İçeriğe atla

Reptiliomorpha

Reptiliomorpha
Yaşadığı dönem aralığı: 323,2-0 myö
Pensilvaniyen-Günümüz[1] 
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Chordata
Üst sınıf:Tetrapoda
Klad:Reptiliomorpha
Säve-Söderbergh, 1934
Gruplar
Sinonimler
Pan-Amniota Rowe, 2004[3]

Reptiliomorpha ("sürüngen biçimleri"), amniyotları ve amniyotlarla yaşayan amfibilerden daha yakın bir ortak atayı paylaşan dört üyelileri içeren bir gruptur. Vallin ve Laurin (2004) tarafından Homo sapiens'i içeren ancak Ascaphus truei'yi (kuyruklu kurbağa) içermeyen en kapsamlı grup olarak tanımlanmıştır.[4][5]

Özellikler

Gephyrostegidler, seymouriamorflar ve diadektomorflar kara kökenli, sürüngen benzeri amfibiler iken, embolomerler uzun gövdeli ve kısa uzuvları olan suda yaşayan amfibilerdi. Anatomileri, esas olarak suda yaşayan Devoniyen labyrinthodontları ile ilk sürüngenler arasında yer alır. Bristol Üniversitesi paleontoloğu Profesör Michael J. Benton, Reptiliomorpha (embolomerleri, seymouriamorfları ve diadektomorfları içerir) için aşağıdaki özellikleri verir:[6]

  • dar premaksillalar (kafatası genişliğinin yarısından az)
  • vomer ileriye doğru daralır
  • Parmak kemiği formülleri (her ayak parmağındaki eklem sayısı) 2.3.4.5.4–5
Limnoscelis, etobur bir diadektomorf
Gephyrostegus, küçük bir karasal tetrapod
Discosauriscus, neotenik bir seymouriamorph

Evrim

Erken reptiliomorflar

Archeria, bir sucul embolomer

Karbonifer ve Permiyen dönemlerinde, bazı tetrapodlar sürüngenlere doğru evrimleşmeye başladı. Bu tetrapodlardan bazıları (örn. Archeria, Eogyrinus) uzun uzuvları olan yılanbalığı benzeri sucul formlar iken diğerleri (örn. Seymouria'nın, Solenodonsaurus, Diadectes, Limnoscelis) sürüngen benzeri görünüşlere sahiptiler. Bununla birlikte, birkaç grup suda veya yarı suda kaldı. Chroniosuchian'lardan bazıları modern timsahlara benzer yapıya ve alışkanlıklarına sahipti ve muhtemelen nehir kenarındaki avcılar oldukları için timsahlara benziyorlardı.[7]

Sudaki yumurtalardan karasal yumurtalara

Seymouria, karasal bir seymouriamorf

Olası bir nedenle, üreme havuzlarında rekabet oluşmuş ve açık suya daha az erişimi olan daha kuru ortamlardan yararlanmak veya kurbağa yavrularının balıklar tarafından avlanmasını önlemek için, modern amfibiler karalara yumurtlamaya başlamış olabilirler.[8] Neden ne olursa olsun, bu kendilerinde iç döllenmeye ve doğrudan gelişime yol açtı (kurbağa yavrusu başklaşımını yumurtanın içinde tamamladı). Çarpıcı bir paralellik, köpük yuvaları, beslenmeyen karasal kurbağa yavruları ve doğrudan gelişmiş şekilde doğan yavrular dahil olmak üzere çok çeşitli bir üreme sistemine sahip olan kurbağa ailesi Leptodactylidae'de görülebilir.[9]

Amniyotların kökeni

Westlothiana, küçük bir sürüngen benzeri tetrapod, erken bir lepospondyl olabilir, amniyotlara geçişteki türlerden biri

