İçeriğe atla

Rex Harrison

Rex Harrison
DoğumReginald Carey Harrison
5 Mart 1908(1908-03-05)
İngiltere Huyton, Merseyside
Ölüm2 Haziran 1990 (82 yaşında)
New York, ABD
MeslekTiyatro ve Sinema Aktörü
Etkin yıllar1930-1986
Boy1,85 m (6 ft 1 in)
EvlilikColette Thomas (1934-1942)
Lilli Palmer 1943-1957
Kay Kendall (1957-1959)
Rachel Roberts 1962-1971
Elizabeth Rees-Williams 1971-1975
Mercia Tinker (1979-1990)
Çocuk(lar)Noel Harrison: aktör
Carey Harrison: Roman ve tiyatro oyunu yazarı
Ödüller"Sir" unvanı: 25 Temmuz 1989
Bir Müzikalde En İyi Aktör için Tony Ödülü: 1957 "My Fair Lady" Broadway Muzikali

Rex Harrison (gerçek adı Reginald Carey Harrison) (d. 5 Mart 1908, İngiltere - ö. 2 Haziran 1990), Oscar ödüllü İngiliz tiyatro ve sinema oyuncusu.

Gençliği ve tiyatro oyunculuğu

Reginald Carey Harrison adı verilen Rex Harrison 5 Mart 1908 o zaman Lancashire kontluğu içinde (günümüzde Merseyside'da) bulunan Huyton küçük kentinde doğdu.[1] Liverpool'da akademik özel bir okul olan "Liverpool College"'da eğitim yaptı.[2] Çocukluğunda geçirdiği kızamık, onun sağ gözünü hemen hemen kaybetmesine neden oldu. .[3]

18 yaşında iken 1924'te Liverpool'da repertuvar tiyatro kariyerine girdi ve "Reginald Carey" ilk isimlerinin değiştirerek "Rex (Kral)" adını kullanmaya başladı. Önce tiyatro aktörü olarak çalıştı ve en son tiyatro rolünü 11 Mayıs 1990'da oynadı. Genç iken 1930'lu yıllarda İngiltere'de Londra'da tiyatrolar merkezi "Batı Yakası (West End)"'de erkek oyunculuk yaptı. Bu arada 1936'da tiyatro yazarı Terrence Rattigan tarafından yazılmış olan "Gözyaş Dökmeden Fransızca (French Without Tears)" adlı güldürü oyununda oynadığı başrol ile isim yaptı.

II. Dünya Savaşı döneminde askere alındığı için tiyatro kariyeri aksadı. Kraliyet Hava Kuvvetleri bünyesinde subay olarak görev yaptı ve yüzbaşı rütbesine kadar erişti.[4]

Savaştan sonra Rex Harrison tiyatro aktörlüğü kariyerine Londra'da başladı ve New York'ta devam etti. Bu sıralarda rol aldığı oyunlar arasında "Çan, Kitap ve Mum (Bell, Book and Candle)" (1950), "Gözlenmiş Venüs (Venus Observed)", "Kokteyl Partisi (The Cocktail Party)", "Yalıçapkını Kuşu (The Kingfisher)" ve "Dört Albayın Aşkı (The Love of Four Colonels)" sayılabilir.[5] Sahne oyunları içinde "Bin Günlerin Anna'sı (Anna of Thousand Days)" adlı oyunda İngiliz Kralı VIII. Henry rolü ile ilk "Tony Ödülü"'nü aldı. 1957'de George Bernard Shaw'nin oyunu Pygmalion'dan adapte edilen My Fair Lady adlı müzikal filmde Henry Higgins roliüyle "Tony Ödülü" kazandı. Bundan sonraki önemli roller arasında 1973'te Londra ve Broadway'de Luigi Pirandello'dan çeviri IV. Henry komedi-trajedisi; 1981'de "My Fair Lady" müzikal oyununun Julie Andrews ile birlikte yeniden tekrarlanıp sahnelenmesı; 1985'te Claudette Colbert ile birlikte Broadway için sinema filmi aslından yeniden hazırlanan "Hepimiz Değil miyiz? (Aren't We All)" komedisi; 1989'da Edward Fox ile Londra'da yeniden yapım J.M.Barrie komedisi "Sevilen Chrichton (Admirable Crichton)"; George Bernard Shaw'un "Kalpkırılma Evi (Heartbreak House)"' oyunda Shotover rolü, "Sezar ve Kleopatra" oyununda Sezar rolü; Los Angeles'de yapımlanan "Şeytanın Çırağı (The Devil's Disciple)" oyununda General Burgoyne rolü sayılabilir.

