İçeriğe atla

Reyhane Cebbari

Reyhani Cebbari
Doğum1988
İran
Ölüm25 Ekim 2014
Tahran, İran
Ölüm sebebiAsarak idam
Meslekİç mimar

Reyhane Cebbari (1988 - 25 Ekim 2014, Tahran), İran'da Murteza Abdulali Serbendi'yi öldürdüğü iddiasıyla suçlu bulunup idam edilen kadın.

Cebbari, 2007 yılında eski istihbaratçı Murteza Abdulali Serbendi'yi öldürmekten tutuklanınca; iş görüşmesi için tanıştığı Murteza Abdulali Serbendi'nin kendisine tecavüz etmeye çalıştığını ve bu sebepten ötürü öldürdüğünü iddia etmiştir.[1] 2009 yılında kasten öldürmekten idam cezasına çarptırılmıştır. Uluslararası Af Örgütü yargılamanın usulsüz ve adil olmadığını, yeniden yargılama yapılması ve idamın durdurulması gerektiğini söylemiştir.[2] Uluslararası çağrılara kulak asmayan İran, 25 Ekim 2014 tarihinde Reyhane Cebbari'yi Recayi Şehr Hapishanesi'nde asarak idam etti.[1]

İran yasalarına göre, suçu kanıtlandıktan ve meşru müdafaa iddiası kabul edilmedikten sonra, yalnızca kurbanın ailesi infazı durdurma hakkına sahipti; Savcılığın çabalarına rağmen, mağdurun ailesi infazın devamında ısrar etti.

Arka planı

Sarbandi 2007 yılında bir kafede iç mimar olan Cebbari ile tanıştı ve onu bir iş anlaşmasını görüşmek üzere ofisini ziyaret etmeye ikna etti. Sarbandi'nin ofisteyken Cabbari'ye tecavüz etmeye çalıştığı iddia edildi. Bir çakı aldı ve onu bıçakladı, sonra olay yerinden kaçtı ve kan kaybından ölmesine izin verdi.

İran'daki Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Raportörü Ahmed Shaheed, Cebbari'nin Sarbandi tarafından ofisini yeniden tasarlaması için kiralandığını ve kendisini cinsel istismara uğradığı bir daireye götürdüğünü söyledi. Cebbari cinayetten iki gün önce bıçak aldığını itiraf ederken, Sarbandi'nin ailesi cinayetin önceden planlanmış olduğu konusunda ısrar etti. Ancak, işkence gördükten sonra ve sorgu görevlileri kız kardeşine zarar vermekle tehdit ettikten sonra polisin onu sahte bir itiraf vermeye zorladığı iddia ediliyor. Birçok uluslararası insan hakları grubu, güçlü yolsuzluk endişeleri ve davanın İranlı yetkililer tarafından defalarca yanlış ele alınması nedeniyle defalarca yeni bir yargılama talep etti.

Tutuklanma ve yargılama

Tutuklanmasının ardından Cebbari, ailesine veya bir avukata erişimi olmadan iki ay hücre hapsinde tutuldu.[3] 2009 yılında bir Tahran mahkemesi tarafından ölüm cezasına çarptırıldı. Uluslararası Af Örgütü'ne göre Cebbari, Sarbandi'yi bıçakladığını itiraf etmiş, ancak evde başka birinin onu öldürdüğünü iddia etmişti.

Uluslararası Af Örgütü, Birleşmiş Milletler ve Avrupa Birliği, hayatının bağışlanması için lobi yaptı.[4] Cezası, infazını durdurmaya yönelik küresel bir kampanya düzenşenerek 20.000 imzayı toplanmasının ardından Nisan 2014 tarihinden itibaren ertelendi.

29 Eylül 2014'te infazının yakın olduğu açıklandı.[5] 1 Ekim 2014 tarihinde, onu idam etme planlarının şimdilik durdurulduğu bildirildi.[6][7] İnfazını durdurmak için sosyal medyada kampanyalar başlatıldı ancak Tasnim, Cebbari'nin akrabalarının kurbanın ailesinden bir erteleme için rıza alamadığını bildirdi.

