İçeriğe atla

Refakat gemisi

HMS Audacity refakat gemisi

Refakat gemisi ya da refakat uçak gemisi, II. Dünya Savaşı'nda Kraliyet Donanması, Amerika Birleşik Devletleri Donanması, Japon İmparatorluk Deniz Kuvvetleri ve Japon İmparatorluk Hava Kuvvetleri tarafından kullanılan küçük ve yavaş tipte bir uçak gemisiydi. Genellikle daha büyük filo gemilerinin yarısı uzunluğunda ve üçte biri deplasmanına sahip, daha yavaş, daha az uçak taşıma kapasitesi ile daha hafif silah ve zırha sahiptiler. Refakat gemileri çoğunlukla ticari bir gemi gövdesi üzerine inşa edilmeleri sebebiyle daha ucuzdu ve istenildiğinde hızlı bir şekilde inşa edilmeleri mümkündü. Bu, filo gemilerinin sayıca az olması durumunda, geçici olarak fazla sayıda görevlendirilebildikleri için bir avantajdı. Bununla birlikte, koruma eksikliği yaşanması refakat gemilerini savunmasız hale getirirdi ve bazıları bu nedenle battı. Hafif uçak gemisi, çoğu bakımdan refakat gemilerine benzer bir konseptti, ancak filo gemilerinin yanında görev yapmak için gerekli olan daha yüksek hızlara sahipti.

Refakat gemileri, filo gemileri, savaş gemileri ve kruvazörlerden oluşan ana güçlere yetişemeyecek kadar yavaştı. Bunun yerine, konvoylara eşlik ederek onları denizaltı ve uçak gibi düşman tehditlerinden korumak için kullanıldılar. Avrupa ana karası ve Pasifik adalarının istilalarında, refakat gemileri Amfibik harekâtlar sırasında kara kuvvetlerine yakın hava desteği sağladı. Refakat gemileri ayrıca filo gemilerine takviye uçak nakliyesi ve tüm askerî hizmetlerin teslimat noktalarına ulaşması amacıyla uçak feribotu gibi farklı görevlerde kullanıldılar.

Atlantik Savaşı'nda, konvoyları u-botlara karşı korumak için refakat gemileri kullanıldı. Başlangıçta refakat gemileri ticari gemilere eşlik ederek, uçak ve denizaltılardan gelen saldırıları savuşturmaya yardımcı oldu. Savaşın ilerleyen saatlerinde sayıları arttıkça, refakat gemileri de belirli bir konvoya bağlı olmak yerine, denizaltıları arayan avcı-katil gruplarının bir kısmını oluşturdular.

II. Dünya Savaşı sırasında Amerika Birleşik Devletleri'nde inşa edilen 151 uçak gemisinden 122'si refakat gemisiydi. Bugüne kadar hiçbir örnek günümüze ulaşmasa da, Casablanca sınıfı 50 uçakla en çok sayıdaki uçak gemisi sınıfıydı. İkincisi ise 45 adet piyasaya sürülen Bogue sınıfıdır.

