İçeriğe atla

Rektum kanseri

Kolon kanseri/Rektum kanseri
Rektum kanserinde krater görünümü
UzmanlıkOnkoloji Bunu Vikiveri'de düzenleyin

Kalın bağırsağın makata yakın olan bölümüne rektum adı verilir ve bu bölümden kaynaklanan kötü huylu tümörlere rektum kanseri adı verilir.[1] 35 yaştan itibaren sıklığı artmakla birlikte en sık 70 yaştan sonra rastlanır.[2] Batı dünyasında en sık rastlanan üçüncü kanser tipi ve ölüme yol açan kanserler arasında ikinci sıradadır. Çoğunlukla kalın bağırsakta meydana gelen adenom poliplerden ortaya çıkar. Kalın bağırsak kanseri her yaşta görülmesine karşın, hastaların % 90'ından fazlası, kırk yaş ve üzerindedir. Bu yaştan itibaren her on yılda risk yaklaşık iki katına çıkar. Ailesinde kalın bağırsak kanseri veya kalın bağırsak polipi bulunanlar ve ülseratif kolit hastalığı olanlarda risk artar.

Polipler ve kanserin erken aşamaları, genellikle belirti vermezler. Bu yüzden kırk yaşından itibaren mutlaka, rektal muayene, sigmoidoskopi ve dışkıda gizli kan testi yapılmalıdır.

Rektal muayene, yani makattan parmakla yapılan muayene ile kalın bağırsak poliplerinin en az % 80'ine tanı konulabilir. Sigmoidoskopi uygulamasında, özel alet ile makattan rektum bölgesine girilir ve ışık kaynağı yardımıyla bölge ayrıntılı olarak incelenir. Dışkıda gizli kan testi, belirti vermeyen ve sinsice kanama yapan poliplerin tanınmasında kullanılır.

Erken dönemde tanı koyulan kanserlerde iyileşme oranı % 80-90 arasındadır. İyi huylu poliplerin, yani et parçalarının zamanla kanserleşmesiyle oluşan kalın bağırsak kanserinin önlenmesi için, poliplerin kanserleşmeden tanınması ve cerrahi yöntemlerle çıkarılması gerekmektedir.

Belirtiler

Rektum kanseri olgularının büyük bölümü belirti vermez, diğerlerinde ise makattan kanama, dışkı çapında incelme, karın ağrısı, demir eksikliği ve kalın bağırsak tıkanıklığı gibi belirtiler verir.[3]

Nedenleri

Rektum kanseri oluşturan nedenler: ailede bağırsak kanseri[4] olması, kalın bağırsak polipleri,[5] ağırlıklı olarak kırmızı et ile beslenme ve iltihabi bağırsak hastalığıdır.[6] Gardner sendromu ve Ailesel polipozis hastalığı gibi genetik hastalıklar da kolon kanserine yol açan nedenlerdendir.[7] Tüm bunlara ek olarak kimyasal maddeler de kolon kanseri nedeni olarak bilinmektedir.[8]

Korunma

Rektum kanserinde mikroskoptaki görünümü
Kalın bağırsak kanserinin diyagramı
Kalın bağırsak kanserinin histopatolojik görüntüsü

Yaşam şekli ve diyette yapılacak değişiklikler rektum kanserinden korunmada önemlidir.[9] Kolon kanserinden korunmak için yapılması gerekenler şöyledir: Yoğun lifli gıdalar ile beslenmeye özen göstermek, az yağlı yiyecekler tüketmek, kolon görüntüleme yöntemleri ile hastalığı önlemek veya erken tanı koymak hedef olmalıdır.[10]

Tanı

  • Dışkıda gizli kan tetkiki[11]
  • Anoskopi[12]
  • Rektoskopi[13]
  • Sigmoidoksopi kolonoskopi[14]
  • Kolonoskopi[15]
  • Sanal Kolonoskopi[16]
  • Endorektal Ultrasonografi[17]
  • Endorektal manyetik rezonans görüntüleme (MRG)

rektum kanserinde kullanılan çeşitli tetkiklerdir.