Amniyot olmayan reptiliomorflar ile amniyotlar arasındaki geçiş sınırı tam bilinmese de, geçiş formları olarak Solenodonsaurus, Casineria ve Westlothiana öne sürülmüştür. Bu küçük hayvanlar, 1 cm çapında veya daha küçük yumurtalar bırakıyorlardı. Küçük yumurtalar, amniyon ve koryon aktif olarak gaz değişimini etkilemeden karada gelişebilecek kadar küçük bir hacim-yüzey oranına sahip olacak ve gerçek amniyotik yumurtaların evrimine zemin hazırlayacaktı.[9] İlk gerçek amniyotlar muhtemelen Orta Mississippiyen bölümü kadar erken ortaya çıkmış olsalar da, amniyot olmayan (veya amfibi) reptiliomorf kladlar, amniyot torunlarının yanında milyonlarca yıl boyunca bir arada yaşadılar. Orta Permiyen'e gelindiğinde, amniyot olmayan karasal formlar neredeyse tamamen yok olmuştu, ancak birkaç amniyot olmayan su grubu Permiyen'in sonuna kadar yaşamaya devam etti ve bunlardan kroniosuchianlar söz konusu olduğunda, Permiyen-Triyas kitlesel yok oluşunun sonundan sağ çıkdılar, ancak Geç Triyas'ta onlar da yok olmuşlardır. Bu süreçten sonra, reptiliomorfların en başarılı yavruları olan amniyotlar, gelişmeye ve memeliler, sürüngenler ve kuşlar da dahil olmak üzere şaşırtıcı bir tetrapod çeşitliliğine evrimleşmeye devam etti.

Galeri

Kaynakça

  1. ^ Branson, E. B. (Mayıs 1910). "Amphibian Footprints from the Mississippian of Virginia". The Journal of Geology. 18 (4): 356-358. doi:10.1086/621745. ISSN 0022-1376. 
  2. ^ LAURIN, MICHEL; REISZ, ROBERT R. (Şubat 1995). "A reevaluation of early amniote phylogeny". Zoological Journal of the Linnean Society. 113 (2): 165-223. doi:10.1111/j.1096-3642.1995.tb00932.x. ISSN 0024-4082. 
  3. ^ Rowe, T. (2004). "Chordate phylogeny and development". Assembling the Tree of Life. J. Cracraft and M. J. Donoghue, eds. Oxford: Oxford University Press. ss. 384-409. ISBN 0-19-517234-5. 
  4. ^ Laurin, M. (2001). "L'utilisation de la taxonomie phylogénétique en paléontologie: avantages et inconvénients". Biosystema. 19: 197-211. 
  5. ^ Vallin (2004). "Cranial morphology and affinities of Microbrachis, and a reappraisal of the phylogeny and lifestyle of the first amphibians". Journal of Vertebrate Paleontology. 24 (1): 56-72. doi:10.1671/5.1. 
  6. ^ Benton, M. J. (2000), Vertebrate Paleontology, 2nd Ed. Blackwell Science Ltd 3rd ed. 2004 – see also taxonomic hierarchy of the vertebrates 19 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., according to Benton 2004
  7. ^ "Phylogeny of Stegocephalians". tolweb.org. 20 Aralık 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2021. 
  8. ^ Duellman, W.E. & Trueb, L. (1994): Biology of amphibians. The Johns Hopkins University Press
  9. ^ a b "The origin of reptiles". Origins of the higher groups of tetrapods — controversy and consensus. Ithaca: Cornell University Press. 1991. ss. 331-53.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "Carroll" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: )

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sürüngenler</span> Lepidosaurialar, kaplumbağalar ve arkozorları içeren hayvan sınıfı

Sürüngenler, omurgalıların soğukkanlı, yumurtlayarak çoğalan, büyük bir sınıftır. Basitçe yılanlar, kertenkeleler, kaplumbağalar, timsahlar ve tuataralardan oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Omurgalılar</span> kordalılar alt şubesi

Omurgalılar, hayvanlar aleminin kordalılar şubesine ait bir alt şubedir.

