İçeriğe atla

Refik Koraltan

Refik Koraltan
8. Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanı
Görev süresi
22 Mayıs 1950 - 27 Mayıs 1960
Yerine geldiğiŞükrü Saraçoğlu
Yerine gelenFuat Sirmen
Türkiye Büyük Millet Meclisi
1., 2., 3., 4., 5., 6., 7., 8., 9., 10. ve 11. Dönem Milletvekili
Görev süresi
23 Nisan 1920 - 25 Mayıs 1960
Seçim bölgesi1920 – Konya
1923 – Konya
1927 – Konya
1931 – Konya
1939 – Mersin
1943 – Mersin
1946 – Mersin
1950 – Mersin
1954 – Mersin
1957 – Mersin
Kişisel bilgiler
Doğum Bekir Refik
1889
Sivas, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm 17 Haziran 1974 (85 yaşında)
İstanbul, Türkiye Cumhuriyeti
Defin yeri Cebeci Asri Mezarlığı, Ankara
Partisi Cumhuriyet Halk Partisi (1923-1946)
Demokrat Parti (1946-1960)
Bitirdiği okul İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi
Mesleği Bürokrat

Bekir Refik Koraltan (1889, Sivas - 17 Haziran 1974, İstanbul), Türk bürokrat ve siyasetçi. Demokrat Parti döneminde, 1950 ile 1960 yılları arasında Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı görevinde bulunmuştur.

Yaşamı

İlk ve orta öğrenimini Divriği'de, liseyi İstanbul'da Mercan İdadisi'nde tamamladı. 1910'da Dâru'l-Fünun Hukuk Şubesi'ni (İstanbul Hukuk Fakültesi) bitirdi. 1914'te devlet hizmetine girdi. Savcılık ve emniyet müdürlüğü yaptı; 1919'a kadar sırasıyla Bursa, Gelibolu ve Karaman'da savcı yardımcılığı ve savcılık, daha sonra da emniyet müfettişliği, son olarak da Trabzon'da polis müdürlüğü yaptı.

Mondros Mütarekesi'nden (30 Ekim 1918) sonra, Pontus Rum Cemiyeti'ne karşı kurulan Trabzon Muhafaza-i Hukuk-ı Milliye Cemiyeti'nin çalışmalarına katılınca Damat Ferit Paşa hükûmetince görevine son verildi. Bir süre İstanbul'da avukatlık yaptıktan sonra, Konya'ya geçti ve Türk Kurtuluş Savaşı'na katıldı.

Kurtuluş Savaşı'nda Konya'da bir süre Kuvâ-yi Milliye içinde çalıştı. 23 Nisan 1920'de Türkiye Büyük Millet Meclisine (TBMM) Birinci Dönem Konya milletvekili seçildi. İstiklal Mahkemesi üyeliğinde bulundu;[1] 8 Eylül 1921-31 Temmuz 1922 tarihleri arasında Yozgat İstiklal Mahkemesi Başkanlığına getirildi. II. Dönemde yeniden Konya Milletvekili seçildi. Bu dönemde 8 Aralık 1923 - 5 şubat 1924 tarihleri arasında İstanbul İstiklal Mahkemesi üyeliğinde görevlendirildi.[2] III. ve IV. Dönem Konya Milletvekilliği yapan Koraltan 1935'e değin mecliste kaldı.

1935 yılında yöneticilik görevine döndü. Artvin (1936-1938), Trabzon (1938-1939), Bursa (1939-1942) valiliklerinde bulundu. 1939'da İçel milletvekili olarak tekrar TBMM'ye girdi. VI., VII. ve VIII. Dönem İçel (Mersin) Milletvekilliği yaptı.

