İçeriğe atla

Reichstag

Koordinatlar: 52°31′07″K 13°22′34″D / 52.51861°K 13.37611°D / 52.51861; 13.37611
Reichstag
Harita
Genel bilgiler
ŞehirBerlin
ÜlkeAlmanya
Koordinatlar52°31′07″K 13°22′34″D / 52.51861°K 13.37611°D / 52.51861; 13.37611
Başlama9 Haziran 1884
Tamamlanma1894
Tasarım ve inşaat
Mimar(lar)Paul Wallot

Reichstag (Almanca telaffuz: [ˈʁaɪçsˌtaːk]  ( dinle); resmi adı: Deutscher Bundestag – Reichstagsgebäude Almanca telaffuz: [ˈʁaɪçstaːksɡəˌbɔʏdə]  ( dinle); Türkçe: Parlamento), Berlin'de bulunan ve Alman Federal Meclisi'ne (Bundestag) ev sahipliği yapan tarihi bir devlet binasıdır.

Bina, mimar Paul Wallot tarafından 1884 ile 1894 yılları arasında Spree nehrinin kenarında, Tiergarten semtinde neo-rönesans tarzında inşa edilmiştir. Hem Alman İmparatorluğu, hem de Weimar Cumhuriyeti meclisleri de bu binada toplandı.

1933 yılında meydana gelen Reichstag Yangınından ve İkinci Dünya Savaşı'nda oluşan ağır hasarın ardından, bina 1960'lı yıllara kadar atıl hâlde durdu. 1960'lı yıllarda Almanya Demokratik Cumhuriyeti döneminde bina tamir edilerek sergi ve özel etkinlikler için kullanıldı.

1991 yılında binanın parlamento binası olarak kullanılması kararı alındı. 1995'ten 1999'a kadar İngiliz mimar Norman Foster tarafından baştan aşağı yeniden tasarlandı.

Tarihçe

Alman İmparatorluğu

Ana madde: Alman İmparatorluğu

1870'li yıllara kadar çeşitli bölgelerde birçok bina Almanya Parlamentosu olarak hizmet verdiyse de doğan ihtiyaçtan dolayı 1882 yılında bir mimarlık yarışması düzenlendi. 189 aday arasından Frankfurt kökenli bir mimar olan Paul Wallot yarışmayı kazandı. 1884 yılında başlanan inşaat 1894 yılında tamamlandı.[1]

Reichstag yangını ve Nasyonal Sosyalizm dönemi

Ana madde: Nazi Almanyası

30 Ocak 1933'te Alman İmparatorluğu Cumhurbaşkanı Paul von Hindenburg, Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi lideri Adolf Hitler'i "İmparatorluk şansölyesi" olarak atadı. Adolf Hitler, 1 Şubat'ta meclisi feshetti. 28 Şubat 1933 gecesi meclis binası Reichstag'ın kubbesi alev aldı. Büyük toplantı salonu ve çevresindeki bazı odalar yandı. Yangının bir kundaklama sonucu meydana geldiği açıktı. Olayın fâili ise hiçbir zaman aydınlatılamadı.

Nasyonal Sosyalistler, yangın olayını suistimal ederek siyasi amaçları doğrultusunda kullandılar. Aynı gece siyasi muhaliflere yönelik, büyük bir tutuklama faaliyeti başlatıldı. Cumhurbaşkanı von Hindenburg, yangının ertesi günü halkın ve devletin korunması gerekçesi ile Reichstag yangın yönetmeliğini imzalamak mecburiyetinde bırakıldı. Bu yönetmeliğin birinci maddesi, temel hakları geçici olarak askıya alıyordu. Beşinci madde ise siyasi suçlara vatana ihanet gerekçesi ile izin verdi.

21 Mart 1933'te yeni parlamentonun açılış oturumu, Potsdam Günü adıyla Reichstag Yangınından sonra gerçekleşti. Yaygın tekrar edilen yanlış bilginin aksine, Hitler Reichstag Binasında hiç konuşma yapmadı.[2] Hitler, meclise hitab ettiği tüm konuşmalarını yangından sonra parlamento binası olarak kullanılmaya başlanan Kroll Opera Binasında yaptı.