Rex Harrison 1970'li yılların sonlarında Hollywood'daki film kariyerinden ayrılmakla beraber; glokom, diş problemleri ve unutkanlıktan muzdarip olmasına rağmen ölümüne kadar Londra ve Broadway'deki tiyatro oyunculuk kariyerine devam etti. 1984'te George Bernard Shaw'nun "Heartbreak Hotel (Kalpkırılma Oteli)" adlı oyundaki Yüzbaşı Shotover başrolü ile üçüncü defa "Tony Ödülü" adaylığı kazandı.

1990'da Manhattan'daki evinde yaşamakta iken pankreas kanseri teşhis edildi ve bu sırada son rolünü Somerset Maugham'ın "Daire (The Circle)" adlı oyununda oynamaktaydı.

Sinema aktörlüğü

Rex Harrison Kleopatra (1963) filminde Jül Sezar rolünde

Rex Harrison'un aktörlük yaptığı ilk film 1930'da futbol temasını işleyen "Büyük Oyun (The Great Game)" adlı bir İngiliz filmi olmuştur. Oyunculuk yaptığı diğer önemli filmler arasında 1938'de A.J. Cronin romanından adapte edilen "Kale (The Citadel)" adlı İngiliz filmi, 1940'ta bir "thriller" janrlı "Münihe Gece Treni (Night Train to Münich)"; 1941'de George Bernard Shaw oyunundan adapte edilmiş "Binbaşı Barbara"; 1945'te Noel Coward oyunundan adapte edilen fantezi-komedi janrında "Eğlenen Ruh (Blithe Spirit)"; 1946'da Amerikan yapımı 19. yy.da bir Siam Kralı çocuklarına murrebiye olan İngiliz hanımın biyografisi olan dram janrlı "Anna ve Siam Kralı", 1947'de Amerikan yapımı romantik-fantezi janrında "Hortlak ve Mrs. Muir" ve 1947'de Amerikan yapımı macera filmi janrında "Harrow'un Tilkileri"; 1960'ta American yapımı "thriller" janrlı "Geceyarısı Danteli (Midnight Lace)"; 1963'te ABD-İngiltere ortak yapımı tarihî epik film Kleopatra (film, 1963) ve 1965 ABD yapımı dramatik tarihsel janrda Acı ve İlham filmleri sayılabilir.

1964'te Birleşik Krallık yapımı, yönetmenliğini George Cukor'un yaptığı George Bernard Shaw'un Pygmalion adlı oyundan adapte Broadway'de müzikal oyun olarak büyük sükse yapan Benim Güzel Meleğim (My Fair Lady) filmiyle üne kavuşmuştur. Bu filmdeki Profesör Henry Higgins rolüyle "En İyi Erkek Oyuncu Oscar ödülü"; ayrıca "Tony ödülü" ve "Altın Küre ödülü" kazanmıştır.

1967'de "Doktor Doolittle" adlı bir Amerikan yapımı filmde başrolü çeşitli hayvanlarla birlikte oynadı. Bu filmin yapımı sırasında Rex Harrison ile filmin direktörü ve yapımıcısı arasında çok grift çatışmalar olmuştur.

1968'de Amerikan yapımı, 17.yy İngiliz oyun yazarı Ben Jonson'un "Volpone" adlı bir komedisinden adapte edilmiş komedi janrında Bal Kutusu (Honey Pot) adlı bir filmde de başrolü oynadı. Bu filmde yardımcı rolleri oynayan Maggie Smith ve Cliff Robertson ile iyi arkadaşlık kurdu ve ölümünden sonra New York'ta yapılan kilise ihtifal töreninde bu iki aktör ona mersiye olan konuşmalar yapmışlardır.

Rex Harrison daha sonra birkaç filmde rol oynamakla beraber 1970'li yılların sonlarında Hollywood'daki film kariyerinden hemen hemen ayrılmıştır.