Ölümü ve mirası

Reyhane Cebbari, 25 Ekim 2014'te Karaj'ın kuzeyindeki Gohardasht Hapishanesinde asılarak idam edildi.[3][8][9]

MEK'in resmi web sitesi daha sonra, herhangi bir gerçek kanıt sunmayan kaynaksız bir makalede, Reyhane'in annesine kaydedilmiş bir son mesaj bıraktığını ve organlarının isimsiz olarak bağışlanmasını sağlaması için yalvardığını söyledi.[10]

Uluslararası tepkiler

Uluslararası Af Örgütü, Cebbari'nin kusurlu bir soruşturma sonucunda mahkûm edildiğini ve Sarbandi'yi evde bulunan başka bir kişinin öldürdüğüne dair iddialarının gerektiği gibi soruşturulmadığını söyledi.

Kaynakça

  1. ^ a b "İran tepkilere rağmen Reyhani'yi astı". hurriyet.com.tr. 25 Ekim 2014. 10 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2017. 
  2. ^ "İran'da tartışmalı idam". aljazeera.com.tr. 25 Ekim 2014. 7 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2017. 
  3. ^ a b "Iran hangs Reyhaneh Jabbari despite campaign". BBC News. 25 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ "Stop Reihaneh Jabbari Execution". 17 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ "HRANA News Agency: 2 women are scheduled to be executed tomorrow morning". Hrana - News Agancy. 7 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  6. ^ "Human Rights Watch: Iran: Stop Woman's Execution". 2 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  7. ^ "Reyhaneh Jabbari: Iran postpones execution of woman due to hang for murder of her alleged attempted rapist". The Independent. 4 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  8. ^ "ریحانه جباری اعدام شد". BBC News. 26 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  9. ^ Al Jazeera. "Amnesty: Iran set to hang woman at dawn". 25 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  10. ^ Daniel Politi. "Hanged Iranian Woman Leaves Heartbreaking Last Message". Slate. 26 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

İlgili Araştırma Makaleleri

25 Ekim, Miladi takvime göre yılın 298. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 67 gün vardır.

<span class="mw-page-title-main">Homofobi</span> homoseksüel ve LGBT bireylere karşı hoşnutsuzluk veya ön yargı

Homofobi, eşcinsellere veya eşcinselliğe karşı duyulan nefret, önyargı, hoşnutsuzluk, korku veya ayrımcılıktır. Geniş manası ile diğer cinsel yönelimlere sahip olan LGBT kişileri de içerir. Sıfat olarak, homofobisi olan kişiler homofobik olarak anılır. Homofobik davranış ilkelerini sergileyen kişinin gerçekleştirdiği eylemler bütünü "homofobi" sadece psikiyatrik bir kavram değildir. Her 48 saatte bir, eşcinsel bir kişinin homofobiyle bağlantılı şiddete maruz kalarak öldürüldüğü tahmin edilmektedir. Uluslararası Af Örgütü'ne göre yaklaşık 70 ülkede eşcinsellere şiddet uygulanmaktadır ve 8 ülkede eşcinsellere idam cezası verilmektedir.

Ölüm cezası olarak da bilinen ve daha önce adli cinayet olarak adlandırılan idam cezası, bir suçun cezası olarak bir kişinin öldürülmesinin devlet tarafından onaylanmış uygulamasıdır ve genellikle kişinin söz konusu cezayı gerektiren normları ihlal etmekten sorumlu olduğu sonucuna varmak için yetkili, kurallarla yönetilen bir süreci takip eder. Bir suçlunun bu şekilde cezalandırılmasını emreden hüküm, ölüm cezası olarak bilinir ve cezanın yerine getirilmesi eylemi infaz olarak adlandırılır. Ölüm cezasına çarptırılan veya infaz edilmeyi bekleyen mahkumlara "idam mahkumu" denir. Etimolojik olarak idam terimi, kafa kesme yoluyla infaz anlamına gelir, ancak infazlar asma, vurma, zehirli iğne, taşlama, elektrik verme ve gaz verme gibi birçok yöntemle gerçekleştirilir.

