İçeriğe atla

Reichstag'a dikilen Sovyet bayrağı

Yevgeniy Haldey'in Reichstag'a dikilen Sovyet bayrağı fotoğrafı

Reichstag'a dikilen Sovyet bayrağı, tarihi öneme sahip bir II. Dünya Savaşı fotoğrafıdır. Fotoğraf 2 Mayıs 1945 günü Berlin Muharebesi sırasında Yevgeniy Haldey tarafından çekilmiştir. Fotoğraf Nazi Almanyası'na karşı Sovyet zaferinin simgesi haline gelmiştir. Sovyet bayrağı Meliton Kantaria ve Mihail Yegorov tarafından Berlin'deki Reichstag binasına dikilmiştir.[1] Binlerce adet çoğaltılan bu fotoğraf II. Dünya Savaşı'nın en çarpıcı fotoğrafları arasında yer almıştır. Fotoğraftaki askerlerin ve fotoğrafı çeken askerin kimlikleri yıllar sonra ortaya çıkmıştır.

Arka plan

Berlin Muharebesi, II. Dünya Savaşı'nın Avrupa Cephesindeki son büyük askerî harekâttır. 16 Nisan 1945 tarihinde Almanya cephesine doğru ilerleyen Sovyet Kızılordusu Almanya içlerine doğru günde 30–40 km hızla ilerler. Berlin için yapılan muharebe 20 Nisan - 2 Mayıs 1945 tarihleri arasında sürmüş ve savaşın en kanlı muharebelerinden birisi olmuştur.

Reichstag binası 1894 yılında yapılmış ve dönemin en görkemli mimari eserlerinden birisi olarak kabul edilmiştir. Almanya tarihinde önemli bir yere sahip olan bina Sovyetler tarafından faşist Nazi Almanyası'nın simgesi olarak görülmüştür. Aslında Naziler açısından bina benimsenmeyen demokrasinin simgesi konumundadır. Bina 1933 yılındaki Reichstag Yangınından sonra kapatılmış ve onarılmamıştır. Kapalı kaldığı dönemde yasama organı Kroll Opera Binasında toplanmıştır.

Berlin Muharebesinin son günlerinde Sovyet askerleri binayı ele geçirmiş ve milyonlarca Alman ve SSCB vatandaşının hayatına malolan savaşın sona ermekte olduğunu müjdelemişlerdir.

Fotoğrafın çekilmesi

Reichstag binası Berlin'deki en simgesel binalardan biridir. Fotoğrafın çekilmesi sırasında olanlar, bu sırada muharebe devam ettiği için uzun süre netleştirilememiştir. Muharebe devam ederken yaklaşan 1 Mayıs İşçi Bayramı nedeniyle 30 Nisan günü binanın alınması yolunda bir talimat doğrudan Stalin tarafından verilir. Binanın kubbesinin olduğu bölgeye çok sayıda kızıl bayrak uçaklarla bırakılır. Ayrıca 30 Nisan günü 380. Piyade Alayından M.M. Bondar ve 756. Piyade Alayından Yüzbaşı V.N.Makov'un binaya kızıl bayrak diktiği yönünde raporlar genel karargâha gelmiştir. Raporları okuyan Mareşal Georgi Jukov kendisine bağlı birliklerin binayı ele geçirdiğin ve kızıl bayrağı binadan dalgalandırıldığını ilan eder. Haber üzerine binaya gelen askeri muhabirler ortada hiçbir bayrak göremez, daha da kötüsü Alman keskin nişancı ateşine maruz kalırlar. Binanın dışında ve içinde yaşanan şiddetli çarpışmalardan sonra 30 Nisan günü saat 22:40 sularında Sovyet bayrağı Reichstag'a dikilir. 23 yaşındaki Rahimzan Koşgarbayev Almanya'yı simgeleyen Germania adlı kadın heykelinin bulunduğu yere bayrağı diker. Ancak bayrağın asıldığı saatte hava karanlık olduğu için fotoğraf çekilemez. Ertesi sabah bayrak Almanlar tarafından yerinden sökülür. Bina 2 Mayıs günü tamamen Kızılordu denetimine girer.

