İçeriğe atla

Richard Heck

Richard Fred Heck
Richard Heck
DoğumRichard Fred Heck
15 Ağustos 1931(1931-08-15)
Springfield, Massachusetts, ABD
Ölüm10 Ekim 2015 (84 yaşında)[1]
Manila, Filipinler
MilliyetAmerikan
VatandaşlıkABD
EğitimCalifornia Üniversitesi
Ödüller Nobel Kimya Ödülü (2010)
Kariyeri
DalıKimya
Çalıştığı kurumlarDelawere Üniversitesi[2]

Richard Fred Heck (15 Ağustos 1931, Springfield - 10 Ekim 2015), Amerikan kimyacı. 2010 yılı Nobel Kimya Ödülünü Japon kimyacılar Ei-ichi Negishi ve Suzuki Akira ile paylaşmaya layık görülmüştür. Bu ödülü kazanmasında organik molekül oluşturulmasında paladyumu katalizör olarak kullandığı çalışmalarının etkisi olmuştur.[3]

Hayatı

Bir pazarlamacıyla ev hanımının tek oğlu olarak 1931 yılında dünyaya gelmiştir. 8 yaşındayken Los Angeles'a taşınmıştır. Daha çocukluk yıllarında kimyaya ilgi duymaya başlamış ve bunun sonucunda lisans eğitimini California Üniversitesinde (UCLA) Kimya alanında almıştır. 1952 yılında bu bölümden mezun olmuş, hemen ardından yüksek lisans eğitimi almaya başlamıştır. 1954 yılında doktora derecesini fiziksel organik kimya alanında tamamlamıştır. Doktorasını tamamladıktan sonra post-doktora eğitimi için Zürih'e gitmiş ve 1975 yılında Nobel ödülü alacak olan profesör Vladimir Prelog'ile birlikte çalışma imkânı bulmuştur. 1955 yılında yeniden UCLA'e dönmüş, araştırmalarına bir süre burada devam etmiştir. 1956 yılında Delaware'de bulunan Ashland Inc. firmasının araştırma merkezinde çalışmaya başlamıştır. Bu merkezde ilk araştırma projesi Ziegler-Natta katalizörü kullanarak polimer üretimi üzerine olmuştur. Kısa bir süre özel sektörde çalıştıktan sonra tekrar akademiye yönelmiştir.

Bu süreçte karbon-karbon kimyasal bağı oluşturan yeni bir kimyasal tepkime keşif etmiş ve daha sonra bu tepkime Heck tepkimesi olarak adlandırılmıştır. Bu buluşu 7 art arda makale olarak American Chemical Society adlı bilimsel dergide yayınlanmıştır. Aşağıdaki resim bu tepkimenin mekanizmasını göstermektedir.

Heck Tepkime Mekanizması

Yavaşça da olsa Heck tepkimesinin önemi zamanla organik ve medikal kimya alanında belirginleşmiştir. Heck tepkimesi hakkında ilk akademik dergi özel eki 2006 yılında Heck tepkimesi hakkında ilk kitap da 2009 yılında basılmıştır.

1989 yılında Profesör Emeritus olarak Delaware üniversitesinden emekli olmuştur. Richard Heck kariyeri boyunca 200'den fazla akademik makale yazmıştır.[4]

Bilimsel makaleleri

Richard Heck'in American Chemical Society dergisinde yayımlanmış bazı bilimsel makaleleri;[5]

  • Heck, Richard F.; Breslow, David S. (20 Ağustos 1960). Journal of the American Chemical Society 82 (16): 4438–4439. doi:10.1021/ja01501a088.
  • Heck, Richard F.; Breslow, David S. (5 Mart 1961). Journal of the American Chemical Society 83 (5): 1097–1102. doi:10.1021/ja01466a024.
  • Heck, Richard F.; Breslow, David S. (5 Ekim 1961). Journal of the American Chemical Society 83 (19): 4023–4027. doi:10.1021/ja01480a017.
  • Heck, Richard F. (20 Mayıs 1963). Journal of the American Chemical Society 85 (10): 1460–1463. doi:10.1021/ja00893a017.
  • Heck, Richard F. (5 Kasım 1963). Journal of the American Chemical Society 85 (21): 3383–3387. doi:10.1021/ja00904a018.
  • Heck, Richard F. (5 Aralık 1964). Journal of the American Chemical Society 86 (23): 5138–5140. doi:10.1021/ja01077a018.
  • Kangas, Leo R.; Heck, Richard F.; Henry, Patrick M.; Breitschaft, Siegfried; Thorsteinson, Erlind M.; Basolo, Fred (20 Mayıs 1966). Journal of the American Chemical Society 88 (10): 2334–2334. doi:10.1021/ja00962a055.
  • Heck, Richard F. (1 Eylül 1968). "Aromatic haloethylation with palladium and copper halides". Journal of the American Chemical Society 90 (20): 5538–5542. doi:10.1021/ja01022a038.
  • Garrou, Philip E.; Heck, Richard F. (1 Temmuz 1976). "The mechanism of carbonylation of halo(bis ligand)organoplatinum(II), -palladium(II), and -nickel(II) complexes". Journal of the American Chemical Society 98 (14): 4115–4127. doi:10.1021/ja00430a018.
  • Terpko, Marc O.; Heck, Richard F. (1 Ağustos 1979). "Rearrangement in the palladium-catalyzed cyclization of .alpha.-substituted N-acryloyl-o-bromoanilines". Journal of the American Chemical Society 101 (18): 5281–5283. doi:10.1021/ja00512a028.
  • Wu, Guangzhong.; Rheingold, Arnold L.; Geib, Steven J.; Heck, Richard F. (1 Eylül 1987). "Palladium-catalyzed annulation of aryl iodides with diphenylacetylene". Organometallics 6 (9): 1941–1946. doi:10.1021/om00152a019.
  • Heck, Richard F. (1 Ocak 1969). "Addition reactions of transition metal compounds". Accounts of Chemical Research 2 (1): 10–16. doi:10.1021/ar50013a002
  • Melpolder, John B.; Heck, Richard F. (1 Ocak 1976). "Palladium-catalyzed arylation of allylic alcohols with aryl halides". The Journal of Organic Chemistry 41 (2): 265–272. doi:10.1021/jo00864a017

