Resfebe - Turkipedia

Resfebe, kelimelerin alışılmış şekilleri dışında yazılarla, sembollerle ya da resimlerle belirtilmesi ya da bu şekildeki bulmacalardır. İngilizcede rebus kelimesiyle ifade edilen bu terime Köksal Karakuş tarafından resim ve alfabe kelimelerini birleştirerek bu oyunlara Türkçe resfebe karşılığı bulunmuştur. Bu ad "resimli alfabe" öbeğinden türetilmiştir.^[1]^[2]^[3]^[4]

İngilizce gibi belli bir sesin çeşitli harf kombinasyonlarıyla ifade edilebileceği dillerde (Örneğin; "ay" sesi "eye" veya "i" ile ya da sözcük içinde "my, try" (-y) ya da "high" (-igh) ya da "lie"(-ie) gibi...) kolaylıkla bir gösterim yerine bir başka gösterim uygulanabilir; "high" (yüksek) yerine "h-eye" yazılabilir ki buna 'Resfebe İlkesi' denmektedir.

Bu ilke, birkaç heceden oluşan bir sözcüğü hecelerine ayrıştırıp her birine aynı sesi veren başka sözcükler atayarak da kullanılabilir. Mesela "belief" (inanç) sözcüğünü "bee-leaf" (arı-yaprak) şeklinde yazılabilir.

Bu ilkeyi uygulamak için yazmak tek yol değildir. Yukarıdaki örnekte bir arı ile bir yaprak resmini yan yana koyup "Bu nedir?" diye sorulabilir. Dillerin yazıya geçirilmesi sürecinde Rebus İlkesi'nin kullanıldığı, piktogramların yan yana getirilip önce sözcüğün anlamsal karşılıklarını kullanarak başka bir sözcük yazmayı (Örnek: Ağaç + Ağaç = Orman; Bu örnek günümüz Çincesinde hala kullanılmaktadır), devamında sözcüğün ses değerini kullanarak başka bir sözcük yazımı (Arı ve Yaprak örneğinde olduğu gibi; Arı ve Yaprak sözcüklerinin sessel değerleri birleştirilerek her ikisinden de farklı bir kavram olarak İnanç sözcüğü elde edilmiştirmiştir.) geliştirilebilir. Rebus İlkesi gerçek bir sistematik yazı üretme konusunda yeterli değildir, zira bir dildeki her sözcüğün parçaları çoğunlukla anlamsızdır (örneğin "religion" (din) sözcüğü belli anlamlı parçalara ayrıştırılamaz).

Türkçede, yapısı itibarıyla Rebus İlkesini uygulamak zordur zira Türkçe fonetik bir dil'dir, her ses tek bir gösterim biçimiyle belirtilir. Türkçede bu ilke kapsamında yapılan oyunlar, genelde çocuk sayfalarında karşımıza çıkan "(er resmi)+[2-(i)]=erik" tipi gösterimler olmaktadır.

Türkçe örnekleri resfebe (resim+alfabe) adıyla da özellikle "akıl oyunları" dergisinde kendisine yer bulmaktadır. En meşhur örnekleri arasında NNNNNN=altın, 12M=birikim, c1=cebir gibi yazılı çeşitleri vardır.

Kaynakça

^ "Milli Eğitim Bakanlığı, Resfebe Nedir?" (PDF). 21 Ekim 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2021.
^ "milliyet.com.tr, Resfebe Nedir, Nasıl Çözülür? Örnek Olarak Resfebe Oyunu Soruları Ve Cevaplar". 21 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2021.
^ "AA, Yetenekli öğrencilerin zihinleri 'resfebe' ile güçleniyor". 21 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2021.
^ "MEB proje programı". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2021.

İlgili Araştırma Makaleleri

Türk alfabesi, Türkçenin yazımında kullanılan Latin alfabesi temelli alfabedir. 1 Kasım 1928 tarihli ve 1353 sayılı yasayla tespit ve kabul edilmiştir.