2 Mayıs 1945 günü Khaldey, kontrol altına alınmış Reichstag binasına fotoğraf çekmek için gelir. Yanında amcası tarafından üç adet masaörtüsünün birleştirilmesiyle oluşturulan Sovyet bayrağı vardır. Bayrağı dikmek için iki asker Gürcü asıllı Meliton Kantaria ve Rus asıllı Mihail Yegorov seçilir.[2] Ancak sonradan Haldey'in anlatımına göre orada rastgele bulunan askerler bu fotoğrafın çekilmesini sağlamıştır; bayrağı asan 18 yaşındaki Kiev'li er Aleksey Kovalyov, Dağıstan'dan Abdülhakim İsmailov ve Minskli Leonid Goryçev. Sonraları çekilen bu fotoğrafta bir düzenleme yapılmıştır. Bayrağı kişiye yardım eden askerin her iki kolunda da saat vardı. Sovyet askerlerinin şehirde yağma yapmış izlenimi vermemek için sağ kolundaki saat bir düzenleme ile silinmiştir.[3] İki saat takılmasını savaş alanı olan Berlin'le komuta merkezi olan Moskova arasındaki zaman farkına da bağlanır.

Sonrası

13 Mayıs 1945 günkü Ogonyok dergisinde basılan fotoğraf bundan sonra dünyada en çok simgeleşen fotoğraflardan biri haline gelir.

Galeri

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Russiapedia 20 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) erişim tarihi 16 Ocak 2020
  2. ^ Bazı tarihçiler bayrağı asanlardan birisinin Ukrayna asıllı Alyoşa Kovalyov olduğunu öne sürerler
  3. ^ Hitler'in Son Yılı (Belgesel) (YouTube). National Geographic. 3 Ekim 2015. 81. dakika. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Reichstag</span> Alman Federal Meclisinin ve 1945ten önce Weimar Cumhuriyetinin kendi adını taşıyan parlamentosunun merkezi

Reichstag, Berlin'de bulunan ve Alman Federal Meclisi'ne (Bundestag) ev sahipliği yapan tarihi bir devlet binasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Reichstag Yangını</span> Berlindeki Reichstag binasına 27 Şubat 1933 tarihinde düzenlenen kundaklama saldırısı

Reichstag Yangını, Hitler'in sebep gösterip ülkede düzeni sağlamak adına 24 Mart 1933'te Cumhurbaşkanı Paul von Hindenburg'un imzasıyla elde ettiği diktatöryal güce kavuşmasından önce Alman parlamentosunun toplandığı Reichstag binasında 27 Şubat 1933 akşamı çıkmış olan yangındır. Yangınla ilgili ilk rapor, saat 21:00'den kısa bir süre sonra, bir Berlin itfaiye istasyonuna bir alarm çağrısı geldiğinde geldi. Polis ve itfaiye ekipleri geldiğinde, Temsilciler Meclisi alevler içinde kaldı. Polis binanın içinde kapsamlı bir arama yaptı ve orada tutuklanan Van der Lubbe'yi buldu.

<span class="mw-page-title-main">Berlin Muharebesi</span> Avrupada II. Dünya Savaşının son büyük muharebesi

Berlin Muharebesi, Sovyetler Birliği'nin II. Dünya Savaşı sonlarında düzenlediği genel taarruzlardan biri olan Berlin Stratejik Taarruz Harekâtı sonunda gerçekleşen muharebedir. Avrupa Cephesi'ndeki son genel taarruz olmamakla birlikte, Almanya'nın kayıtsız şartsız teslimiyle sonuçlandığı için savaşı bitiren muharebe olarak kabul edilmektedir. Berlin Harekâtı, sadece Berlin'i almak için girişilen bir harekât değildi. Esas olarak üç Sovyet cephesi kuvvetlerinin, hâlen Alman kontrolünde olan Elbe Nehri'nin doğusundaki Alman topraklarının işgalini amaçlıyordu. Elbe, Alman topraklarını kuzeyden güneye kabaca ikiye bölmektedir. Berlin Muharebesi ise, kentin Kızıl Ordu birliklerince ele geçirilmesi içindi, çatışmalar kent sınırları içinde gerçekleşti ve Avrupa cephelerinde savaşın sonunu getirdi.