Özel hayatı

Rex Harrison 1934'te Colette Thomas'la yaptığı ilk evlilikle birlikte 6 defa evlilik yapmıştır. Bu evlilikler, dönemleri ve çocukları şöyle özetlenebilir:

  • Colette Thomas, 1934–1942 (boşanma); bir erkek çocuk; aktör ve şarkıcı Noel Harrison.
  • Lilli Palmer, 1943–1957 (boşanma); bir erkek çocuk; roman ve tiyatro oyunu yazarı Carey Harrison
  • Kay Kendall, 1957–1959 (eşinin ölümü)
  • Rachel Roberts, 1962–1971 (boşanma)
  • Elizabeth Harris, 1971–1975 (boşanma); üç üvey çocuk
  • Mercia Tinker, 1978–1990 (ölümü))

Eşlerinden üçü (Lilli Palmer, Kay Kendall ve Rachel Roberts) sahne ve sinema aktörlüğünde isim yapmış kişilerdi. 1947'de Rex Harrison daha Lilli Palmer ile evli iken Carole Landis adlı Amerikalı film oyuncusu ile yakın ilişki kurmuş; o 1948'de intihar edince büyük bir skandal ortaya çıkmış ve Rex Harrison'un Amerikan film şirketi Fox ile yaptığı kontrat iki tarafında rızası ile bozulmuştu. Kay Kendall ile evliliği eşinin lösemi hastalığına yakalanıp gençken ölmesi ile trajik şekilde sona erdi.

Rex Harrison Hollywood, Kaliforniya'da bulunan Hollywood Bulvarı tretuvarına film yıldızlarının isimlerinin bronz yıldızlar halinde konulduğu "Hollywood Walk of Fame (Hollywood Şöhret Yolu)" üzerinde 6909 numaralı ve 1380 numaralı binalar önünde bulunan iki bronz yıldız ile şereflendirilmiştir. 25 Temmuz 1989'da Britanya Kraliçesi II. Elizabeth tarafından törenle "Sir" unvanı verilmiştir. Bu tören sırasında bando "My Fair Lady" müzikal oyunundan parçalar çalmıştır.

ABD New York'ta Manhattan'da 2 Haziran 1990'da 82 yaşındayken pankreas kanseri nedeniyle hayatına gözlerini yumdu.

Rex Harrison'un Londra, New York ve İtalya'da Portofino'da evleri bulunmaktaydı. Portofino'daki villası Hristiyan aktörler evliyasına atıfla "San Genesio" olarak adlandırılmıştı.

Rex Harrison kendi hayatını yazan iki otobiyografi eseri yayımlamıştır. Bunlardan ikincisi "Bir Lanetli Ciddi İş: Komedi İçinde Hayatım (A Damned Serious Business: My Life in Comedy)" adı ile vefatından sonra 1991'de yayımlanmıştır.

Kaynakça

  1. ^ Derry House, Huyton: Aaronson, Charles S, ed. 1969 International Television Almanac, New York:Quigley Publications, (İngilizce)
  2. ^ "(Sir) Rex Harrison". filmreference.com. 9 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2012.  (İngilizce)
  3. ^ Harrison, Rex (1975). Rex: An Autobiography. William Morrow. ss. 16, 122. ISBN 0-688-02881-0.  (İngilizce)
  4. ^ Biography.com websitesi Sir Rex Harrison Biyografisi 17 Temmuz 2009 tarihinde Portuguese Web Archive sitesinde arşivlendi (İngilizce)
  5. ^ "Dört Albayın Aşkı" oyununun yönetmenligini de yaptı. "The Love of Four Colonels". ibdb.com. 6 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2009.  (İngilizce)

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">George Bernard Shaw</span> Yazar

George Bernard Shaw, İrlandalı yazardır. Oyun yazarı olarak ünlenen yazar, altmıştan fazla oyuna imza atmıştır. Hem 1925'te Nobel Edebiyat Ödülü'nü hem de 1938'de Pygmalion ile Oscar'ı alarak, bu iki ödülü de alabilen ilk insan olmuştur. Sosyalizm ve kadın haklarının koyu bir savunucusu olmuştur. Shaw, vejetaryen olmasının yanında ayrıca içki ve sigaradan da hayatı boyunca kaçınmıştır. Ayrıca resmi eğitime de karşı çıkmıştır. Shaw, 94 yaşına geldiği 1950'de, ağaç budarken merdivenden düştükten sonra oluşan yaralarının iyileşmemesi sonucunda olaydan birkaç gün sonra ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Leslie Howard</span>