Türkçe ya da Türk dili, Güneydoğu Avrupa ve Batı Asya'da konuşulan, Türk dilleri dil ailesine ait sondan eklemeli bir dildir. Türk dilleri ailesinin Oğuz dilleri grubundan bir Batı Oğuz dili olan Osmanlı Türkçesinin devamını oluşturur. Dil, başta Türkiye olmak üzere Balkanlar, Ege Adaları, Kıbrıs ve Orta Doğu'yu kapsayan eski Osmanlı İmparatorluğu coğrafyasında konuşulur. Ethnologue'a göre Türkçe, yaklaşık 90 milyon konuşanı ile dünyada en çok konuşulan 18. dildir. Türkçe, Türkiye, Kuzey Kıbrıs ve Kıbrıs Cumhuriyeti'nde ulusal resmî dil statüsüne sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Arap harfleri</span> Arap alfabesini temel alan yazı sistemi

Arap harfleri, 7. yüzyılın üçüncü çeyreğinden itibaren Emevi ve Abbasi imparatorlukları aracılığıyla Orta Doğu merkezli geniş bir alana yayılma olanağı bulmuş İslam dininin benimsendiği coğrafyalarda kabul gören, kökeni Arap alfabesine dayalı, ünsüz alfabesi türünde bir yazı sistemidir. Dünyada Latin alfabesinden sonra en çok kullanılan yazı sistemidir.

Fince (

Latin veya Romen harfleri, kökeni antik Roma tarafından Eski Latinceyi yazmak için kullanılan Latin alfabesine dayanan bir yazı sistemidir. ISO tarafından belirlenmiş standart modern Latin alfabesinde 26 harf bulunur. Latin harfleri şu anda dünyada en yaygın kullanılan yazı sistemidir.

Türk dilleri alfabeleri veya çağdaş Türk yazı dilleri alfabeleri çağdaş dönem Türk yazı dilleri için kullanılan çeşitli alfabelerdir. Uzun tarihî dönemler içinde kullanılmış olan Türk yazı sistemlerinin sonrasında, bazılarının terki, bazılarının devamı ile günümüzde kullanımda olmuşlardır.

Kiril alfabesi, Avrasya'da çeşitli dillerin yazımı için kullanılan alfabedir. Çeşitli Slav, Kafkas, Moğol, Ural, ve İranî dillerinin resmî alfabesidir. En eski Slav kitaplarının yazıldığı iki alfabeden biri olan Kiril yazısı, Aziz Kiril ve kardeşi Metodius tarafından 9. yüzyılın ilk çeyreğinde oluşturulmuştur.

Moğolca, Moğolistan ve civardaki bazı özerk bölgelerde resmî dil olan Asya dilidir.

İzlandaca, Cermen dillerinden biri ve İzlanda'nın resmî dilidir. İzlandacaya en yakın diller, Faroe Adaları'nda konuşulan Faroe dili ile Sognamål gibi Batı Norveç lehçeleridir. İzlanda, anakaraya uzak bir ada devleti olmasından dolayı, diğer ülkelerle arasında kayda değer oranda kültür alışverişi gerçekleşmemiş, bunun sonucunda dile çok az yabancı sözcük girmiştir. İzlanda'nın konumu Amerika'ya daha yakın olmasına rağmen, İzlandaca bir İskandinav dilidir.

Zz, Türk alfabesinde 29. ve son harftir. Türkçede genel olarak okunuşu "ze" şeklinde iken pek çok Latin dilinde Yunan alfabesinin zeta harfiden türetilen telaffuz şekliyle ifade edilmektedir. Örneğin İngilizcede zed, Fransızcada zède, İspanyolca ve İtalyancada zeta şeklinde ifade edilir.