<span class="mw-page-title-main">Otto Günsche</span> Hitlerin yaveri

Otto Günsche, Nazi Almanyası'nda Adolf Hitler'in yaveri olarak görev yapmış Alman SS Subayı. Hitler'in ölümüne kadar ona sadık kalmıştır. Hitler'in ölümünden sonra cesedinin yakılması işini organize eden 2 kişiden biridir. Berlin Savaşı'nın ardından Günsche, 2 Mayıs 1945'te Berlin'de Kızıl Ordu askerleri tarafından esir alındı. Sovyetler Birliği'ndeki çeşitli hapishanelerde ve çalışma kamplarında tutulduktan sonra, 2 Mayıs 1956'da Bautzen Hapishanesinde serbest bırakıldı.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandr Yegorov</span>

Aleksandr Yegorov, Kızıl Ordu'nun komutanlarından biri, Sovyetler Birliği Mareşali.

<span class="mw-page-title-main">Boris Şapoşnikov</span> Sovyetler birliğinin mareşali

Boris Şapoşnikov, Rus İmparatorluğu'nun subayı (Polkovnik), Kızıl Ordu'nun komutanlarından biri, Sovyetler Birliği Mareşali.

<span class="mw-page-title-main">Prag Taarruzu</span> Kızıl Ordunun II. Dünya Savaşındaki son stratejik taarruz harekâtı

Prag Taarruzu, Kızıl Ordu'nun II. Dünya Savaşı'ndaki son stratejik taarruz harekâtıdır. Prag'a yönelen Kızıl Ordu taarruzu ve Prag Muharebesi, 5 - 11 Mayıs 1945 tarihleri arasında gerçekleşmiştir. Ayrıca muharebe, Prag Ayaklanması ile birlikte sürmesi dolayısıyla da önemlidir.

Rahimcan Koşkarbayev, Kazak asıllı Sovyet askeri. İkinci dünya Savaşı sırasında Berlin'deki Reichstag binasının çatısına Sovyet bayrağını diken iki Sovyet askerinden biri olmasıyla ün kazandı.

<span class="mw-page-title-main">Yevgeni Haldey</span>

Yevgeni Haldey, II. Dünya Savaşı sırasında, 1945 yılında Sovyetler Birliği'nin Almanya'ya karşı zaferinin tescili anlamına gelen Sovyet bayrağını başkent Berlin'de Reichstag'ın tepesine diken Abdülhakim İsmailov isimli Sovyet askerinin fotoğrafını çeken Kızıl Ordu fotoğrafçısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Abdülhakim İsmailov</span> Sovyet askeri

Abdülhakim İsmailov, II. Dünya Savaşı sırasında Kızıl Ordu'ya mensup Dağıstanlı Kumuk milletine sahip bir Sovyet askeri.

<span class="mw-page-title-main">Zafer Sancağı</span>

Zafer Sancağı veya Zafer Bayrağı, 1 Mayıs 1945 günü, Berlin'deki Reichstag binası üzerine Kızıl Ordu askerleri tarafından göndere çekilen 188 x 82 cm boyutlarında orak, çekiç ve kızıl yıldız amblemlerini taşıyan sancak.

<span class="mw-page-title-main">1945 Moskova Zafer Geçit Töreni</span>

1945 Moskova Zafer Geçit Töreni, Sovyetler Birliği'nin II. Dünya Savaşı kapsamında Büyük Vatanseverlik Savaşı'nda Nazi Almanyası'nı mağlup etmesinden sonra Kızıl Ordu tarafından Kızıl Meydan'da, Lenin'in Mozolesi önünde 24 Haziran 1945 günü düzenlenen tarihi askerî geçit töreni. Moskova Zafer Günü Geçit Törenleri'nin ilkidir.