1933 yılının mayıs ayında, Hollandalı ve bir komünist olan Marinus van der Lubbe, Bulgar Georgi Dimitroff ve Komünist Partinin önde gelen diğer üyeleriyle birlikte yangının fâilleri olarak tutuklandılar. Savcılık, yangını silahlı bir darbenin habercisi olarak göstermeye çalıştı. Siyasi bir gösteriye dönüştürülen dava duruşmalarında Marinus van der Lubbe, şüpheli bir itiraf ile ölüm cezasına çarptırıldı. Bu esnada idam cezasını düzenleyen kanun, alelacele değiştirildi ve van der Lubbe 1934 yılı Ocak ayında idam edildi. Diğer davalılar, delil yetersizliği gerekçesi ile beraat etti.

İkinci Dünya Savaşı sırasında, pencereleri duvar örülerek kapatılmış olan bina, hava saldırılarına karşı bir sığınak olarak kullanıldı. AEG orada elektron tüpleri üretti. Binada bir hastane kuruldu ve 1943'ten 1945'e kadar yakındaki Charité Tıp Fakültesinin kadın hastalıkları ve doğum bölümü burada barındırıldı. Yaklaşık 60 ile 100 kadar çocuğun Reichstag binasında doğduğu tahmin ediliyor.[3]

II. Dünya Savaşı sonrası

II. Dünya Savaşı'nda harap olan binaya savaşın sonlarına doğru SSCB tarafından Zafer Sancağı çekildi. Soğuk Savaş döneminde Batı Berlin sınırları içinde kaldı.

Paul Baumgarten adlı bir mimarın öncülüğünde 1960'lı yıllarda restorasyon çalışmalarının yapıldığı yapı Almanya 3 Ekim 1990'da birleşmesinin hemen ardından ilk sembolik meclis toplantısına sahiplik yaptı.[4]

1995 yılında ünlü Enstalasyon (Yerleştirme) sanatçıları Christo ve Jeanne-Claude tarafından paketlendi.[5]

20 Haziran 1991 tarihinde Berlin'in yeniden Almanya Cumhuriyeti'nin başkenti olmasıyla Reichstag da yeniden Almanya Federal Meclis binası oldu. Açılan mimarlık yarışmasını kazanan ünlü mimar Norman Foster’in öncülüğünde yeniden restore edilen bina Nisan 1999'da meclis binası olarak kullanıma açıldı.[6]

Reichstag'ın batı cephesinden panoramik görünümü

Cam kubbe

Ana madde: Reichstag Kubbesi

Norman Foster'ın restorasyonu sırasında eklenen cam kubbe, binanın üzerinde yer alan geniş bir cam bölümdür. 360 derecelik bir bakış açısına sahiptir. Hemen aşağısında parlamento ana salonu yer alır. Gün ışığını doğrudan doğruya parlamento içerisine yansıtır. Ziyarete açık olan kubbe pek çok turistin ilgisini çekmektedir.

Galeri

  • 1894 yılında Reichstag'ın açılışından bir resim
    1894 yılında Reichstag'ın açılışından bir resim
  • 1900'lü yıllarda Reichstag
    1900'lü yıllarda Reichstag
  • Reichstag önünde Versay Anlaşması'nı protesto gösterileri
    Reichstag önünde Versay Anlaşması'nı protesto gösterileri
  • Anayasayı Kutlama Gösterileri
    Anayasayı Kutlama Gösterileri
  • Naziler Tarafından Öldürülen 96 Reichstag Milletvekili Adına Dikilen 1933 Anıtı
    Naziler Tarafından Öldürülen 96 Reichstag Milletvekili Adına Dikilen 1933 Anıtı
  • Reichstag Kalıntıları ve Graffiti
    Reichstag Kalıntıları ve Graffiti
  • İkinci Dünya Savaşı Bombardımanlarından Sonra Reichstag, 1945
    İkinci Dünya Savaşı Bombardımanlarından Sonra Reichstag, 1945
  • Reichstag'a dikilen Sovyet bayrağı, 1945
    Reichstag'a dikilen Sovyet bayrağı, 1945
  • Reichstag Şantiyesi
    Reichstag Şantiyesi
  • Reichstag Kubbesi, 2002
    Reichstag Kubbesi, 2002
  • Reichstag, 2002
    Reichstag, 2002
  • Reichstag, 2003
    Reichstag, 2003
  • Reichstag
    Reichstag
  • Almanya Parlamentosu (Bundestag)
    Almanya Parlamentosu (Bundestag)
  • Reichstag, 1995 yılı
    Reichstag, 1995 yılı
  • Reichstag binasının batıdan görünümü, güneşbatımı sırasında.
    Reichstag binasının batıdan görünümü, güneşbatımı sırasında.

