İçeriğe atla

Right Livelihood Award

Right Livelihood Award

Right Livelihood Award ya da Türkçe olarak Doğru Yaşam Ödülü, 1980 yılında “küresel sorunları çözen cesur insanları onurlandırmak ve desteklemek” amacıyla verilmeye başlanan uluslararası bir ödüldür. 2020 yılı itibarıyla 70 ülkede, 178 ödül sahibi bulunmaktadır.[1] Ödül; çevresel koruma, insan hakları, sürdürülebilir kalkınma, sağlık, eğitim ve barış gibi alanlarda uluslararası bir jüri değerlendirmesine göre verilmektedir.

Tarihçe

Alman-İsveçli hayırsever Jakob von Uexkull, çevre alanında ve fakir ülke halklarının bilgilerini ve bakış açılarını destekleme amacıyla yeni bir alanda verilmesi önerisi ile Nobel Vakfı'na iki yeni ödül kategorisi oluşturma teklifinde bulunmuştur. Ancak Nobel Vakfı'nın teklifi reddetmesi üzerine, ilk kez 1980 yılında Nobel Ödülleri verilmeden bir gün önce verilmeye başlanmıştır ve sonraki yıllarda da her Aralık ayı başlarında takdim edilmektedir. Kuruluş tarihçesi nedeniyle 'Alternatif Nobel Ödülü' olarak da bilinmektedir.[2]

