İçeriğe atla

Rezervuar mühendisliği

Bir kuyunun açılacağı yerin belirlenmesi amacıyla, rezervuar mühendisleri tarafından kullanılan bir harita örneği. Bu ekran görüntüsü Vermilion Parish , Erath, Louisiana'da bulunan Erath alanında, 8.500 ft derinlikteki gaz ve petrol rezerv formasyonları için harita yazılımı tarafından oluşturulmuştur. Burada fay hattı mavi/yeşil çizgiler arasında ve mor/sarı/kırmızı kontur renklerinde gösterilmiştir. Haritanın ortasındaki ince kırmızı yuvarlak çizgi ise üst petrol rezervini göstermektedir. Çünkü doğalgaz yağı yüzeyde yer alır. İnce kırmızı renkli çizgi ise doğalgaz/petrol ile temas eden bölgeyi belirler.

Rezervuar mühendisliği veya rezervuar mühendisi, petrol ve doğalgaz rezervlerinin geliştirilmesi ve üretim esnasında ortaya çıkan drenaj problemlerinin çözülmesinin yanı sıra işlemlerde yüksek ekonomik canlanma elde edebilmek için bilimsel prensipleri hayata geçiren petrol mühendisliğinin bir kolu ve türüdür.

Rezervuar mühendislerinin çalışma araçları, yeraltı jeoloji uygulamalarında da kullanılan rezervuarlardaki kayalar içerisinde bulunan ham petrol, doğal gaz, su, sıvı veya buhar aşamalarının davranışlarını yöneten temel fizik ve kimya yasaları ile matematiktir. Rezervuar mühendisleri ayrıca menkul kıymetler ve borsa komisyonlarının özellikle ilgisini çeken ve diğer düzenleyici kurumların mali raporlamalarında kullandıkları doğru rezerv tahminlerini yaparlar. İşlerindeki diğer bir sorumluluk ise sağlıklı testler, sondajlar, keşifler ile tamamlanmış planlamalar, ekonomik modellemeler, rezervuar sıvılarının PVT analizi, sayısal rezervuar modellemesi ve üretim tahminleridir. Rezervuar mühendisleri petrol üretim şirketlerine elde edilen hidrokarbon ürünlerinin su ve diğer yabancı maddelerden rafine edilmesi işlemlerindeki maliyetleri hesaplar ve rezervuarın rafine işlemleri için uygun maliyetlerin neler olduğu konusunda şemalar sunarlar. Bu değerlendirmeler, alan geliştirme planlaması için merkezi bir rol oynamaktadır. Birçok hidrokarbon üreticisi ülkedeki yasal değişiklikler nedeniyle, ülkelerin sera gazı emisyonunu en aza indirgemek için uyguladıkları karbon ayrıştırma projelerinin tasarım ve uygulamalarında yer alırlar.

Rezervuar mühendisleri genellikle iki alanda uzmanlaşmışlardır. Bunlar;

  • Mevcut alanların gözlemi ve izlenmesi ile üretim ve enjeksiyon oranlarının iyileştirilmesi. Gözlem mühendisleri genellikle düşüş eğrisi analizi, madde dengesi modellemesi ve giriş/çıkış analizleri de dahil olmak üzere işlerinde pek çok analitik ve deneysel teknikler kullanırlar.
  • Simülasyon modellemesi. Petrol ve doğal gaz rezervleri için en uygun gelişim planlarını tespit edebilmek amacıyla rezervuar similüsyon çalışmalarını yürütürler.

Rezervuar mühendisleri bir yeraltı haznesindeki petrol ve doğal gaz üretimi tahminlerinin belirsizliğini değerlendirmek için rezervuar simülasyonu araçlarını kullanır. Petrolün belirsizlik değerlendirmesinin yönetimi ve doğru kararlar ancak belirsiz doğal gaz rezervuarları için belirsiz modellemeler/sonuçlara bakılarak yapılır.

