İçeriğe atla

Remzi Nafi

Remzi Nafi
رەمزی نافیع ئاغا
Mammut Operasyonu'ndan sonra Remzi Nafi
Doğum1917
Erbil, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm1949 (31-32 yaşlarında)
Erbil, Irak Krallığı
MilliyetKürt
EğitimBeyrut Amerikan Üniversitesi
Siyasi partiHoybun
Hîwa
İmza

Remzi Nafi veya Remzi Nafi Raşid Ağa (Kürtçe: رەمزی نافیع ئاغا Ramzi Nafi‘ Aghâ) (1917-1949), Kürt siyasetçi ve Kürt milliyetçisi. Irak'ta bağımsız bir Kürt devleti kurmak için Almanlarla beraber, İngilizlere karşı Mammut Operasyonu adı verdikleri bir plan hazırladılar lakin plan başarısızlıkta sonuçlandı ve Nafi İngilizlere esir düştü. Hapiste yapılan işkenceler sonucunda akli dengesini yitirdi ve 32 yaşında hayatını kaybetti. Kürt milliyetçiliğine katkılarıyla Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nde itibar sahibidir.[1]

Hayat

Gençlik

Remzi Nafi Erbil'de, Ataulla Ağa'nın sarayında zengin ve saygın bir ailede dünyaya geldi ve Irak'ta tanınan ve her bakımdan saygı duyulan, Memundi denen bir aşirette mensuptu.[2]

İlkokulu yaklaşık altı yıl, ortaokulu da üç yıl Erbil'de okudu. Daha sonra bir yıllığına Kerkük'teki yerel liseye gitti. Kerkük'te Remzi, ideolojisi aşırı sağ olan Hîwa (Umut) partisine katıldı.[3] Nafi daha sonra, Bağdat'ta merkezi bilim odaklı bir liseye gitti.

Daha sonra, liseden mezun olmadan önce, siyasi nedenlerle başkenti terk etmek zorunda kaldı ve Beyrut'a gitti. Ekim 1941'den Mart 1942'ye kadar Beyrut'ta kaldı. Beyrut Amerikan Üniversitesine birinci sınıf öğrencisi olarak girdi ve birçok öğrenci ve öğretim üyesi tarafından İngilizlere karşı çok mücadeleci ve düşmanca bir tavır içinde olarak algılandı. Beyrut'ta, Dr. Kamuran Bedirxan, Nureddin Zaza ve o dönemler Hoybun içinde aktif olan bazı şahsiyetlerle tanışıp, bağımsız bir Kürdistan devleti için çabalayan Kürt milliyetçisi Hoybun Partisine katılmıştır.[2][4] Başarısı ve Beyrut Amerikan Üniversitesinden aldığı diploma sayesinde Remzi Nafi, Ankara'daki ünlü Türk Ziraat Kolejine nakil oldu.

Hoybun üyeleri ve Remzi Nafi (sol üstte)

Mammut Bölüğü

Operasyon Öncesi

1942'de Ankara'ya varışından kısa bir süre sonra Remzi Nafi, bazı tanınmış ve deneyimli askeri taktikçiler, casuslar ve eğitmenlerden oluşan Nazi Almanyası'nın askeri istihbarat birimi olan Abwehr'inin birkaç üyesiyle temasa geçti. Bir kafede Remzi Nafi ile görüştüler ve Kerkük petrol sahalarını işgal eden İngilizlere karşı Kürt ayaklanmaları karşılığında Kürt'lerin birleşmesi için yol haritası benzeri bir plan oluşturma olasılığını tartıştılar.[5] "Yanan Şark Harekatı" olarak adlandırılan plan, biri Irak'ta diğeri İran'da gerçekleştirilecek mevcut ve yeni iki plandan oluşuyordu. Irak'taki plan zaten Adolf Hitler tarafından hazırlanmış ve kişisel olarak onaylanmıştı; Şeyh Mahmud Berzenci'ye atıfta bulunarak "Mammut Operasyonu" olarak adlandırılmakatdır. Plan, Gottfried Müller ve Nazi karşı istihbarat üyelerinin Kürdistan'a inmeleri ve Şeyh Mahmud Berzenci ile yakından bağlantılı aşiretlere İngilizlere karşı ayaklanma emri vermeleriydi. Planın bir diğer amacı ise mümkünse İngilizlere karşı isyanlarından dolayı tutuklu olan Şeyh Berzenci'yi kurtarmaktır. Bu ayaklanma, eğer başarılı olursa, Kürtlere finanse edilen malzeme ve silahların ve Luftwaffe KG 200'ün hava desteğinin yardımıyla, İngilizleri kovmayı amaçlayan, hem Hindistan hem de Filistin'e uzanan topyekün bir Alman işgali ile orantılı olacaktı.[1]

