İçeriğe atla

Refik Veseli

Refik Veseli
Genel bilgiler
Doğum1 Ocak 1926
Krujë, Arnavutluk
Ölüm2000
Tiran, Arnavutluk
AlanıFotoğrafçılık

Refik Veseli (d. 1 Ocak 1926 - ö. 2000) Arnavutluk Anıtlar Enstitüsü'nün kurucularından biri olan Arnavut fotoğrafçı.[1][2][3]

Hayatı

Veseli, Arnavutluk'un dağlarındaki Akçahisar kırsalında doğup büyüyen[4] 17 yaşında bir Müslümandı.[5][6][7][8][9] Refik, İkinci Dünya Savaşı sırasında Yahudilerin hayatını kurtarmak için hayatlarını tehlikeye atan binlerce Arnavuttan biridir.[10][11][12][13][14]

Tiran'daki Arnavutluk-İsrail Dostluk Derneği'nin başkanıydı.[15]

Hatırası

2014 yılında Berlin'de bir okula Refik Veseli Schule adı verildi.[16][17][18][19][20][21][22]

Eserleri

  • Berati: qutet-muze, 1987, Refik Veseli[23]
  • Architectural monuments in Albania, 1973, Refik Veseli[24]

Kaynakça

  1. ^ Transactions Ancient Monuments Society 19 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 1975
  2. ^ Les Lettres Albanaises 19 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Union des écrivains et artistes d'Albanie, 1988
  3. ^ Monumentet, Issue 18 19 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Ministria e Arësimit dhe Kulturës, Instituti i Monumenteve të Kulturës, 1979
  4. ^ Karaosmanoğlu, Melike (10 Nisan 2019). "Refik Veseli, Moşe Mandil ve Arnavut Yemini - Melike Karaosmanoğlu -Avlaremoz". -Avlaremoz. 11 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2022. 
  5. ^ "Veseli Family". The Jewish Foundation for the Righteous (İngilizce). 27 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2022. 
  6. ^ "Refik Veseli and his family". gariwo (İtalyanca). 3 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2022. 
  7. ^ "The Veseli Family". Never Such Innocence (İngilizce). Erişim tarihi: 9 Mayıs 2022. 
  8. ^ "Vesel and Fatima Veseli and their children: Refik, Hamid and Xhemal". www.yadvashem.org (İngilizce). 8 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2022. 
  9. ^ Unknown. "Refik Veseli". www.shalomadventure.com (İngilizce). 24 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2022. 
  10. ^ The Path of the Righteous: Gentile Rescuers of Jews During the Holocaust 19 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., By Mordecai Paldiel, 1993, 978-0-88125-376-4, pages 336-337
  11. ^ Saving the Jews: Amazing Stories of Men and Women who Defied the Final Solution 19 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., By Mordecai Paldiel, 2000, 978-1887563550, pages 111-113
  12. ^ Resisting the Holocaust: Upstanders, Partisans, and Survivors 19 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 978-1610698788, Paul R. Bartrop, pages 295-297
  13. ^ The Story Behind The Zookeeper's Wife and 5 Other Little-Known Holocaust Heroes 15 Nisan 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Time, Olivia B. Waxman, 31 March 2017
  14. ^ Remembering an earlier refugee crisis, and a family who risked their lives to help 21 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Washington Post, 23 April 2017
  15. ^ The Jewish Travel Guide 19 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Jewish Chronicle Publications, 1994
  16. ^ Berlin Kids Name School After Muslim Who Saved Jews During Holocaust 7 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Haaretz, 26 October 2014
  17. ^ Was Kinder von Refik Veseli gelernt haben 19 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Die Welt, September 2014
  18. ^ Neuanfang mit neuem Namen 15 Nisan 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., der Tagesspiegel, September 2014
  19. ^ "Home :: Refik-Veseli-Schule, Berlin". www.refik-veseli-schule.eu. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2022. 
  20. ^ "Refik Veseli Schule". Jewish Museum Berlin (İngilizce). 27 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2022. 
  21. ^ "Congratulations to the Refik-Veseli-School!". Blogerim בלוגרים (Almanca). 6 Haziran 2015. 27 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2022. 
  22. ^ kaupertmedia. "Refik-Veseli-Schule - Sekundarschule in Berlin Kreuzberg - KAUPERTS". berlin.kauperts.de (Almanca). 3 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2022. 
  23. ^ Veseli, Refik (n.d.). Berati, qytet-muze. Shtëpia Botuese "8 Nëntori". 9 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2022 – Google Books vasıtasıyla. 
  24. ^ Strazimiri, Burhan; Veseli, Refik (n.d.). Architectural monuments in Albania. Instituti i Monumenteve të Kulturës. ISBN 978-0-904097-14-6. 3 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2022 – Google Books vasıtasıyla. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İsrailoğulları</span> Demir Çağında Kenanda yaşamış Semitik halk

