İçeriğe atla

Rigoberta Menchú

Rigoberta Menchu
Rigoberta Menchu, 2009 yılı
DoğumRigoberta Menchu
09 Ocak 1959 (65 yaşında)
Laj Chimel, Guatemala
MilliyetGuatemala
Etnik kökenMaya
VatandaşlıkGuatemala
Meslekaktivist, Siyasetçi[1]
Etkin yıllar1981-Günümüz
Tanınma nedeniI, Rigoberta Menchú[2] adlı kitabı
Siyasi parti“İnsanoğulu bütünlüğü” hareketi, 2007 Guatemala başkan adayı[3]
Ebeveyn(ler)Juana Tum Kótoja
Vicente Menchú Pérez
Ödüller
Nobel Barış Ödülü (1992)
Prince of Asturias, 1998
Order of the Aztec Eagle, 2010.
Resmî siteRigoberta Menchú Tum

Rigoberta Menchú (doğum 9 Ocak 1959, Guatemala), Kiçe kökenli Guatemalalı yerlilerin hakları için mücadele eden aktivist ve 1992 Nobel Barış Ödülü sahibi.[4]

Hayatı

Çocukluğu çiftçilik yapan babasına yardım ederek geçmiş, ayrıca kahve ekiminde çalışmıştır. İlk gençlik yıllarında kadın haklarını savunan yerel gruplara ve sonrasında sosyal reform mücadelesi veren Katolik Kilisesi ile birlikte faaliyet göstermeye başlamıştır. Kendisinin ve ailesinin gösterdiği siyasi faaliyetler sonucu ailesi Guatemala askeri hükûmeti tarafından soruşturulmuştur. Babası gerilla hareketine katılmış ve askeri hükûmetin insan hakları ihlallerini protesto ederken öldürülmüştür. Erkek kardeşi, 1979 yılında askeri ölüm birlikleri tarafından işkence edilip öldürülmüştür. Aynı yıl içinde annesi askerler tarafından kaçırılıp tecavüz ve işkence edildikten sonra infaz edilmiştir. 1981 yılında Meksika'ya kaçmış ve Liberal Katolik kilisesi hareketine katılmıştır. Ayrıca Guatemala hükûmetinin yerli çiftçilere uyguladığı şiddeti durdurmak amacıyla kurulan uluslararası birçok faaliyetin sözcülüğünü üstlenmiştir.[4]

1983 yılında birçok dile çevrilen I, Rigoberta Menchú adlı otobiyografisi dünya çapında sesini duyurmasını sağlamış ve 1992 yılında Nobel Barış Ödülü'nü kazanmaya hak kazanmıştır.[5]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Selam olsun barış ödülü alan kadınlara!". birgun.net. 13 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2012. 
  2. ^ Menchú, Rigoberta (1984). I, Rigoberta Menchú : an Indian woman in Guatemala (15. reprint. bas.). Londra: Verso. ISBN 978-0860917885. []
  3. ^ LACEY, MARC. "Complex Defeat for Nobel Winner in Guatemala". nytimes.com. 26 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2012. 
  4. ^ a b "Rigoberta-Menchu". britannica.com. 14 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2012. 
  5. ^ "tum-bio". nobelprize.org. 18 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2012. 

İlgili Araştırma Makaleleri

10 Aralık, Miladi takvime göre yılın 344. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 21 gün vardır.

<span class="mw-page-title-main">Nobel Ödülü</span> İnsanlığa hizmet ödülü

Nobel Ödülü, 27 Kasım 1895 tarihli ve 30 Aralık 1896 tarihinde Stockholm'de açıklanan vasiyetnamesiyle Alfred Nobel tarafından kurulan derneğin verdiği, insanlığa hizmet edenleri ödüllendirmek amacını taşıyan prestijli bir ödüldür. İlk Nobel Ödülleri 1901 yılında verilmeye başlanmıştır. Nobel Ödülleri her yıl Alfred Nobel'in ölüm yıl dönümü olan 10 Aralık'ta verilir.

