İçeriğe atla

Rehber

Aphrodisias Tiyatrosunu Anlatan Turist Rehberi

Profesyonel turist rehberleri, Türkiye'de yönetmeliği Türkiye Kültür ve Turizm Bakanlığı'nca belirlenen[1], belirli şartlara sahip olduğu bakanlıkça profesyonel turist rehberi belgesi verilerek onaylanan, kişi veya grup halindeki yerli veya yabancı turistleri gezi öncesinde seçmiş oldukları dili kullanılarak kültür, turizm, tarih, çevre, doğa, sosyal veya benzeri değerler ile varlıkları tanıtarak gezdiren veya seyahat acenteleri tarafından düzenlenen turların gezi programını seyahat acentesinin yazılı belgelerinde tanımladığı ve tüketiciye satıldığı şekilde yürüten, acente adına yöneten kişidir.

Turist Rehberliğini meslek olarak tanımlayan yasa 07 Haziran 2012 tarihinde TBMM Genel Kurulu'nda oylandıktan sonra 22 Haziran 2012 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.[2][3]

Turist rehberleri çoğunlukla serbest ve maaştan ziyade yevmiye karşılığında çalışırlar. Serbest çalışıyor görünmekle birlikte genellikle seyahat acentelerinin getirdiği turistlere önceden belirlenmiş ve seyahat acentelerince ödenen bir yevmiye karşılığında hizmet verirler. Bununla birlikte belirli bir müzeyi gezdirmek üzere çalışan lokal rehberler de mevcuttur.

Rehberlerin görevleri müzeleri, anıtları, sarayları vb. tarihi yerleri gezdirmekten ibaret değildir. Profesyonel turist rehberleri gerek yurt içinde gerekse yurt dışında refakat ettikleri yerli veya yabancı turistlere gezileri veya tatilleri süresince birçok konuda yardımcı olur ve onlara doğru bilgileri vermeye çalışırlar.

Günümüzde profesyonel turist rehberlerinin büyük çoğunluğu seyahat acenteları tarafından organize edilerek getirilen turistlere belirli bir süre boyunca mesleklerini icra etmektedirler.

Rehber için önemli bir unsur, geniş bir tarih ve sanat kültürüne sahip olmaktır. Ayrıca, rehberlerin büyük bir kolaylıkla ve hoşa gidecek bir üslupla konuşmaları, gerekli bilgileri verdikten sonra da, sorulan soruları cevaplandırabilmeleri gerekir.

Profesyonel Turist Rehberi olabilmek için Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın talimatıyla İl Kültür ve Turizm Müdürlükleri tarafından açılan sınavda Genel kültür, sözlü ve yazılı yabancı dil ve mülakat konularında başarı göstermek gerekir.[1]

Dünyada Turist Rehberliği

Dünyada yazılı kaynaklara geçmiş ilk rehberler Mısırlı rahipler olarak anılmaktadır. Ancak, MÖ 7. yüzyılda başlayan olimpiyat oyunları organize seyahatlerin başlangıcı olmuş ve beraberinde turist rehberliğini de getirmiştir.

19. yüzyılda Avusturya dağ rehberleri

Anadolu'da doğup büyüyen tarihçi ve coğrafyacı Herodot, gezdiği yerleri ve geleneklerini anlatan ilk rehberlerdendir ve bir anlamda kültür turizminin öncüsü sayılabilir. Daha sonraları ticaret ve seyahatlerin artışına paralel olarak Anadolu kıyılarını ziyaret edenlerin de sayısı artmıştır. Ancak, bu dönemlerde rehberlik yapanlar kulaktan dolma bilgileri aktarmaktadırlar. Orta Çağ'da Haçlı seferleri ile kitlesel olarak seyahatler başlamış olup, ilkel biçimde de olsa bu seyahatlerde ulaşım, konaklama, güvenlik ve rehberlik organizasyonu görülmektedir. İzleyen dönemlerde ise seyahat büyük masraf gerektirdiğinden zenginlerin yararlanabildiği ayrıcalıklı bir zevk ve statü kaynağı olmuştur.