Yıl Ödül Kazananlar Ülke
1980 Hassan Fathy
Mısır
Çok Uluslu / Stephen Gaskin
ABD
Guatemala
Lesoto
1981 Mike Cooley
Birleşik Krallık
Bill Mollison
Avustralya
Patrick van Rensburg / Üretim ile Eğitim
Botsvana
Güney Afrika
1982 Erik Dammann / Gelecek Bizim Elimizde
Norveç
Anwar Fazal
Malezya
Petra Kelly
Batı Almanya
Katılımcı Kalkınma Alternatifleri Enstitüsü
Sri Lanka
Sir George Trevelyan, Bt
Birleşik Krallık
1983 Leopold Kohr
Avusturya
Amory Lovins & Hunter Lovins / Rocky Mountain Enstitüsü
ABD
Manfred Max-Neef / CEPAUR
Şili
Yüksek Şef Ibedul Gibbons ve Belau Halkı
Palau
1984 Imane Khalifeh
Lübnan
Serbest Meslek Sahibi Kadınlar Derneği / Ela Bhatt
Hindistan
Winefreda Geonzon / Free Legal Assistance Volunteers' Association (FREE LAVA)
Filipinler
Wangari Maathai / Yeşil Kuşak Hareketi
Kenya
1985 Theo Van Boven
Hollanda
Cary Fowler (Uluslararasıl Kırsal Kalkınma Fonu)
ABD
Pat Mooney (Uluslararasıl Kırsal Kalkınma Fonu)
Kanada
Lokayan / Rajni Kothari
Hindistan
Duna Kör
Macaristan
1986 Robert Jungk
Avusturya
Rosalie Bertell
Kanada
Alice Stewart
Birleşik Krallık
Ladakh Ecological Development Group / Helena Norberg-Hodge
Hindistan
Evaristo Nugkuag / AIDESEP
Peru
1987 Johan Galtung
Norveç
Chipko hareketi
Hindistan
Hans-Peter Dürr / Global Challenges Network
Batı Almanya
Gıda ve Kalkınma Politikası Enstitüsü / Fransas Moore Lappé
ABD
Mordechai Vanunu
İsrail
1988 Uluslararası İşkence Mağdurları Rehabilitasyon ve Araştırma Merkezi / Dr. Inge Kemp Genefke
Danimarka
José Lutzenberger
Brezilya
John F. Charlewood Turner
Birleşik Krallık
Sahabat Alam Malezya / Mohammed Idris, Harrison Ngau, Penan halkı
Malezya
1989 Seikatsu Kulübü Tüketici İşbirliği Birliği
Japonya
Melaku Worede
Etiyopya
Aklilu Lemma / Legesse Wolde-Yohannes
Etiyopya
Survival International
Birleşik Krallık
1990 Alice Tepper Marlin / Council on Economic Priorities
ABD
Bernard Lédéa Ouédraogo [de]
Burkina Faso
Felicia Langer
Israil
Association of Peasant Workers of the Carare (Asociación de Trabajadores Campesinos del Carare)
Kolombiya
1991 Edward Goldsmith
Birleşik Krallık
Narmada Bachao Andolan
Hindistan
Bengt Danielsson & Marie-Thérèse Danielsson
İsviçre /
Fransa
Senator Jeton Anjain / the People of Rongelap
Marşal Adaları
Movimento dos Trabalhadores Rurais Sem Terra / CPT (Commissão Pastoral da Terra)
Brezilya
1992 Finlandiya Köyü Eylem Hareketi (Kylätoiminta)
Finlandiya
Gonoshasthaya Kendra / Zafrullah Chowdhury
Bangladeş
Helen Mack
Guatemala
John Gofman / Alla Yaroshinskaya
ABD /
Ukrayna
1993 Arna Mer-Khamis / Bakım ve Öğrenme
Israil
İlerleme için Kırsal Dernekler Organizasyonu / Sithembiso Nyoni
Zimbabve
Vandana Shiva
Hindistan
Mary ve Carrie Dann / Western Shoshone Nation
ABD
1994 Astrid Lindgren
İsviçre
SERVOL (Service Volunteered for All)
Trinidad ve Tobago
Dr. H. Sudarshan / VGKK (Vivekananda Girijana Kalyana Kendra
Hindistan
Ken Saro-Wiwa / Movement for the Survival of the Ogoni People
Ogoniland, Nijerya
1995 András Bíró / Macar Özgüven Vakfı
Macaristan
Serb Civic Council
Bosna Hersek
Carmel Budiardjo / TAPOL
Endonezya /
Birleşik Krallık
Sulak Sivaraksa
Tayland
1996 Herman Daly
ABD
Rusya Asker Anneleri Komitesi
Rusya
Kerala Halkın Bilim Hareketi (Kerala Sasthra Sahithya Parishad)
Hindistan
George Vithoulkas
Yunanistan
1997 Joseph Ki-Zerbo
Burkina Faso
Jinzaburo Takagi
Japonya
Mycle Schneider
Fransa
Michael Succow
Almanya
Cindy Duehring
ABD
1998 International Baby Food Action Network
Samuel Epstein
ABD
Juan Pablo Orrego
Şili
Katarina Kruhonja / Vesna Terselic
Hırvatistan
1999 Hermann Scheer
Almanya
Juan Garcés [es]
İspanya
COAMA (Consolidation of the Amazon Region)
Kolombiya
Grupo de Agricultura Orgánica
Küba
2000 Tewolde Berhan Gebre Egziabher
Etiyopya
Munir
Endonezya
Birsel Lemke
Türkiye
Wes Jackson
ABD
2001 José Antonio Abreu
Venezuela
Gush Shalom / Rachel & Uri Avnery
Israil
Leonardo Boff
Brezilya
Trident Ploughshares
Birleşik Krallık
2002 Martin Green
Avustralya
Kamenge Youth Centre (Centre Jeunes Kamenge)
Burundi
Kvinna Till Kvinna
İsviçre
Martín Almada
Paraguay
2003 David Lange
Yeni Zelanda
Walden Bello / Nicanor Perlas
Filipinler
Ekonomik Adalet Koalisyonu Yurttaşları
Güney Kore
SEKEM & Ibrahim Abouleish
Mısır
2004 Swami Agnivesh / Asghar Ali Engineer
Hindistan
Memorial Society
Rusya
Bianca Jagger
Nikaragua
Raúl Montenegro
Arjantin
2005 Maude Barlow & Tony Clarke
Kanada
Irene Fernandez
Malezya
Roy Sesana & Kalahari Halkı
Botsvana
Francisco Toledo
Meksika
2006 Daniel Ellsberg
ABD
Ruth Manorama
Hindistan
Chico Whitaker
Brezilya
International Poetry Festival of Medellín
Kolombiya
2007 Christopher Weeramantry
Sri Lanka
Dekha Ibrahim Abdi
Kenya
Percy Schmeiser & Louise Schmeiser
Kanada
Grameen Shakti
Bangladeş
2008 Krishnammal Jagannathan & Sankaralingam Jagannathan LAFTI
Hindistan
Amy Goodman
ABD
Asha Haji Elmi
Somali
Monika Hauser
İtalya
2009 Catherine Hamlin
Avustralya
René Ngongo
Kongo Demokratik Cumhuriyeti
David Suzuki
Kanada
Alyn Ware
Yeni Zelanda
2010 Nnimmo Bassey
Nijerya
Erwin Kräutler
Avusturya
Brezilya
Shrikrishna Upadhyay
Nepal
Physicians for Human Rights Israil
2011 Huang Ming
Çin
Jacqueline Moudeina
Çad
GRAIN
Ina May Gaskin
ABD
2012 Campaign Against Arms Trade
ABD
Gene Sharp
ABD
Hayrettin Karaca
Türkiye
Sima Samar
Afganistan
2013 Paul Walker
ABD
Hans Rudolf Herren & Biovision Foundation
 İsviçre
Raji Sourani
Gazze
Denis Mukwege
Kongo Demokratik Cumhuriyeti
2014 Bill McKibben & 350.org
ABD
Basil Fernando & AHRC
Hong Kong SAR, Çin
Asma Jahangir
Pakistan
Alan Rusbridger
Birleşik Krallık
Edward Snowden
ABD
2015 Sheila Watt-Cloutier
Kanada
Tony deBrum
Marşal Adaları
Kasha Jacqueline Nabagesera
Uganda
Gino Strada
İtalya
2016 Cumhuriyet Gazetesi
Türkiye
Suriyen Sivil Savunma
Suriye
Mozn Hassan & Nazra / Feminist Çalışmalar
Mısır
Svetlana Gannushkina
Rusya
2017 Robert Bilott
ABD
Colin Gonsalves
Hindistan
Khadija Ismayilova
Azerbaycan
Yetnebersh Nigussie
Etiyopya
2018 Thelma Aldana, Iván Velásquez
Guatemala
Kolombiya
Yacouba Sawadogo
Burkina Faso
Abdullah al-Hamid, Mohammad Fahad al-Qahtani, Walid Abu al-Chair
Sudi Arabistan
Tony Rinaudo
Avustralya
2019 Greta Thunberg
İsviçre
Aminatou Haidar
Batı Sahra
Davi Kopenawa Yanomami
Brezilya
Guo Jianmei
Çin