Tedavi

  • Ameliyat: Rektum kanserinin asıl tedavisi ameliyat ile tümörlü kısmın alınmasıdır. Low anterior rezeksiyon, ultra-low anterior rezeksiyon, Abdomino-perineal rezeksiyon veya Miles ameliyatı, kolo-anal anastomoz, local eksizyon ve transanal endoskopik mikrocerrahi (TEM) gibi ameliyat teknikleri kullanılır.
  • Kemoterapi: Rektum kanseri tedavisinde çeşitli kemoterapi protokolleri uygulanmaktadır. Ameliyat öncesi ve sonrasında destekleyici olarak uygulanır.
  • Işın tedavisi (radyoterapi): Rektum kanserinde ameliyat öncesi ve sonrası dönemde ışın tedavisi uygulanır.

Kaynakça

  1. ^ "Taviloglu.com Rektum kanseri". 25 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2012. 
  2. ^ "Kolon kanseri". 14 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2020. 
  3. ^ "Kanser". 12 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2020. 
  4. ^ "Taviloglu.com Bağırsak kanseri". 27 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2012. 
  5. ^ "Taviloglu.com Kalın bağırsak polipleri". 27 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2012. 
  6. ^ "Taviloglu.com İltihabi bağırsak hastalığı". 13 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2012. 
  7. ^ "Kolon Kanseri Nedenleri, Belirtileri, Tanısı ve Tedavisi". 7 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2013. 
  8. ^ "Kolon Kanseri Nedenleri". 7 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2013. 
  9. ^ "Kanser sitesi". 24 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2020. 
  10. ^ "Kolon Kanseri Korunma". 7 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2013. 
  11. ^ "Hemoroid Uzmanı.com Dışkıda gizli kan tetkiki". 2 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2012. 
  12. ^ "Taviloglu.com Anoskopi". 7 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2012. 
  13. ^ "Taviloglu.com Rektoskopi". 25 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2012. 
  14. ^ "Taviloglu.com Kolonoskopi". 25 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2012. 
  15. ^ "Taviloglu.com Sigmoidoskopi". 12 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2012. 
  16. ^ "Taviloglu.com Sanal kolonoskopi". 26 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2012. 
  17. ^ "Taviloglu.com Endorektal ultrasonografi". 20 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2012. 
Sınıflandırma
Dış kaynaklar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kalın bağırsak kanseri</span> Hastalık

Kalın bağırsak kanseri veya kolorektal kanser kalın bağırsak, rektum ve apandiste görülen kanserli büyümeleri kapsar. Batı dünyasında en sık rastlanan üçüncü kanser tipi ve ölüme yol açan kanserler arasında ikinci sıradadır. Çoğunlukla kalın bağırsakta meydana gelen adenom poliplerden ortaya çıkar.

<span class="mw-page-title-main">İnsan sindirim sistemi</span> Gastrointestinal Kanal

İnsan sindirim sistemi, gastrointestinal kanal ile dil, tükürük bezleri, pankreas, karaciğer ve safra kesesi gibi sindirime yardımcı organlardan oluşur. Sindirim, yiyeceklerin giderek daha küçük parçalara ayrılması ve bu parçaların vücut tarafından emilmesi ve kullanılmasına kadar süren bir süreçtir. Sindirim süreci üç aşamadan oluşur: sefalik faz, gastrik fazı ve intestinal fazı.

<span class="mw-page-title-main">Bağırsak</span>

Bağırsak, gastrointestinal kanalın mide ile anüs arasındaki kısım. Bağırsaklar, insanlarda ve diğer memelilerde ince bağırsak ve kalın bağırsak olacak şekilde iki ana kısımdan oluşur. Vücudun gıdadan besinlerin çıkarımı ve emiliminden sorumlu kısmı bağırsaktır. Midenin görevi büyük oranda gıda moleküllerinin besinlere parçalamak iken, bağırsak bu besinlerin kana girmesini sağlar.

Divertikül, sindirim kanalı çeperini geçen mukoza fıtığı. Sindirim kanalının her yanında görülebilirse de, en çok kalınbağırsakta oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Kalın bağırsak</span> Boşaltım sistemindeki ince bağırsak ile anüs arasındaki kısım

Sindirim sisteminin anatomisinde kalın bağırsak , ince bağırsak ile anüs arasındaki kısımdır. Toplam uzunluğu 1,5 ile 2 metre arasında olup, sindirim sisteminin beşte birini oluşturur. Başlangıcında yer alan çekumda çapı en geniştir, sonra kolon boyunca gittikçe daralır, anal kanaldan hemen önce yer alan rektumda epeyce bir genişler. Küçükbaş ve büyükbaş hayvanlarda bumbar adı verilir.