<span class="mw-page-title-main">Guatemala</span> Orta Amerikanın Kıstas bölgesinde yer alan bir ülke

Guatemala Cumhuriyeti, kısaca Guatemala, Orta Amerika'da Kıstas bölgesinde bir ülkedir. Kuzeyde Meksika, doğuda Belize ve Honduras, güneyde ise El Salvador'la komşudur. Ayrıca doğuda Karayip Denizi'ne, batıda Büyük Okyanus'a kıyısı vardır. Başkenti Guatemala'dır. 372 Havalimanı bulunmaktadır. (2010)

<span class="mw-page-title-main">Aleksandr Soljenitsin</span> Aleksandr İsayeviç, 20. yüzyılın en önemli yazarlarından biri olarak kabul edilen Rus yazarlardan biridir. Edebiyat dünyasında büyük bir etki yaratmış olan İsayeviç, eserleriyle insanlık durumunu, savaş ve totalitarizmin etkilerini işlem

Aleksandr İsayeviç Soljenitsin, 1970 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi Rus yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Nobel Ödülü sahipleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Nobel Ödülleri, İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi, İsveç Akademisi, Karolinska Enstitüsü ve Norveç Nobel Komitesi tarafından kişiler veya kuruluşlara fizik, kimya, edebiyat, barış ve fizyoloji veya tıp alanlarındaki olağanüstü başarılarına verilmektedir. 1895 yılındaki Alfred Nobel'in vasiyeti doğrultusunda, 1896 yılından bu yana Nobel Vakfı tarafından idare edilmekte ve yürütülmektedir. Ekonomi dalında verilen bir başka ödül ise 1968 yılında Sveriges Riksbank ile merkez bankasının İsveç ekonomisine yapmış olduğu katkılar nedeniyle verilmeye başlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Desmond Tutu</span> Başpiskopos

Desmond Mpilo Tutu Cape Town, Güney Afrika Cumhuriyeti), apartheid karşıtı ve insan hakları aktivisti olarak yaptığı çalışmalarla tanınan Güney Afrika Anglikan Kilisesi başpiskoposu ve ilahiyatçı. 1984 yılında Nobel Barış Ödülünü kazandı. 1985'ten 1986'ya kadar Johannesburg Piskoposu ve ardından 1986'dan 1996'ya kadar Cape Town Başpiskoposu olup her iki durumda da bu mevkiye gelen ilk Siyah Afrikalı oldu. İlahiyat alanında Siyah ilahiyat kaynaklı fikirleri Afrika ilahiyatı ile birleştirmeye çalıştı.

<span class="mw-page-title-main">Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi</span> uluslararası insani hareket

Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi; görevi din, inanç, dil, ırk, toplumsal sınıf veya politik görüş farkı gözetmeksizin insan hayatı ve sağlığını korumak, insan varoluşunun saygı görmesini sağlamak, insanların acı çekmesini önlemek ve acılarını dindirmek olan uluslararası bir insani harekettir.

<span class="mw-page-title-main">Carl von Ossietzky</span> 1935 Nobel Barış Ödülü sahibi Alman yayıncı, yazar ve pasifist

Carl von Ossietzky, Alman yayıncı, yazar ve pasifist. 1935 Nobel Barış Ödülü sahibi.

<span class="mw-page-title-main">Barış</span> toplumlar, küçük zümreler ve insanlar arasındaki ilişkilerin uyumlu ve iki tarafa da zarar vermeyecek şekilde olması durumu, huzur içinde yaşanılması

Barış kelimesi genel anlamda düşmanlığın olmaması anlamında kabul görülür. Başka bir anlatımla kötülükten, kavgalardan, savaşlardan kurtuluş, uyum, birlik, bütünlük, sükûnet, sessizlik, huzur içinde yaşamak olarak da tanımlanabilir.

<span class="mw-page-title-main">Miguel Angel Asturias</span>

Miguel Angel Asturias Guatemalalı yazar ve diplomat. Kızılderili-Maya mitlerini konu edinen "Guatemala Efsaneleri" ile adını duyurdu. 1967'de edebiyat dalında Nobel Ödülüne layık görüldü.

<span class="mw-page-title-main">Küba Beşlisi</span>

Küba Beşlisi, Gerardo Hernández, Antonio Guerrero, Ramón Labañino, Fernando González ve René González'den oluşmaktadır. 5'li, ABD tarafından casusluk yaptıkları, adam öldürmek için plan kurdukları ve yasadışı faaliyetler yaptıkları gerekçesiyle hapsedilmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Léon Jouhaux</span> Fransız sendikacı (1879 – 1954)

Léon Jouhaux, Fransız sosyalist sendika önderi.Uluslararası Çalışma Örgütü'nün (ILO) kurucularındandır.