Gemiler

Ad Tarih Ulus Deplasman Hız Uçak Notlar
HMS Argus1918 BK 14.000 ton (net) 20 knot 18 dönüştürülmüş hat gemisi
USS Langley1922 Amerika Birleşik Devletleri 11.500 ton 15 knot 30 dönüştürülmüş kömür gemisi
Hōshō1923 Japonya 7.500 ton (standart) 25 knot 12 erken filo gemisi
HMS Hermes1924 BK 10.850 ton (standart) 25 knot 12 erken filo gemisi
HMS Audacity1941 BK 11.000 ton 15 knot 6 ticari gemi dönüşümü[1]
USS Long Island, HMS Archer1941 Amerika Birleşik Devletleri ve BK 9.000 ton 17 knot 15-21 ticari gemi dönüşümü
HMS Avenger, Biter, Dasher, USS Charger1941 Amerika Birleşik Devletleri ve BK 8.200 ton 17 knot 15-21 ticari gemi dönüşümü
Taiyō, Unyō, Chūyō1941 Japonya 17.830 ton (standart) 21 knot 27 dönüştürülmüş hat gemisi
HMS Activity1942 BK 11.800 ton (standart) 18 knot 10-15 ticari gemi dönüşümü
Bogue sınıfı 1942 Amerika Birleşik Devletleri ve BK 9.800 ton 18 knot 15-21 45 C-3 ticari gemi gövdesi dönüşümü
USS Sangamon, Suwanee, Chenango, Santee1942 Amerika Birleşik Devletleri 11.400 ton (standart) 18 knot 31 dönüştürülmüş deniz ikmâl gemisi
Akitsu Maru, Nigitsu Maru1942 Japonya (Ordu) 11.800 ton (standart) 20 knot 8 hat gemileri, Hei tipi çıkarma gemisi taşıyan gemilere dönüştürüldü
Campania1943 BK 12.400 ton (standart) 18 knot 18 ticari gemi dönüşümü
Vindex1943 BK 13.400 ton (standart) 16 knot 15-20 ticari gemi dönüşümü
Nairana1943 BK 14.000 ton (standart) 16 knot 15-20 ticari gemi dönüşümü
Rapana sınıfı (Acavus, Adula, Alexia, Amastra, Ancylus, Gadila, Macoma, Miralda, Rapana) 1943 BK 12.000 ton 12 knot 3 ticari uçak gemilerine dönüştürülen tankerler
Casablanca sınıfı 1943 Amerika Birleşik Devletleri 7.800 ton 19 knot 28 50 tanesi refakat uçak gemisi olarak inşa edildi
Kaiyō1943 Japonya 13.600 ton (standart) 23 knot 24 dönüştürülmüş hat gemisi
HMS Pretoria Castle1943 BK 17.400 ton (standart) 18 knot 21 ticari gemi dönüşümü
Empire MacAlpine, Empire MacAndrew, Empire MacRae, Empire MacKendrick, Empire MacCallum, Empire MacDermott1943 BK 8.000 ton (gross) 12 knot 4 tahıl taşıyan tüccar uçak gemileri
Empire MacCabe, Empire MacKay, Empire MacMahon, Empire MacColl1943 BK 9.000 ton (gross) 11 knot 3 tanker ticari uçak gemileri
Commencement Bay sınıfı 1944 Amerika Birleşik Devletleri 10.900 ton 19 knot 34 19 tanesi refakat uçak gemisi olarak inşa edildi
Shin'yō1944 Japonya 17.500 ton 22 knot 33 dönüştürülmüş hat gemisi
Yamashio Maru sınıfı 1945 Japonya (Ordu) 16.119 ton (standart) 15 knot 8 dönüştürülmüş tanker
Kumano Maru1945 Japonya (Ordu) 8.258 ton (standart) 19 knot 8-37 Hei tipi çıkarma gemisi taşıyan gemilere dönüştürülen M tipi kargo gemisi

Notlar

  1. ^ Brown 1995 p. 173

Kaynakça

  • Adcock, Al (1996). Escort Carriers in Action. Carrollton, TX: Squadron/Signal Publications. 978-0-89747-356-9.
  • Brown, David (1977). Aircraft Carriers. Arco Publishing Company. ISBN 0-668-04164-1. 
  • Brown, David (1995). Warship Losses of World War Two. Naval Institute Press. ISBN 1-55750-914-X. 
  • Brown, D K (2000). Nelson to Vanguard: Warship Design and Development 1923-1945. Chatham Publishing. ISBN 1 86176 136 8. 
  • Friedman, Norman (1983). U.S. Aircraft Carriers. Naval Institute Press. ISBN 0-87021-739-9. 
  • Gallery, Daniel V. (1965). 20 Million ton Under The Sea. New York: Ballantine.
  • Galuppini, Gino (1981). Le guide des porte-avions. Paris: Fernand Nathan.
  • Goldberg, Mark H (1992). 'Caviar & Cargo' The C3 Passenger Ships. North American Maritime Books. 
  • Hague, Arnold (1998). Convoy Rescue Ships 1940-45. World Ship Society. ISBN 0-905617-88-6. 
  • Morison, Samuel E. (1958). History of United States Naval Operations in World War II, Leyte, June 1944 - January 1945, Volume XII. Edison, New Jersey: Castle Books. ISBN 0-7858-1313-6. 
  • Poolman, Kenneth (1972). Escort Carrier 1941-1945: An Account of British Escort Carriers in Trade Protection. London: Ian Allan.
  • Warrilow, Betty (1989). Nabob, the First Canadian-manned Aircraft Carrier. Owen Sound, Ont.: Escort Carriers Association.
  • Y'Blood, William T. (1987). The Little Giants: U.S. Escort Carriers Against Japan. Annapolis, Maryland: Naval Institute Press. ISBN 0-87021-275-3. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Escort carriers ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Uçak gemisi</span> açık denizlerdeki bir çeşit donanma-hava üssü