İsrailoğulları, İshak'ın oğlu İsrail'in 12 oğlunun yarattığı, kabile ve monarşik olarak bir dönem Kenan'ın bir bölümünde hâkimiyet kurmuş bir İbrani konfederasyonuydu. Arkeolojik delillere göre İsrailoğulları, antik Transürdün ve Filistin'in yerlileri olan Kenanlılardan farklı bir topluluktu. Sümer kökenli İbranilerin, Sümerin dağılışından sonra kabileler halinde Verimli Hilal'e dağıldığı, önce Haran'a sonra ise Güney Kenan'a göç ettiği ve bölgeyi zorla ele geçirmediği arkeolojik açıdan doğrulanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Aşkenaz Yahudileri</span> Yahudi etnik grup

Aşkenaz/Aşkenazi Yahudileri, İbranice: יְהוּדֵי אַשְׁכְּנַז‎) veya İbranice -im ekinden gelen Aşkenazim, Yahudi-Roma savaşlarından sonra galip gelen Roma tarafından, Anadolu ve İberya üzerinden Avrupa'ya sürgün edilen İbrani kökenli Kenanlı Yahudilerdir.

Yahudilerin Arnavutluk'taki tarihi 1300 yıl öncesine dayanır. Arnavutluk Yahudileri ağırlıklı olarak Sefarad olmakla birlikte modern zamanlarda toplam ülke nüfusuna olan yüzdesi çok düşüktür. Arnavutluk, II. Dünya Savaşı'nda Yahudi nüfusu artan ender Avrupa ülkelerindendir. Arnavutluk Sosyalist Halk Cumhuriyeti'nin Komünist diktatörü Enver Hoca aralarında Yahudiliğin de bulunduğu bütün dinleri yasaklayıp devlet ateizmini yürürlüğe soktu. Komünizm sonrası bu politikalar kaldırılıp ibadet serbestliği getirildi fakat Yahudilerin çoğunun İsrail'e göç etmesiyle Arnavutluk'taki Yahudi nüfusu azaldı.

Çekya'daki Yahudilerin tarihi 1918-1938 yılları arasındaki Çekoslovakya'nın Birinci Cumhuriyet döneminin uzantısıdır. 2005 itibarıyla Çek Cumhuriyeti'nde 4000 Yahudi bulunmaktadır ve bunlar ağırlıklı olarak Aşkenazlardan oluşur. Yedisi Bohemya'da ve üçü Moravya'da olmak üzere ülkede on küçük Yahudi cemaati bulunur. Bu cemaatler Yahudi Cemaatleri Federasyonu (FZO) şemsiyesi altında toplanmıştır. Prag ve diğer şehirlerde hizmetler sunmaktadır.

Fin Yahudileri, Finlandiya vatandaşı olan Yahudilere denir. Yaklaşık 1500 kişi olan Yahudi nüfusunun %80'i Helsinki'de yaşamaktadır. Finlandiya'daki Yahudilerin tarihi 18. yüzyılda başladı. Fin Yahudilerinin çoğu 19. yüzyılda Finlandiya'ya girmiş olan Rus askerlerinin soyundan gelir.

<span class="mw-page-title-main">Uluslararası Dürüstler</span> Holokosta maruz kalan yahudilere yardım eden gayri-yahudi kişilere verilen onursal sıfat

Uluslararası Dürüstler, İsrail Devleti'nin Naziler tarafından Holokost'a maruz kalan Yahudileri kurtarmak için hayatını riske atan gayri-Yahudilere verdiği onursal sıfattır. Terim, Nuh’un evrensel kanunlarına itaat eden Yahudi olmayan insanları anlatan “dürüst Yahudi olmayan” kavramından gelir.

<span class="mw-page-title-main">Lübnan'daki Yahudilerin tarihi</span>

Lübnan Yahudileri geleneksel olarak bir Mizrahi cemaati olup genelde Lübnan'ın Beyrut şehrinde veya çevresinde yaşayan veya yaşamış olan Yahudilerdir. Cemaatin hemen hemen hepsi İsrail, Fransa ve Kuzey Amerika'ya göç etmiştir. Ülkede bugün 20 ila 40 arası Yahudi kalmıştır. Lübnan Yahudileri toplumla sıkıca entegre oldukları ve vatanlarını terk etme hissi duymadıkları için Lübnan'ın 1958'de yaşadığı iç savaşta dahi büyük oranda dış göç olmamıştır. Fakat, 1975'teki Lübnan İç Savaşı ve 1982'deki İsrail'in Lübnan'a girme harekâtıyla dış göçler hızlanmıştır.