<span class="mw-page-title-main">Amfibiler</span> dört üyeli sınıf

İki yaşamlılar ya da iki yaşayışlılar, amfibiler, amfibyumlar, amniyotik yumurtaya sahip olmayan, değişkensıcaklı, derisi çıplak ve nemli, göğüs kemiği hiçbir zaman kaburgalarla bağlanmamış, çoğu ses çıkarabilen, omurgalı hayvan sınıfı. Sınıf, Gymnophiona, Anura ve Caudata olmak üzere 3 takımdan oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Tetrapoda</span> karasal adaptasyonlara sahip omurgalılar

Tetrapoda ya da dört üyeliler, Gnathostomata infraşubesine bağlı bir hayvan üstsınıfıdır.

<span class="mw-page-title-main">Pelikozor</span> terapsit olmayan, ilkel pelikozorları içeren; geçersiz bir sinapsit kladı

Pelikozorlar (Pelycosauria), yalnızca bazal veya ilkel Geç Paleozoyik sinapsitlerinden oluşan ve bazen "memeli benzeri sürüngenler" olarak adlandırılan gayri resmi bir gruptur. Terapsitler ve onların soyundan gelenler hariç tüm sinapsitleri kapsarlar.

<span class="mw-page-title-main">Memelilerin evrimi</span>

Daha fazla bilgi için: Yaşamın evrimsel tarihi

<span class="mw-page-title-main">Terapsit</span> yaşayan tek sinapsidler olan memelileri ve soyu tükenmiş akrabalarını içeren sinapsid kladı

Terapsitler (Therapsida), memelileri ve soyu tükenmiş akrabalarını içeren, gelişmiş bir sinapsit kladıdır. Başka bir deyişle terapsitler, Sinapsida'nın hayatta kalan tek sınıfı olan memelilerin tümünü ve onların soyu tükenmiş akrabalarını içeren sphenacodont grubudur. Ancak bu isim, daha çok memeli olmayan terapsitler için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Amniyot</span> karaya yumurtlayanlar

Amniyotlar veya amniyonlular (Amniota), bir dört üyeli olup kara hayatına uyum sağlamış yumurtalara sahiptir. Amniyotlar, sinapsitler ve sauropsitlerin yanı sıra fosil atalarını da içerir. Gerek yumurta olarak dışarıya bırakılan gerekse vücut içinde oovivipar olarak gelişen amniyot embriyolar çok geniş ve kapsamlı membranlar tarafından desteklenerek korunur. İnsanların da dahil olduğu eteneli memelilerde bu membranlar, fetusu saran bir amniyon kesesi içerirler. Embriyonu kaplayan bu membranlar ile larva aşamalarının bulunmayışı amniyotları iki yaşamlılardan ayırır.

<span class="mw-page-title-main">Eureptilia</span> sürüngen kladı

Eureptilia, Sauropsida'nın iki ana grubundan birisidir. Eureptilia yalnızca tüm Diapsidleri değil, aynı zamanda daha önce yaşamış Anapsida kladındaki, eski "Cotylosauria" ismiyle sınıflandırılan bir dizi ilkel Permo-Karbonifer canlılarını da içerir.

<span class="mw-page-title-main">Sauropsida</span> dört üyeli omurgalılar grubu

Sauropsida, büyük ölçüde Reptilia sınıfına eşdeğer olan bir amniyot grubudur. Sauropsida, memelileri içeren amniyotların kladı olan Synapsida'nın kardeş taksonudur. Erken sinapsidler tarihsel olarak "memeli benzeri sürüngenler" olarak anılsa da, tüm sinapsidler, herhangi bir modern sürüngenden çok memelilerle daha yakından ilişkilidir. Sauropsidler ise memelilerden çok modern sürüngenlerle daha yakından ilişkili tüm amniyotları içerir. Buna, Linnaean taksonomisinde başlangıçta ayrı bir sınıf olarak adlandırılmasına rağmen, şu anda arkosauriyen sürüngenlerinin bir alt grubu olarak tanınan Aves (kuşlar) dahildir.

<span class="mw-page-title-main">Archosauromorpha</span> sürüngen kladı

Archosauromorpha, lepidozorlardan ziyade arkozorlarla daha yakından ilişkili tüm sürüngenleri içeren bir diapsid sürüngen kladıdır. Archosauromorflar ilk olarak Orta Permiyen döneminde ortaya çıktı ancak Triyas devrinde çok daha yaygın ve çeşitli hale geldiler.