Uçak gemisi, tam uzunlukta bir uçuş güvertesi ve uçakları taşıma, silahlandırma, konuşlandırma ve kurtarma tesisleri gibi olanaklarla donatılmış, açık deniz hava üssü olarak hizmet veren bir savaş gemisidir.

<span class="mw-page-title-main">Sovyet Deniz Kuvvetleri</span> SSCB Deniz kuvvetleri

Sovyet Deniz Kuvvetleri, genel anlamıyla "SSCB deniz kuvvetleri"), Kızıl Ordu'nun deniz kuvvetleri. Genellikle Kızıl Donanma olarak bahsedilirdi, Sovyet donanması Varşova Paktı'nın NATO ile olabilecek savaşında elinden geleni yaparak Atlantik'ten Batı Avrupa'ya silah, mühimmat, asker getirebilecek deniz konvoylarını engellemek için kullanılacaktı. Böyle bir çatışma asla gerçekleşmedi, ama Kızıl Donanma, Soğuk Savaş sırasında hatırı sayılır görevlerde bulundu.

USS <i>Franklin</i> (CV-13) Uçak gemisi

USS Franklin, Amerika Birleşik Devletleri Deniz Kuvvetleri'ne ait bir uçak gemisidir. Essex sınıf uçak gemilerinin beşincisidir. Benjamin Franklin'den adını almıştır. 'Big Ben' lakaplı USS Franklin, II. Dünya Savaşında defalarca hasar gördüğü halde batmamış gemi olarak ünlüdür.

<span class="mw-page-title-main">Lexington sınıfı muharebe kruvazörü</span>

Lexiogon sınıfı muharebe kruvazörü, ABD Deniz Kuvvetleri tarafından sipariş edilmiş ilk ve tek muharebe kruvazörü sınıfı. Sınıfa ait alt gemilerin adları Amerikan Bağımsızlık Savaşı sırasında muharebenin yaşandığı alanın adları ya da aynı savaşa katılmış olan savaş gemilerinin adları. Washington Donanma Antlaşması gereğince ikisi uçak gemisine çevrildi ve dördü iptal edildi.

<span class="mw-page-title-main">Torpido botu</span>

Torpido bot, savaşta torpido taşımak için tasarlanmış nispeten küçük ve hızlı bir savaş gemisidir.

SMS <i>Friedrich Carl</i>

SMS Friedrich Carl, 1900'lü yılların başında Alman İmparatorluk Donanması için inşa edilmiş bir zırhlı kruvazördür. Prinz Adalbert sınıfının ikinci ve son gemisidir. Friedrich Carl, Hamburg'daki Blohm + Voss tersanesinde inşa edildi. 1901'de kızağa konuldu, Aralık 1903'te tamamlandı, toplam maliyeti 15.665.000 Goldmark idi. Ana bataryaları dört adet 21 cm'lik toptan oluşuyordu ve 20,4 kn (37,8 km/sa) hız yapabilmekteydi.

