İçeriğe atla

Refah Sınır Kapısı

Refah Sınır Kapısı
ميناء رفح البري
معبر رفح
Refah sınır geçişinin Mısır tarafındaki kapısı

Refah Sınır Kapısı, (Arapça: معبر رفح) Filistin'in Gazze Şeridi bölgesi ile Mısır arasındaki tek sınır kapısı olan ve adını sınırın geçmesiyle bölünen Refah şehrinden alan sınır kapısıdır.[1]

Güncel Durumu

İsimBağlandığı ÜlkelerDurum
Refah Sınır Kapısı Filistin -  MısırKapalı[2]

Adı

Refah Sınır Kapısı, Gazze Şeridi'nin ana güzergahlarından Selahaddin Caddesi'nin güney ucunda yer almaktadır. Mısır ile olan Refah Sınır Kapısı haricinde, Gazze Şeridi'nin dışa bağlantısını sağlayan bir diğer nokta da İsrail-Filistin Gazze Şeridi arasındaki Beyt Hanun (Erez) Sınır geçişidir. Diğer sınır kapısı ise başlangıcında olup ki bağlanmaktadır. Bu sebeple Selahaddin Kapısı olarak da anılır.[3] Sınır geçiş noktası, Ekim 2009'da sınır hattının altındaki tünelleri hedef aldığı gerekçesiyle düzenlenen İsrail bombardımanı ile hasar görmüştür. Bunun ardından Refah şehrinin güneyinde tekrar inşa edilen yeni Refah Sınır Kapısı, Arapça geri dönüş anlamına gelen El-Avde olarak da anılmaktadır.[4]

Geçmişi

1948 Arap-İsrail Savaşı ile birlikte Filistin'de kalan Arap bölgeleri, komşu Arap ülkelerince kontrol altına alındı. Bu dönem boyunca Gazze Şeridi de Mısır idaresi altındaydı ve Gazze ile Mısır arasında sınır bulunmuyordu. 1967'de Altı Gün Savaşı sonrasında İsrail yalnız Gazze'yi değil, Sina Yarımadası dahil Mısır topraklarını ele geçirdi. 1978 Mısır ile İsrail arasında imzalanan Camp David Sözleşmesi ve 1979 İsrail-Mısır Barış Antlaşması sonrası ise Gazze hariç olmak üzere bu bölgede geriye kalan topraklar Mısır'a geri verildi. Philadelphia Hattı olarak adlandırılan 100 metre genişliğindeki kıyı şeridi, Mısır ile Gazze Şeridi arasında tampon bölge olarak bırakıldı ve Gazze-Mısır sınır hattı da düzenlendi. İsrail'in 1982'de Sina Yarımadası'ndan çekilmesi sonrası sınır işlemeye başladı.

Refah Sınır Kapısı, geri çekilme planının yürürlüğe girdiği 11 Eylül 2005 tarihine kadar İsrail güçlerinin denetimi altında işlemekteydi. İsrail'in çekilmesinin ardından Avrupa Birliği'nin Refah'a özel gönderdiği denetmenler tarafından bir yılı aşan süre denetlenen sınır geçişleri Nisan 2006 itibarıyla Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas'ın başkanlık kuvvetleri tarafından kontrol edilmeye başlandı.[5] Sınırın Mısır tarafında ise İsrail ile Mısır arasındaki anlaşma gereğince 750 sınır güvenliği denetimi sağlamaktadır.

Sınırın Kapatılıp Açılması

2009 senesinde Mısır tarafındaki Refah Sınır Kapısı'ndan geçmeyi bekleyen yolcular
Mısır'dan Filistin'e geçen İngiliz yardım konvoyu, 2009.

Refah Sınır Kapısı, İsrail'in güvenlik talepleri, İsrail kuvvetlerinin Gazze Şeridi'ne yönelik operasyonları, Mısır'daki siyasi çalkantılar veya Gazze Şeridi'ndeki Hamas yönetimine yönelik tepkiler gibi çeşitli sebeplerle kapatılmakta ve yılı aşan süreler boyunca kapalı kalabilmektedir.

2005-2006 Dönemi

İsrail kontrolünün kalktığı 2005 senesi sonrasında Refah Sınır Kapısı'ndan giriş çıkışların aylık ortalaması 40.000'e ulaşmıştır.[6] İsrail askeri Gilad Şalit'in Haziran 2006'da esir alınması sonrası geçişler %76 oranında azaltıldı.

