasım 2005'ten bu yana, Kamil İskhakov'un yerine Kazan Belediye Başkanıdır. 4 Eylül 2015'te FC Rubin Kazan'ın yeni başkanı seçildi.

<span class="mw-page-title-main">Qıçıtqanlı</span>

Qıçıtqanlı Rusya'da Tataristan Cumhuriyeti'nin Nurlat rayonunun bir Tatar köyüdür.

<span class="mw-page-title-main">Eski Tatarca</span>

Eski Tatarca, Orta Çağ'dan 19. yüzyıla kadar Volga-Ural bölgesindeki bazı etnik gruplar tarafından kullanılan edebi bir dildi.

Dilaver İbrahimoviç Osmanov - Kırım Tatar kökenli Sovyet ve Ukraynalı şair ve yayıncı. "Yıldız" dergisinin Genel Yayın Yönetmeni. Tataristan Cumhuriyeti Yazarlar Birliği (1993), Ukrayna Ulusal Gazeteciler Birliği ve Ukrayna Tiyatro Çalışanları Ulusal Birliği üyesi. Tataristan Cumhuriyeti Onur Sanatçısı (2003) ve Kırım Özerk Cumhuriyeti Onur Sanatçısı (2010). KIPU'da öğretim üyesi ve Kanditat. Kırım Tatarcası ve Rusça yazıyor.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.