1945'te Celal Bayar, Adnan Menderes ve Fuad Köprülü ile birlikte Cumhuriyet Halk Partisi Meclis Grubu'na verdikleri, "Dörtlü Takrir" olarak bilinen önergeye imza koydu ve bu nedenle partiden çıkarıldı. 1946 yılında kurulan Demokrat Parti'nin (DP) dört kurucusundan biri oldu. DP'den 1950, 1954 ve 1957'de İçel milletvekili seçildi. 22 Mayıs 1950'de seçildiği TBMM başkanlığını DP iktidarının sürdüğü 10 yıl boyunca, 27 Mayıs Darbesi'ne (1960) kadar sürdürdü.

27 Mayıs 1960 Darbesi'nden sonra tutuklandı ve Yassıada Yargılamaları'nda yargılandı. Mahkeme sonunda Yüksek Adalet Divanı'nca ölüm cezasına çarptırıldı; daha sonra cezası ömür boyu hapse çevrildi. 3 Ağustos 1966'da kabul edilen af yasasıyla serbest bırakıldı. 16 Nisan 1974'te öteki DP'lilerle birlikte Koraltan'ın da siyasal hakları geri verildi, ancak siyaset hayatına bir daha dönmedi.

Uzun zamandır rahatsız olduğu gut hastalığına bağlı olarak bir böbrek rahatsızlığı geçiren Koraltan, 3 Haziran 1974'te hastaneye kaldırıldı. Durumu gittikçe kötüleşerek böbrek yetmezliği üremiye neden oldu ve ardından kanama geçirdi. 17 Haziran'da Amerikan Hastanesi'nde saat 11.20'de öldü. Cenazesi, 19 Haziran'da İstanbul'daki evinin önünde yapılan saygı duruşunun ardından Ankara'ya nakledilerek, 20 Haziran'da Hacı Bayram Camii'nde kılınan öğle namazını müteakip Cebeci Asri Mezarlığı'nda toprağa verilmiştir.

Kaynakça

  1. ^ Yetkin, Çetin. Karşıdevrim 1945-1950 (2002), (2007 (6.Basım)) sf. 181, ISBN 975-00744-4-0
  2. ^ "TBMM Albümü 2. Cilt 1950-1980". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2013. 
Siyasi görevi
Önce gelen:
Şükrü Saraçoğlu
8. Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanı
22 Mayıs 1950 - 27 Mayıs 1960
Sonra gelen:
Fuat Sirmen

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Celâl Bayar</span> 3. Türkiye cumhurbaşkanı (1950–1960)

Mahmut Celalettin Bayar, Türk ekonomist, siyasetçi ve eski cumhurbaşkanı. Çağdaş Türkiye'nin siyasi yaşamının çeşitli dönemlerinde önemli roller oynamış olan Bayar, Meclis-i Mebusan üyesi, cumhuriyet döneminde iktisat vekili, Mustafa Kemal Atatürk'ün son başbakanı ve 1950-1960 arasında Türkiye'nin üçüncü ve asker kökenli olmayan ilk cumhurbaşkanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Adnan Menderes</span> 9. Türkiye başbakanı

Ali Adnan Menderes, Türk siyasetçi. 1950-60 yılları arasında Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlığı görevinde bulundu. Ayrıca, aynı tarihler arasında kurucuları arasında yer aldığı Demokrat Parti (DP) Genel Başkanlığını yürüttü. Menderes, Türkiye siyasi tarihinde idam edilen ilk ve tek Türkiye Cumhuriyeti başbakanı olarak tarihe geçti. 1990'da Türkiye Büyük Millet Meclisi çıkardığı yasayla, Menderes ve onunla beraber idam edilen Maliye Bakanı Hasan Polatkan ve Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu'ya itibarlarını iade etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Demokrat Parti (1946)</span> Türkiyede bir siyasi parti (1946–1960)