<span class="mw-page-title-main">Fistül</span> epitelleşmiş iki yüzey, genellikle organlar arasındaki anormal bağlantı

Anatomide fistül, kan damarları, bağırsaklar veya diğer içi boş organlar gibi iki içi boş alan arasındaki anormal bir bağlantıdır. Fistül tipleri bulundukları yere göre tanımlanabilir. Anal fistüller, anal kanal ile perianal cilt arasında bağlantı kurar. Anovajinal veya rektovajinal fistüller anüs veya rektum ile vajina arasında bir delik oluştuğunda meydana gelir. Kolovajinal fistüller kolon ve vajina arasında meydana gelir. İdrar yolu fistülleri idrar yolundaki anormal açıklıklar veya idrar yolu ile başka bir organ arasındaki anormal bağlantılardır; örneğin vezikouterine fistülde mesane ile rahim arasında, vezikovajinal fistülde mesane ile vajina arasında ve üretrovajinal fistülde üretra ile vajina arasında. Bağırsağın iki kısmı arasında meydana geldiğinde enteroenteral fistül, ince bağırsak ile cilt arasında enterokutanöz fistül ve kolon ile cilt arasında kolokutanöz fistül olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Endoskopi</span> tıpta vücudun içine bakmak için kullanılan bir prosedür

"Endoskopi", Gastrointestinal endoskopi adıyla da bilinen yemek borusu, mide, oniki parmak bağırsağı ve kalın bağırsağın incelendiği tetkik yöntemlerinin genel adı. Ayrıca böbrek taşı düşürenler için de geçerli bir teşhis yöntemidir, sadece mideyle sınırlı değildir. Endoskopi prosedüründe içi boş bir organın veya vücut boşluğunun içini incelemek için bir endoskop kullanılır. Diğer birçok tıbbi görüntüleme tekniğinden farklı olarak endoskoplar doğrudan organın içine yerleştirilir.

<span class="mw-page-title-main">Ülseratif kolit</span> Kalın bağırsakta ülsere neden olan iltihaplı bağırsak hastalığı

Ülseratif kolit (UK), inflamatuar bağırsak hastalığı (IBH)'nın bir şeklidir. Ülseratif kolit ülserler ve açık yaralar ile seyreden, kalın bağırsakları tutan bir kolittir. Aktif hastalığın ana belirtisi genellikle aşamalı bir başlangıç gösteren ısrarlı kanla karışık diyaredir. IBH sıklıkla sıkıntılı ama daha az önemli olan irritabl bağırsak sendromu (IBS) ile karıştırılır.

<span class="mw-page-title-main">Kolit</span> kolon veya kalın bağırsak iltihabı

Kolit, kalın bağırsağın (kolon) şişmesi veya iltihaplanmasıdır. Kolit akut ve kendi kendini sınırlayan veya uzun süreli olabilir. Genel olarak sindirim hastalıkları kategorisine girer.

<span class="mw-page-title-main">Kabızlık</span> dışkının seyrek veya zor tahliyesi ile karakterize bağırsak işlev bozukluğu

Kabızlık, bağırsak hareketlerinin seyrekleşmesine veya dışkılamanın zor olmasına neden olan bağırsak işlev bozukluğudur. Dışkı genellikle sert ve kurudur. Diğer semptomlar arasında karın ağrısı, şişkinlik ve sanki dışkılama tam olarak tamamlanmamış gibi bir his yer alabilir.

<span class="mw-page-title-main">Makat çatlağı</span> anal kanal derisinde kırılma veya yırtılma

Makat çatlağı, makat yırtığı veya anal fissür; anal kanal yüzeyinde meydana gelen yırtılma. İlk kez 1934 yılında klinik bir olgu olarak kabul edilen çatlak; makatta yırtılır gibi şiddetli bir ağrı, dışkılama sırasında veya tuvalet kağıdına bulaşmış olarak parlak kırmızı renkte kan ile belirti verir. Makat çatlağı sadece makat deliğinin ağzında olduğu gibi, ilerleyen vakalarda orta hatta makatın arka tarafına doğru genişler. Olguların büyük bir bölümünde makattaki çatlak veya yırtık yüzeysel iken, bazılarında derinleşip makat kasına dek inebilir.

