Rigel (yıldız) - Turkipedia

Rigel, Beta Ori
Gözlem verisi Dönem J2000.0 Ekinoks J2000.0
Dikdörtgenin alt sağ köşesindeki Rigel, Avcı'daki en parlak yıldızdır.
Takımyıldız	Avcı
Sağ açıklık ( $α$ )	05^sa 14^d 32,272^s^[1]
Dik açıklık ( $δ$ )	-08° 12′ 05,91″^[1]
Görünür büyüklük (V)	0,18^[1]
Sınıflandırma
Tayfsal sınıf	B8 Ia^[2]
U−B renk ölçeği	-0,66
B−V renk ölçeği	-0,03
Değişen yıldız tipi	Alfa Cygni değişeni
Astrometri
Dikey hız ( $v_{r}$ )	20,7^[2] km/s
Özdevinim ( $μ$ )	RA: 1,87^[1] mys/y Dec.: -0,56^[1] mys/y
Iraklık açısı ( $π$ )	3,78 ± 0,34 mys
Uzaklık	1.000 Iy
Mutlak büyüklük (V)	–7,84 ± 0,2
Özellikler
Kütle ( $m$ )	18 `M`_☉
Yarıçap ( $r$ )	62^[3] `R`_☉
Aydınlatma gücü (bol.)	1,26+0,37-0,29×10⁵ L_⊙
Yüzey kütle çekimi (log $g$ )	1,75 ± 0,10 cgs
Sıcaklık	12.130 K
Metallik [Fe/H]	–0,06 ± 0,10
Dönüş hızı ( $v_{\mathrm {e} }\cdot \sin i$ )	40 km/s
Yaş	(8 ± 1) × 10⁶
Katalog belirtmeleri
Rigel, Algebar, Elgebar, β Ori, 19 Ori, HD 34085, HR 1713, HIP 24436, SAO 131907, TD1 4253

Rigel (β Ori / β Orionis / Beta Orionis) Orion burcundaki bir yıldız. Bu burcun en parlak yıldızıdır ve kuzey göğünde kışın Sirius yıldızından sonraki en parlak yıldızdır. Normal olarak Rigel'in $\alpha$ olarak adlandırması gerekirdi. Bir görüşe gore ayni burçtaki değişken dev Betelgeuse 19. yüzyılda bugünkünden daha parlak olduğu için Rigel bu şekilde adlandırılmıştır.

Büyük Avci dikdörtgeni'nin alt sağ köşesindeki parlak mavi-beyaz görünümlü Rigel (Ricel, Arapça, ayak), Avcı'nın ayak bileğini oluşturur ve yaklaşık 1000 ışık yılı uzaklıktadır. Işıması çok güçlüdür. Rigel, Güneş'ten 50.000 kat daha fazla ışınım yapmaktadır. Sıcak ve genç bir yıldızdır, dış tabakalarında sıcaklık Güneş'in yaklaşık üç katı, yani 15000 K olup yayınladığı ışık mavi renk ağırlıklıdır.

Notlar

^ ^a ^b ^c ^d ^e "SIMBAD Astronomical Database". Hipparcos kataloğundan Rigel için sonuçlar. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2008.
^ ^a ^b "SIMBAD Astronomical Database". Rigel için sonuçlar. 1 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2008.
^ "Big and Giant Stars: Rigel". Internetservice Kummer + Oster GbR. 3 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2008.

Dış bağlantılar

Bright star Catalogue5 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Rigel