Turizmin ve turist rehberliğinin günümüzdekine benzer bir niteliğe kavuşması ancak Sanayi Devrimi'ni izleyen yıllardadır. 1851'de Thomas Cook'un İngiltere'de düzenlediği bir günlük tren gezisi modern turizmin başlangıcı kabul edilmektedir.

20. yüzyıl başlarında İngiltere'de Londra Kulesi ve Windsor Şatosu rehberli gezilere açılmış, bazı seyahat acenteleri rehber istihdam etmeye başlamışlardır. Ancak, bölgesel olarak rehberlerin eğitimi ve örgütlenme çalışmaları 1930'lu yıllardan itibaren başlamıştır. Turizmin gelişmesi ve kitle turizminin başlaması ile profesyonel turist rehberliği hizmeti zorunluluğu doğmuştur.

Türkiye’de Turist Rehberliği

Türkiye'de rehberliğin geçmişi 19. yüzyılın sonlarına kadar uzanmaktadır. Rehber örgütleri de elli yılı aşkın bir süredir turist rehberlerinin sunduğu hizmetin niteliğinin arttırılması, hizmet içi eğitim, uzmanlaşma alanlarında çalışmalarını sürdürmekte, ülke turizminin geliştirilmesi konusunda yapılan çalışmalara etkin bir biçimde katılmaktadırlar.

1839'da Tanzimat'ın ilanıyla eğitim, güzel sanatlar ve ticaret alanında Avrupa ile ilişkiler gelişmiş ve İstanbul'da yaşayan yabancı sayısında artış olmuştur. Avrupa'da seyahat alanındaki gelişmelere paralel olarak Paris-İstanbul arasında Orient-Express tren seferlerinin 5 Haziran 1883'te başlaması ve Kırım Savaşı'nda Osmanlıların batılı güçleri desteklemesi, batılıların ülkeye sempati duymasına ve ticaret, gezi amaçlarıyla ziyaretlerin yoğunlaşmasına neden olmuştur.

Bu gelişmeyle birlikte Osmanlı'da 19. yüzyıl sonunda görülmeye başlayan turist rehberliği, ülkenin tanıtımı ve ulusal güvenlik açısından büyük önem taşımaktaydı. Mesleğin kurumsallaştırılması çabalarının ilk örneği, 29 Ekim 1890 tarihli 190 sayılı Nizamname'dir. Rehberliği belli kurallara bağlayan bu nizamnamenin yürütülmesi görevi İçişleri tarafından belediyelere verilmişti. Nizamnamede mesleğin icrası sırasında iyi niyet gözetmek, düzgün bir Türkçe ve yabancı dil bilgisi yeterliliğinin sınavla tespiti öngörülmekteydi.

Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulmasından iki yıl sonra 8 Kasım 1925 tarih ve 2730 sayılı Ecnebi Seyyahlara Tercümanlık ve Rehberlik Edecekler Hakkında Kararname ile rehberlik konusunda sıkı kurallar getirilmiştir. Kararnamenin üzerinde durduğu en önemli konu tercüman rehberlerin eğitimiydi, ancak turistik faaliyetlerle ilgili bir kuruluş olmadığından rehberlerin yeterliklerinin saptanması konusundaki sınav koşulu kâğıt üzerinde kalmıştır. 20'li yılların sonlarında ekonomik krizin etkisiyle Türkiye'de de turizmin durma noktasına geldiği bir sırada 1928 yılı Aralık ayında İstanbul İktisat Müdürlüğü bir rehberlik kursu açılacağını basın aracılığı ile duyurmuş, bu ilanla kursa sınavla alınan adaylardan 50'si tercüman-rehber olmaya hak kazanmıştır. 1935 yılında belediyelerde turizm şubelerinin kurulmasının ardından bir rehberlik kursu daha açılmış ve bu kurstan da 53 kişi mezun olmuştur. Ancak, 40'lı yıllarda II. Dünya Savaşı'nın etkisi ile turizm durmuş ve rehberlerin büyük bölümü mesleği bırakmıştır. 50'li yıllarda modern turizm önem kazanmış ve 1950 yılındaki İkinci Turizm Danışma Kurulu'na Basın-Yayın ve Turizm Genel Müdürlüğü tarafından sektör için önemini vurgulayan Turist Tercüman Rehberliği başlıklı bir rapor sunulmuştur. Bunun ardından 1951 yılında Türkiye Milli Talebe Federasyonu (TMTF) rehberliğin günün koşullarına uygun hale getirilmesi için bir çalışma yapmıştır. Üniversite öğrencileri için açılan rehberlik kursunu tamamlayan 129 genç mesleğe adım atmıştır. 1955-60 yılları arasında çeşitli öğrenci derneklerinin organizasyonu ile başlatılan ve İstanbul Belediyesi ile Basın Yayın İstanbul İl Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen iki ayrı kurstan 128 öğrenci mezun olarak çeşitli dillerde rehberlik yapma hakkı kazanmıştır. 20 Ağustos 1963 tarihinde kurulan ve çalışma alanına giren konularda personel yetiştirmek üzere kurslar, uzman okullar açabilme yetkisine sahip olan Turizm ve Tanıtma Bakanlığı, 1964-68 yılları arasında kurslar düzenlemiştir. Ancak bu kurslar bir yönetmeliğe değil, 8 Kasım 1925 gün ve 2730 sayılı Kararname'ye dayanmış, hizmetiçi talimat ve genelgelerle gerçekleştirilmiştir.