2007-2010 Dönemi

Refah Sınır Kapısı, 2009

Hamas'ın Gazze Şeridinde kontrolü ele alması sonrasında 25 Haziran 2006'da Mısır'ın istisnai izinleri haricinde tamamen kapatıldı.[7] Bu süre içinde Birleşmiş Milletler de gıda yardımlarına Gazze'deki yönetimin el koyduğu gerekçesiyle yardım programını askıya aldı.[8] Haziran 2010'dan Ocak 2011'e kadar geçen sürede geçiş ortalaması 19.000'e ulaştı.

2011-2013 Dönemi

Mayıs 2011'de Hüsnü Mübarek'ten sonra Mısır Cumhurbaşkanı seçilen Muhammed Mursi ile birlikte sınırdan geçişler tekrar 40.000 seviyesine kadar çıktı. 2013 yılı Haziranında Mısır'da ordunun yönetime el koyması ve Cumhurbaşkanı Mursi'nin görevden uzaklaştırılması ve General Abdülfettah el-Sisi'nin yönetimi ele alması sonrasında Refah Sınır Kapısı da tekrar kapatıldı.[9]

2013 sonrası

2007'de başlayan Gazze ablukasına destek sağlayan Mısır, Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı'nın Gazze Şeridi'ne gıda yardımı götürmesine Ağustos 2014'e kadar izin vermedi.[10] Bu yardım ile 150.000 kişiye beş gün yetecek gıda yardımı ulaştırılabildi. 2014 senesinde nüfusu 2 milyona yaklaşan Gazze Şeridi'nden Mısır'a ortalama giriş çıkış seferi 8.119 olarak kayıtlara geçti. 24 Ekim 2014'ten Eylül 2015'e kadar ise sınırın sadece 34 gün boyunca açık kalmasına izin verilmiştir.[11] Nisan 2016 itibarıyla halen kapalı olan sınır kapısında en son geçişler, Mısır'ın iki günlük izni ile Şubat 2016'da sağlanabilmiştir.[12]

USA TODAY analistlerine göre İsrail'in Gazze Şeridi'ndeki geçişlerin yeniden açılmasına karşı çıkmasının nedenlerinden biri İsrail'in Hamas ve diğer Filistinli militan grupların Gazze halkı arasındaki popülerliğinden ve Gazze savaşının acı anılarını unutmasından duyduğu korkudur.[13]

Kaynakça

  1. ^ AA - Bölünmüş şehir Refahın belgeseli çekildi
  2. ^ "Mısır Refah Sınır Kapısı'nı iki günlüğüne açtı". AA. 13 Şubat 2016. 15 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2016. 
  3. ^ "Asharq Al Awsat - The Rafah Crossing: A Gateway to Hope? - 9 Şubat 2008". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2016. 
  4. ^ "Birleşmiş Milletler İnsani Yardım Operasyonları Koordinasyon Ofisi" (PDF). 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2016. 
  5. ^ "Mitch Potter, Something that works: the Rafah crossing, The Toronto Star, May 21, 2006" (PDF). 24 Temmuz 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 14 Nisan 2016. 
  6. ^ "Movement of people via Rafah Crossing Gisha - Refah'tan geçişler". 12 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2016. 
  7. ^ Refah Sınır Kapısı bir günlüğüne açıldı[]
  8. ^ "BBC Türkçe - BM Gazze yardımını askıya aldı". 9 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2016. 
  9. ^ "Sisi'nin ilk işi Refah sınırını kapatmak oldu"
  10. ^ "DW - Yıllar sonra ilk yardım konvoyu geçti". 9 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2016. 
  11. ^ "TRT Haber - Mısır, Refah Sınır Kapısı 'istisnai' olarak açtı". 9 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2016. 
  12. ^ "Mısır Refah Sınır Kapısı'nı iki günlüğüne açtı". 15 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2016. 
  13. ^ "Hamas pays Gaza residents for damage". Erişim tarihi: 14 Şubat 2024. []

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Gazze Şeridi</span> Filistinin batısında, Akdeniz kıyısında bir sahil şeridi

Gazze Şeridi, Filistin'in batısında, Akdeniz kıyısında bir sahil şeridi. Hamas kontrolündedir.