<span class="mw-page-title-main">Makat fistülü ve apsesi</span>

Makat fistülü, makat kanalı ile makat derisi arasında olmaması gereken bir tünelin varlığıdır. Anal fistül, perianal fistül, anorektal fistül olarak da adlandırılır. Makat kanalında yer alan dişli çizgiye açılan ve dışkının çıkmasını kolaylaştırmaya yarayan 4-10 adet salgı bezinin iltihaplanmasına anal kriptit adı verilir. Bu iltihabın ilerlemesi ve bir boşluğa birikmesi ile makat apsesi oluşabilir. Makat apselerinin de % 40-50'si makat fistülüne dönüşür. Makat apseleri dayanılmaz ağrıya neden olan şişliklerdir.

<span class="mw-page-title-main">Kolorektal cerrahi</span> Rektumdaki sorunlar için tıp uzmanlığı

Kolorektal cerrahi ve proktoloji; kalın bağırsak (kolon), rektum ve makat bölgesi hastalıkları ile ilgilenen Tıp dalına verilen addır. Günümüzde proktoloji terimi ile; makat hastalıkları ile ilgilenen bölüme, proktoloji uzmanı ise makat hastalıkları üzerine uzmanlaşan Genel Cerrahlar ifade edilmektedir. Kolorektal Cerrahi ve proktoloji alanında çalışan cerrahlara ise Kolorektal Cerrah veya proktolog adı verilir. Proktoloji kelimesi Yunancadaki makat anlamına gelen ‘Proktos’ ve bilim anlamına gelen ‘Logos’ kelimelerinden türetilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kolonoskopi</span>

Kolonoskopi, kalın bağırsağın makattan girilerek, sakinleştirici ilaç (sedasyon) veya anestezi altında bir fiberoptik kamera ile monitör altında incelenmesi. Kolonoskopi işleminden bir gün önce hastaya müshil ilacı verilerek bağırsak temizliği veya bağırsak hazırlığı yapılır. Kolonoskopi uygulaması sırasında hastalar anestezi ile uyutulduğu veya sakinleştirici verildiği için ağrı ve acı hissetmemektedir.

Makat kanseri, makat kanalından kaynaklanan ve bağırsak kanserinden farklı bir kanser türüdür. Makat kanseri makat derisinden kaynaklanan yassı epitel hücreli bir kanser türüdür. Ancak, yine makattan kaynaklanan adenokanser, lenfoma, sarkom ve melanom türünde kötü huylu tümörler olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Divertiküler bağırsak hastalığı</span>

Divertiküler hastalık veya diğer adı ile divertiküloz kalın bağırsağın mukoza adı verilen iç yüzeyinin zayıfladığı belirli alanlarda dışarıya doğru cepleşmesi veya fıtıklaşmasıdır. En sık olarak bağırsak içi basıncın artmasına bağlı olarak, kalın bağırsağın nispeten makata yakın olan ‘sigmoid kolon’ adlı bölümünde görülürler. Genellikle 40 yaştan sonra yaşla orantılı olarak artarak görülürler.

<span class="mw-page-title-main">Karın ağrısı</span> mide ağrıları

Karın ağrısı, ciddi ve ciddi olmayan tıbbi durumlarla ilişkili olabilen bir semptomdur.

<span class="mw-page-title-main">Laksatif</span>

Laksatifler, purgatifler veya müshiller, dışkıyı gevşeten maddelerdir ve bağırsak hareketlerini artırırlar. Kabızlığı tedavi etmek ve önlemek için kullanılırlar.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Ayhan Kuzu</span>

Mehmet Ayhan Kuzu, Türk Profesör Doktor, Genel Cerrahi Uzmanı ve öğretim üyesi.

<span class="mw-page-title-main">Polip (tıp)</span>

Anatomide polip, mukoza zarından çıkıntı yapan anormal doku büyümesidir. Yüzeye dar, uzun bir sapla tutturulmuşsa saplı olduğu söylenir; sapsız takılırsa sapsız denir. Polipler genellikle kolon, mide, burun, kulak, sinüs(ler), idrar kesesi ve rahimde bulunur. Ayrıca vücudun rahim ağzı, ses telleri ve ince bağırsak dahil olmak üzere mukoza zarlarının bulunduğu başka yerlerinde de oluşabilirler.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.