İçeriğe atla

Reyner Banham

Peter Reyner Banham veya Reyner Banham (d. 2 Mart 1922, İngiltere – ö. 19 Mart 1988, Londra, İngiltere), İngiliz mimarlık eleştirmeni ve yazar, ancak çalışmalarının çoğunu ABD’de gerçekleştirmiştir.

1960 yılında basılan “İlk Makina Çağı’nda Teori ve Tasarım” (İngilizcesi: Theory and Design in the First Machine Age) ve 1971 yılında basılan “Los Angeles: Dört Ekolojik Modelin Mimarlığı” (İngilizcesi: Los Angeles: The Architecture of Four Ecologies) adlı teorik kitapları ile tanınmıştır (bu kitapta Surfurbia, Foothills, The Plains of Id ve Autopia adlı ekolojik modellerini ve her modelin mimarlık kültürünü incelemiştir).

Her ne kadar Londralı olsa da 1970’li yılların ortalarından ölümüne kadar ABD’de ikamet etmiştir. Başlangıçta Courtauld Sanat Enstitüsü’nden Anthony Blunt daha sonraları da Siegfried Giedion ve Nikolaus Pevsner’den eğitim almıştır. Nikolaus Pevsner, modern mimarlığın tarihini inceleyn “Modern Akım” (1936) adlı kitabı basıldıktan sonra Reyner Banham’ı modern mimarlığı incelemesi için davet etmiştir. “İlk Makina Çağı’nda Teori ve Tasarım” adlı kitabında Nikolaus Pevsner’dan bahseden Reyner Banham, bu eserinde modernizm ve fonksiyonalizm kavramlarını incelemiştir.

Reyner Banham 1962 yılında ise ilk ismi “Modern Mimarlık Rehberi” (İngilizcesi: Guide to Modern Architecture) olan “Çağın Hakimleri, Modern Mimarlık Hakkında Kişisel Görüşler (İngilizcesi: Age of the Masters, a Personal View of Modern Architecture) olan eserini yayınlamıştır.

Reyner Banham’ın Bağımsızlar Grubu ile de bağlantıları vardı. Bu grubun 1956 yılında düzenlediği “Bu Yarın” adlı sergisi birçoklarınca Pop art akımının doğuş anı olarak kabul edilir. Reyner Banham 1966 yılında basılan “Yeni Brutalist Akım: Ahlak veya Estetik?” adlı kitabında hem Brutalizm akımın inceledi hem de Smithsons ve James Stirling’e gönderme yaptı.

Reyner Banham’ın diğer önde gelen kitapları basılan “Los Angeles: Dört Ekolojik Modelin Mimarlığı” (İngilizce: Los Angeles: The Architecture of Four Ecologies), “Amerikan Çölünden Manzaralar” (İngilizce: Scenes in America Deserta, 1982) ve “Betonarme Atlantis: Amerikan Endüstriyel Yapıları ve Modern Avrupa Mimarisi (İngilizce: In A Concrete Atlantis: U.S. Industrial Building and European Modern Architecture, 1900-1925, basım: 1986)

Londra Üniversitesi, New York Eyalet Üniversitesi (SUNY), Kaliforniya Üniversitesi, Santa Cruz gibi üniversitelerde profesör olarak dersler veren Reyner Banham en son olarak New York Üniversitesi ‘de (NYU) ders verecek iken vefatı nedeniyle bu gerçekleşemedi.

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mimarlık</span> bir ürünün hem planlaması, hem tasarımı ve hem de yapım süreci

Mimarlık veya mimari, binaları ve diğer fiziki yapıları tasarlama ve kurma sanatı ve bilimidir. İnsanların yaşamasını kolaylaştırmak ve barınma, dinlenme, çalışma, eğlenme gibi eylemlerini sürdürebilmelerini sağlamak üzere gerekli mekânları, işlevsel gereksinmeleri ekonomik ve teknik olanaklarla bağdaştırarak estetik yaratıcılıkla inşa etme sanatı; başka bir tanımlamayla, yapıları ve fiziksel çevreyi uygun ölçülerde tasarlama ve inşa etme sanat ve bilimidir. İnsan yaşamak için yurtlanmak ve doğa şartlarından korunmak için bir mekan ihtiyacı duyar ve bu mekanı kendine özgü kültürel, fonksiyonel, teknik ve farklı zevklerde inşa eder.