Kaynakça

  1. ^ "Parlamento Binaları, Arkitera, Serzan Gok, 13 Kasım 2009". 23 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2009. 
  2. ^ "Eröffnung des Reichstagsgebäudes in Berlin". web.archive.org. 6 Haziran 2007. 24 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2020. 
  3. ^ SPIEGEL, Sophie Madeleine Garbe, DER. ""Reichstagsbabys" besuchen den Bundestag - DER SPIEGEL - Politik". www.spiegel.de (Almanca). 9 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2020. 
  4. ^ "Almanya Federal Parlamentosu'ndan Tarihçe". 21 Kasım 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2009. 
  5. ^ Christo ve Paketlenen Parlamento Binası, Doğan Hasol, Yapı Dergisi 168, Kasım 1995[]
  6. ^ "Independent Gazetesi, Haber Yazısı, 19 Nisan 1999". 8 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2009. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Weimar Cumhuriyeti</span> 1918/1919–1933 yıllarında Almanya

Weimar Cumhuriyeti, Almanya'da, Philipp Scheidemann'ın 9 Kasım 1918 tarihinde cumhuriyetin kurulduğunu ilan etmesi ile başlayıp 30 Ocak 1933 tarihinde Adolf Hitler'in şansölye olmasına kadar süregelmiş döneme verilen isimdir. “Weimar Cumhuriyeti” adı tarih yazımı için kullanılan bir terimdir. Bu adın kaynağı, I. Dünya Savaşı'ndan yenilgiyle çıkılması sonucu lağvedilen Alman monarşisi yerine millî meclisin yeni anayasayı oluşturmak için 1919 yılında toplandığı Weimar kentidir. Parlamenter demokrasiye dayanan bir rejimin kurulmuş olduğu bu dönemde “Deutsches Reich” yani Alman İmparatorluğu adı muhafaza edildi. Almanya'da liberal demokrasi yerleştirmek için yapılan bu ilk girişim, yoğun sivil anlaşmazlıkların ve ekonomik sorunların olduğu bir dönem getirdi.

<span class="mw-page-title-main">Batı Almanya</span> Almanya Federal Cumhuriyeti (1949–1990)

Batı Almanya, Federal Almanya ya da resmî adıyla Almanya Federal Cumhuriyeti, II. Dünya Savaşı'ndan sonra Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık ve Fransa kontrolü altındaki bölgede kurulmuş devlet. "Batı Almanya", 15. yüzyıldan beridir Almanya diye adlandırılan ülkenin, II. Dünya Savaşı'ndan sonra politik ve coğrafi olarak ikiye ayrılması sonucu oluşmuştur ve bu ad, 1949'dan 1990'a kadar ABD ve Birleşik Krallık'ın sebebiyet verdiği politik arenada kullanılan bir ad olarak kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Reichstag Yangını</span> Berlindeki Reichstag binasına 27 Şubat 1933 tarihinde düzenlenen kundaklama saldırısı

Reichstag Yangını, Hitler'in sebep gösterip ülkede düzeni sağlamak adına 24 Mart 1933'te Cumhurbaşkanı Paul von Hindenburg'un imzasıyla elde ettiği diktatöryal güce kavuşmasından önce Alman parlamentosunun toplandığı Reichstag binasında 27 Şubat 1933 akşamı çıkmış olan yangındır. Yangınla ilgili ilk rapor, saat 21:00'den kısa bir süre sonra, bir Berlin itfaiye istasyonuna bir alarm çağrısı geldiğinde geldi. Polis ve itfaiye ekipleri geldiğinde, Temsilciler Meclisi alevler içinde kaldı. Polis binanın içinde kapsamlı bir arama yaptı ve orada tutuklanan Van der Lubbe'yi buldu.

<span class="mw-page-title-main">Kurt Georg Kiesinger</span> 3. Almanya şansölyesi

Kurt Georg Kiesinger Batı Almanya'nın 1 Aralık 1966 - 21 Ekim 1969 tarihleri arasında görev yapmış muhafazakâr Alman şansölyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Alman Federal Meclisi</span> Almanya parlamentosunun alt kanadı

'Alman Federal Meclisi, Almanya'nın yasama organıdır.

<span class="mw-page-title-main">Federal Konsey (Almanya)</span> Almanya parlamentosunun üst kanadı

Federal Konsey, Almanya'nın 16 eyaletinin temsil edildiği yasama organıdır. Eyalet hükûmetlerince görevlendirilen 69 üyesi yasama sürecine katılmaktadır. Federal hükûmet nezdinde eyaletlerin çıkarlarını temsil etmektedir. Her federal yasa Federal Konsey'de de görüşülmek zorundadır. Federal yasaların oluşumuna katkıda bulunur. Federal Meclis ile eşit bir yasa koyucu kurum statüsüne sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Marinus van der Lubbe</span>

Marinus van der Lubbe, Reichstag binasını kundakladığı gerekçesiyle idam edilen Hollandalı komünisttir.

