İçeriğe atla

Revan Kuşatması (1731)

Revan Kuşatması
1730-1732 Osmanlı-İran Savaşı

1730 yılında Osmanlılar ve Safevîlerin toprakları
TarihMart 1731
Bölge
Sonuç Kesin Osmanlı zaferi
Coğrafi
Değişiklikler
Osmanlılar Revan'ı muhafaza etti
Taraflar
Osmanlı İmparatorluğu Osmanlı İmparatorluğu Safevîler
Komutanlar ve liderler
Osmanlı İmparatorluğu Hekimoğlu Ali Paşa II. Tahmasb
Hüseyin Han  (esir) İdam edildi
Güçler
5-6.000 18-20.000
kuşatma topları
Kayıplar
Nispeten hafif Ağır
tüm toplar

Revan Kuşatması, 1730-1732 Osmanlı-Safevî Savaşı'nda evre.

Safevî Şahı II. Tahmasb'ın komutasındaki İran ordusu, Osmanlı İmparatorluğu'nun Revan kalesini 1731 yılında kuşatıp Hekimoğlu Ali Paşa komutasındaki Osmanlı garnizonuna yenilerek çekilmek zorunda kaldı.

Kuşatma öncesi

Nadir Şah'ın 1730 yazında Hemedan, Kirmanşah ve Tebriz'i ele geçirmesiyle 1730-1732 Osmanlı-Safevî Savaşı başladı ve aynı yıl Osmanlı başkenti İstanbul'da Patrona Halil İsyanı patladı ve III. Ahmed tahttan indirildi.

1731 yılına gelindiğinde, Osmanlı tahtına I. Mahmud çıkmış, sözkonusu isyan ise bastırılmıştı. Nadir Şah ise doğu sınırına yönelerek Abdali tehdidini bertaraf etmek üzere ordusuyla Herat'a yürümüştü.

Bu esnada, Osmanlılar ile Safevîler arasında Aras'ın sınır kabul edilmesi üzerinden barış müzakereleri sürerken Safevî Şahı II. Tahmasb Osmanlıların yukarıda bahsedilen nedenlerle güçsüz düştüğünü hesaplayarak Aras'ın kuzeyine geçerek 1731 başında Revan'ı kuşattı.[1]

Kuşatma

XVII. yüzyılın sonlarında Revan
Hekimoğlu Ali Paşa

Şah II. Tahmasb'ın tecavüz hareketine karşı, Osmanlı İmparatorluğu Safevî Devleti'ne karşı Irak-ı Acem diğeri Azerbaycan olmak üzere iki cepheli bir harekâta girişmeye karar verdi. Bağdat Seraskeri Eyyûbîzade Ahmed Paşa İsfahan üzerine yürümekle görevlendirilirken, Diyarbakır Valisi Hekimoğlu Ali Paşa'ya da Serdar unvanıyla süratle Revan'ın yardımına yetişmesi emredildi.

Hekimoğlu Ali Paşa Diyarbakır’dan hareket ederek Erzurum-Kars üzerinden Revan'a ulaştı. Şah II. Tahmasb'ın ordusunu püskürtemeyince Revan Kalesine kapandı. Hekimoğlu Ali Paşa gönderdiği mektuplarla Safevî ordusunun en seçme birliklerine kumanda eden Belüc Muhammed Han’ı Osmanlıların müttefikiymiş gibi gösteren tertiplerle İran ordusunda ikilik çıkarmayı başardı.[2]

İran ordusundaki karışıklıktan istifade eden Osmanlı garnizonu kaleden ani bir taarruzla Safevîleri büyük bir yenilgiye uğrattı.[3] Tüm toplarını ve malzemelerini bırakan Safevî ordusu[1] süratle 18 gündür kuşattığı Revan önlerinden güneye doğru çekildi.

Revan Kalesi önündeki son muharebede esir edilen II. Tahmasb'ın rikabdarı ve Revan Hanlığına aday Hüseyin Han İstanbul'a gönderildi ve sonrasında idam edildi.

Kuşatma sonrası

Tebriz'e yönelmeye çalışan II. Tahmasb komutasındaki Safevî ordusu Arpaçay'ı geçmeye çalışırken Üçkilise mevkiinde bu defa Timur Mehmed Paşa'nın baskınına uğradı ve meydana gelen muharebede ikinci bir yenilgiye uğrayarak düzensiz bir şekilde Tebriz'e çekildi.[4]

Hekimoğlu Ali Paşa ise bölgedeki Safevî tehdidinin bertaraf edilmesi üzerine, yaz boyunca emrine verilen ordunun toplanmasını bekledikten sonra Tebriz üzerine yürüdü ve ilk hedef olarak Urmiye'yi kuşattı.

Kaynakça

  1. ^ a b "Iran at War", Dr. Kavekh Farookh, Osprey Publishing (2011), Oxford (2011), s.109
  2. ^ "I. Mahmud Devri Osmanlı-İran İlişkileri, Alper Yıldırım, Eskişehir (2017), s.42
  3. ^ "Avşarlı Nadir Şah ve Döneminde Osmanlı-İran Mücadeleleri", Abdurrahman Ateş, Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta (2001), s.54
  4. ^ "Nadir Şah Döneminde Osmanlı-İran İlişkileri", Ali Djafar Pour, İstanbul (1977), s.83

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">I. Mahmud</span> 24. Osmanlı padişahı (1730–1754)

I. Mahmud, divan edebiyatında kullandığı mahlasıyla Sebkati, 24. Osmanlı padişahı ve 103. İslam halifesidir. 1696'da Edirne Sarayı'nda dünyaya geldi. II. Mustafa'nın oğlu ve III. Ahmed'in yeğenidir.