<span class="mw-page-title-main">Lord Nelson sınıfı zırhlı</span>

Lord Nelson sınıfı, 1905-1908 yıllarında inşa edilen iki gemiden oluşan Kraliyet Donanması'na bağlı bir ön-dretnot savaş gemisi sınıfıdır. Dreadnought savaş gemisinin 1906 yılında denize indirilmesiyle beraber son Britanya ön-dretnotları sayılırlar. 1914 yılında I. Dünya Savaşı başladığında sınıfın iki gemisi Lord Nelson ve Agamemnon, Manş Denizi Filosu'nda hizmet etmekteydi. 1915 yılının başlarında Çanakkale Savaşı deniz harekâtlarına katılmaları için her iki kardeş savaş gemisi Akdeniz'e transfer edildi. Alman muharebe kruvazörü Goeben ile hafif kruvazör Breslau'nun Akdeniz'e açılmasını önlemek için sonradan adı Ege Filosu olarak değiştirilecek olan Doğu Akdeniz Filosu'na katıldılar. 1919 yılında iki gemi Birleşik Krallık'a geri döndü. Lord Nelson, Haziran 1920'de hurdaya çıkarılana kadar pasif bırakıldı; ancak Agamemnon, 1927'de hurdaya çıkarılana kadar radyo kontrol hedef gemisi olarak hizmet etti. Hurdaya çıkarıldığında son İngiliz ön-dretnotuydu.

HMS <i>Hood</i>

HMS Hood Kraliyet Donanması için inşa edilen son muharebe kruvazörüdür.

<span class="mw-page-title-main">Musashi (zırhlı)</span> zırhlı gemi

Musashi, II. Dünya Savaşı'nda Japon İmparatorluk Donanması tarafından kullanılan bir Yamato sınıfı zırhlıydı. Adını eski Musashi vilayetinden almaktadır. 1930'ların sonunda inşa edilmiş olup Yamato gemisi ile birlikte şimdiye kadar inşa edilmiş en ağır ve güçlü zırhlılardan biriydi. Ana silahı olan 46 cm Type 94 topu bir savaş gemisine monte edilmiş olan en büyük silahtır. Ek olarak altı veya yedi deniz uçağına sahipti.

<span class="mw-page-title-main">Demir zırhlı savaş gemisi</span>

Demir zırhlı savaş gemisi, 19. yüzyılın ikinci yarısının başlarında kullanılan buhar motorlu dövme demir veya çelikten yapılmış zırh plakalarıyla korunan savaş gemisi türü. Zırhlı korvet ve zırhlı fırkateyn olarak da adlandırılır.

HMS <i>Malaya</i>

HMS Malaya, İngiliz Kraliyet Donanması'na ait, 1913'te sipariş edilen ve 1916'da hizmete giren Queen Elizabeth sınıfı zırhlı. Devreye girdikten kısa bir süre sonra Büyük Filo'nun bir parçası olarak Jutland Muharebesi'nde savaştı. Bu çatışma ve sonuçsuz 19 Ağustos çatışması dışında Birinci Dünya Savaşı sırasındaki hizmeti çoğunlukla Kuzey Denizi'nde rutin devriyeler ve eğitimden ibaretti.

<span class="mw-page-title-main">Helikopter gemisi</span> operasyonel olarak helikopter kullanan uçak gemisi türü

Helikopter gemisi, operasyonel olarak helikopter kullanan uçak gemisi türüdür. Helikopter gemilerinde, geminin büyük bir kısmını kaplayan ve uzunlamasına seyreden bir uçuş güvertesi bulunur. Bu gemilere örnek olarak İngiliz kraliyet donanmasındaki HMS Ocean, Sovyet Donanması'ndaki Moskva sınıfı veya Çin Donanması'ndaki Tipi 0891A örnek verilebilir. Bu gemilerde genellikle uçak depolanması için hangar da bulunmaktadır.

<i>Derzki</i> sınıfı muhrip

Derzki veya Bespokoynıy sınıfı muhrip, Rus İmparatorluk Donanması için I. Dünya Savaşı'ndan hemen önce inşa edilen muhrip sınıfı. Rus Karadeniz Filosu için dokuz gemi inşa edildi. Bu gemiler Rus muhribi Novik'in türeviydi, ama biraz daha küçüktü. Gemiler Rus denizciler arasında popülerdi ve özellikle Osmanlı Donanması'nın benzer gemilere sahip olmadığı Karadeniz'de etkiliydiler.