<i>Tseajaia</i>

Tseajaia, tetrapoda kladından Kuzey Amerika'nın Permiyen döneminde yaşamış bir bazal diadektomorf cinsi. İskeleti, orta büyüklükte, oldukça gelişmiş, sürüngen benzeri bir amfibidir. Hayattayken yaklaşık 1 metre uzunluğundaydı ve daha yavaş olmasına ve pençeleri olmayan daha amfibi bir ayağı olmasına muhtemelen bir iguana gibi görünüyordu. Diş yapısı biraz küttü ve bu, onun otçul veya muhtemelen hepçil olduğunu gösteriyordu.

Omurgalıların evrimi, 665 milyon yıl önce ortaya çıktığı düşünülen hayvanlardan, kökeni Kambriyen dönem'e dayanan kordalıların omurga geliştirmesini ve ana omurgalı gruplarının oluşumunu konu alır.

<span class="mw-page-title-main">Parareptilia</span> sürüngen kladı

Parareptiller, küçük kertenkele benzeri canlıların yanı sıra, bazıları sivri uçlar ve zırh plakaları ile kıllanan daha büyük hayvanları içeren sıra dışı sürüngenler grubuydu. Diğer sürüngenlerin çoğundan farklı olarak, birçok parareptilin kafasının arkasında fenestrae adı verilen delikler yoktu. Bu pencere açıklıkları, dinozorlar gibi daha gelişmiş sürüngenlerin kafataslarını hafifletmeye yardımcı oldu. Pek çok parareptil otçul, künt, peg benzeri dişlere sahip gibi görünürken diğerleri muhtemelen böcekleri ve diğer eklembacaklıları yemiştir. Muhtemelen en ilkel parareptil grubu, Geç Permiyen Güney Afrika'dan gelen kertenkele benzeri milleretidlerdi. Geleneksel olarak, kafataslarının arkasında da pencereleri olmayan kaplumbağalar parareptiller arasında yer alır. Parareptiller ilk olarak geç Karbonifer dönemde ortaya çıktılar ve Triyas-Jura soy tükenme olayında yok oldular.

<i>Orovenator</i> tarih öncesi sürüngen cinsi

Orovenator, fosilleri ABD, Oklahoma'daki Aşağı Permiyen yataklarında bulunmuş bazal diapsid cinsi. Oklahoma'daki Richards Spur bölgesinden alınan iki kısmi kafatasından bilinmektedir.

<i>Archaeothyris</i> bazal sinapsid cinsi

Archaeothyris, Geç Karbonifer döneminde yaşamış ve Nova Scotia'dan bilinen soyu tükenmiş bir ophiacodontid sinapsit cinsidir. 306 milyon yıl öncesine tarihlenen Archaeothyris, Echinerpeton adı verilen daha az bilinen bir sinapsid ile birlikte bilinen en eski tartışmasız sinapsidlerdir. Adı 'eski pencere' (Yunanca) anlamına gelir ve kafatasındaki açıklığa, bunun erken bir sinapsit olduğunu gösteren temporal fenestraya atıfta bulunur. Yine Nova Scotia'dan Protoclepsydrops biraz daha eskidir, ancak çok parçalı malzemelerle bilinir.

<i>Proterogyrinus</i> Embolomeri takımından soyu tükenmiş bir erken tetrapod cinsi

Proterogyrinus, Embolomeri takımından soyu tükenmiş bir erken tetrapod cinsidir. Proterogyrinus'un fosil kalıntıları İskoçya, Birleşik Krallık ve Batı Virjinya, Amerika Birleşik Devletleri'nde bulundu ve yaklaşık 331 ila 323 milyon yıl önce Serpukhoviyen dönemine kadar uzanıyor. Cins ilk olarak 1970 yılında ünlü omurgalı paleontoloğu Alfred Sherwood Romer tarafından tanımlandı. Kapsamlı bir yeniden tanımlama daha sonra 1984'te Kanadalı paleontolog Robert Holmes tarafından yayınlandı. "Proterogyrinus " cins adı, "önceki gezgin" veya "önceki iribaş " anlamına gelir ve Yunancadır. Bu isim, Romer tarafından uzun gövdeli erken tetrapodları " -gyrinus " sonekiyle adlandırma eğilimine uygun olarak seçilmiştir.