Turist rehberliği ile ilgili ilk yönetmelik 3 Eylül 1971 gün ve 13945 sayılı Tercüman Rehber Kursları ve Tercüman Rehber Yönetmeliği adıyla yayımlanmıştır. Bu yönetmelik 21 Mart 1974 tarihinde değiştirilerek Profesyonel Turist Rehberliği Yönetmeliği adını almış, 1981 ve 83 yıllarında bazı değişikliklere uğramıştır. 2 Temmuz 1986 tarihinde 19152 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Profesyonel Turist Rehberliği Yönetmeliği de bazı değişikliklere uğrayarak 25 Kasım 2005 tarihli ve 16004 sayılı Resmi Gazete'de yeni Profesyonel Turist Rehberliği Yönetmeliği adıyla yayımlanmıştır. Günümüzde Bakanlığın açtığı kursların yanında üniversitelerin iki yıllık ön lisans ve dört yıllık lisans programları ile de turist rehberi yetiştirilmektedir.

Turist Rehberliğini meslek olarak tanımlayan yasa 22 Haziran 2012 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

Kültür ve Turizm Bakanlığı'ndan kokartlı, büyük çoğunluğu üniversite mezunu olan, en az bir, çoğunlukla birkaç yabancı dili çok iyi düzeyde konuşan, Türkiye'yi adım adım tanıyan profesyonel turist rehberlerinin sayısı günümüzde 9 binin üzerindedir.[4]

Kaçak Turist Rehberliği

Profesyonel turist rehberi belgesine sahip olmadan turist gruplarına rehberlik yapmak, kaçak rehberlik olarak adlandırılır ve T.C. yasalarına göre suçtur. Kaçak rehberlik Turist Rehberleri Birliği (TUREB) işbirliğinde Kültür ve Turizm Bakanlığı'na bağlı İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü denetçilerince kontrol edilmektedir.[5][6]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b "Profesyonel Turist Rehberliği Yönetmeliği". TUREB. 27 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2012. 
  2. ^ ""Turist Rehberliği Meslek Kanun Tasarısı" kabul edildi". Tourism Today. Erişim tarihi: 26 Eylül 2012. []
  3. ^ Yenen, Şerif. "Turist Rehberliği Meslek Kanunu ve Sıkça Sorulan Sorular" (PDF). TUREB. Erişim tarihi: 26 Eylül 2012. []
  4. ^ "Rehberliğin Tarihçesi". TUREB. 9 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2012. 
  5. ^ "Kaçak Rehber Denetimi". Şanlıurfa Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü. 21 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2011. 
  6. ^ "Antalya'da kaçak rehber ve acente denetimi". Turizm Habercisi. 25 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2011. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Turizm</span> eğlence veya iş için yolculuk