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mühendislik</span> tasarımdan ekipman imalatına kadar ilerleyişi sağlayan işlevler kümesi, uygulamalı bilim

Mühendislik, köprüler, tüneller, yollar, araçlar ve binalar dahil olmak üzere makineler, yapılar ve diğer öğeleri tasarlamak ve inşa etmek için bilimsel ilkelerin kullanılmasıdır. Mühendislik disiplini, her biri uygulamalı matematik, uygulamalı bilim ve uygulama türlerinin belirli alanlarına özel vurgu yapan, geniş bir yelpazede uzmanlaşmış mühendislik alanları’nı kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Gıda mühendisliği</span>

Gıda mühendisliği, bilimsel bilgiler ve mühendislik bilgileri yardımıyla gıdaların güvenilir bir şekilde üretimini, hazırlanmasını, işlenmesini, paketlenmesini, dağıtılmasını ve gıdalardan uygun bir şekilde yararlanılmasını sağlayan mühendislik dalıdır. Temel amacı insanların sağlıklı beslenmesidir.

<span class="mw-page-title-main">Petrol</span> doğal olarak oluşan yanıcı sıvı

Petrol, neft ya da yer yağı, hidrokarbonlardan oluşmuş, sudan yoğun kıvamda, koyu renkli, arıtılmamış, kendisine özgü kokusu olan, yer altından çıkarılmış doğal yanıcı mineral yağı. Latincede taş anlamına gelen "petra" ile yağ anlamına gelen "oleum" sözcüklerinden oluşmuştur.

Hidrojen ekonomisi, taşıtların ve elektrik dağıtım şebekesinin dengelenmesi için ihtiyaç duyulan enerjinin, hidrojen (H2) olarak depolandığı, varsayılan bir gelecek ekonomisidir.

<span class="mw-page-title-main">Petrol Mühendisleri Odası</span>

Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Petrol Mühendisleri Odası, yurt içinde ve dışında, Petrol Mühendisliği ile Petrol ve Doğal Gaz Mühendisliği öğretimi yapan kuruluşların fakülte ve bölümlerinden mezun olarak diploma veya çıkış belgesi almış, Türkiye sınırları içinde meslek ve sanatlarını uygulamaya yasal yetkili olup; mesleki çalışmalarda bulunan tüm yüksek mühendis ve mühendisleri içinde toplayan 6235 sayılı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Kanununa göre kurulmuş kamu tüzel kişiliğine sahip kamu kurumu niteliğinde bir meslek kuruluşu olup, merkezi Ankara'dadır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı</span> şirket

Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı, Türkiye'de bir petrol şirketidir.

<span class="mw-page-title-main">Petrol ve doğalgaz mühendisliği</span>

Petrol ve doğal gaz mühendisliği, ham petrol veya doğal gaz gibi hidrokarbonların üretimi ile ilgili faaliyetlerle ilgilenen mühendislik dalıdır. Petrol arama ve üretimi ile doğal gaz endüstrisinin kaynak sektör içerisinde yer aldığı kabul edilir. Yer altı kaynaklarının keşfi ile petrol ve doğal gaz endüstrisi olmak üzere, mühendisliğin iki ana disiplini bulunmaktadır. Her iki disiplinde yer altındaki hidrokarbon rezervlerinin, ekonomiye olan katkısını arttırmaya odaklanmaktadır. Petrol mühendisliği çok yüksek gözenekli kayalar içerisindeki yağ, su ve gazın fiziksel davranışları konusuna ayrıntılı bir anlayış getirerek, bu kaynağın geri kazanılabilir hacminin tahmin edilmesi üzerine odaklanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Simülasyon</span> gerçek bir dünya süreci veya sisteminin işletilmesinin zaman üzerinden taklit edilmesi

Simülasyon veya benzetim, teknik olmayan anlamda bir şeyin benzeri veya sahtesi anlamında kullanılır. Teknik anlamda gerçek bir dünya süreci veya sisteminin işletilmesinin zaman üzerinden taklit edilmesidir. Sistem nesneleri arasında tanımlanmış ilişkileri içeren sistem veya süreçlerin bir modelidir.