<span class="mw-page-title-main">Moskova Zafer Günü Geçit Törenleri</span>

Moskova Zafer Günü Geçit Törenleri, Sovyetler Birliği'nin II. Dünya Savaşı kapsamında Büyük Vatanseverlik Savaşı'nda Nazi Almanyası'nı mağlup etmesinden sonra Kızıl Ordu ve savaşa katılan diğer ordular tarafından Kızıl Meydan'da, Lenin'in Mozolesi önünde her sene, Nazilerin kayıtsız şartsız teslim olduğu tarih olan 9 Mayıs günü Zafer Günü kapsamında düzenlenen tarihi askerî geçit töreni. 1945 yılındaki ilk geçit töreni 24 Haziran'da yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Berlin'in Alınması Madalyası</span>

"Berlin'in Alınmasına göre" Madalyası, Sovyetler Birliği Halk Savunma Komisyonu'nun dilekçesini yerine getirmek için SSCB Yüksek Sovyet Konseyi (Sovnarkom) kararnamesiyle 9 Haziran 1945'te kurulan Sovyetler Birliği'nde II. Dünya Savaşı yıllarında yaratılmış madalyasıydı.

<span class="mw-page-title-main">1941-1945 Büyük Yurtsever Savaşında Almanya üzerinde Zafer Madalyası</span>

1941-1945 Büyük Yurtsever Savaşında Almanya üzerinde Zafer Madalyası, SSCB vatandaşlarına II. Dünya Savaşı yıllarında verilen askeri bir madalyadır. 9 Mayıs 1945 yılında Büyük Vatanseverlik Savaşı'nda Nazi Almanyası Sovyet silahlı kuvvetlerinin zaferine askeri katılımı gösterenlere SSCB Yüksek Sovyetinin Başkanlığı kararnamesiyle yaratıldı.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa'da II. Dünya Savaşı'nın sonlanması</span>

Avrupa'da II. Dünya Savaşı'nın sonlanması, Almanya'nın Nisan ayında başlayarak Mayıs ortalarına kadar Sovyetler Birliği ve Batılı Müttefiklerine teslim olmasıyla savaşın sona ermesidir.

<span class="mw-page-title-main">Sovyet Savaş Anıtı (Tiergarten)</span> II. Dünya Savaşı sırasında Berlinde ölen Sovyet askerleri için yapılan anıt

Sovyet Savaş Anıtı (Tiergarten), Almanya'nın başkenti Berlin'de bulunan savaş anıtı. Sovyetler Birliği tarafından, Nisan ve Mayıs 1945'te Berlin Muharebesi sırasında ölen 80.000 Kızıl Ordu askerini anmak için inşa edildi. Tiergarten bölgesinde yer alan anıt, şehir merkezinin batısındaki büyük bir halka açık park olan Großer Tiergarten'nın kuzey tarafında bulunan Straße des 17. Juni'de bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Meliton Kantaria</span>

Meliton Varlamis dze Kantaria veya Kantariya, Mikhail Yegorov ve Aleksey Berest ile birlikte 30 Nisan 1945'te Reichstag üzerinden bir Sovyet bayrağını çekmiş olan Sovyet Ordusu'nun Gürcü bir çavuşuydu.

<i>Berlinin Düşüşü</i> (film)

Berlin'in Düşüşü, 1950 yapımı Sovyet savaş ve propaganda filmidir. Film, dizi şeklinde ayrılmış iki bölümdür. Yapımcılığını Mosfilm Studio, yönetmenliğini Mihail Çiaureli'nin üstlendiği filmin senaryosunu Pyotr Pavlenko ve bestesini Dmitri Şostakoviç yaptı. İkinci Dünya Savaşı tarihini, olaylarda Sovyet diktatörü Josef Stalin'in oynadığı rolün son derece olumlu bir tasvirine odaklanarak betimleyen film, Stalin'in kişilik kültünün en önemli tezahürlerinden biri olarak kabul edilir ve Sovyet gerçekçiliğinin tanınmış bir örneğidir. De-Stalinization'dan sonra film Doğu Bloku'nda onlarca yıl yasaklanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mihail Yegorov</span>

Mihail Alekseyeviç Yegorov, Meliton Kantaria ve Alexei Berest ile birlikte, Berlin Savaşı'ndan sonra 2 Mayıs 1945'te Reichstag'ın üzerine Sovyet bayrağını göndere çeken üç askerden biriydi.