Turizm ya da gezim, dinlenmek, eğlenmek, görmek ve tanımak gibi amaçlarla yapılan geziler ve bir ülkeye veya bir bölgeye gezmen (turist) çekmek için alınan ekonomik, kültürel, teknik önlemlerin, yapılan çalışmaların tümüdür. Turistik gezi, insanların sadece bir yerden bir yere gitmesi değil kültürel, ekonomik ve toplumsal olarak da iletişim içinde olmalarıdır. Turizm sayesinde insanlar hem diğer ülkelerin, hem kendi ülkelerinde yaşadıkları bölgenin dışındaki güzelliklerin, hem de geçmişte yaşamış olan insanların bırakmış oldukları kültürel mirasın farkına vararak, gelecek kuşaklara daha yaşanılabilir bir dünya bırakmanın gerekliliğine inanarak hayata farklı açılardan bakabilirler. Turistler gittikleri ülke ya da bölgede gördükleri yerler karşılığında o yöre halkına para kazandırırlar. Yani turizm ziyaret edilen ülke ve bölgenin ekonomisine büyük bir maddi katkı sağlar. Turizm açısından Türkiye'ye en çok Antalya ve Bodrum gelir kazandırır. Turizm sözcüğü ilkin 21. yüzyılda bazı İngilizlerin Avrupa'ya yaptığı yolculuklar için kullanılmıştır. II. Dünya Savaşı'ndan sonra bu eylem, dünya çapında yaygınlık kazanınca, turizm sözcüğü de dilden düşmez olmuştur. Eskiden yalnız zengin ve aylak kimselerin yaptığı bu geziler, ulaşım kolaylıklarının sürekli olarak gelişmesi ve kısa zamanda herkesin tatil yapmasını sağlayan toplumsal gelişmeler sonucunda gittikçe çoğalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Millî Eğitim Bakanlığı (Türkiye)</span> Türkiyede bir bakanlık

Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığı, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığına bağlı olarak çalışan, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, 430 sayılı Tevhid-i Tedrisat Kanunu, 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu ve 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile kalkınma plan ve programları doğrultusunda millî eğitim hizmetlerini yürütmekle sorumlu olan bakanlık.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de turizm</span> Türkiyede bir sektör

Türkiye'de turizm, ülke ekonomisi için önemli bir sektördür. Turizm gelirlerinin ihracata oranı %16,7'dir. Ülkedeki turizm faaliyetleri Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın sorumluluk alanındadır. Türkiye'de ülkenin tarihini ve kültürünü yansıtan pek çok turistik yer mevcut olup ayrıca Akdeniz ve Ege Denizi'nin kıyısında turistik aktiviteler yapılmaktadır. Son yıllarda ülke, sağlık turizminde popüler hâle gelmiştir.

Kütüphane Haftası; Türkiye'de 1964 yılından beri Mart ayının son Pazartesi günü ile başlayan hafta kutlanır.

<span class="mw-page-title-main">Kültür ve Turizm Bakanlığı (Türkiye)</span> Türkiyede bir bakanlık

Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığına bağlı olarak çalışan, kültür ve turizm işlerinden sorumlu olan bakanlık. 16 Nisan 2003 tarih ve 4848 sayılı kanun ile kuruldu. Daha sonra bu kanun lağvedilerek 10 Temmuz 2018 tarihli cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle yeniden düzenlendi.

<span class="mw-page-title-main">Mardin Artuklu Üniversitesi</span> Mardinde kurulu devlet üniversitesi

Mardin Artuklu Üniversitesi 5662 Sayılı "Yükseköğretim Kurumları Teşkilatı Kanununda ve Yükseköğretim Kurumları Öğretim Elemanlarının Kadroları Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye Ekli Cetvellerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun"la kurulan ve 28 Mayıs 2007 tarihinde Ahmet Necdet Sezer tarafından onaylanan, 17 yeni üniversiteden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Sedat Bornovalı</span> sanat tarihçisi, tercüman ve rehber

Sedat Bornovalı,, sanat tarihçisi, tercüman, rehber.

Türkiye Seyahat Acenteları Birliği, kısa adıyla TÜRSAB, 28 Eylül 1972 tarihinde yürürlüğe giren 1618 sayılı kanun ile kurulmuş, seyahat acentelarının kuruluş işlemlerinden itibaren tüm işlemlerinde yetkili kurumdur.