<span class="mw-page-title-main">Filistin Ulusal Yönetimi</span> Batı Şeria ve Gazze Şeridini yöneten bir idari örgüt

Filistin Ulusal Yönetimi, Batı Şeria ve Gazze Şeridi'ni yöneten bir idari örgüt ve devlet yapılanmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">1948 Arap-İsrail Savaşı</span> İsrail ile Arap ülkeleri arasında yapılan ilk savaş

1948 Arap–İsrail Savaşı veya Birinci Arap–İsrail Savaşı, Filistin'de İngiliz manda rejiminin sona ermesinin hemen ardından 14 Mayıs 1948'de Tel-Aviv'de toplanan Yahudi Millî Konseyi'nin, İsrail Devleti’nin kurulduğunu ilan etmesinden birkaç saat sonra Arap Birliği'nin İsrail'e savaş ilanıyla başlayan savaştır. Yeni kurulan devletin sınırlarıyla ilgili, “Eretz İsrail” dışında hiçbir bildiri yoktu. Bunun hemen ardından ABD ve ertesi gün de Sovyetler Birliği İsrail'i tanıdığını açıkladı. Bu gelişmelerin öncesinde ise İngiliz birlikleri bölgeyi terk etmeye başlamışlardı.

<span class="mw-page-title-main">İsrail-Filistin çatışması</span> Levantta devam eden askerî çatışma

İsrail-Filistin çatışması, Filistin ile İsrail Silahlı Kuvvetleri arasında Filistin topraklarında devam eden silahlı çatışmadır. Başta 1897 Birinci Siyonist Kongresi ve 1917 Balfour Deklarasyonu olmak üzere, Filistin'deki bir Yahudi vatanına ilişkin iddiaların kamuoyuna duyurulması, bölgede erken gerilim yarattı. O zamanlar, Yahudi göçü önemli ölçüde artmasına rağmen, bölgedeki Yahudi nüfusu çok azdı. İngiliz hükûmetine "Filistin'de Yahudi halkı için ulusal bir yuva kurulması" için bağlayıcı bir yükümlülük içeren Filistin Mandası'nın kurulması ardından gerilim, Yahudiler ve Araplar arasında çatışmaya dönüştü. Erken çatışmayı çözme girişimleri, 1947 Birleşmiş Milletler Filistin Bölme Planı ve daha geniş Arap-İsrail çatışmasının başlangıcı olan 1947-1949 Filistin savaşıyla sonuçlandı. İsrail-Filistin süregelen durumu, 1967 Altı Gün Savaşı'nda İsrail'in Filistin topraklarını işgal etmesiyle başladı.

<span class="mw-page-title-main">Gazze</span> Filistinde bir şehir

Gazze, Filistin'in güneybatısında bulunan, Gazze Şeridi'nin en büyük şehri. Akdeniz sahilinden 4 km içeride kurulmuş olan Gazze'nin nüfusu yaklaşık 650 bindir.

<span class="mw-page-title-main">Gazze Savaşı</span> İsrail askeri operasyonu

Gazze Savaşı, İsrail Savunma Kuvvetleri'nin, Hanuka'nın devam ettiği 27 Aralık 2008 tarihinde yerel saatle 09:30 sıralarında Hamas'ın İsrailli sivillere ve askeri birimlere karşı kassam roketli saldırılar yaptığı gerekçesi ile başlattığı savaş. İsrail'in savaşta sadece 3 vatandaşı hayatını kaybederken yaptığı saldırılar nedeniyle Gazze'de 1133 insan ölmüş 4000'den fazla insan yaralanmış ve on binlerce insan evsiz kalmış ve yaşam alanını terk etmek zorunda kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Refah (şehir)</span>

Refah Gazze Şeridi'nin güneyinde yer alan bir Filistin şehridir ancak Mısır'daki Sina Yarımadasında da devam etmektedir. Gazze'nin 30 kilometre güneyinde yer alan Refah şehrinin nüfusu neredeyse tamamı Filistinlilerden olmak üzere 71,000 kişidir. Refah ilinin idari merkezidir. Gazze Şeridi'nin tek hava alanı olan; 1998 - 2001 tarihleri arasında çalışan Yaser Arafat Uluslararası Havaalanı şehrin hemen güneyindedir. Refah'ta ayrıca Filistin'in Gazze Şeridi bölgesi ile Mısır arasındaki tek sınır kapısı olan Refah Sınır Kapısı bulunmaktadır.

Gazze Şeridi tünelleri, İsrail tarafından ekonomik ve ticari ambargo uygulanan Filistinlilerin Mısır'dan Gazze'ye ticari taşımacılık yaptığı tünellerdir.

<span class="mw-page-title-main">2014 İsrail-Gazze çatışması</span> 2014 yılında silahlı siyasi temeller nedeniyle gerçekleşmiş çatışma

2014 İsrail-Gazze çatışması ya da İsrail hükûmetinin ifade ettiği adla Koruyucu Hat Operasyonu, İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF)'nin 8 Temmuz 2014'te Gazze Şeridi'ne yönelik başlattığı kara, hava ve deniz operasyonlarını içeren askerî harekât.

Gazze-İsrail çatışması, birinci ve ikinci intifadalar ile başlayan on yıllardır devam eden Gazze-İsrail çatışması.