Leslie Howard, Macar asıllı İngiliz sahne ve sinema oyuncusu. İki kez Oscar'a aday gösterilen oyuncu, 1939 tarihli Rüzgâr Gibi Geçti filmindeki Ashley Wilkes rolü ile uluslararası ününe kavuştu. II. Dünya Savaşı sırasında bindiği yolcu uçağı Almanlar tarafından düşürülünce hayata veda etti.

<span class="mw-page-title-main">Charles Laughton</span> İngiliz-Amerikalı film yönetmeni ve sinema oyuncusu (1899 – 1962)

Charles Laughton, İngiliz tiyatro ve sinema oyuncusu. Laughton, Londra'da Kraliyet Dramatik Sanat Akademisi'nde eğitim gördü ve ilk olarak 1926'da profesyonel olarak sahneye çıktı. 1927'de, ölümüne kadar birlikte yaşadığı ve çalıştığı gelecekteki eşi Elsa Lanchester ile bir oyunda rol aldı.

<i>The Devils Disciple</i>

The Devil's Disciple 1959 yapımı film. George Bernard Shaw'ın aynı adlı oyunundan uyarlanmıştır. Başrollerde Burt Lancaster, Kirk Douglas ve Laurence Olivier oynamaktadır. Bu filmdeki rolüyle Olivier, BAFTA'ya aday gösterilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Maggie Smith</span>

Dame Margaret Natalie Smith, CH DBE, İngiliz tiyatro ve sinema oyuncusu. Geniş ve çeşitli bir kariyere sahip olan oyuncu altmış yılı aşkın bir süredir sahne, film ve televizyonda yer almıştır. Smith, 50'nin üzerinde filmde görünmüş ve İngiltere'nin en çok tanınan oyuncularından biri olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Spencer Tracy</span> Amerikalı sinema oyuncusu (1900 – 1967)

Spencer Bonaventure Tracy, Amerikalı sinema ve tiyatro oyuncusudur.

<span class="mw-page-title-main">George Cukor</span> Amerikalı film yapımcısı ve yönetmeni (1899 – 1983)

George Dewey Cukor Oscarlı yönetmen. Little Women (1933), The Philadelphia Story (1940), A Double Life (1947), Born Yesterday (1950) ve Benim Güzel Meleğim (1964) filmleriyle En İyi Yönetmen Oskarı'na aday olmuş, Benim Güzel Meleğim filmiyle ödülü kazanmıştır. Duygusal komediden müzikale ve drama uzanan geniş bir yelpazede Greta Garbo, Katharine Hepburn, Joan Crawford, Norma Shearer filmlerinin yönetmeni olarak ünlendi.

<i>Pygmalion</i> (film, 1938) 1938 filmi

Pygmalion 1938 Britanya yapımı romantik komedi filmidir. Dünyanın birçok ülkesinde olduğu gibi Türkiye'de de özgün adı ile gösterilmiştir.

<i>Benim Güzel Meleğim</i> 1964 Birleşik Krallık yapımı müzikal film

Benim Güzel Meleğim, yönetmenliğini George Cukor'un yaptığı, 1964 ABD yapımı müzikal bir filmdir.

<span class="mw-page-title-main">Jesse Eisenberg</span> Amerikalı sinema oyuncusu

Jesse Adam Eisenberg, Amerikan oyuncu, yazar, oyun yazarı ve komedyen. İlk oyunculuk deneyimini 1999 yapımı Get Real dizisiyle ile yaptı. 2002 yılında komedi-dram filmi Düzenbaz Roger ile ilk baş rolünü oynadı. Daha sonra oyunculuk kariyerine dram filmi İmparatorlar Kulübü (2002), psikolojik-gerilim filmi Köy (2004), komedi-dram filmi Mürekkep Balığı ve Balina (2005), kara komedi filmi The Living Wake (2007) ve dram filmi Charlie Banks'ın Eğitimi (2007) ile devam etti. Eisenberg 2007 yılında The Living Wake filmindeki oyunculuğu için, Vail Film Festivali'nden Yükselen Yıldız Ödülünü kazandı.