Skål International 1932 yılında Paris'te kurulmuş seyahat ve turizmin tüm kollarını bir araya getiren 78 ülkede 311 yerel kulüplerdeki 12.622 üyesiyle turizm sektöründe DRV veya BARIG gibi derneklerin aksine kâr amacı gütmeyen küresel bir meslek birliğidir. Skål seyahat ve turizm endüstrisinin tüm alanlarını bir araya getirir. Turizmdeki liderleri temsil eder ve yerel, ulusal ve uluslararası düzeyde toplantılar aracılığıyla bireyler arasında iletişim ve profesyonel fikir alışverişi için bir platform oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Şerif Yenen</span> seyahat yazarı

Şerif Yenen, turizm uzmanı, seyahat yazarı, turist rehberi, film yapımcısı ve konuşmacı.

Türkiye Turist Rehberleri Birliği, Türkiye'de faaliyette bulunan profesyonel turist rehberi odalarının oluşturduğu çatı örgüt.

Türkiye Turizm Meclisi 23 Haziran 2012 tarihinde Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay'ın temelini attığı, Türkiye turizminin önemli kuruluşlarının turizm sektörünün sorunlarının eşgüdümlü çözümü için, tek bir çatı altında birleşerek kurdukları bir birliktir.

<span class="mw-page-title-main">LGBT turizmi</span>

LGBT turizmi ya da gey turizmi olarak adlandırılan LGBT bireylere yöneliktir turistik etkinliklerdir. LGBT bireylere son yıllarda toplumsal yapıda geniş kabul uygulaması başlatılmış, kapsamı; eşcinsel turiste yönelik gerçekleştirilen bu etkinlik veya mekanlar Avrupa ülkeleri ve bazı Kuzey Amerika ülkelerinde özellikle yaygındır. Genellikle bu yerler cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği ayrımı olmaksızın LGBT'lere, açık alanlarda kabul etmeyen, farklı cinsel yönelime yer vermeyen, kalıplaşmış, gelenekçi hizmet anlayışına sahip iş veya mekanların aksine, özgür, kişisel güvenliklerini sağlayan, daha sağduyulu olma eğiliminde, eşcinsel topluluğa şiddete karşı güvenlikli, cinsel çeşitliliği isteyen yerler olma özelliği gösterir.

Turizm coğrafyası, turizmin mekana yayılışı, mekana etkileri, oluşan turistik alanın tespiti ve sınıflandırılması, arazinin kapasitesinin tespiti ile ilgilenen Beşeri coğrafya dalıdır. Turistin, turizmin tanımı, sınıflandırılması, turizm faaliyetleri neden yapılır, katılan turist sayısı, ülke ve dünya ekonomisine etkileri, turizm çeşitleri inceleme alanlarıdır.

Başaran Ulusoy, Türk iş insanı ve turizmci.

Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu, Türkiye Büyük Millet Meclisinde 4 Nisan 2013'te kabul edilen, 11 Nisan 2013'te Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 6458 sayılı kanundur. Bu kanun ile 15 Temmuz 1950 tarihli ve 5683 sayılı "Yabancıların Türkiye'de İkamet ve Seyahatleri Hakkında Kanun" ile 15 Temmuz 1950 tarihli ve 5682 sayılı Pasaport Kanunu'nun bazı maddeleri yürürlükten kaldırılmıştır.

Ayşe Nükhet Everi, yazar ve rehber.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde turizm</span>

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde turizm, Kuzey Kıbrıs'ın gelişimini etkilemiştir. Kuzey Kıbrıs'ın GSYİH'nda payı önemlidir.

<span class="mw-page-title-main">Brunei'de turizm</span>

Brunei'de turizm, Brunei turizmini macera turizmi, ekoturizm ve İslam turizmini içerecek şekilde çeşitlendirmeyi planlayan Temel Kaynaklar ve Turizm Bakanlığı tarafından yönetilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Faruk Pekin</span>

Faruk Pekin, turist rehberi, gezgin.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.