Operasyonun başarısızlığı

Gottfried Müller Nazi Almanyası bayrağına, Remzi Nafi ise Kürdistan bayrağına dokunarak birbirlerine ihanet etmeyecekleri ve birbirlerine sadık kalacaklarına yemin ettiler.[6] Plan yürürlüğe koyuldu lakin görev ilk gün başarısız oldu. Silah ve teçhizat kasaları paraşütle atılırken kayboldu ve grup hedeflenen hedeften 300 km uzağa indi. 12 gün sonra İngilizler herkesi tutukladı. Remzi Nafi ve Alman subayları, İngilizler ve Iraklılar tarafından esir alındı, Nafi çok ağır işkenceler gördü.[7] Alman katılımcılar 1947'de Almanya'daki bir İngiliz askeri kampına gönderildiler ve daha sonra serbest bırakıldılar. Nafi, müebbet hapis cezası aldı. Irak petrolünü Akdeniz'in Hayfa kenti yakınlarındaki rafinerilere taşıyan Kerkük-Hayfa Boru Hattı,[8] Time Magazine tarafından 21 Nisan 1941'de kuzeye giden boruyla birlikte "Britanya İmparatorluğu'nun şahı"[8] olarak adlandırıldı. Kerkük-Tartus Boru Hattı, Batılı Müttefiklerin savaşının belkemiğini oluşturdu ve onların kaybı savaşın gidişatı üzerinde belirleyici bir etkiye sahip olacaktı.

Ölümü

Remzi Nafi, İkinci Dünya Savaşı'ndan iki yıl sonra, 1947'de ağır işkence ve sorgulama sonucu ciddi ruhsal sorunları olduğu için serbest bırakıldı. Muhtemelen zihinsel dengesizliği nedeniyle, hayatının geri kalanını ailesinden uzakta, küçük bir odada geçirdi. Remzi Nafi, 1949 yılında psikolojik sorunları nedeniyle 32 yaşında öldü.

Tarihsel önemi ve etkisi

Erbil'de Remzi Nafi Caddesi

Remzi Nafi'nin anısı, İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra kamuoyunun söyleminin dışına itildi. 1980'lerde ancak aşırı kısıtlama ile tekrar siyasi bir figür olarak kabul edildi. Hayatı ve onun Kürt anavatanı Kürdistan için önemi hakkında soldan sağa şiddetli, tartışmalı ve çok acı tartışmalar vardı.[2]

Edebiyat

Biyografiler

  • Remzi Nafi', Hawler şehrinin kurban ettiği büyük şehit. Mesud Muhammed 1985.

Mammut Bölüğü

  • Werner Brockdorff: İkinci Dünya Savaşı'nın Gizli Komandoları. Yayın balığı 1967. ISBN 3-88102-059-4.
  • Ulrich van der Heyden, Bernd Lemke, Pherset Rosbeiani: Mammut Operasyonu: 1943'te kuzey Irak'ta Wehrmacht'ın bir komando operasyonu. Baskı Falkenberg, ISBN 3954941457.