<span class="mw-page-title-main">Uluslararası Af Örgütü</span> insan hakları üzerine çalışmalar yürüten bir sivil toplum örgütü

Uluslararası Af Örgütü, dünya çapında 10 milyondan fazla üyesi ve destekçisi olan insan hakları üzerine çalışmalar yürüten bir sivil toplum örgütüdür. Evrensel İnsan Hakları Bildirgesi ve diğer uluslararası standartlarca belirlenmiş her türlü insan haklarını savunma ve teşvik etmeyi amaç edinmiştir.

<span class="mw-page-title-main">SAVAK</span>

SAVAK, İran'da Pehlevî Hanedanı döneminde faaliyet göstermiş istihbarat teşkilatıydı. 1957 yılında casus yetiştirmek ve istihbaratçı eğitmek amacıyla CIA yardımıyla kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">1988 İran siyasi suçlu idamları</span>

1988 İran siyasi suçlu idamları: 19 Temmuz 1988 tarihinde başlayıp 5 ay süren ve binlerce siyasi suçlunun İran hükûmetince sosyalist örgütlere ve İran'da faaliyet gösteren çeşitli komünist parti mensuplarına sistematik bir şekilde antikomünizm kaynaklı infaz edilmelerini anlatan terim. Ana hedef İran'daki Halkın Mücahitleri Örgütü üyeleri idi ancak buna rağmen daha az sayıda da olsa diğer sosyalist ve komünist grupları kapsayacak şekilde üyeleri de idamlara dâhil edildi.

<span class="mw-page-title-main">İran'da LGBT hakları</span>

İran'da eşcinsellik toplum tarafından tabulaştırılır ve eşcinsel ilişkiler yasa dışıdır.

Mahmud Askeri ve Ayaz Merhuni, İran'da bir İslam mahkemesinde idam cezasına mahkûm olduktan sonra 19 Temmuz 2005 tarihinde Meşhed'de halka açık olarak asılan iki Huzistanlı genç. İşledikleri iddia edilen suç anında her ikisi de reşit olmadıkları için idam edilmeleri uluslararası hukuka aykırıydı. Askeri ile Merhuni'nin bu suçları işlemediği ve yalnızca eşcinsel oldukları için idam edildiği öne sürüldü. Bu durum Batıda protestolara yol açtı.

Farzad Kamangar, İranlı Kürt öğretmen, şair, gazeteci, sendikacı, insan hakları savunucusu ve sosyal hizmet uzmanı.

<span class="mw-page-title-main">Mesud Recavi</span>

Mesud Recavi İran'da gerek ülke içinde, gerekse de ülke dışında, mevcut rejime muhalefet eden İran Ulusal Direniş Konseyi'nin (İUDK) başkanı. Aynı zamanda Halkın Mücahitleri Örgütü'nün (HMÖ) Genel Sekreteri. 1981 yılında İran'ı terk ettikten sonra, Fransa ve Irak'ta yaşadı. ABD'nin 2003 Irak İşgali'nden bu yana, toplum içinde herhangi bir yerde görüntü vermemiştir. Hayatta olup olmadığı konusunda çeşitli spekülasyonlar mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">İstihbarat Bakanlığı (İran)</span>

İran İslam Cumhuriyeti İstihbarat Bakanlığı İran İslam Cumhuriyeti'nin temel istihbarat teşkilatı ve İran İstihbarat Topluluğu üyesidir. Ayrıca VAJA olarak bilinir ve daha önce VEVAK ya da MOIS olarak bilinirdi. Önceki rejimin istihbarat aygıtını devraldığı zaman başlangıçta, SAVAMA olarak biliniyordu. Bakanlık işin doğası gereği yurt içinde ve yurt dışında İran'ın üç "egemen" bakanlık kuruluşundan biridir.