Kaynakça

Wikimedia Commons'ta Right Livelihood Award ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
  1. ^ "About the Right Livelihood Award". The Right Livelihood Award (İngilizce). 15 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2020. 
  2. ^ "About the Right Livelihood Award". The Right Livelihood Award (İngilizce). 15 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Nobel Ödülü</span> İnsanlığa hizmet ödülü

Nobel Ödülü, 27 Kasım 1895 tarihli ve 30 Aralık 1896 tarihinde Stockholm'de açıklanan vasiyetnamesiyle Alfred Nobel tarafından kurulan derneğin verdiği, insanlığa hizmet edenleri ödüllendirmek amacını taşıyan prestijli bir ödüldür. İlk Nobel Ödülleri 1901 yılında verilmeye başlanmıştır. Nobel Ödülleri her yıl Alfred Nobel'in ölüm yıl dönümü olan 10 Aralık'ta verilir.

<span class="mw-page-title-main">Nobel Ödülü sahipleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Nobel Ödülleri, İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi, İsveç Akademisi, Karolinska Enstitüsü ve Norveç Nobel Komitesi tarafından kişiler veya kuruluşlara fizik, kimya, edebiyat, barış ve fizyoloji veya tıp alanlarındaki olağanüstü başarılarına verilmektedir. 1895 yılındaki Alfred Nobel'in vasiyeti doğrultusunda, 1896 yılından bu yana Nobel Vakfı tarafından idare edilmekte ve yürütülmektedir. Ekonomi dalında verilen bir başka ödül ise 1968 yılında Sveriges Riksbank ile merkez bankasının İsveç ekonomisine yapmış olduğu katkılar nedeniyle verilmeye başlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Nobel Barış Ödülü sahipleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Nobel Ödülleri kapsamındaki Nobel Barış Ödülü, ulusların ve halkların kardeşliği, silah ve orduların azaltılması ve barış kongreleri düzenlemek için en çok çaba sarf eden kişi, kişiler veya kuruluşlara verilir. Alfred Nobel'in mirası üzerine Nobel Vakfı tarafından organize edilen ve her yıl, Alfred Nobel'in ölüm yıl dönümü olan 10 Aralık günü Oslo'da gerçekleştirilen törende takdim edilen ödüllerin sahipleri, Norveç Nobel Komitesi tarafından belirlenir. Her bir ödül kazananı, birer madalya ve diplomanın yanı sıra, zaman içerisinde değişiklik gösteren para ödülünün de sahibi olur.