Kaynakça

  1. ^ a b PaulosTheMede (24 Haziran 2021). "The Life of Ramzi Nafi Rasheed Agha and The Kurdish Nazi/Fascist Connection — Making Sense Within…". Medium (İngilizce). 7 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2022. 
  2. ^ a b c Pherset Zuber Mohammed Rosbeiani: . 3. Juli 2012, doi:10.18452/16540 (hu-berlin.de [abgerufen am 28. Dezember 2021]).
  3. ^ "چاوپێکەوتنی مامۆستا ئیبراهیم ئەحمەد- بەشی یەکەم. Abgerufen am 28. Dezember 2021 (deutsch)". 28 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2022. 
  4. ^ PaulosTheMede: The Life of Ramzi Nafi Rasheed Agha and The Kurdish Nazi/Fascist Connection — Making Sense Within… In: Medium. 24. Juni 2021, abgerufen am 28. Dezember 2021 (englisch).
  5. ^ Bernd Lemke: Aufstandversuche an der Oberfläche: Das Unternehmen „Mammut“ (Irak) von 1943. Abgerufen am 1. Januar 2021.
  6. ^ "The Life of Ramzi Nafi Rasheed Agha and The Kurdish Nazi/Fascist Connection — Making Sense Within The Mist Of Time | by PaulosTheMede | Jun, 2021 | Medium". web.archive.org. 7 Ağustos 2021. 7 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2022. 
  7. ^ Seewald, Berthold (11 Mart 2021). "Unternehmen Mammut: So wollten deutsche Agenten 1943 den Irak zerstören". DIE WELT (Almanca). 30 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2022. 
  8. ^ a b Matthieu Auzanneau: Or noir, la grande histoire du pétrole. Nr. 450. Éditions La Découverte, Paris 2016, ISBN 978-2-7071-9062-8, S. 170 f., 799. 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Kürtler, doğuda Zagros Dağları'ndan batıda Toros Dağları'na ve güneyde Hemrin Dağları'ndan kuzeyde Kars–Erzurum platolarına kadar uzanan coğrafi bölgede yoğun yaşayan, 2017 yılı tahminlerine göre dünyada yaklaşık 36–45 milyon nüfusa sahip olan İranî bir halktır. Bugün dünyadaki en büyük Kürt nüfusu, 15–20 milyon civarı ile Türkiye'de bulunurken; İran, Irak ve Suriye'de de sayıları 3 ila 12 milyon arasında değişen önemli Kürt nüfusları bulunmaktadır. Gerek Orta Doğu'daki siyasi ve sosyal karmaşalar ve sorunlar, gerekse diğer sebepler dolayısıyla özellikle 20. yüzyılın ikinci yarısında oluşan göçler sonucunda Batı Avrupa başta olmak üzere Kuzey Amerika ve Orta Asya gibi farklı bölgelere yerleşmiş bir Kürt diasporası da mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">Kerkük</span> Irakta bir şehir

Kerkük, Irak'taki Kerkük ilinin başkenti olan şehirdir. Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin anayasal başkentidir. Irak merkezi yönetimine bağlıdır. Irak'ın başkenti Bağdat'ın 236 km kuzeyinde, Erbil'in 83 km güneyinde, Musul'un 149 km güneydoğusunda, Süleymaniye'nin 97 km batısında, Tikrit'in 116 km kuzeydoğusunda yer almaktadır. Günümüzde şehrin büyük çoğunluğu Türkmenler, Araplar ve Kürtlerden oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kürdistan Bölgesel Yönetimi</span> Iraka bağlı özerk bölge

Kürdistan Bölgesel Yönetimi, Kürdistan Bölgesi veya Irak Kürt Bölgesel Yönetimi, Irak'a bağlı, anayasal düzeyde varlığı olan özerk bir bölgedir. Yaklaşık 40.000 km2'den oluşan idari birim; batıda Suriye, doğuda İran, kuzeyde ise Türkiye ile komşudur. Bölgesel yönetimin başkenti Erbil'dir. Kürdistan Parlamentosu Erbil'de yer almaktadır, ancak Kürdistan Bölgesi anayasası tartışmalı Kerkük kentini Kürdistan Bölgesi'nin başkenti olarak tanımaktadır. Bölgenin nüfusu, 2023 itibarıyla 6.556.752'dir. Resmî dilleri Kürtçe ve Arapça'dır.

Musul Sorunu, Osmanlı Devleti'ne bağlı Musul Vilayeti'nin toprak sorunudur.

<span class="mw-page-title-main">Kürdistan bayrağı</span> Kürtlerin ulusal bayrağı

Kürdistan bayrağı, Kürdistan'ı temsil eden bayrak. Irak'a bağlı Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin resmi bayrağı olarak kanunlaşmıştır. Kürtler tarafından ulusal bayrak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Irak Türkmenleri</span> Iraktaki üçüncü büyük etnik grup

Irak Türkmenleri ya da Irak Türkleri Irak'ın üçüncü büyük etnik grubudur. Türk kökenlidirler ve çoğunlukla Türk mirasına ve kimliğine bağlıdırlar. Irak'a Türk göçü 7. yüzyılda, ardından 1055 yılında Büyük Selçuklu'nun bölgedeki fethiyle başlarken, bugün Irak Türkmenlerinin çoğu, 1535-1919 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğu'nun yönetimi sırasında Anadolu'dan Irak'a getirilen Osmanlı askerlerinin, tüccarlarının ve memurlarının torunlarıdır. Irak Türkmenleri, Bulgaristan, Kıbrıs, Yunanistan ve Suriye de dahil olmak üzere Osmanlı sonrası diğer modern ulus devletlerdeki Türk topluluklarının yanı sıra Türkiye'deki Türk halkıyla yakın kültürel, tarihi, dilsel ve dini bağları paylaşmakta; bu nedenle kendilerini Türkmenistan ve Orta Asya Türkmenleriyle özdeşleştirmemektedirler.