Hekimoğlu Ali Paşa, I. Mahmud'un ve III. Osman'ın saltanat dönemlerinde, 12 Mart 1732-12 Ağustos 1735, 21 Nisan 1742-23 Eylül 1743 ve 15 Şubat 1755-18 Mayıs 1755 tarihleri arasında üç kez toplam beş yıl dört gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

Ahmed Paşa Antlaşması, 10 Ocak 1732 tarihinde Osmanlı İmparatorluğu ile Safevîler arasında imzalanmış bir antlaşmadır. 1730-1732 Osmanlı-Safevî Savaşı'nı sona erdirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İran-Osmanlı savaşları</span> 16. yüzyıldan 19. yüzyıla kadar İran ve Osmanlı arasında süren bir dizi savaş

İran-Osmanlı Savaşları, 16 ilâ 19. yüzyıl arasında Osmanlı İmparatorluğu ile İran'da otoriteyi elinde bulunduran birbirinin devamı niteliğindeki çeşitli hanedanlar arasında gerçekleşmiştir. Osmanlılar ile İran arasındaki ilk savaş 1514 Çaldıran Muharebesi'dir. Son savaş ise 1821-1823 Osmanlı-İran Savaşı'dır.

<span class="mw-page-title-main">1623-1639 Osmanlı-Safevî Savaşı</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Safevi Devleti arasında 1623-1639 yılları arasında yapılmış savaş

1623-1639 Osmanlı-Safevî Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu ile Safevî Devleti arasında, Irak meselesi için çıkan savaş.

<span class="mw-page-title-main">Nadir Şah</span> 1. Afşar Devleti Şahı

Nadir Şah Afşar, Afşar İmparatorluğu'nun kurucusu ve ilk hükümdarı olan Türkmen şahtır. İran tarihinin en güçlü hükümdarlarından biri kabul edilip, 1736'dan 1747'deki suikastına kadar Afşar İmparatoru ve İran şahı olarak hüküm sürmüştür. Batı Asya, Güney Kafkasya, Orta Asya ve Güney Asya'da birçok seferde savaşmıştır. Askeri dehası nedeniyle, bazı tarihçiler onu İran'ın Napolyonu veya İkinci İskender olarak tanımlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">1723-1727 Osmanlı-İran Savaşı</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Safevi Devleti arasında 1723-1727 yılları arasında yapılmış savaş

1723-1727 Osmanlı-İran Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu ile çöküş devrine girmiş olan İran'daki Safevî Devleti, ardından ise İsfahan'ı ele geçirerek İran'a egemen olan Afgan Hotakîler arasında süren ve Osmanlıların kesin zaferiyle sonuçlanan askerî mücadele.

<span class="mw-page-title-main">1578-1590 Osmanlı-Safevî Savaşı</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Safevi Devleti arasında 1578-1590 yılları arasında yapılmış savaş

1578-1590 Osmanlı-Safevî Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu ile Safevî Devleti arasında tüm Kafkaslar ile Güney Azerbaycan'da cereyan eden ve Osmanlıların zaferiyle sonuçlanan savaş.

Ezbend Muharebesi ya da Sufiyan Muharebesi 1603-1612 Osmanlı Safevi Savaşı'nda bir evre. Muharebe İran ordusunun galibiyetiyle sonuçlanmıştır.

Kürican Muharebesi, 1730-1732 Osmanlı-Safevî Savaşı'nın en önemli ve en büyük muharebesidir.

<span class="mw-page-title-main">Köprülü Abdullah Paşa</span>

Köprülü Abdullah Paşa, 18. yüzyılın ilk yarısında Osmanlı generali. 1723–27, 1730-32 ve 1732-36 Osmanlı-İran Savaşlarında komutanlık ve başkomutanlık (seraskerlik) yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Ducum Muharebesi</span>

Ducum Muharebesi ya da Samarra Muharebesi, 1732-1736 Osmanlı-İran Savaşı'nda bir evre. Topal Osman Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu, Nadir Şah komutasındaki Safevî ordusunu 19 Temmuz 1733'te büyük bir yenilgiye uğratarak kuşatma altındaki Bağdat'ı kurtardı.

<span class="mw-page-title-main">Musul Kuşatması (1743)</span> Vikimedya liste maddesi

Musul Kuşatması, 1742-1746 Osmanlı-İran Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Kuskunkıran Muharebesi</span>

Kuskunkıran Muharebesi, 1623-1639 Osmanlı-Safevî Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Urmiye Kuşatması (1731)</span>

Urmiye Kuşatması, 1730-1732 Osmanlı-İran Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">1730-1732 Osmanlı-Safevî Savaşı</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Safevi Devleti arasında 1730-32 yılları arasında yapılmış savaş

1730-1732 Osmanlı-İran Savaşı, 18. yüzyılda Osmanlı Devleti ile İran'daki Safevi Hanedanı arasında yapılmış olan bir savaştır.

<span class="mw-page-title-main">Melayer Muharebesi</span>

Melayer Muharebesi, 1730-1732 Osmanlı-Safevî Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Kars Kuşatması (1735)</span>

Kars Kuşatması, 1732-1736 Osmanlı-Safevî Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Revan Kuşatması (1635)</span>

Revan Kuşatması, 1623-1639 Osmanlı-Safevî Savaşı'nda evre.

Eyyubizade Ahmed Paşa, Osmanlı devlet adamı.