<i>Tulerpeton</i> ilkel dört üyeli cinsi

Tulerpeton, Rusya'nın Tula Bölgesi'nde Andreyevka adlı bir bölgede bulunan bir fosilden bilinen, Devoniyen dört uzuvlu omurgalıların soyu tükenmiş bir cinsidir. Bu cins ve yakından ilişkili Acanthostega ile Ichthyostega, en eski tetrapodları temsil eder.

<i>Westlothiana</i> karbonifer dört üyelisi

Westlothiana, yaklaşık 338 milyon yıl önce Visean Karbonifer çağının son bölümünde yaşamış sürüngen benzeri bir tetrapod cinsidir. Cinsin üyeleri, günümüz kertenkelelerine yüzeysel bir benzerlik taşıyordu. Cins, tek bir tür olan, Westlothiana lizziae'den bilinmektedir. Tip örneği, 1984 yılında İskoçya, West Lothian, East Kirkton Quarry'deki East Kirkton Kireçtaşı'nda keşfedildi. Bu örnek, fosil avcısı Stan Wood tarafından "kertenkele Lizzie" olarak adlandırıldı ve bu isim diğer paleontologlar ve basın tarafından hızla benimsendi. Numune 1990 yılında resmi olarak adlandırıldığında, bu takma ismin anısına "lizziae" tür adı verildi. Bununla birlikte, benzer vücut şekline rağmen, Westlothiana gerçek bir kertenkele olarak kabul edilmez. Westlothiana'nın anatomisi hem "labirentodont" hem de sürüngen özelliklerinin bir karışımını içeriyordu ve başlangıçta bilinen en eski sürüngen veya amniyot olarak kabul edildi. Ancak, güncellenmiş çalışmalar bu tanımlamanın tamamen doğru olmadığını göstermiştir. Westlothiana, ilk amniyotlardan biri olmak yerine, Amniota'nın oldukça yakın bir akrabasıydı. Sonuç olarak, orijinal tanımdan bu yana çoğu paleontolog, cinsi diadectomorpar ve seymouriamorpar gibi diğer amniyot akrabalarının yanı sıra Reptiliomorpha grubuna yerleştirir. Daha sonraki analizler genellikle cinsi, amniyotlara veya lissamfibiyenlere veya potansiyel olarak aynı anda her ikisine de yakın olabilen olağandışı tetrapodların bir koleksiyonu olan Lepospondyli'nin en erken ayrılan üyesi olarak yerleştirir.

<i>Seymouria</i>

Seymouria, Kuzey Amerika ve Avrupa'nın Erken Permiyen döneminde yaşamış, seymouriamorfların soyu tükenmiş bir cinsidir. Amfipi olmalarına rağmen Seymouria kara yaşamına iyi adapte olmuştu. Birçok sürüngen özelliğine sahip olan bu cinsin üyeleri ilk başta ilkel bir sürüngen zannedilmişti. Seymouria baylorensis ve Seymouria sanjuanensis ilk akla gelen türlerdir. Bunlardan tip tür olan S. baylorensis daha kuvvetli ve özelleşmişti ancak fosillerine sadece Teksas'ta rastlandı. Diğer taraftan S. sanjuanensis daha boldu ve daha geniş bir alana yayılmıştı. Daha küçük olan bu tür iyi korunmuş birçok fosilden bilinmektedir: New Mexico'nun Cutler Oluşumu'ndan çıkarılmış altı adet iskelet ve Almanya'nın Tambach Oluşumu'ndan çıkarılmış, beraber fosilleşmiş tam yetişkin bir çift iskelet.