<span class="mw-page-title-main">Julie Andrews</span>

Dame Julie Andrews DBE, asıl adı Julia Elizabeth Wells, Britanyalı şarkıcı, film ve sahne oyuncusu ve yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Peter Finch</span> İngiliz-Avustralyalı sinema oyuncusu (1916 – 1977)

Peter Finch, Akademi Ödülü sahibi Avustralya kökenli İngiltere doğumlu İngiliz ve Avustralyalı tiyatro ve film oyuncusu.

<span class="mw-page-title-main">Edith Evans</span> İngiliz oyuncu (1888-1976)

Dame Edith Mary Evans, DBE İngiliz sinema ve tiyatro oyuncusudur. Özellikle İngiltere'deki sahne performansları ile tanınmaktadır. Bunun yanı sıra pek çok filmde rol almış, üç kez Akademi Ödülleri'nde aday gösterilmiş ve birer kez BAFTA ve Altın Küre Ödülleri'nin sahibi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Ellen Terry</span>

Dame Ellen Terry, GBE bir İngiliz sahne aktrisidir. Daha çok Shakespeare'in oyunlarındaki rolleriyle tanınır.

<i>Sürtük</i> (film, 1942)

Sürtük 1942 yılında çekilen Adolf Körner'ın yönetmenliğini yaptığı Türk dram filmi. Filmde, Zehra Yumsel, Halide Pişkin, Avni Dilligil gibi oyuncular oynamıştır. Türk sinemasının büyük oyuncularından birisi olarak gösterilen Hulusi Kentmen'in oynadığı ilk sinema filmidir. Film, Bernard Show'un oyunundan uyarlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Shirley Booth</span> Amerikalı sinema oyuncusu (1898 – 1992)

Shirley Booth Amerikalı tiyatro, sinema, radyo ve televizyon oyuncusudur.

<span class="mw-page-title-main">Rosalind Russell</span> Amerikalı sinema oyuncusu (1907 – 1976)

Catherine Rosalind Russell Amerikalı aktris, Howard Hawks’ın screwball komedisi His Girl Friday'deki (1940) hızlı konuşan gazete muhabiri Hildy Johnson rolüyle, Auntie Mame (1958) filmindeki Mame Dennis'i canlandırması ile ve Gypsy’deki (1962) Rose rolüyle tanınır. Tanınmış bir komedyendir ve aday gösterildiği beş Altın Küre'nin hepsini kazanmıştır. Russell, 1953'te Broadway şovu Wonderful Town’da Ruth'u canlandırdığı için Müzikalde En İyi Kadın Oyuncu dalında Tony Ödülü'nü kazandı. Kariyeri boyunca dört kez En İyi Kadın Oyuncu Akademi Ödülü'ne aday gösterildi.

<span class="mw-page-title-main">Kay Kendall</span>

Kay Kendall İngiliz aktris ve komedyendi. Sinema kariyerine London Town (1946) adlı müzikal filmde başladı. Film finansal bir başarısızlık olmasına rağmen, Kendall, komedi filmi Genevieve (1953) ile geniş bir şekilde tanınana kadar düzenli olarak çalışmaya devam etti. İngiliz filmlerinde üretken olan Kendall, Amerikalı izleyiciler arasında bir miktar popülerlik kazandı ve müzikal-komedi filmi Les Girls'teki (1957) rolüyle En İyi Kadın Oyuncu - Sinema Filmi veya Komedi dalında Altın Küre Ödülü kazandı.

<span class="mw-page-title-main">Edmund Gwenn</span>

Edmund Gwenn İngiliz aktör. En çok Miracle on 34th Street'teki (1947) Kris Kringle rolüyle hatırlanır ve bu rolüyle En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Akademi Ödülü'nü ve buna karşılık gelen Altın Küre Ödülü'nü kazandı.Komedi filmi Mister 880 (1950) için ikinci bir Altın Küre kazandı ve bir başka Akademi Ödülü adaylığı aldı. Ayrıca Alfred Hitchcock'un yönettiği dört filmdeki rolüyle bilinir.

Sevgi Sanlı Türk oyun yazarı, çevirmen, eleştirmen.