<span class="mw-page-title-main">Sheffield Üniversitesi</span>

Sheffield Üniversitesi, İngiltere'nin Yorkshire ve Humber bölgesindeki Sheffield şehrinde bulunan bir araştırma üniversitesidir.

<span class="mw-page-title-main">Nobel Fizik Ödülü sahipleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Nobel Fizik Ödülü, Alfred Nobel'in mirası üzerine Nobel Vakfı tarafından organize edilen ve her yıl, kendisinin ölüm yıl dönümü olan 10 Aralık günü Stockholm'de gerçekleştirilen Nobel Ödülleri töreninde, fiziğin çeşitli alanlarında faaliyet gösteren kişilere verilir. İsveç Kraliyet Bilimler Akademisinin belirlediği beş akademi üyesinin oluşturduğu bir komite tarafından seçilen kazanan kişiler, birer madalya ve diplomanın yanı sıra, zaman içerisinde değişiklik gösteren para ödülünün de sahibi olur.

<span class="mw-page-title-main">Hayrettin Karaca</span> Türk sanayici ve çevre aktivisti, TEMA Vakfı kurucu Onursal Başkanı

Hayrettin Karaca, Türk sanayici ve çevre aktivisti. Babası Örmeci Hocazade Halil Efendi, annesi Zehra Hanım olup her ikisi de Kırım muhaciri idi.

<span class="mw-page-title-main">Nobel Ekonomi Ödülü sahipleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Nobel Ekonomi Ödülü sahipleri, resmi adıyla Alfred Nobel'in Anısına Ekonomik Bilimlerde Sveriges Riksbank Ödülü, ekonomi alanında her yıl İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi tarafından takdim edilir. Nobel Ekonomi Ödülü; Alfred Nobel'in 1895 tarihli vasiyeti üzerine; kimya, fizik, edebiyat, barış ve fizyoloji veya tıp alanlarında olmak üzere beş dalda verilmeye başlanan Nobel Ödülü'nün orijinal beşlisinden biri değildir ve bir Nobel Ödülü olarak kabul edilmez. Ekonomi Ödülü, İsveç merkez bankası Sveriges Riksbank tarafından bankanın 300. yıldönümü olan 1968 yılında kurulmuş ve finanse edilmiş ve o zamandan beri her yıl verilmektedir. Ekonomi Ödülü ilk kez 1969 yılında verilmiş, bu ödülü Ragnar Frisch ve Jan Tinbergen kazanmıştır. Her ödül sahibi, bir madalya, bir diploma ve miktarı yıllara göre değişen nakit para ile ödüllendirilir. 1969 yılında, Ragnar Frisch ve Jan Tinbergen'a toplamda 375.000 İsveç kronu verilmiştir ki bu Aralık 2007 tarihinde 2.871.041 İsveç kronuna eşdeğerdir.

<span class="mw-page-title-main">Wangari Maathai</span>

Wangari Muta Maathai, Kenyalı çevreci ve siyasi eylemcidir.

TED, her iki yılda bir Kaliforniya, Monterey'de düzenlenen bir konferanstır. Bu konferansın varoluş amacı, farklı alanlardaki ileri derecede bilgi sahibi kişilerin bilgi alışverişine zemin oluşturmaktır. İlk olarak 1984 yılında hayata geçirilen fikir, 1990 yılına kadar yaşanan kesintinin ardından aralıksız devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Nobel Kimya Ödülü sahipleri listesi</span>

Nobel Kimya Ödülü, Alfred Nobel'in mirası üzerine Nobel Vakfı tarafından organize edilen ve her yıl, kendisinin ölüm yıl dönümü olan 10 Aralık günü Stockholm'de gerçekleştirilen Nobel Ödülleri töreninde, kimyanın çeşitli alanlarında faaliyet gösteren kişilere verilir. İsveç Kraliyet Bilimler Akademisinin belirlediği beş akademi üyesinin oluşturduğu bir komite tarafından seçilen kazanan kişiler, birer madalya ve diplomanın yanı sıra, zaman içerisinde değişiklik gösteren para ödülünün de sahibi olur.

