İçeriğe atla

Refik Turan

Refik Turan
Türk Tarih Kurumu Başkanı
Görev süresi
6 Mart 2015 - 20 Nisan 2020
Yerine geldiğiMehmet Ali Beyhan
Yerine gelenAhmet Yaramış
Kişisel bilgiler
Doğum 1956
Isparta, Türkiye
Bitirdiği okul Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi

Refik Turan (d. 1956, Isparta), Türk akademisyen ve Türk Tarih Kurumunun eski başkanı.

Hayatı

1956 yılında Isparta'da doğudu. İlköğrenimini 1967 yılında tamamladıktan sonra Isparta Lisesi'nden mezun oldu (1974). Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümü'ne geçerek 1978'de mezun oldu. Üniversitenin Genel Türk Tarihi Kürsüsü'nde yüksek lisansını (1980) ve doktorasını tamamladı (1983). Gazi Eğitim Fakültesi Sosyal Bilimler Eğitimi Bölümü Tarih Eğitimi Anabilim Dalına yardımcı doçent olarak atanmasından sonra 1989'da doçent 1995'te ise profesör oldu. 6 Mart 2015 Tarihinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın onayı ile Türk Tarih Kurumuna başkan olarak atandı.[1][2][3]

TTK'daki görevine gelmesinden sonra ilk olarak 1915 olayları üzerine çalışacağını açıkladı. Bu olayların akademik, politik ve propagandasal yönlerine dikkat çekti. Tartışmaların ana odağında Ermenistan ve Türkiye olmaktan çok Türkiye ile büyük güçler olduğunu ifade etti.[4] Katıldığı bir toplantıda dünya tarihinde en önemli olayların başında İslam dininin doğmasını ve Türklerin bu dini kabul etme süreci olarak sıraladı.[5] Türkiye'de halen daha tartışılan Lozan Antlaşması'nı başarılı ve kazanılan savaşlarla orantılı bir antlaşma olarak görmediğini bildirdi. Bu söylemi Türk Tarih Kurumu eski başkanlarından Yusuf Halaçoğlu'nun tepksini çekti.[6] Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Suriye'nin kuzey bölgesinde başlattığı Fırat Kalkanı Harekâtı'nı ise I. Selim döneminde kazanılan Mercidabık Muharebesi'ne benzetti.[7]

Kurum Başkanlığı döneminde Türkiye'nin güncel ve tarihten gelen meselelerine dair olan konular başta olmak üzere, Ermeni Meselesi, Pontus, Ege Adaları, Kıbrıs, Balkanlar, Doğu Akdeniz, Karadeniz, Orta Asya, Kafkasya, Suriye ve diğer tarih ve kültür konularınında belgeseller hazırlatarak, bunları TTK TV aracılığı ile kamuoyu ile buluşturdu.[8]

Türk Tarih Kurumu Başkanı Prof. Dr. Refik Turan, Ayasofya'nın daha önceden sıfır meridyeni olarak kabul edildiğini belirterek, "Saatin bir yerden başlaması, bir yerin sıfır meridyen olarak tayin edilmesi sadece bilimsel bir vaka değil, siyasi iradenin dünya üzerindeki gücünü gösterdiğini, Bunu İngilizlerin 1884'te Greenwich'e taşıdığını ve 'Saatin başladığı yer burasıdır.' dediğini ifade ederek, Günün birinde Ayasofya'ya bu hakkın geri döneceğine inandığını belirtti.[9]

Ödülleri

22. Uluslararası Türk Dünyasına Hizmet Edenler Ödülü, Türk Tarih Kurumundaki çalışmaları ve hizmetleri sebebiyle kurum başkanı Turan'a verildi.[10] Azerbaycan Milli İlimler Akademisi (AMİA) Tarih Enstitüsü, Turan'a ilmi çalışmaları ve iki ülke arasındaki akademik ilişkilerin gelişmesine sunduğu katkılardan dolayı fahri doktora verdi[11] Turan aynı zamanda Türk Cumhuriyetleri 25. Yıl Madalyası sahibidir[12] ve Türk Tarihi alanında yapmış olduğu faaliyetlerden dolayı Anadolu Medya Ödülü'ne layık görülmüştür.[13]

İdari görevleri ve üyelikleri

Turan'ın aldığı muhtelif görev ve üyelelikleri şöýledir;[14]