Orion'daki yıldızlar
Bayer	α (Betelgeuse) β (Rigel) γ (Bellatrix) δ (Mintaka) ε (Alnilam) ζ (Alnitak) η (Algjebba) θ¹ Trapezium Kümesi θ¹ A θ¹ B θ¹ C θ¹ D θ¹ E θ² ι (Hatsya) κ (Saif) λ (Meissa) μ ν ξ ο¹ ο² π¹ π² π³ (Tabit) π⁴ π⁵ π⁶ ρ σ τ υ (Thabit) φ¹ φ² χ¹ χ² ψ¹ ψ² ω
Flamsteed	5 6 (g) 11 13 14 (i) 15 16 (h) 18 21 22 (o) 23 (m) 27 (p) 29 (e) 31 32 (A) 33 35 38 42 (c) 45 49 (d) 51 (b) 52 55 56 57 59 60 63 64 66 68 69 (f¹) 71 72 (f²) 73 74 (k) 75 (l)
Değişken	S T U W Z RS UX VV VY YY AN BF BL BM BN BQ CK CN CO CZ DN DY ER EW EY FH FT FU FZ GG GP GU GW HK KX V346 V351 V359 V371 V372 V380 V586 V883 V901 V1031 V1046 V1051 V1107 V1118 V1149 V1155 V1156 V1159 V1162 V1179 V1192 V1197 V1261 V1307 V1309 V1355 V1357 V1366 V1369 V1377 V1389 V1647 V1649 V1788
HR	1507 1519 1522 1534 1553 1571 1574 1576 1578 1591 1596 1600 1613 1618 1619 1646 1681 1684 1685 1687 1691 1697 1701 1703 1709 1717 1724 1748 1759 1763 1764 1778 1781 1782 1786 1799 1803 1806 1807 1809 1819 1820 1826 1830 1832 1833 1840 1848 1861 1873 1874 1883 1886 1887 1891 1908 1911 1913 1918 1920 1923 1933 1940 1942 1950 1952 1955 1959 1967 1978 1986 1987 1988 2007 2014 2019 2024 2030 2039 2048 2051 2057 2070 2071 2075 2076 2093 2097 2099 2113 2133 2174 2184 2191 2214 2218 2222 2231 2233 2235 2236 2251 2253 2259 2269 2275 2287 2302
HD	30869 31253 31423 33636 34445 35575 35775 36150 36558 36629 36814 36840 37605 37806 37903 38087 38801 290327
Gliese	Gliese 179 Gliese 182 Gliese 205 Gliese 208 Gliese 221 GJ 3379
Diğer	BD +03 740 Becklin-Neugebauer Nesnesi CVSO 30 G 99-37 G 99-47 HH 34 LkHα 208 LP 658-2 2MASS J05352184-0546085 OMC-2 FIR 4 Reipurth 50 Ross 47 RX J0529.4+0041 S Ori 52 S Ori 70 4U 0614+091 WISE J0457-0207 WISE J0521+1025

İlgili Araştırma Makaleleri

Betelgeuse, Avcı Takımyıldızı'nda yer alan kırmızı dev yıldızdır.

Yakın parlak yıldızlar dizini, Güneş'ten 15 parsek uzaklıkta bulunan ve mutlak parlaklıkları +8.5 veya daha parlak olan yıldızların listesidir.

Bellatrix ya da Gama Orionis, Orion (Avcı) Takımyıldızı'ndaki en parlak 3. ve gökyüzündeki en parlak 27. yıldızdır.

Yamuk Küme veya Trapezium, Avcı takımyıldızı yönünde Orion Bulutsusu'nun kalbinde bulunan sıkı bir açık yıldız kümesidir. Galileo Galilei tarafından keşfedilmiştir. Galile, 4 Şubat 1617'de üç yıldızın çizimini yaptı fakat çevresindeki bulutsuyu gözden kaçırdı. Dördüncü bileşen (B) 1673 yılında çok sayıda gözlemci tarafından tanımlandı. 1888 yılına gelindiğinde toplam sekiz bileşen keşfedilmişti. Sonradan pek çok yıldız ikili olarak belirlenmiştir. Amatör gök bilimciler yaklaşık 5 inçlik bir teleskopla iyi gözlem koşullarında altı yıldızı gözlemleyebilirler.

32 Orionis, Avcı takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 301 ışık yılı uzaklıkta bulunan ve ana bileşeni B-tipi mavi anakol yıldızı olan ikili yıldızdır.

Omega Orionis, Avcı takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 1.233 ışık yılı uzaklıkta bulunan B-tipi mavi dev yıldızdır.

25 Orionis, Avcı takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 1.145 ışık yılı uzaklıkta bulunan ve çoklu bir yıldız sisteminin birincil bileşeni olan B-tipi mavi anakol yıldızıdır. 25 Orionis, Gökada içinde Güneş'e göre 9,6 km/sn'lik bir hızla hareket eder. Gökada merkezinden uzaklığı, 25.000 ile 34.100 ışık yılı aralığında tahmin edilmektedir. Yaklaşık 200 düşük kütleli ön-anakol yıldızının oluşturduğu yoğun bir küme olan ve 25 Orionis grubu olarak da bilinen Orion OB1a altbirliğinin bir parçasıdır.

72 Orionis, Avcı takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 515 ışık yılı uzaklıkta bulunan B-tipi mavi anakol yıldızıdır.

