Revan Kuşatması (1635)
| Revan Kuşatması | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1623-1639 Osmanlı-Safevî Savaşı | |||||||||
 XVII. yüzyılda Revan | |||||||||
| |||||||||
| Taraflar | |||||||||
 Osmanlı Devleti |  Safevî Devleti | ||||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||||
| IV. Murad | Emirgûne oğlu Tahmasb Kulu Han | ||||||||
| Güçler | |||||||||
| 80-100.000 | 15-20.000 | ||||||||
| Kayıplar | |||||||||
| Hafif | Ağır | ||||||||
Revan Kuşatması, 1623-1639 Osmanlı-Safevî Savaşı'nda evre.
IV. Murad komutasındaki Osmanlı ordusu Safevî Devleti'nin Kafkasya'daki en büyük kalelerinden biri olan Revan'ı kuşatarak ele geçirdi.
Kuşatma öncesi
IV. Murad, Kanuni Sultan Süleyman'dan bu yana (1554) ordunun başında şark seferine çıkan ilk padişah olarak 29 Mart 1635'te Üsküdar'dan harekete geçerek 22 Mayıs'ta Sivas'a vardı. Seferin Revan üzerine olacağının belli olmasıyla askerî yığınak Erzurum'a yapılmaya başlandı ve IV. Murad da 3 Temmuz'da buraya ulaştı.
Osmanlı padişahın büyük bir orduyla Revan üzerine ilerlediği haberini alan Safevî Şahı Safî süratle Revan, Çukursad, Şirvan ve Karabağ gibi çevre vilayetlerdeki bütün ekili arazinin ve mahsulâtın yakılarak imhasını emretti. Bu görevi Sohbet Yasavulu Şamlu Canibek icra ederken İsfahan tüfekçilerinin komutanı Mir Fettah da askerleriyle Bağdat'tan Revan'a geçti geçmesi buyuruldu. İhtiyaç halinde Revan'a yardıma gidebilmesi için Sipehsalar Rüstem Han da hassa ordusuyla Tebriz'de konuşlandı.
17 Temmuz'da Kars'a ulaşan Osmanlı ordusu 27 Temmuz'da Safevî muhafızların yoğun top ateşi altında Revan önlerine geldi.
Kuşatma
Kaleyi tam karşıdan gören Hünkâr Tepesi'ne karagâhını kuran IV. Murad 28 Temmuz'da harp meclisini topladı. 29 Temmuz'da kaleyi karşıdan gören tepelere toplar yerleştirildi ve şiddetli bombardıman başladı. 29-30 Temmuz gecesi ise Rumeli eyalet askerleri kazılmış olan metrislere girdi.
30 Temmuz itibarıyla yoğun top ateşine maruz kalan kalede surlar hasar görürken, kale içinde de çok sayıda ev tahrip oldu. 31 Temmuz'da ise Yeniçeriler, kaleden yoğun top ateşi altında kazmayı başardıkları metrislere girdiler. 1 Ağustos günü Revan kalesi dört taraftan sarıldı ve sürekli top ateşiyle dövülmeye devam etti. 2 Ağustos'ta Safevî garnizonu Rumeli eyalet askerlerine doğru huruç düzenlediyse de yenilerek yeniden kaleye çekildiler.
Bu yenilginin ardından bir daha kaleden dışarı çıkamayan İranlı savunmacıların dayanacak gücü kalmadı ve 6 Ağustos'ta Kale Komutanı Emirgûne oğlu Tahmasb Kulu Han teslim olmak için altı gün istedi. Ancak IV. Murad Tahmasb Kulu Han bizzat gelmedikçe hiçbir teklifi kabul etmeyeceğini beyan etti. Görüşmeler sürerken topçulara ateşkes emri verilmesine rağmen, kaledekilerin bazı fiillerinin hileye yorulması üzerine toplar yeniden ateşlendi ve Osmanlı ordusu genel taarruza hazırlandı. Tahmasb Kulu Han'ın gönderdiği ikinci elçi de aynı gerekçelerle geri çevrildi. Bunun üzerine, Tahmasb Kulu Han tam yetkili olarak Murad Ağa'yı gönderdi. Murad Ağa'nın imzaladığı teslim belgesiyle Revan Kalesi 8 Ağustos 1635'te Osmanlıların eline geçti.
Kuşatma sonrası
Kaleyi onartarak garnizon yerleştiren IV. Murad 20 Ağustos'ta Revan'dan ayrılarak Tebriz üzerine yürüdü.
Kaynakça
- "Revan Seferi Ruznâmesi", TSMK, Bağdat Kitaplığı.
- "Osmanlı-Safevî Münasebetleri (1612-1639)", Özer Küpeli, Ege Üniversitesi, İzmir (2009), s.143-148.
- "Büyük Osmanlı Tarihi", Joseph von Hammer, c.9, s.183-193.
- "Iran at War", Dr. Kavekh Farookh, Osprey Publishing (2011), Oxford (2011), s. 67.