  1. 1984-1987 Ankara Üniversitesi, Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Yönetim Kurulu Üyesi
  2. 1984-1991 Gazi Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Sosyal Bilimler Eğitimi Bölüm Başkanı
  3. 1991-1994 Milli Eğitim Bakanlığı, Talim ve Terbiye Kurumu Başkanlığı Bilim Danışmanı
  4. 1993-1995 Gazi Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Tarih Eğitimi Anabilimdalı Başkanı
  5. 1995-1997 Kültür Bakanlığı, Yayımlar Dairesi Başkanlığı Üyesi
  6. 1995-1998 Gazi Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Tarih Eğitimi Bölüm Başkanı
  7. 1995-2001 Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Bilim ve Yürütme Kurulu Üyesi
  8. 1995-2004 Milli Eğitim Bakanlığı Yayımlar Daire Başkanlığı Yayın Kurulu Üyesi
  9. 1995-2002 Gazi Üniversitesi Kastamonu Eğitim Fakültesi Dekanı
  10. 2015-2020 Türk Tarih Kurumu Başkanı
  11. 2015-2020 Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumumu Yönetim Kurulu Üyesi
  12. 2016- Gazi Üniversitesi Rektörlüğü Yönetim Kurulu Üyesi

Eserleri

Kitapları
  • Refik Turan, Mustafa Safran, Muhammed Şahin, Semih Yalçın; Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi, Siyasal Kitabevi, 1994
  • Refik Turan, Nevin Ergezer; Genel Türk Tarihi I, II, III cilt - Ocak Yayınevi, 1994
  • Refik Turan; Türkiye Selçuklularında Hükümet Mekanizması Vezir ve Divan, Milli Eğitim Bakanlığı, 1995
  • Reşat Genç, Refik Turan, Ayhan Pala; Milli Tarih 6-7, Gendaş Yayınları, 1994
  • Refik Turan; Selçuklu Tarihi El Kitabı, Grafiker Yayınları,
  • Refik Turan, Güray Kırpık; Süleymanşah, Türk Tarih Kurumu Yayınları, 2018
  • Refik Turan, Güray Kırpık; Çaka Bey, Türk Tarih Kurumu Yayınları, 2017
  • Refik Turan, Güray Kırpık; 100. Yılında Kudüs, Matsa Basımevi, 2017
Kitap Bölümleri
  • Tarih İçinde Harput, Bölüm Adı: Anadolu'nun Gazi Ünvanlı İlk Türk Beyleri, Fırat Üniversitesi Yayınları, 1992
  • Türkiye Cumhuriyeti Tarihi, Bölüm Adı: Kültür Alanındaki Gelişmeler, Atatürk Araştırma Merkezi, 2002
  • Türkler Ansiklopedisi, Bölüm Adı: Türkiye Selçukluları ve Anadolu Beyliklerinde Teşkilât, Yeni Türkiye Yayınları, 2002
  • Sosyal Bilgilerin Temelleri, Bölüm Adı: Sosyal Bilgiler Disiplininde Tarihin Yeri ve Önemi, Maya Yayınları, 2010
  • İslam Medeniyeti, Bölüm Adı: Selçuklu Medeniyeti ve Müesseseleri, Siyer Yayın, 2017
Kitap Editörlüğü
  • Refik Turan, Selçuklu Tarihi El Kitabı, Grafiker Yayınları, 2012
  • Refik Turan, Kadir Ulusoy, Sosyal Bilgilerin Temelleri, Pegem Akademi Yayıncılık, 2013

Kaynakça

  1. ^ "Prof. Dr. Refik Turan". ayk.gov. 13 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2017. 
  2. ^ "Prof. Dr. Refik Turan, Türk Tarih Kurumu Başkanı!". Sözcü. 13 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2017. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2020. 
  4. ^ "TTK'nın yeni başkanı Turan'ın ilk mesaisi 'Ermeni meselesi'". Habertürk. 13 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2017. 
  5. ^ "TTK Başkanı Refik Turan: Dünya Tarihi İslamiyet'in Doğuşuyla Yön Değiştirdi". Milliyet. 13 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2017. 
  6. ^ "Türk Tarih Kurumuna Lozan Dersi". Aydınlık. 13 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2017. 
  7. ^ "Refik Turan: 2. Mercidabık Zaferi bir kere daha gerçekleşti". Habertük. 13 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2017. 
  8. ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2020. 
  9. ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2020. 
  10. ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2020. 
  11. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2020. 
  12. ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2020. 
  13. ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2020. 
  14. ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Üniversitesi</span> İstanbulda kurulu devlet üniversitesi

İstanbul Üniversitesi (İÜ), ana yerleşkesi İstanbul'un Fatih ilçesinde bulunan, Türkiye'nin en eski devlet üniversitesidir.

<span class="mw-page-title-main">Gazi Üniversitesi</span> Ankarada kurulu devlet üniversitesi

Gazi Üniversitesi, Ankara'da bulunan köklü bir devlet üniversitesidir. 1926 yılında Mustafa Kemal Atatürk'ün talimatı ile Ankara'da temelleri atılan Gazi Üniversitesi, cumhuriyetin ilk üniversitesi olma ünvanını da elinde bulundurur.