<span class="mw-page-title-main">Uluslararası Barış Bürosu</span>

Uluslararası Barış Bürosu, 1891 yılında kurulan dünyanın en eski barış örgütüdür. Barış konferansları için yapılan başvurular üzerinde çalışmak amacıyla, 13 Kasım 1891'de Roma'da yapılan 3. uluslararası Parlamentolar Arası Birlik konferansında kuruldu. Büronun yaptığı çalışmalar 1910 yılında Nobel Barış Ödülü ile ödüllendirildi.

<span class="mw-page-title-main">Copley Madalyası</span> Royal Society of London tarafından verilen ödül

Copley Madalyası, tüm disiplinlerden bilim insanları için İngiltere merkezli Royal Society tarafından verilen bilim ödülüdür. Royal Society tarafından hâlen verilen en eski ödül olan madalya muhtemelen dünyanın da en eski bilim ödülü unvanına sahiptir. Copley Madalyası 1731 yılından beri her yıl bilim insanlarına verilmektedir. Madalya zengin bir toprak sahibi ve kendisi de Royal Society üyesi olan Godfrey Copley'den ismini almıştır. Madalya gümüş kaplama olup 5000 sterlinlik bir para ödülü ile birlikte verilmektedir. Bu ödülü kazanan bilim insanları arasında Charles Darwin, Albert Einstein ve Léon Foucault da vardır.

<span class="mw-page-title-main">Yoshinori Ohsumi</span>

Yoshinori Oshumi ; Japon biyolog ve bilim insanı.

<span class="mw-page-title-main">Michael Kosterlitz</span> İngiliz fizikçi

John M. Kosterlitz tam adı ile John Michael Kosterlitz, Britanyalı fizikçi ve bilim insanı.

<span class="mw-page-title-main">Abiy Ahmed Ali</span>

Abiy Ahmed Ali, Etiyopyalı siyasetçi. Abiy, Afrika ülkesi Etiyopya'da 2 Nisan 2018 tarihinden bu yana başbakanlık makamında bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İsveç Parlamento Binası</span> Stockholmda bina

Parlamento Binası, İsveç Parlamentosu Riksdag'ın merkezidir. Stockholm'ün merkezindeki Gamla stan bölgesinde, Helgeandsholmen'in (ada) neredeyse yarısında yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Denis Mukwege</span>

Denis Mukwege (; d. 1 Mart 1955), Kongolu jinekolog ve pentekostal papazdır. Silahlı isyancılar tarafından tecavüze uğrayan kadınların tedavisinde uzmanlaştığı Bukavu'daki Panzi Hastanesi'ni kurmuş ve çalışmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">James P. Allison</span>

James Patrick Allison, Teksas Üniversitesi MD Anderson Kanser Merkezi'nde immünoloji profesörü ve başkanı ve immünoterapi platformunun yönetici direktörü olan Amerikalı bir immünolog ve Nobel ödüllü bilim insanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Michael Houghton</span> araştırmacı

Michael Houghton Nobel Ödülü sahibi bir İngiliz bilim insanıdır. Qui-Lim Choo, George Kuo ve Daniel W. Bradley ile birlikte 1989'da Hepatit C'yi keşfetti Ayrıca 1986'da Hepatit D genomunu keşfedenlerden birisidir. Hepatit C virüsünün (HCV) keşfi, kandaki HCV'yi tespit etmek için teşhis reaktiflerinin hızla geliştirilmesine yol açtı ve bu da kan transfüzyonu yoluyla HCV kapma riskini üçte birden yaklaşık iki milyonda bire düşürdü. Antikor testinin yalnızca ABD'de yılda en az 40.000 yeni enfeksiyonu ve dünya çapında çok daha fazlasınını önlediği tahmin edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ales Byalyatski</span> Nobel ödüllü Belaruslu aktivist

Ales Viktaravich Bialiatski Belaruslu demokrasi yanlısı aktivist ve düşünce mahkûmu. 1980'lerin başından itibaren Belarus'un bağımsızlığı ve demokratikleşmesi için faaliyetlerde bulunmuştur. Viasna İnsan Hakları Merkezi ve Belarus Halk Cephesinin kurucu üyelerinden olan Bialiatski aynı zamanda ülkesinin muhalefetinin Koordinasyon Konseyinin üyesidir. The New York Times tarafından "Doğu Avrupa'daki insan haklarının bir ayağı olarak nitelendirilmiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.