<span class="mw-page-title-main">Peşmerge</span> Irak Kürdistanının askerî gücü

Peşmerge, Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin askerî gücüdür. Irak Anayasası'na göre Peşmerge, güvenlik yan kuruluşlarıyla birlikte Kürdistan Bölgesi'nin güvenliğinden sorumludur. Peşmerge'ye bağlı kuruluşlar arasında Asayiş, Parastin u Zanyarî ve Zeravani bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Barzani</span> Kürt milliyetçi lider

Molla Mustafa Barzani, Kürt lider. Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin kurucusudur. 1946 yılından 1979'daki ölümüne kadar Kürdistan Demokrat Partisi'nin başkanı olarak siyaset yapmıştır. Bağımsız Kürt devleti görüşleriyle Kürt milliyetçiliğine önemli katkılar sunmuştur. Mesud Barzani ve İdris Barzani'nin babasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kürdistan</span> Orta Doğuda Kürtlerin yoğunlukta olduğu bölgelerin genel adı

Kürdistan Kafkaslar'ın güneyi ve Orta Doğu'da, Ermenistan, Irak, İran, Suriye ve Türkiye'ye ait toprakların bir kısmını kapsayan jeokültürel bölge. Siyasi bakımdan özerk, federal bir bölge olarak uluslararası resmî tanınmaya sahip olan tek bölge Irak'ın Kürdistan Bölgesel Yönetimi'dir. Bölgenin kuzeybatı İran’a karşılık gelen kısmı Kürdistan adıyla eyalet statüsündedir. Ayrıca Suriye'de de Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi tek taraflı olarak ilan edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kürdistan Krallığı</span> Kısa süreli kurulmuş krallık

Kürdistan Krallığı, Süleymaniye'de kurulmuş kısa ömürlü krallık.

<span class="mw-page-title-main">Kürt milliyetçiliği</span> siyasal ideoloji

Kürt milliyetçiliği, Kürtlerde, halk olma bilincinin kültürel ve siyasal eyleme yönlendirilmesini ifade eden kavramdır. Kürtlerin çoğunluk olduğu toprakları Kürdistan olarak tanımlayan ve bağımsız bir Kürt devleti kurulmasını savunan siyasi hareket olmakla birlikte, Kürtlerin yaşadıkları topraklarda diğer etnik gruplar ile eşit haklara sahip olmasını, Kürtçenin resmî dil ve eğitim dili olmasını savunan siyasi görüştür.

<span class="mw-page-title-main">Kürdistan Demokrat Partisi/Kuzey</span> yasa dışı parti

Kürdistan Demokrat Partisi/Kuzey (PDK/Bakur), Türkiye'de yasa dışı siyasi partiler listesinde bulunan, Türkiye Kürtlerinin bağımsızlığını savunan Kürt milliyetçisi parti.

<span class="mw-page-title-main">Türk Kurtuluş Savaşı El-Cezire Cephesi</span>

Osmanlı İmparatorluğu, I. Dünya Savaşı'ndan ayrıldıktan sonra İngilizler ilk iş olarak Musul Vilayeti'ni işgal etti. Mondros Ateşkes Antlaşması'na bile aykırı olarak işgal edilen Musul Vilayeti'ni tekrar elde edebilmek için çeşitli planlar tatbik edildi. Zaten bölge ahâlîsinin çoğunluğunun Türk ve Kürtlerden müteşekkil olması, Anadolu Türkleri ile kültürel bağların kurulmasında kolaylık sağlamıştı. Hem bölge insanının ayaklanmaları hem de Özdemir Bey'in komutanlık ettiği Derbent Muharebesi cephedeki önemli gelişmelerdendir.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed Barzani</span>

Ahmed Barzani, Kürdistan'daki, Barzani Aşireti aşiretinin liderlerindendir. Ahmed Barzani, birçok farklı Kürt kabilesini otoritesi altına alıp Barzan bölgesini genişleterek Barzani aşiretinin güçlenmesinde önemli rol oynamıştır. Ayrıca Erken Kürt milliyetçiliğinin mimarı olarak kabul edilir. Küçük kardeşi Molla Mustafa Barzani ile birlikte 1920 ve 1930'larda Irak hükûmetinin kontrolüne karşı savaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Beyaz Bayraklar</span> Kürt Selefi isyancı grup

Beyaz Bayraklar, ve ya Süfyaniyyün, Kuzey Irak'ta Irak hükümetine karşı savaşan militan bir Kürt-İslam sentezci grubudur. Görünüşleri ilk kez, federal hükümetin Kürt Bölgesel Hükümeti tarafından kontrol edilen tartışmalı bölgelerin kontrolünü yeniden ele geçirmesiyle, Jambur petrol tesisi Ekim 2017'de Irak güçleri tarafından güvenlik altına alındığında fark edildi.