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Nobel laureate chemist Richard Heck, 84, dies in Manila". 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2015. 
  2. ^ "nobelprize". udel.edu. 31 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2012. 
  3. ^ "Richard-F-Heck". britannica.com. 10 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2012. 
  4. ^ "heck". .nobelprize.org. 4 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2012. 
  5. ^ "ACS". acs.org. 28 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2012. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Robert Grubbs</span>

Robert H. Grubbs Amerikalı kimyagerdir.

<span class="mw-page-title-main">Victor Grignard</span> Fransız kimyager (1871 – 1935)

Victor Grignard, Fransız kimyager.

<span class="mw-page-title-main">William Knowles</span> Amerikalı kimyager (1917 – 2012)

William Standish Knowles, Amerikalı kimyager.

<span class="mw-page-title-main">Yves Chauvin</span> Fransız kimyager (1930-2015)

Yves Chauvin Fransız kimyager. Fransız Petrol Enstitüsü'nün onursal başkanı ve Fransız Bilimler Akademisi üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Akira Suzuki</span> Japon kimyager

Akira Suzuki, Japon kimyager ve 2010 Nobel Kimya Ödülü sahibi. Suzuki reaksiyonunu bulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Ei-ichi Negishi</span> Japon kimyager (1935 – 2021)

Ei-ichi Negishi - ö. 6 Haziran 2021,Indianapolis, Indiana) Japon kimyager. 2010 yılında Japon kimyacı Suzuki Akira ve Amerikalı kimyager Richard F. Heck ile birlikte Nobel Kimya Ödülü'ne layık görülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Vincent du Vigneaud</span> Amerikalı biyokimyager (1901 – 1978)

Vincent du Vigneaud, Amerikalı biyokimyager. 1955 yılında Nobel Kimya Ödülü'nü oksitosinin ayrıştırılması, yapısal identifikasyonu ve tam sentezini yapması nedeniyle kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Cyril Hinshelwood</span> İngiliz kimyager (1897-1967; Nobel Kimya Ö. 1956)

Cyril Norman Hinshelwood, İngiliz kimyager, Nikolay Semyonov ile birlikte 1956 yılı Nobel Kimya Ödülü sahibi akademisyen. Özellikle kimyasal tepkime mekanizmaları üzerine çalışmalarıyla tanınmıştır. Hidrojen'in yanması, oksijen'in su oluşturması gibi zincir tepkimelerin tepkime hızı ve mekanizmaları üzerine araştırmalar yapmıştır. Son dönem araştırmaları daha sonra antibiyotik araştırmalarında kullanılacak bakteriyel hücre duvarlarında meydana gelen kimyasal değişiklikler üzerine olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Robert Woodward</span> Amerikalı kimyager (1917 – 1979)

Robert Burns Woodward Amerikalı organik kimyager. Birçok kişi tarafından yirminci yüzyılın önde gelen organik kimyageri olarak kabul edilir. Özellikle karmaşık doğal ürünlerin sentezi ve moleküler yapılarının belirlenmesinde çok önemli katkılarda bulunmuştur. Sentezlediği organik bileşiklerin arasında kolesterol ve kortizon (1951), striknin (1954) ve B12 vitamini'de (1971) bulunur. Aynı zamanda kimyasal reaksiyonların teorik çalışmaları üzerine Roald Hoffmann ile yakın çalışmıştır. Woodward 1965 yılında "organik sentez ile ilgili başarıları için" Nobel Kimya Ödülü'ne layık görüldü.