<span class="mw-page-title-main">Modern mimarlık</span>

Modern mimarlık, 19. yüzyıl'ın Eklektisist mimarlığına karşı çıkan özgün yaratma yanlısı tüm mimari akımların genel adıdır. Eklektisizmin geçmişten biçim aktarmaları yapan tutumuna karşıt olarak, tüm modern akımlar mimari biçimlerin çağa ve güncel koşullara göre oluştuğu görüşü doğrultusunda çalışmışlardır. Kabaca, Art Nouveau'nun ortadan kalkışından, 1910'dan sonra, 1970'lere dek gelişen tüm akımlar modern mimarlık kapsamı içinde değerlendirilebiler. Bunlar tasarım anlayışları açısından birbirlerinden çok farklı kutuplarda yer alsalar da temelde tarihten yararlanmayı yadsıyışlarıyla ortaklaşırlar. 1970'lerden bu yana modern mimarlık Postmodernizm karşısında sürekli gerileyerek, yerini tarihselci bir akıma terk etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Doğan Kuban</span> Türk mimar ve akademisyen (1926–2021)

Doğan Kuban, Türk mimar ve akademisyendir. Türkiye'nin ilk ve en önemli mimarlık tarihçilerindendir.

<span class="mw-page-title-main">Le Corbusier</span> İsviçre asıllı Fransız mimar, tasarımcı, şehirci ve yazar (1887-1965)

Le Corbusier olarak tanınan Charles-Edouard Jeanneret İsviçre asıllı Fransız mimar. Modernizm'e ve Uluslararası Uslüp'e yaptığı katkılar ile tanındı. Kariyeri uzun yıllar sürdü ve Avrupa'da, Hindistan'da ve Rusya'ya başlıca olmak üzere oldukça mühim binalar inşa etti. Aynı zamanda; şehir plancısı, ressam, heykeltıraş, yazar ve modern mobilya tasarımcısıydı.

<span class="mw-page-title-main">Ekspresyonist mimarlık</span>

Ekspresyonist veya dışavurumcu mimarlık, modern mimarlık akımlarından biridir. Almanya’da I. Dünya Savaşı sonrası ortaya çıkan Ekspresyonist mimarlık, 1930’a kadar varlığını sürdürmüştür. Çok kesin ve çizgileri belirlenmiş bir üsluba sahip değildir. Ekspresyonist mimarlık, genelde tarihten biçim aktarmaları yapmayı yadsımış olmasına rağmen ortaya çıkan bazı ürünlerde geçmişi yorumlama çabası görülmektedir. Yine de ekspresyonistlerin ana özelliği hiçbir biçimsel ön yargı taşımamaları ve daima yaratma sorunsalını ön plana çıkarmalarıdır.

<span class="mw-page-title-main">C. K. Williams</span> Amerikalı şair ve eleştirmen

Charles Kenneth Williams Amerikalı şair.

Thom Mayne Los Angeles’ta yaşayan Amerikalı bir mimardır.

<span class="mw-page-title-main">Martha Thorne</span> Martha Thorne, Hyatt Vakfı bünyesindeki Pritzker Mimarlık Ödülü komisyonunun başkanıdır

Martha Thorne, Hyatt Vakfı bünyesindeki Pritzker Mimarlık Ödülü komisyonunun başkanıdır. Bu görevi 2005 yılından beri yürütmektedir. Komisyonda görev almasına ve jüri üyeleri ile beraber çalışmasına rağmen ödül için yapılan oylamaya katılmamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Dekonstrüktivizm</span> 1980lerin sonunda ortaya çıkan postmodern mimari akım

Dekonstrüktivizm ya da yapısal analiz, 1980'lerin sonlarında ortaya çıkan postmodern mimari akımı. Yapıyı oluşturan mimari unsurların bütünlüğünün parçalanması, yüzeylerle yapılan oyunlar, dış cephe gibi mimari unsurların dikaçılı olmayan köşelerle yamultulması ve kaydırılması gibi yöntemlere dayanır. Dekonstrüktivist tarza sahip binalar bakanlara belirsizlik ve kargaşa hissi verir.