<span class="mw-page-title-main">Almanya Komünist Partisi</span>

Almanya Komünist Partisi, 1918-1933 yılları arasında önde gelen Alman siyasi parti. KPD, 1918'in sonunda Spartakusbund'un daha küçük radikal sol gruplarla birleşmesinden ortaya çıktı. Bu birleşmenin amacı, Almanya'da komünizmin hakim rejim hâline getirilmesiydi. 30 Aralık 1918'den 1 Ocak 1919'a kadar aşırı solcuların hakim olduğu kurucu parti kongresi, partinin Alman Ulusal Meclisi seçimlerine katılmasını reddetti. 1919'daki ocak ayaklanmasının ardından rejim güçleri, önce KPD liderleri Karl Liebknecht ve Rosa Luxemburg'u, kısa bir süre sonra da kurucu üye Leo Jogiches'i öldürdü. Aralık 1920'de KPD, Almanya Bağımsız Sosyal Demokrat Partisi' nin sol çoğunluğuyla birleşti ve geçici olarak Birleşik KPD adını aldı. KPD, kuruluşundan itibaren SPD'nin devrimci alternatifi olarak görüldü. Weimar Cumhuriyeti döneminde sosyalist üretim koşulları ve Sovyetler Birliği'ni model alan bir proletarya diktatörlüğünü savundu. Parlamentarizm ve demokrasi hakkındaki görüşleri, “burjuva demokrasisini” parti liderliğinde bir sosyalist konsey cumhuriyeti ile değiştirmek istedikleri için bölünmüştü, ancak yine de seçimlere katıldılar. 1919'dan itibaren Lenin'in ve daha sonra Stalin'in egemen olduğu Komünist Enternasyonal'in bir üyesiydi. KPD, işçi hareketinde sosyal demokrasiye karşı mücadele etmek için, 1928'den itibaren SPD'yi sosyal faşist ve baş düşman ilan ederek Nasyonal Sosyalizm'e karşı ortak bir mücadeleyi engelledi. 1929'dan itibaren KPD, otoriterleşti. Parti, Stalin ve Ernst Thälmann etrafında giderek bir şahıs kültü hâline geldi.

<span class="mw-page-title-main">Reichskanzlei</span>

Reichskanzlei, 1871'den 1945'e kadar Alman Reich'ı döneminde Almanya Şansölyeliğinin geleneksel adıydı. 1875'teki Şansölyelik yeri, Berlin'deki Wilhelmstraße'de bulunan Prens Antoni Radziwiłł'nin (1775-1833) eski şehir sarayıydı. Hem saray hem de yeni bir Reich Şansölyesi binası II. Dünya Savaşı sırasında ciddi şekilde hasar gördü ve sonra yıkıldı. Günümüzde Almanya Şansölyelik ofisine genellikle Kanzleramt ya da daha resmi olarak Bundeskanzleramt adı verilir. İkincisi, 2001 yılında tamamlanan Şansölye Ofisinin yeni yer adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Paul Wallot</span>

Paul Wallot 19. yüzyılda Almanya’nın önde gelen mimarlarından birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Reichstag Kubbesi</span>

Reichstag Kubbesi, Berlin, Almanya'da bulunan ve 1933'te binanın yanması ile zarar almış kubbedir. Aynı zamanda 1999 yılında Norman Foster tarafından restore edilmiş ve özgün kubbeye ithafen yapılmış Reichstag binasının çatı kısmında yer alan cam bölümdür. Almanya'nın birleşmesini sembolize eder.

Tiergarten Berlin'in merkezinde yer alan Mitte ilçesinde bulunan bir semt. İçinde bulunan ve semtle aynı adı taşıyan parkıyla ünlüdür. Semt, Almanya'nın yeniden birleşmesi öncesi Batı Berlin'in bir parçasıydı. 2001 Berlin İdarî Reformundan önce Tiergarten şu anki Tiergarten Bezirkini de içine alan ilçenin de adıydı.