Başkurtça veya Başkırca, çağdaş Türk yazı dillerinden biridir ve Kıpçak grubuna bağlıdır. Çoğunluğu Başkurdistan'da yaşayan Başkurtlarca konuşulur.

Ayırıcı im, fonetik işaret veya diyakritik; telaffuz, ton ve diğer ayırıcı unsurları belirtmek için gliflere eklenen imdir. Örneğin Latin harflerine geçiş döneminde Türkçedeki ötümsüz artdişyuvasıl sürtünmeli ünsüz sesini karşılamak için yeni arayışlara gidilmiş ve mevcut S harfine sedil eklenerek Ş harfi elde edilmiştir. O > Ö veya A > Â ya da Y > Ý gibi harflerde ayırıcı imlere örnekler görülebilir.

Büyük ünlü uyumu ya da kalınlık-incelik kuralı, Türkçedeki iki ses uyumundan biri. Kökeni Türkçe sözcüklerin ayırt edilmesinde kullanılır. Türkçedeki öz Türkçe sözcüklere ait ortak bir özelliktir.

Küçük ünlü uyumu ya da düzlük-yuvarlaklık kuralı, Türkçedeki ses uyumlarından biri. Öz Türkçe sözcüklere ait ortak bir özelliktir.

Latinizasyon (Romanizasyon) tabiri genel olarak Latin alfabesi dışındaki ses sistemlerinin Latin alfabesine çevrilmesini ifade eder. Arapçanın Latin alfabesine çevirisi yapılırken bu uygulamaların hiçbirinde (fonetik alfabeler hariç) ortak bir uygulama geliştirilememiştir. Çünkü her ülke kendi harflerini esas alan bir çeviri sistemi benimsemiştir. Fakat yine de ana hatlarıyla genel kabul görmüş bazı sesler ve simgeler tercih edilmeye başlanmıştır. Ortak Türkçe alfabesi esas alınarak yapılan bir işaret sistemi büyük oranda geliştirilmiş durumdadır. Fakat yine de çeşitli ülkelerin, sesleri simgelerken kullandıkları harflerin değişik olması nedeniyle farklılıklar ortaya çıkmaktadır.

Ünlü, sesli veya vokal; ses yolu görece açık durumda iken, ses tellerinin titreşmesi ile bir engele takılmadan oluşan; hecenin en küçük birimini oluşturan konuşma sesi. Ünsüz veya sessiz karşıtıdır. Ünlülük kavramı harflerden ziyade "sesleri" tanımlar zira bir harf kimi sözcüklerde ünlü, kimi sözcüklerde ise ünsüz bir sesi simgeleyebilir.

İsim tamlaması; aralarında anlamca ilgi bulunan, biri diğerini iyelik (sahiplik) yönünden bütünleyen, en az iki farklı isimden meydana gelmiş kelime grubu. İsim tamlamalarında birinci sözcük grubuna tamlayan, ikinci sözcük grubuna tamlanan denir. Aşağıdaki tabloda isim tamlamalarına çeşitli örnekler verilmiştir:

Ortak Türk Alfabesi, Türk dillerindeki asal sesler esas alınarak ve aynı kaynaktan çıkanlar sınıflandırılarak tüm harflerin gösterildiği bir sistemdir. Henüz ortak bir biçime ulaşılamamış olmasına rağmen büyük oranda şekillenmiştir.

Çengel işareti, dil biliminde ve çoğu dilde kullanılan bir diyakritik işarettir. Türkçede yalnız sessiz harflerde kullanılan ve harflerin ses değerlerini değiştiren bir göstergedir.

Alman alfabesi, Almancanın yazımında kullanılan alfabedir. Almanya, Avusturya, İsviçre, Lihtenştayn ve Lüksemburg'da, ayrıca Almanca konuşanların azınlıkta olduğu Belçika ülkesinde ve Danimarka, İtalya ve Polonya'nın çeşitli bölgelerinde bu alfabe kullanılır.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.