<span class="mw-page-title-main">Coop Himmelb(l)au</span>

Coop Himmelb(l)au, merkezi Viyana, Avusturya'da bulunan ve 1968'de kooperatif şeklinde kurulmuş olan mimari tasarım firması. Los Angeles, ABD ve Guadalajara, Meksika'da şubeleri vardır. Firmanın adı olan Himmelblau'nun Almancadan Türkçeye tercümesi "gök mavisi"dir. Himmelbau'nun İngilizce'ye tercümesi de 'heaven construction'dır. Bunun Türkçesi ise "cennetin inşası"dır. Firmanın adındaki Coop sözcüğü, "kooperatif"in iş dünyasındaki kısaltması olan "co-op" şeklinde okunur.

<span class="mw-page-title-main">Mark Wigley</span>

Mark Antony Wigley Yeni Zelanda doğumlu bir mimar ve 2004 yılından beri ABD'nin New York şehrinde yer alan Columbia Üniversitesi Mimarlık, Planlama ve Koruma Fakültesi Dekanı'dır.

Konstrüktivizm veya Konstrüktivist Mimari modern mimarinin bir formu olup daha çok Sovyetler Birliği'nde 1920'li yıllarda ve 1930'lu yılların başında yaygınlık kazanmış bir mimarlık akımıdır.

Uluslararası üslup veya uluslararası tarz veya Enternasyonal Stil 1920'li ve 1930'lu yılarda popüler olmuş bir modern mimari akımıdır.

Mimarlık teorisi veya mimari teori mimarlık hakkında düşünmek, tartışmak ve en önemlisi yazmak eylemlerine verilen isimdir. Mimarlık teorisi dünyanın birçok yerinde mimarlık fakültelerinde öğretilmekte ve bazıları da belli mimarlar tarafından benimsenip uygulanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kenneth Frampton</span> Britanyalı mimar, eleştirmen ve tarihçi

Kenneth Frampton (d. 1930, Woking, Birleşik Krallık Britanyalı bir mimar, eleştirmen ve tarihçidir. ABD’nin New York şehrinde yer alan Columbia Üniversitesi Mimarlık, Planlama ve Koruma Bölümümde dersler vermeye devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Mimarlık tarihi</span>

Mimarlık tarihi farklı uygarlıklar, ülkeler ve zamanlardaki mimarlık tarihininin gelişimini inceler.

Tansel Korkmaz Türk mimar, öğretim görevlisi ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">Gülru Necipoğlu</span> Türk sanat tarihçisi

Gülru Necipoğlu Kafadar, 3 Nisan 1956, İstanbul doğumlu bir sanat ve mimarlık tarihi profesörüdür. 1987 yılında ders vermeye başladığı Harvard Üniversitesi'nin Sanat ve Mimarlık Tarihi Bölümü'nde 1993'ten beri Ağa Han Profesörü ve Ağa Han İslam Mimarisi Programı'nın direktörüdür. Doktora derecesini 1986'da Harvard Üniversitesi'nde, lisans derecesini Wesleyan Üniversitesi Sanat Tarihi Bölümü'nde ve lise eğitimini İstanbul Robert Lisesi'nde tamamlamıştır. Osmanlı tarihçisi ve Harvard Üniversitesi Tarih Bölümü öğretim üyesi Cemal Kafadar'ın eşidir.

<span class="mw-page-title-main">Brütalist mimari</span>

Brütalist mimari, 1950'lerde Birleşik Krallık'ta savaş sonrası yeniden yapılanma projeleri arasında ortaya çıkan bir mimari tarzdır. Brütalist binalar, dekoratif tasarımın üzerine yapı malzemeleri ve yapısal unsurları öne çıkaran minimalist yapılarla karakterizedir. Bu tarz, genellikle boyasız beton veya tuğla, açısal geometrik şekiller ve ağırlıklı olarak tek renkli bir renk paleti kullanır; çelik, ahşap ve cam gibi diğer malzemeler de kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Arata Isozaki</span> Japon mimar (1931 – 2022)

Arata Isozaki, Japon mimar, şehir planlamacısı ve akademisyen. 20. yüzyılın önde gelen mimarlarından birisi olarak kabul edilen Kenzō Tange ile bir dönem birlikte çalışan Isozaki, "doğu-batı diyaloğunun post-modern sentezini" yansıtmasıyla tanındı. 2019 yılında "Mimarlığın Nobeli" olarak görülen Pritzker Mimarlık Ödülü'ne layık görüldü.