Demokrat Parti, 7 Ocak 1946'da kurulan, kurulduğu yıl yapılan seçimlerde azınlıkta kalıp 4 yıl sonra yapılan seçimlerde 27 yıllık tek parti dönemini sona erdiren Türk siyasi partisi olarak bilinir. Sırasıyla 1950, 1954 ve 1957 seçimlerini kazanmış ve 10 yıl boyunca iktidar olmuştur. Demokrat Parti, 27 Mayıs 1960 askeri darbesi ile iktidardan düşürülmüş ve 29 Eylül 1960'ta kapatılmıştır. Demokrat Parti'nin kısaltması DP olarak yazılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Abdülkadir Kemali Öğütçü</span> avukat, siyasetçi

Abdülkadir Kemali Öğütçü, Türk avukat, ilk Büyük Millet Meclisi'nde Kastamonu milletvekili, İstiklal Mahkemesi başkanı, Ahali Cumhuriyet Fırkası'nın kurucusu, aktif politikacı. Romancı Orhan Kemal'in babasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Büyük Millet Meclisi</span> Türkiye Cumhuriyetinin parlamentosu

Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM), Türkiye Cumhuriyeti'nin yasama organıdır. 23 Nisan 1920'de Osmanlı Devleti'nin İtilaf Devletleri'nce işgaline direniş göstermek üzere kurulmuştur. Asli görevi yürütmeyi denetlemektir ve yasama erkini kullanır. "Egemenlik, kayıtsız şartsız milletindir" ilkesi, TBMM'nin varoluşunun temel dayanağını oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Ragıp Gümüşpala</span> Türk asker ve siyasetçi

Mehmet Ragıp Gümüşpala, Türk asker ve siyasetçi. Türk Silahlı Kuvvetlerinin 11. Genelkurmay Başkanı. 27 Mayıs Darbesi'nden sonra bu görevi yürüten Gümüşpala, Millî Birlik Komitesi tarafından emekliye sevk edildikten sonra darbeyle devrilen Demokrat Parti'nin siyasi mirasçısı olan Adalet Partisi'nin kurucu genel başkanlığını yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Sadi Irmak</span> 17. Türkiye başbakanı

Mahmut Sadi Irmak, Türk tıp doktoru ve siyasetçidir. Türkiye Cumhuriyeti'nin 17. Başbakanı. Osmanlı vatandaşı olarak doğmuş son Türkiye Başbakanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Refik Şevket İnce</span>

Mehmet Refik İnce, Türk siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Mazhar Müfit Kansu</span> Türk siyasetçi

Ahmet Mazhar Kansu, Türk devlet adamı, vali, milletvekili ve yönetici.

<span class="mw-page-title-main">1954 Türkiye genel seçimleri</span> TBMM 10. dönem milletvekillerini belirleyen seçim

1954 Türkiye genel seçimleri, 2 Mayıs 1954 tarihinde TBMM'de görev yapacak 10. dönem milletvekilleri için yapılan seçimlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Emin Gevelioğlu</span>

Emin Gevelioğlu ya da Mehmet Emin Geveci, Türk siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Turan Güneş</span> Türk siyasetçi ve bilim insanı

Turan Güneş, Türk siyasetçi ve bilim insanıydı.

<span class="mw-page-title-main">Turhan Feyzioğlu</span> Türk siyasetçi

Turhan Feyzioğlu, Türk hukuk profesörü, avukat, akademisyen ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Halil Özyörük</span>

Halil İbrahim Özyörük, Türk siyasetçi ve hukukçu, eski Türkiye İçişleri Bakanı, Adalet Bakanı ve Yüce Divan Başkanı'dır.

Kemal Aygün, Türk bürokrattır.

<span class="mw-page-title-main">Süreyya Örgeevren</span>

Süreyya Örgeevren ya da Örge Evren, Türk siyasetçidir.

Ali Rıza Ataışık, Türk siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Osman Nuri Özpay</span>

Osman Nuri Özpay, -, Türk siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Asaf Süleyman Doras</span> Türk siyasetçi

Asaf Süleyman Doras, Türk siyasetçidir.

2 Mayıs 1954 Türkiye genel seçimleri Kayseri ili sonuçları;