<span class="mw-page-title-main">Balıkesir Üniversitesi</span> Balıkesirde kurulu devlet üniversitesi

Balıkesir Üniversitesi (BAÜN), Balıkesir il sınırlarında faaliyet gösteren yükseköğretim kurumu. Balıkesir Üniversitesi kampüsü kent merkezine 17 km uzaklıkta Bigadiç yolunda bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Türk Tarih Kurumu</span> Devlet kurumu

Türk Tarih Kurumu, Türk tarihinin ilk kaynaklardan araştırılması amacı ile Mustafa Kemal Atatürk'ün direktifi sonucu 15 Nisan 1931'de kurulmuş bir araştırma kurumudur. 664 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Türk Tarih Kurumu ayrı bir kamu tüzel kişiliğe sahip olup 1983 yılında kurulan Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumunun denetim ve gözetimine bağlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Şükrü Halûk Akalın</span>

Şükrü Halûk Akalın,, 15 Nisan 2001 - 12 Ocak 2012 tarihleri arasında Türk Dil Kurumu Başkanlığı görevini üstlenmiştir. Kurumda düzenlenen basın toplantısında, görevinden kendi isteği ile ayrıldığını belirten Akalın, Hacettepe Üniversitesi'ndeki asli görevine geri dönmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Kastamonu Üniversitesi</span> Kastamonuda kurulu devlet üniversitesi

Kastamonu Üniversitesi, Kastamonu, Türkiye'de yer alan, 2006 yılında kurulmuş bir devlet üniversitesidir. Kastamonu Üniversitesi bugün 13 Fakülte, 2 Enstitü, 4 Yüksekokul, 13 meslek yüksekokulu, 35 bölüm ile akademik etkinliklerini sürdürmektedir. Yerleşkelerinde Osmanlı döneminden kalan tarihi binalarda hâlen eğitim yapılmaktadır.

Ahmet Bican Ercilasun, Türk dil bilimci, Türkolog ve yazardır.

Ahmet Atan, Türk ressam ve öğretim üyesi.

Şerafettin Turan, Türk bilim insanı, tarihçi ve yazardır. Dil Derneği Onursal Başkanı ve eski Türk Dil Kurumu Başkanıdır.

Turan Erol, Türk ressam, akademisyen ve öğretmen.

Enver Ziya Karal, Türk akademisyen, tarihçi, üniversite idarecisi ve siyasetçi.

Yaşar Yücel, Türk tarihçi, akademisyen ve yazar.

Mustafa Safran Türk akademisyen 1984 yılında Erzurum Atatürk Üniversitesi Tarih bölümünden mezun olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Necmettin Erbakan Üniversitesi</span> Konyada kurulu devlet üniversitesi

Necmettin Erbakan Üniversitesi, 2010 yılında Konya'da bir devlet üniversitesi olarak 14 Temmuz 2010 tarih ve 6005 sayılı kanun ile "Konya Üniversitesi" adı ile kurulmuş ve kuruluşu 21 Temmuz 2010 tarih ve 27648 sayılı Resmî Gazete'de yayınlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Vedat Bilgin</span> Türk sosyolog, akademisyen, bürokrat, yazar, eski Türkiye Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı

Vedat Bilgin, Türk sosyolog, akademisyen, bürokrat, yazar, eski Türkiye Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı, TBMM 28. Dönem Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyon Başkanı, TBMM 25, 26 ve 28. Dönem Ankara Milletvekili.

<span class="mw-page-title-main">Mahmut Özer</span> Türk siyasetçi

Mahmut Özer Türk Elektronik ve Haberleşme Mühendisi, akademisyen ve bürokrattır. Özer, halen Milli Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Komisyonu Başkanı görevini yürütmektedir. Eski Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanıdır. 4 Haziran 2023 tarihinden beri AK Parti 28. Dönem Ordu Milletvekilidir.

Ali Birinci, Türk tarihçi. Türk Tarih Kurumu'nun eski başkanıdır. Türk Tarih Kurumu "Şeref Üyeleri" arasında yer almaktadır.

Erkan Göksu, Türk Orta Çağ tarihçisi ve yazar. 2011 Türk Tarih Kurumu 80. Yıl Bilim ve Teşvik Ödülü ve 2012 Türk Ocağı 100. Yıl Ziya Gökalp İlim Teşvik Armağanı sahibidir. Dokuz Eylül Üniversitesi'nde öğretim üyesidir.

Gören Bulut, Türk ressam, akademisyen.

Kamil Turan Türk akademisyen, yazar, siyasetçi.