<span class="mw-page-title-main">Ensaru'l İslam</span> Irak merkezli olan cihatçı Selefi silahlı örgütt

Kürdistan'da Ensaru'l İslam, veya Ensaru'l İslam veya Kürt Talibanı Irak merkezli, Suriye ve Irak'ta faaliyet gösteren Kürt cihatçı Selefi ve silahlı bir örgüttür. Şeriat kanunlarına göre bir İslam devleti kurmak, Kürtleri korumak ve haklarını elde etmek ve korumak için kuruldular. Ebu Abdullah eş-Şafii'nin liderliğini yaptığı Cundu'l Şam ile Kürdistan İslami Hareketi'nden ayrılan Fatih Krekar liderliğindeki bir grup tarafından Krekar'ın liderliğinde Eylül 2001'de, Irak Kürdistanı'nda yer alan Hemrin Dağları'nda kuruldu. 2003 Irak askerî müdahalesi sırasında, koalisyon güçleri ile Peşmerge'ye karşı savaştı. Koalisyon güçlerinin çekilmesinin ardından da Irak ve Kürdistan Bölgesel Yönetimi hükûmetleriyle savaşmaya devam etti. 29 Ağustos 2014'te, örgütün 50 lideri ve üyesi tarafından yapılan açıklamayla örgütün feshedilerek Irak ve Şam İslam Devleti'ne tâbi olduğu ifade edildi. Ancak örgüt içindeki görece daha küçük bir grup, bu birleşmeyi kabul etmeyerek Ensaru'l İslam'ın bağımsız olarak faaliyetlerini sürdüreceğini bilirdi.

<span class="mw-page-title-main">Kürdistan Bölgesel Yönetimi-Türkiye ilişkileri</span> Kürt ve Türk ilişkileri

Kürdistan Bölgesel Yönetimi-Türkiye ilişkileri, Irak'taki özerk statüdeki Kürdistan Bölgesel Yönetimi ile Türkiye arasındaki süregelen ilişkileri içerir. 2001'e kadar dalgalı bir hâl izleyen Kürdistan-Türkiye ilişkileri, bu tarihten itibaren Türkiye'nin ekonomik politikalarının değişimine bağlı olarak dış politikalarının da değişimiyle beraber iki tarafın Orta Doğu'daki ortak ekonomik menfaatlerine bağlı olarak statükoyu kırarak pozitif yönde seyretmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Bafel Talabani</span>

Bafel Celal Talabani, bilinen adıyla Bafel Talabani, Kürt siyasetçi ve Kürdistan Yurtseverler Birliği'nin başkanı. Eski Irak cumhurbaşkanı Celal Talabani'nin büyük oğludur.

<span class="mw-page-title-main">1970 Irak-Kürt Özerklik Anlaşması</span>

1970 Irak-Kürt Özerklik Anlaşması, Irak-Kürt barış görüşmeleri veya 1970 Barış Anlaşması, Irak hükûmeti ve Kürtlerin 11 Mart 1970'te Birinci Irak-Kürt Savaşı'nın ardından, nüfus sayımıyla Kürt çoğunluğuna sahip olduğu belirlenen üç Kürt vilayetinden ve diğer komşu ilçelerden oluşan bir Özerk Bölge oluşturulması içindi. Plan aynı zamanda Kürtlerin hükûmet organlarında temsil edilmesini de sağlıyordu. Zamanına göre, uzun süredir devam eden Irak-Kürt çatışmasını çözmeye yönelik en ciddi girişimdi.

<span class="mw-page-title-main">Kurden Nasyonalist</span>

Kurden Nasyonalist veya Milliyetçi Kürtler, Türkiye'de faaliyet gösteren ve Nasyonal Kurdayetî adını verdikleri ideolojiyi benimsediklerini iddia eden Kürt milliyetçisi oluşum. DEM Parti’nin düzenlediği Nevruz kutlamalarında, LGBTİ+ bireylere, Deniz Gezmiş’in flamaları taşıyan TİP üyelerine saldırmalarıyla ve Roma selamı vermeleriyle isimlerini duyurmuşlardır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.