<span class="mw-page-title-main">Refah valiliği</span> Filistini valiliği

Refah valiliği, Filistin Devleti idaresindeki 16 valilikten biridir. Gazze Şeridi'nin güney kısmında yer alır. Valiliğin toplam alanı 344 km² dir. Valiliğin merkezi Mısır sınırında bulunan Refah şehridir. Filistin Merkezi İstatistik Bürosu'nun 2006 rakamlarına göre nüfusu 171.363'tür.

Filistin'de turizm Doğu Kudüs, Batı Şeria ve Gazze Şeridi'ndeki turizmi ifade eder. 2010 yılında, 2009'daki 2.6 milyona kıyasla 4.6 milyon kişi Filistin topraklarını ziyaret etti. Bu rakamdan 2.2 milyonu yabancı turist, 2.7 milyonu yerli idi. 2012'nin son çeyreğinde, Batı Şeria otellerinde 150.000'den fazla turist konakladı; % 40'ı Avrupa, % 9'u ABD ve Kanada'dan geliyordu. Büyük seyahat rehberleri "Batı Şeria seyahat etmek için en kolay yer değil ama yapılan gayretler zengin bir şekilde ödüllendirilir" şeklinde yazmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Gazze Şeridi ablukası</span>

Gazze Şeridi Ablukası, Hamas'ın Gazze Savaşı sırasında Gazze Şeridi'ni kontrol altına almasının ardından El-Fetih ve Filistin Ulusal Yönetimi'ne ait hükûmet kurumlarını ele geçirmesi üzerine Gazze Şeridi'nin İsrail ve Mısır tarafından konulan ve devam eden kara, hava ve deniz ablukasıdır.

Paris Protokolü olarak da adlandırılan Ekonomik İlişkiler Protokolü, İsrail ile FKÖ arasında 29 Nisan 1994'te imzalanan ve Eylül 1995 Oslo II Anlaşmasına küçük değişikliklerle dahil edilen bir anlaşmadır.

Hamas'ın Haziran 2007'de Gazze Şeridi'ni ele geçirmesinden bu yana Gazze Şeridi'nin yönetimi Hamas tarafından yürütülmektedir ve bu yönetim genellikle Gazze'deki Hamas hükûmeti olarak anılmaktadır. Hamas yönetimi 2007'den 2014'e kadar ve 2016'dan itibaren İsmail Haniye tarafından yönetildi.

<span class="mw-page-title-main">Filistin'in vize politikası</span>

Filistin'in vize politikası, bir ziyaretçinin Filistin topraklarına girmek için karşılaması gereken belirli giriş koşullarına atıfta bulunur. İsrail'in vize politikası tarafından getirilen kurallar dışında yabancı uyruklulara uygulanan herhangi bir vize koşulu bulunmamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Gazze-İsrail bariyeri</span>

Gazze-İsrail bariyeri, Gazze-İsrail sınırının İsrail tarafında bulunan bir sınır bariyeridir. Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Erez Geçişi, İsrail'den Gazze'ye gelen insan ve malların tek geçiş noktasıdır; Bariyerde Kerem Ebu Salim sınır kapısı adı verilen ve İsrail malların Mısır-Gazze sınırı üzerinden doğrudan Mısır'dan Gazze'ye gitmesine izin vermediği için Mısır'dan gelen malların geçişine özel ikinci bir geçiş noktası bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İsrail'in Gazze Şeridi'ne uyguladığı abluka (2023-günümüz)</span>

İsrail, 9 Ekim 2023'te Gazze Şeridi'ne "topyekun kuşatma" uygulayarak Gazze'ye gıda, su, ilaç, yakıt ve elektrik girişini engelledi. Gazze, 2005'ten bu yana İsrail ve Mısır'ın kısmi abluka ve ambargoları altında.

7 Ekim 2023 günü Hamas militanları Güney İsrail sınırlarından içeri girerek Aksa Tufanı isimli bir harekât başlattı. İsrail ise bu saldırıya karşılık olarak Demir Kılıçlar Harekâtı'nı başlattı. Bu sayfada devam eden savaştaki olaylar zaman çizelgesi olarak gösterildi.

<span class="mw-page-title-main">Sufa, İsrail</span> İsrail Devletinde kolektif tarım işletmesi (kibutz)

Sufa İsrail'in güneyinde bir kibbutzdur. Kuzeybatı Negev Çölü'nün Hevel Shalom bölgesinde yer alan bölge, Eshkol Bölge Konseyi'nin yetki alanına girmektedir. 2021 yılında 227 kişilik bir nüfusa sahipti.