HMS <i>Centurion</i> (1911)

HMS Centurion, 1910'ların başlarında Kraliyet Donanması için inşa edilen dört King George V sınıfı dretnot savaş gemisinin ikincisiydi. Kariyerinin büyük kısmını Anavatan Filosu ve Büyük Filo'da geçirdi. 1914'ün sonlarında Scarborough, Hartlepool ve Whitby'yi bombalayan Alman gemilerini başarısız şekilde takip etti, Mayıs 1916'da Jutland Muharebesi'nde yer aldı. Bu çatışmalar dışında I. Dünya Savaşı sırasındaki hizmeti genellikle rutin devriyeler ve Kuzey Denizi'nde eğitim ile geçti.

HMS <i>Hercules</i> (1868)

HMS Hercules Kraliyet Donanması için Viktoryen dönemde inşa edilen merkezi bataryalı bir zırhlı gemidir. 10 inç (250 mm) çapında bir ana batarya taşıyan ilk savaş gemisidir.

HMS <i>Ark Royal</i> (1914)

HMS Ark Royal, deniz uçağı gemisi olarak tasarlanan ve inşa edilen ilk gemiydi. 1914'te, omurga inşasının başlamasından kısa bir süre sonra Kraliyet Donanması tarafından satın alındı. İnşaatın erken safhada olması, geminin tasarımının neredeyse tamamen deniz uçaklarına uyum sağlayacak şekilde değiştirilmesine izin verdi. Birinci Dünya Savaşı'nda Ark Royal, 1915'in başlarında, hava keşif ve gözlem görevlerini yürüten uçakları ile Çanakkale Savaşı'na katıldı. Daha sonra 1916'da, bölgede faaliyet gösteren tüm deniz uçakları için bir depo gemisi olarak Çanakkale'ye dönmeden önce, uçakları ile 1916'da Makedonya Cephesi'ndeki İngiliz birliklerini destekledi. Ocak 1918'de İmroz Deniz Muharebesi'nde uçakları bölgedeki Müttefik gemilerine saldırmak için Çanakkale Boğazı'ndan ayrılan muharebe kruvazörü Yavuz'u bombaladı. Gemi, güney Ege Denizi'nde denizaltı devriyesi gezen deniz uçaklarını desteklemek için yıl içinde bölgeyi terk etti.

<span class="mw-page-title-main">Filo gemisi</span>

Filo gemisi ya da donanma gemisi, bir ülkenin donanmasının ana filosuyla çalışmak üzere tasarlanmış bir uçak gemisidir. Bu terim, II. Dünya Savaşı esnasında, filo gemisini refakat gemileri ile daha az kabiliyete sahip diğer gemilerden ayırt etmek için geliştirildi. Orta ölçekli birçok uçak gemisine ek olarak, süper uçak gemileri ile bazı hafif uçak gemileri de filo gemisi olarak sınıflandırılır.

<i>Bismarck</i>ın son muharebesi

Alman zırhlısı Bismarck'ın son muharebesi 26 ve 27 Mayıs 1941 tarihleri arasında Atlas Okyanusu'nda, Brest'in 300 nmi açığında gerçekleşti. Muharebenin hattıharp gemileri arasında belirleyici bir çatışma olmasına rağmen, genel olarak kabul gören bir adı yoktur.

<span class="mw-page-title-main">Nimitz sınıfı uçak gemisi</span>

Nimitz sınıfı, nükleer güçle çalışan 10 uçak gemisinin hizmet ettiği Birleşik Devletler Donanması sınıfıdır. Sınıfın öncü gemisi ismini Chester W. Nimitz'den almıştır. 1.092 fit toplam uzunluğu ve 100.000 İngiliz tonu ağırlığı ile Nimitz sınıfı gemiler, USS Gerald R. Ford 2017 yılında hizmete girene kadar inşa edilen en büyük savaş gemileriydiler.

<i>Ise</i> (zırhlı)

Ise, Japon İmparatorluk Donanması'nın Ise sınıfı zırhlısıydı. 1910'larda inşa edilen iki dretnot savaş gemisinden oluşan sınıfının lider gemisiydi.