Bielski partizanları, Nazi Almanyası'nın Yahudilere yönelik kıyımından sağ kalan Yahudilerin onlara ve işbirlikçilerine karşı direnişini örgütleyen partizan bünye. Bielski soyadlı kardeşlerin 1941 yılında Białowieża Ormanı'nda başlattığı bu hareket ile birlikte çoğunluğunu yaşlı ve çocukların oluşturduğu 1,236 Yahudi, başlarını Tuvia Bielski, Alexander Bielski, Asael Bielski ve Aron Bielski'nin çektiği partizan grup tarafından koruma altında kalmıştır. Koruma altında tuttukları Yahudilere Almanların soykırım yapmasını engelleme amacı gütmüşlerdir.

Holokost ile ilgili önemli araştırmalar;

<span class="mw-page-title-main">İsrailliler</span> İsrail Devleti vatandaşları veya daimi ikamet edenler

İsrailliler, farklı etnik kökenlerden insanların yaşadığı, çok-ırklı bir ülke olan İsrail Devleti'nin vatandaşları veya daimi sakinleri. İsrail'deki en büyük etnik gruplar sırasıyla: Yahudiler (75%), Araplar (20%) ve diğer azınlıklar (5%). İsrail Yahudi popülasyonu Aşkenazi Yahudileri, Mizrahi Yahudileri, Sefaradi Yahudileri, Etiyopya Yahudileri ve diğer Yahudi etnik bölümlerinden gelmektedir; ancak 50%'lik oran ile oluşumun büyük çoğunluğunu Mizrahi Yahudileri oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Yahudiler</span> Orta Doğu kökenli etno–dinî grup ve antik millet

Yahudiler veya Yahudi milleti, tarihî İsrail ve Yehuda'nın İsrailoğulları ve İbranilerinden köken alan bir etno-dinî grup ve millettir. Yahudilik, Yahudi milletine özel etnik bir din olduğundan Yahudi etnisitesi, milleti ve inancı birbiriyle güçlü bir şekilde ilişki içerisindedir.

<span class="mw-page-title-main">Ilona Elek</span> Macar eskrimci

Ilona Elek ya da Ilona Elek-Schacherer, Macar Olimpik eskrimci. Elek en çok uluslararası şampiyonluk kazanmış kadın eskrimcidir. Yahudi bir baba ve Rumen bir annenin kızı olarak 1907 yılında dünyaya gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk'ta Holokost</span>

Arnavutluk'ta Holokost, II. Dünya Savaşı sırasında İtalyan ve Alman işgali altında Arnavutluk'taki Yahudilere karşı Alman, İtalyan ve Arnavut işbirlikçi güçleri tarafından işlenen suçlardan oluşuyor. Savaş boyunca, yaklaşık 2.000 Yahudi Arnavutluk'a sığındı. Bu Yahudi mültecilerin çoğu, ülkenin ilk olarak Faşist İtalya ve daha sonra da Nazi Almanyası tarafından işgal edilmesine rağmen, yerel Arnavut nüfusu tarafından iyi muamele gördü. Besa olarak bilinen geleneksel misafirperverlik geleneğini takip eden Arnavutlar, Yahudi mültecileri sık sık dağ köylerinde barındırdılar ve onları Adriyatik limanlarına taşıyarak İtalya'ya kaçmalarını sağladılar. Diğer Yahudiler ülke genelinde direniş hareketlerine katıldı.

<span class="mw-page-title-main">İmha kampı</span>

İmha kampları, II. Dünya Savaşı dönemindeki Holokost sırasında Nazi Almanyası tarafından milyonlarca Yahudiyi sistematik bir şekilde öldürmek için inşa ettirilmiştir. Polonyalılar, savaştaki Sovyet esirleri ve Çingeneler gibi diğer etnik gruplar da imha kamplarında öldürülmüştür. İmha kamplarındaki kurbanlar en çok gaz odalarında öldürülmüştür. Öldürülmeler ya bu özel amaç için yapılmış kalıcı tesislerde ya da gaz kamyonetlerinde gerçekleşmiştir. Auschwitz-Birkenau ve Majdanek gibi bazı Nazi toplama kampları, 1945 yılında savaşın bitiminden önceki dönemde ikili bir amaca hizmet etmiştir: zehirli gazla imha ve açıktan ölmek üzere olan insanları çok yoğun bir şekilde çalıştırma.