<i>Reichstaga dikilen Sovyet bayrağı</i> Mihail Yegorov tarafından dikilen Sovyet bayrağı

Reichstag'a dikilen Sovyet bayrağı, tarihi öneme sahip bir II. Dünya Savaşı fotoğrafıdır. Fotoğraf 2 Mayıs 1945 günü Berlin Muharebesi sırasında Yevgeniy Haldey tarafından çekilmiştir. Fotoğraf Nazi Almanyası'na karşı Sovyet zaferinin simgesi haline gelmiştir. Sovyet bayrağı Meliton Kantaria ve Mihail Yegorov tarafından Berlin'deki Reichstag binasına dikilmiştir. Binlerce adet çoğaltılan bu fotoğraf II. Dünya Savaşı'nın en çarpıcı fotoğrafları arasında yer almıştır. Fotoğraftaki askerlerin ve fotoğrafı çeken askerin kimlikleri yıllar sonra ortaya çıkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kroll Opera Binası</span>

Kroll Opera Binası, Almanya'nın Berlin kentinde, Königsplatz meydanının batı ucunda Tiergarten merkezi bölgesinde bulunan ve Reichstag binasına bakan bir opera binası idi. Restoran sahibi Joseph Kroll için bir eğlence mekanı olarak 1844 yılında inşa edilmiştir. Hareketli geçmişi boyunca 1851'de bir opera evi olarak yeniden tasarlandı ve opera, operet ve drama için çeşitli sahipler ve yönetmenler tarafından kullanıldı. Daha sonra Prusya devlet opera ve tiyatro şirketleri tarafından işletildi ve 1933'ten 1942'ye kadar Alman Reichstag parlamentosunun toplantı salonu olarak görev yaptı. II. Dünya Savaşı'nın sonunda, Berlin Savaşı sırasında bombalamalar nedeniyle bina ağır hasar gördü. Sonunda 1951'de yıkıldı. 19 Temmuz 1940'ta opera binası, 1940 Feldmareşal Törenine ev sahipliği yapmak için kullanıldı.

<span class="mw-page-title-main">Rudolf Diels</span>

Rudolf Diels, bir Alman devlet memuru ve 1933–34'te Gestapo'nun başıydı. SS-Oberführer rütbesini aldı ve Hermann Göring'in koruyucusuydu.

<span class="mw-page-title-main">Potsdam Günü</span>

Potsdam Günü aksi takdirde Tag von Potsdam veya Potsdam Kutlaması olarak bilinen, 21 Mart 1933'te Reichstag yangınını takiben, Mart 1933'teki Alman federal seçimlerinden sonra yeni Reichstag'ın açılış töreniydi.

<span class="mw-page-title-main">Reichstag Yangın Kararnamesi</span>

Reichstag Yangın Kararnamesi, Halkın ve Devletin Korunması için Reich Başkanının Kararnamesi'nin genel adıdır. Kararname, (Almanya Cumhurbaşkanı Paul von Hindenburg tarafından Şansölye Adolf Hitler'in tavsiyesi üzerine 28 Şubat 1933'te Reichstag yangınına hemen yanıt olarak yayınlandı. Kararname, Alman vatandaşlarının temel sivil özgürlüklerinin çoğunu geçersiz kıldı. Naziler Alman hükûmetinde güçlü konumlardayken, kararname, Nazilere muhalif olduğu düşünülen herkesin hapsedilmesi ve Nazi davasına "dost" olarak kabul edilmeyen yayınların bastırılması için yasal dayanak olarak kullanıldı. Kararname tarihçiler tarafından Almanya'da tek partili bir Nazi devletinin kurulmasındaki kilit adımlardan biri olarak görülüyor.

Almanya'da 1933 yılındaki olaylar.

<span class="mw-page-title-main">Paul Löbe</span> Alman politikacı

Paul Gustav Emil Löbe Almanya Sosyal Demokrat Partisi'nin (SPD) bir Alman politikacısı, Weimar Cumhuriyeti Reichstag üyesi, Weimar Reichstag başkanı ve Batı Almanya Federal Meclisi üyesiydi.

<span class="mw-page-title-main">Reichstag (Nazi Almanyası)</span>

Reichstag, resmi olarak Büyük Alman Reichstag'ı 1938'den sonra, 1933'ten 1945'e kadar Nazi Almanyası'nın ulusal parlamentosuydu. Nazilerin iktidarı ele geçirmesinin ve 1933 Yetkilendirme Yasası'nın yürürlüğe girmesinin ardından, Adolf Hitler'in diktatörlüğünün eylemleri için yalnızca bir süper noter işlevi gördü. Bu tamamen törensel rolde Reichstag, sonuncusu 26 Nisan 1942'de olmak üzere yalnızca 20 kez toplandı. Reichstag Başkanı bu dönem boyunca Hermann Göring'di.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.