<span class="mw-page-title-main">Liu Xiaobo</span> Vikihaber maddesi

Liu Xiaobo, Çinli entelektüel ve insan hakları savunucusu. 2010 yılında Nobel Barış Ödülü'ne layık görülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Kiçeler</span> Guatemala da yaşayan Maya Kızılderili halkı.

Kiçeler, Guatemala'nın El Quiché, Huehuetenango, Quetzaltenango, Retalhuleu, Sololá, Suchitepequez Totonicapán, San Marcos, Chimaltenango yörelerinde yaşayan Maya Kızılderili halkıdır. Guatemala'da nüfusu en fazla olan yerli halktır. Guatemala'da 2002 sayımına göre etnik 1.270.953 kişilik nüfustan 890.596 kadarı anadillerini (Qatzijob'al’) konuşabiliyor. En yakın akrabası birlikte Kiçe-Açi dilleri adıyla alt grup oluşturan Açilerdir.

<span class="mw-page-title-main">Konstantin Novoselov</span>

Konstantin Sergeevich "Kostya" Novoselov, daha çok grafenler üzerine yaptığı çalışmalarla bilinen Rus-İngiliz fizikçi. Andre Geim ile birlikte 2010 yılında Nobel Fizik Ödülü'nü aldı. Novoselov şu anda Royal Society üyesi olarak Manchester Üniversitesi'nde mezoskopik fizik alanındaki araştırma grubunun bir üyesidir. Aynı zamanda European Research Council ERC Starting Grant 'ın da katılımcılarındandır.

<span class="mw-page-title-main">Uluslararası Barış Bürosu</span>

Uluslararası Barış Bürosu, 1891 yılında kurulan dünyanın en eski barış örgütüdür. Barış konferansları için yapılan başvurular üzerinde çalışmak amacıyla, 13 Kasım 1891'de Roma'da yapılan 3. uluslararası Parlamentolar Arası Birlik konferansında kuruldu. Büronun yaptığı çalışmalar 1910 yılında Nobel Barış Ödülü ile ödüllendirildi.

<span class="mw-page-title-main">Betty Williams</span> Kuzey İrlandalı barış aktivisti (1943-2020)

Betty Williams, Kuzey İrlandalı barış gönüllüsü. Mairead Corrigan ile birlikte kurucularından olduğu; Kuzey İrlanda'daki sorunların barışçıl bir şekilde çözümünü teşvik amacıyla kurulan bir örgüt olan Barış İnsanları Topluluğunda yaptığı çalışmalardan dolayı1976 yılında Nobel Barış Ödülü kazanmıştır. Williams, Küresel Çocuk Vakfı ve Dünya Çocuklara Merhamet Merkezi'nin başkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Adolfo Pérez Esquivel</span> Arjantinli aktivist

Adolfo Pérez Esquivel İspanyol kökenli, Arjantinli insan hakları savunucusu, toplum organizatörü, pasifist, ressam ve heykeltıraş. Esquivel 1980 yılında Nobel Barış Ödülünü almaya hak kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Dernekleri Federasyonu</span>

Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Dernekleri Federasyonu 1919'da Cenevre, İsviçre'de kurulmuş bir insani yardım kuruluşudur. Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi içinde bulunan 188 Kızılhaç ve Kızılay Derneği’nin koordinasyonunu sağlamakla görevli birliktir. Hükûmetler dışı bağımsız bir kuruluş olan federasyon, 1963 yılında ICRC ile birlikte Nobel Barış Ödülü almıştır. 100 milyon gönüllü üye tarafından desteklenir. Çalışmaları yedi temel ilke tarafından yönlendirilir. Daha çok barış zamanında faaliyet gösterir

<span class="mw-page-title-main">John Mott</span>

John Raleigh Mott, Amerikalı bir metodisttir. Genç Hristiyan Erkekler Birliği (YMCA) ve Dünya Hristiyan Öğrenci Federasyonu (WSCF) adlı kuruluşların uzun dönem liderliğini yapmış olan barış gönüllüsü. Barış için çalışan uluslararası Protestan öğrenci örgütlerinin kurulması ve güçlendirimesi konusunda yaptığı çalışmalar dolayısıyla 1946 yılında Nobel Barış Ödülüne layık görüldü.