Chi² Orionis, Avcı takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 1751 ışık yılı uzaklıkta bulunan B-tipi mavi bir süperdev yıldızdır. Parlaklığı 2,87 günlük bir süre içinde, 4,67 kadir ile 4,72 kadir aralığında değişkenlik gösterir. 1943 yılından bu yana bu yıldızın tayfı, diğer yıldızların sınıflandırılmasında istikrarlı dayanak noktalarından biri olarak kullanılmıştır. Gemini OB1 Birliği'nin bir parçasıdır.

Tau Orionis, Avcı takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 494 ışık yılı uzaklıkta bulunan çoklu yıldız sisteminin birincil bileşenidir ve B-tipi mavi bir dev yıldızdır.

Sigma Orionis, Avcı takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 950 ışık yılı uzaklıkta bulunan beşli yıldız sistemidir. Sigma Orionis, Gökada içinde Güneş'e göre 30,6 km/sn'lik bir hızla hareket eder. Gökada merkezinden uzaklığı, 24.300 ile 26.400 ışık yılı aralığında değişmektedir.

Pi⁴ Orionis (π⁴ Ori, π⁴ Orionis), Avcı takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 1.047 ışık yılı uzaklıkta bulunan spektroskopik ikili yıldızdır. Sistemin birincil bileşeni B-tipi mavi bir dev yıldız, ikincil bileşen ise bir altdev yıldızdır ve yörüngesini 9,519 günde tamamlar. Toplam aydınlatma gücü ile bilinen en aydınlık yıldızlardan biridir. Orion OB1 Birliği'nin bir parçasıdır.

Nu Orionis, Avcı takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 514 ışık yılı uzaklıkta bulunan B-tipi mavi bir anakol yıldızıdır.

Mu Orionis, Avcı takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 155 ışık yılı uzaklıkta bulunan ve iki bileşenden meydana gelen dörtlü yıldız sistemidir. Gökada içinde Güneş'e göre 8,1 km/sn'lik bir hızla hareket eder. Gökada merkezinden uzaklığı, 23.400 ile 29.400 ışık yılı aralığında değişmektedir.

Lambda Orionis, Avcı takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 1.165 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir yıldızdır. "Meissa", anlamı "parlakça ışıldayan" olan Arapça ﻣﻴﺴﺎﻥ El-Meysan'dan türetilmiştir. Bu terim aslında Gama Gemini (Alhena) için kullanılmıştı, fakat bir şekilde yanlışlıkla Meissa için de kullanılmış ve bu şekilde kalmıştır. Bu yıldız için kullanılan orijinal Arapça isim "Al Haḳʽah" (Heka), aynı zamanda iki φ Ori'yi de içerir.

Kappa Orionis, Avcı takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 645 ışık yılı uzaklıkta bulunan B-tipi mavi bir süperdev yıldızdır. Takımyıldızın en parlak altıncı yıldızıdır ve Avcı'nın ana dörtgenini oluşturan yıldızların güneydoğu köşesinde yer alır. Geleneksel adı Saif, Arapça سیف الجبّار saif el jabbardan gelir ve Dev'in kılıcı anlamındadır. Bu isim aslında Eta Orionis için söylenmiştir.

Teta¹ Orionis C, Avcı takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 1.500 ışık yılı uzaklıkta bulunan ve çoklu yıldız sisteminin birincil bileşeni olan mavi bir O-tipi ana kol yıldızıdır. Orion Bulutsusu'nun kalbinde bulunan Trapezium açık yıldız kümesinin bir üyesidir ve kümenin kalbindeki dört parlak yıldızın en büyüğüdür. Çıplak gözle görülebilen yıldızlar içinde en yüksek yüzey sıcaklığına sahip olan yıldız, görünür dalga boyunda tahmini -3,2 mutlak parlaklığı ile birlikte bilinen en aydınlık yıldızlardan birisidir.

Alnitak, Avcı takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 815 ışık yılı uzaklıkta bulunan üçlü yıldız sistemidir. Mintaka ve Alnilam ile birlikte bu üç yıldız, eski kültürler arasında pek çok isimle de bilinen Avcı'nın Kuşağı'nı oluştururlar.

Eta Orionis, Avcı takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 1.113 ışık yılı uzaklıkta bulunan beşli yıldız sistemidir. Geleneksel isimleri arasında; Arapça ﺳﻴﻒ Seyf "kılıç", ﺟﺒﺎﺭ Cebbar (Algjebbah) "zorba, kudretli" ve Latince Ensis "kılıç" sayılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Mavi üstdev</span>

Mavi üstdev, bilimsel olarak OB üstdevleri olarak adlandırılan sıcak parlak yıldızlardır. Parlaklık sınıfı I ve spektral sınıf B9 veya daha öncekilere sahiptirler.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.