<i>The Journal of Organic Chemistry</i> dergi

The Journal of Organic Chemistry, JOC veya J. Org Chem. olarak da bilinen, organik ve biyo-organik kimyanın tüm dallarında teorik ve pratik özgün çalışmalara yer veren hakemli bilimsel dergi. Yılda 24 sayı ile Amerikan Kimya Derneği yayın kolu tarafından yayınlanmaktadır. Dergi Atıf Raporlarına göre, derginin 2017 etki faktörü 4.805'tir ve organik kimya alanında en çok atıf alan dergidir. Web of Knowledge'a göre dergiden on bir makale, 1.000'den fazla alıntı aldı ve en çok alıntı yapılan makale 7.967 alıntı aldı. Mevcut Genel Yayın Yönetmeni Yale Üniversitesi'nden Scott J. Miller'dır.

Henri Boris Kagan, Fransız bilim insanı. Fransa'nın Paris-Sud Üniversitesi'nde Emeritus Profesörüdür. Asimetrik kataliz dalında öncü olarak tanınmaktadır. Keşiflerinin ilaç endüstrisi üzerinde geniş kapsamlı etkileri olmuştur.

Organik sentez, kimyasal sentezin özel bir dalıdır ve organik bileşiklerin kasıtlı olarak yapılandırılmasıyla ilgilidir. Organik moleküller genellikle inorganik bileşiklerden daha karmaşıktır ve sentezleri organik kimyanın en önemli dallarından biri haline gelmiştir. Genel organik sentez alanı içinde birkaç ana araştırma alanı vardır: tam sentez, yarı sentez ve metodoloji.

<span class="mw-page-title-main">Olefin metatezi</span>

Olefin metatezi, karbon-karbon çift bağlarının bölünmesi ve yenilenmesi yoluyla alken parçalarının (olefinler) yeniden dağılımını gerektiren organik bir reaksiyondur. Olefin metatezi görece basitliğinden dolayı, genellikle alternatif organik reaksiyonlara göre daha az istenmeyen yan ürün ve tehlikeli atık oluşturur. Yves Chauvin, Robert H. Grubbs ve Richard R. Schrock, reaksiyon mekanizmasını aydınlatmaları ve çeşitli yüksek derecede aktif katalizörleri keşfetmelerinden dolayı 2005 Nobel Kimya Ödülü'ne layık görüldüler.

Organik kimyadaki çapraz bağlama reaksiyonu, iki fragmanın bir metal katalizör yardımıyla birleştirildiği bir reaksiyondur. Çapraz bağlanma reaksiyonu, birleştirme reaksiyonlarının bir alt kümesidir. Genellikle arilasyonlarda kullanılır.

Polanyi Madalyası, gaz kinetiği alanına olağanüstü katkılarından dolayı Kraliyet Kimya Derneği'nin iki yılda verdiği bir kimya ödülüdür. Madalya, ödül sahibi tarafından verilen genel bir konferansın ardından Uluslararası Gaz Kinetiği Sempozyumu'nda takdim edilir.

Steven Victor Ley, Cambridge Üniversitesi Kimya Bölümü'nde Organik Kimya Profesörü. Cambridge Trinity College üyesi. Kraliyet Kimya Derneği (2000–2002) Başkanı. Ocak 2002'de Britanya İmparatorluk Nişanı verildi. 2011 yılında The Times tarafından "İngiliz bilimindeki en önemli 100 kişi" listesine dahil edildi.

<span class="mw-page-title-main">David MacMillan</span> Britanyalı kimyager

David William Cross MacMillan İskoç organik kimyager ve bilim insanı. Asimetrik organokataliz alanını kavramsallaştırmasına dair çalışmaları ile tanınmaktadır. MacMillan, Alman kimyager Benjamin List ile birlikte 2021 Nobel Kimya Ödülünü kazandı. Nobel Komitesi yaptığı açıklamada "asimetrik organokataliz" olarak bilinen, molekülleri oluşturmak için geliştirdikleri yeni yönteme dair çalışmaları nedeniyle ödüle layık görüldüklerini açıkladı.

Biyoorganik kimya, organik kimya ve biyokimyayı birleştiren bilimsel bir disiplindir. Biyolojik süreçlerin kimyasal yöntemlerle incelenmesiyle ilgilenen kimya dalıdır. Protein ve enzim fonksiyonu bu süreçlerin örnekleridir.

<span class="mw-page-title-main">Morten Meldal</span> Danimarkalı kimyager

Morten Peter Meldal Danimarkalı bir kimyager ve Nobel Kimya Ödülü sahibi bilim insanı. Kopenhag, Danimarka'daki Kopenhag Üniversitesi'nde kimya profesörüdür. En çok Valery V. Fokin ve K. Barry Sharpless ile aynı anda ancak onlardan bağımsız olarak çalıştığı CuAAC-click reaksiyonunu geliştirmesiyle tanınmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Difenildiklorometan</span>

Difenildiklorometan, (C6H5)2CCl2 formülüne sahip organik bir bileşik. Diğer organik bileşiklerin öncülü olarak kullanılan renksiz bir katıdır.