<span class="mw-page-title-main">Nimr Bakır el-Nimr</span>

Nimr Bakır el-Nimr veya Nemr Bakır el-Nemr, Şii din adamı, şeyh ve ayetullah.

Habib Habiri, forvet pozisyonunda görev yapmış İranlı eski millî futbolcudur.

<span class="mw-page-title-main">Nasır Muhammedhani</span> İranlı futbolcu

Nasır Muhammedhani, forvet pozisyonunda görev yapmış İranlı millî futbolcudur.

<span class="mw-page-title-main">İbrahim Reisi</span> 8. İran cumhurbaşkanı

Seyyid İbrahim Reisülsedati yaygın olarak bilinen adıyla İbrahim Reisi, İranlı muhafazakâr politikacı, hukukçu ve İran'ın eski cumhurbaşkanıydı. İlkeci ve Müslüman bir hukukçu olarak 2021 seçimlerinden sonra cumhurbaşkanı olmuştu. 19 Mayıs 2024 tarihinde, Azerbaycan sınırındaki Culfa kasabasına yakın bir bölgede geçirdiği helikopter kazasında ölmüştür.

Abdullah Şah, Afgan seri katildir. Kâbil'de eşi dahil 20'den fazla kişiyi öldürmekten suçlu bulundu. İdamı, 2001'in sonlarında Taliban'ın düşüşünden bu yana Afganistan'daki ilk infaz oldu.

Nevid Efkâri İran İslam Cumhuriyeti tarafından 2018 İran protestoları sırasında meydana gelen cinayet iddiasıyla idam cezasına çarptırılan ve idam edilen İranlı güreşçi. Kardeşleri Vahid ve Habib aynı davada sırasıyla 54 ve 27 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Efkâri başta cinayeti itiraf ederken, daha sonraları bunun bir zorla itiraf olduğunu ve ona işkence ile sahte itiraf yaptırdıklarını iddia etti.

Cavid İkbal Mugal, yaşları 6 ile 16 arasında değişen 100 genç erkeğin cinsel istismarını ve cinayetini itiraf eden Pakistanlı bir seri katil ve oğlancıydı. İkbal, kurbanlarını boğarak öldürdü, cesetlerini küçük parçalara ayırdı ve kanıtları gizlemek için asit içinde eritti. Yargılandıktan sonra suçlu bulundu ve çocukları öldürdüğü şekilde idam edilmesine karar verildi. Önce boğulması, ardından kurbanların ailelerinin gözü önünde yüz parçaya bölünmesi ve son olarak asit içinde eritilmesi istendi. İçişleri Bakanı Moinuddin Haider böyle bir cezaya izin verilmeyeceğini belirtti. İkbal, herhangi bir ceza infaz edilemeden kendini asarak intihar etti.

İran Şehinşah Devleti'nde (1925-1979), İran İslam Cumhuriyeti döneminde, hükûmetin İran vatandaşlarının haklarına yönelik muamelesi İranlılar, uluslararası insan hakları aktivistleri, yazarlar, STK'lar ve Amerika Birleşik Devletleri tarafından eleştirilmişti. Şahların yönetimi altındaki monarşi, çoğu Batılı örgüt tarafından berbat bir insan hakları siciline sahip olduğu için geniş çapta saldırıya uğrasa da, ondan sonra gelen İslam Cumhuriyeti hükûmeti birçokları tarafından daha da kötü kabul ediliyor.

Muhsin Şekari, 75 gün tutuklu kaldıktan sonra 8 Aralık 2022'de İslam Cumhuriyeti tarafından idam edilen Mehsa Emini protestolarının tutuklularından biriydi. İnfazı İran'da ve dünyada kamuoyunda öfke uyandırdı. Uluslararası Af Örgütü, Şekari'nin infazını "korkunç ve adaletsiz" olarak nitelendirdi. Bu, Mehsa Emini protestolarının protestocuları için idam edilen ilk ölüm cezasıydı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.