<span class="mw-page-title-main">Doğalgaz</span> yanıcı gazlardan oluşan fosil yakıt türü

Doğalgaz yer kabuğunun içindeki fosil kaynaklı bir çeşit yanıcı gaz karışımıdır. Bir petrol türevidir. Yakıt olarak önem sıralamasında ham petrolden sonra ikinci sırayı alır. Doğalgazın büyük bölümü (%70-90'ı), Metan (CH4) adı verilen hidrokarbon bileşiğinden oluşur. Diğer bileşenleri; etan (C2H6), propan (C3H8), bütan (C4H10) gazlarıdır. İçeriğinde eser miktarda karbondioksit (CO2), azot (N2), helyum(He) ve hidrojen sülfür (H2S) de bulunur. Doğalgaz konvansiyoneldir ve konvansiyonel olmayan doğalgaz türleri arasında kaya gazı, kum gazı ve kömür gazı bulunur.

CO2 emisyonunun temel kaynakları arasında fosil yakıt kullanılan termik santraller, demir-çelik, şeker ve çimento fabrikaları ve rafineriler gibi endüstriyel tesisler yer almaktadır. Atmosferdeki CO2 miktarını azaltmak için; enerji tasarrufu ve enerji verimliliğinin sağlanması, yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımının teşvik edilmesi, alternatif enerji teknolojilerinin ve enerji üretiminde sıfır CO2 emisyonu için metotların geliştirilmesi ve CO2'nin yeraltında jeolojik depolanması gibi seçenekler bir arada uygulanmalıdır. Dünyadaki doğal CO2 rezervuarlarının varlığı, yeraltında CO2'nin güvenli bir şekilde uzun süre depolanabileceğinin kanıtıdır.

<span class="mw-page-title-main">Petrol endüstrisi</span>

Petrol endüstrisi, petrol sanayi veya petrol ve doğal gaz endüstrisi, küresel olarak petrol ve petrol ürünlerinin aranması, çıkarılması, rafine edilmesi, taşınması ve pazarlanması süreçlerini kapsayan terimdir. Sektörün en büyük hacme sahip ürünleri arasında mazot ve benzin bulunmaktadır. Petrol ayrıca ilaçlar, solventler, gübre, pestisit ve plastik gibi birçok kimyasal ürün içinde ham madde niteliği taşımaktadır. Petrol endüstrisi upstream, midstream ve downstream şeklinde üç ana bileşene ayrılmaktadır. Midstream yani orta kısım işlemler genellikle downstream kategorisine dahil edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Petrol Mühendisleri Derneği</span>

Petrol Mühendisleri Derneği veya İngilizce resmî adıyla Society of Petroleum Engineers (SPE), petrol ve doğal gaz kaynaklarının üretimi ile ilgili teknolojiler konusunda teknik bilgi alışverişinin sağlanması için kamu yararına araştırma, geliştirme, toplama ve yayma faaliyetlerini gerçekleştiren, profesyonellerin teknik ve mesleki yeterliliklerinin geliştirilmesi için fırsatlar oluşturulmasını sağlayan kâr amacı gütmeyen organizasyondur.

Sondaj mühendisliği veya sondaj mühendisi, petrol mühendisliğinin bir alt kolu ve türüdür.

Petrol üretim mühendisliği veya petrol üretim mühendisi, Petrol mühendisliğinin bir alt kolu ve türüdür.

Yeraltı mühendisliği veya yeraltı mühendisi, petrol mühendisliğinin bir alt koludur ve sondaj mühendislerinin görevlerine yakın bir çalışma alanları bulunmaktadır. Bir yeraltı mühendisinin en etkili olduğu iş kolu, en iyi hidrokarbon rezervinin üretilmesini sağlamak amacıyla ortama uygun gerekli ekipmanları seçmektir. Gerekli donanım yeraltı mühendisi tarafından belirlendikten sonra mühendis bu donanım ve ekipmanının takibi ile kontrolünü yapar. Böylece rezervuardan ideal koşullarda üretim yapılabilir.