<span class="mw-page-title-main">Pruszków</span>

Pruszków, Polonya'nın merkezinde, 1999'dan beri Masovya Voyvodalığı'na bağlı olan şehir. Daha önce 1975-1998 yılları arasında Varşova Voyvodalığı'nda bağlı idi. Pruszków, Varşova kent bölgesinin batı kenarı boyunca yer alan Pruszków İlçesi'nin başkentidir. Kasabanın nüfusu, 20. yüzyılın başlarında 16.000'den, Polonya Merkez İstatistik Ofisi'nin gerçekleştirdiği 2014 nüfus sayımında 60.068'e yükselmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Yahudi asıllı Amerikalılar</span> Birleşik Devletlerde bir topluluk

Yahudi asıllı Amerikalılar veya Amerikan Yahudiler, Yahudi Amerikanlar, etnik kökeni Yahudi olan Amerikalılardır. Günümüzde Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Yahudi kökenli kişilerin tamamı, Orta Doğu veya Avrupa'daki diasporalardan göçmüş Yahudilerin torunlarıdır; ancak popülasyonun çoğunu 90–95 bölü yüzle Aşkenazi Yahudileri oluşturuyor.

<span class="mw-page-title-main">Yunanistan'daki Yahudilerin tarihi</span>

Yunanistan'daki Yahudilerin tarihi, MÖ 4. yüzyıla kadar izlenebilir. Yunanistan'da yaşayan en eski ve en karakteristik Yahudi grubu, "Yunan Yahudileri" olarak da bilinen Romanyotlardır. "Yunan Yahudisi" terimi ağırlıklı olarak Yunanistan'ın bugünkü modern bölgesinde yaşayan Yahudi kökenli veya inançlı herhangi bir kişi için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Litvanya'da Holokost</span>

Litvanya'da Holokost, Nazi işgâli altındaki Litvanya SSC'nde kurulmuş Reichskommissariat Ostland'a bağlı Generalbezirk Litauen alanında yaşayan Litvanya (Litvak) ve Polonya Yahudileri'nin neredeyse tümünün imha edilmesine sebep oldu. Yaklaşık 208.000-210.000 Yahudinin arasında tahminen 190.000-195.000'i, çoğu Haziran ile Aralık 1941 arasında öldürülmek üzere İkinci Dünya Savaşı'nın sonundan önce öldürüldü. Üç senelik Alman işgâli boyunca Litvanya'daki Yahudi nüfusunun %95'inden fazlası katledildi; bu, Holokost'un yer aldığı tüm diğer ülkelerden daha eksiksiz bir yıkımdı. Tarihçiler, bu imha oranını Yahudi olmayan yerel paramiliter oluşumlarının soykırımda Nazilerle kitlesel oranda işbirliklerinde bulunmalarına bağlamıştır, ancak bu işbirliklerinin nedenleri tartışılmaya devam etmektedir. Holokost, Litvanya tarihinde bu kadar kısa bir sürede şimdiye kadarki en büyük can kaybıyla sonuçlandı.

<span class="mw-page-title-main">Polonya'da Holokost</span>

Polonya'da Holokost, Nazi Almanyasının Avrupa çapında çoğunlukla 101.Yedek Ordnungspolizei Taburu eliyle işlediği Holokost'un o dönem Alman işgâlinde bulunan Polonya'daki tezahürlerini kapsar. Bu soykırım kapsamında üç milyon Polonya Yahudisi, yani Holokost'ta katledilmiş tüm Yahudilerin yarısı, öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna'da Holokost</span>

Ukrayna'da Holokost, II. Dünya Savaşı boyunca işlenmiş Holokost'un Reichskommissariat Ukraine, Kırım Genel Hükümeti, Reichskommissariat'ın doğusunda yer alan ve Nazi askerî işgâli altında bulunan topraklar, Romanya işgâli altında bulunan Transdinyester Valiliği, Romanya işgâli altında sonra Romanya tarafından ilhâk edilen Kuzey Bukovina ve o dönem Macaristan'a ait Karpat Rutenya'daki tezahürlerini kapsar. Bütün bu topraklar günümüz Ukrayna devletine ait. 1941 ile 1944 yılları arasında, Sovyetler Birliği'nde yaşayan bir milyondan fazla Yahudi, Nazi Almanyası'nın "Nihai Çözüm" imha politikaları kapsamında katledildi. II. Dünya Savaşı öncesinde Sovyet Yahudilerinin çoğunun Ukrayna'nın en büyük parçasını oluşturduğu Çit Yerleşimi'nde yaşamasından dolayı bu Yahudilerin çoğu Ukrayna'da öldürüldü.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.