Çökme, zemin yüzeyinin çok az yatay hareketle veya hiç yatay hareketle aniden batması veya kademeli olarak aşağı doğru çökmesidir veya iç güçlerin etkisiyle, yer kabuğunun bir bölümünün asal durumunu yitirerek alçalması. Çökme kavramı sadece aşağı doğru hareketin büyüklüğü veya alanı ile ölçülemez. Doğa ve insan kaynaklı oluşabilir. Birincisi çeşitli karst fenomenleri, permafrostun çözülmesi, konsolidasyon, organik toprakların oksidasyonu, yavaş kabuk çözgüsü, normal faylanma, kaldera çökmesi veya katı bir kabuğun altından sıvı lavlarının çekilmesi içerir. İnsan faaliyetleri, yeraltı madenciliği veya yeraltı sıvılarının ekstraksiyonunu, örnek petrol, doğalgaz veya yeraltı suyu. Zemin çökmesi jeologlar, jeoteknik mühendisleri, sörveyörler, mühendisler, şehir planlamacıları, toprak sahipleri ve genel olarak halk için küresel bir endişe kaynağıdır.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan'da maden endüstrisi</span>

2005 yılı itibarıyla Azerbaycan; alüminyum, kurşun, demir ve çinko dâhil olmak üzere bir dizi metal ve endüstriyel mineral üretti.

<span class="mw-page-title-main">Yenilenemeyen enerji kaynağı</span>

Tüketim oranını koruyabilecek bir ölçekte üretilemeyen, yeniden oluşturulamayan veya yeniden kullanılamayan doğal kaynaklar yenilenemeyen kaynak olarak kabul edilir. Bu kaynaklar genellikle sabit miktardadır ve doğanın yeniden oluşturabileceğinden çok daha hızlı tüketilir.

<span class="mw-page-title-main">Süreç mühendisliği</span> ham veya başlangıç maddesinin kimyasal-fiziksel ya da biyolojik işlemler kullanılarak başka bir ürüne dönüştürüldüğü tüm teknik işlemler

Süreç mühendisliği, insanların hammaddeleri ve enerjiyi endüstriyel düzeyde toplum için yararlı ürünlere dönüştürmesini sağlayan temel ilkelerin ve doğa kanunlarının anlaşılması ve uygulanmasıdır. Süreç mühendisleri, basınç, sıcaklık ve derişim gradyanları gibi doğadaki itici güçlerden ve kütlenin korunumu yasasından yararlanarak, istenilen kimyasal ürünleri büyük miktarlarda sentezlemek ve saflaştırmak için yöntemler geliştirebilirler. Süreç mühendisliği, kimyasal, fiziksel ve biyolojik süreçlerin tasarımı, işletimi, kontrolü, optimizasyonu ve yoğunlaştırılmasına odaklanır. Süreç mühendisliği, tarım, otomotiv, biyoteknik, kimya, gıda, malzeme geliştirme, madencilik, nükleer, petrokimya, ilaç ve yazılım geliştirme gibi çok çeşitli endüstrileri kapsamaktadır. Sistematik bilgisayar tabanlı yöntemlerin süreç mühendisliğine uygulanmasına "süreç sistemleri mühendisliği" adı verilir.

<span class="mw-page-title-main">Nafta</span>

Nafta, yanıcı bir sıvı hidrokarbon karışımıdır. Genellikle ham petrolün bir kısmıdır, ancak aynı zamanda doğal gaz yoğunlaşmalarından, petrol damıtıklarından ve kömür katranı ve turbanın ayrımsal damıtılmasından da üretilebilir. Bazı endüstrilerde ve bölgelerde ham petrole veya kerosen ya da dizel yakıt gibi rafine edilmiş petrol ürünlerine de "nafta" denebilir.