İçeriğe atla

Reagan Doktrini

Başkan Ronald Reagan

Reagan Doktrini, Amerika Birleşik Devletleri başkanı Ronald Reagan'ın Soğuk Savaş'ın son yıllarında Sovyetler Birliği ve komünistlerin dünya üzerindeki etkisini kırmayı amaçlayan bir dış politika stratejisydi. Doktrin her ne kadar 10 yıldan az bir süre uygulandıysa da 1980'lerden Sovyetler Birliği'nin dağıldığı 1991 yılına kadar ABD dış politikasının merkezindeydi.[1]

Reagan Doktrini çerçevesinde ABD Sovyetler Birliği destekli Afrika, Asya ve Latin Amerika'daki sosyalist ülkelerdeki antikomünist direniş hareketlerine açık ve gizli destek vermiştir. Doktrinin amacı Reagan yönetiminin genel Soğuk Savaş stratejisinin bir parçası olarak Sovyetler Birliği'nin etkisini etkili olduğu bölgelerde azaltmaktı. Bu kapsamda Afganistan'da mücahitler, Angola'da Jonas Savimbi liderliğindeki UNITA ve Nikaragua'da Kontralar gibi hareketler desteklenmiştir.[2]

Doktrin George H. W. Bush döneminde de devam etmiştir ancak Soğuk Savaş'ın sonlarına doğru etkisi azalmıştır. Doktrinin sona ermesinde Sovyetler Birliği'nin dağılması ve Başkan Bush'un ekonomik nedenlerden dolayı askeri harcamalarda kısıtlamaya gidilmesi kararı etkili olmuştur. Başkan Clinton döneminde askeri harcamaların kısıtlanmaya gidilmesinde devam edilmiştir.[3]

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ Pach, Chester (2006). "The Reagan Doctrine: Principle, Pragmatism, and Policy". Presidential Studies Quarterly (İngilizce). 36 (1): 75-88. doi:10.1111/j.1741-5705.2006.00288.x. ISSN 1741-5705. 12 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2021. 
  2. ^ Crile, George (2003). Charlie Wilson's war : the extraordinary story of the largest covert operation in history. Internet Archive. New York : Atlantic Monthly Press. ISBN 978-0-87113-854-5. 
  3. ^ "The Reagan Doctrine: Third World Rollback by Thomas Bodenheimer and Robert Gould 1989". web.archive.org. 8 Kasım 2007. 8 Kasım 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ronald Reagan</span> 40. Amerika Birleşik Devletleri başkanı (1981–1989)

Ronald Wilson Reagan, 1981-1989 yılları arasında 40. Amerika Birleşik Devletleri Başkanı olarak görev yapan ve Amerikalı siyasetçi ve aktör. Cumhuriyetçi Parti üyesi olan Reagan, Amerikan tarihinin en önde gelen muhafazakâr figürlerinden biri olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Stratejik Savunma Girişimi</span>

Stratejik Savunma Girişimi, bilinen adıyla Yıldız Savaşları, 1980'li yıllarda, Amerika Birleşik Devletleri'nde o zamanki başkan Ronald Reagan tarafından tasarlanan bir askeri tasarıdır. Bu proje, Amerika Birleşik Devletleri'nin Soğuk Savaş dönemindeki rakibi SSCB'nin kıtalar arası balistik füzelerini uzaydan kontrol edilen lazer ışınları ile henüz Amerikan topraklarına ulaşmadan yok etmesi üzerine kurulu bir bilimkurgu ürünü, gerçekdışı projedir.

<span class="mw-page-title-main">George H. W. Bush</span> 41. Amerika Birleşik Devletleri başkanı (1989–1993)

George Herbert Walker Bush, 1989-93 arasında Amerika Birleşik Devletleri'nin (ABD) 41. başkanı, 1981-89 arasında da ABD'nin 43. başkan yardımcısı. II. Dünya Savaşı gazisi son ABD başkanıdır. ABD'nin 43. başkanı George W. Bush'un babasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Truman Doktrini</span>

Truman Doktrini, 1947 yılında Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Harry Truman tarafından Sovyet tehdidine karşı hazırlanmış plandır. Truman Doktrini, Amerika Birleşik Devletleri'nin uluslararası politikasının değiştiğini ve Sovyet karşıtlığının bu yeni politikada temel esas olduğunu ilan etmiştir. Bu doktrin ile Amerika Birleşik Devletleri "komünizm tehdidi" altındaki devletlere mali ve askeri yardım yapacağını açıklamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Bloku</span> Soğuk Savaş döneminde Orta ve Doğu Avrupanın sosyalist devletler grubu

Doğu Bloku, Komünist Blok, Sovyet Bloku ya da Demir Perde, Soğuk Savaş döneminde Sovyetler Birliği ve onun Doğu ve Orta Avrupa'daki müttefiklerini tanımlamak üzere kullanılmış olan bir terimdir. 1947'de, başta Polonya Halk Cumhuriyeti, Romanya Sosyalist Cumhuriyeti, Bulgaristan Halk Cumhuriyeti, Macaristan Halk Cumhuriyeti, Çekoslovakya Sosyalist Cumhuriyeti ve Doğu Almanya olmak üzere komünist rejim altına giren birçok ülke Moskova'dan yönetilen bir blok hâline gelmiş bulunuyordu.

<span class="mw-page-title-main">Soğuk Savaş</span> 1947–1991 yılları arasında Batı Bloku ve Doğu Bloku arasında geçen jeopolitik gerginlik süreci

Soğuk Savaş, iki Süper güç olan ABD önderliğinde Batı Bloku ile Sovyetler Birliği'nin önderliğinde Doğu Bloku ülkeleri arasında Truman Doktrini'nin ilanından (1947) SSCB'nin dağılmasına (1991) kadar devam ettiği kabul edilen uluslararası siyasi ve askeri gerginlik. Soğuk Savaş dönemi, Amerika liderliğinde batı dünyası ile Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin önderliğindeki komünist blok arasındaki dünya üzerinde geniş bir nüfusu etki etmesine verilen isimdir. Soğuk Savaş döneminde NATO, "Batı İttifakı" olarak da biliniyordu. Batı Bloku, NATO üyesi ülkeler ile NATO üyesi olmayan ancak ABD ile müttefik olan kapitalist ve antikomünist ülkelerden, Doğu Bloku ise Varşova Paktı'na üye olan komünist ve bu pakta üye olmayan diğer komünist ülkelerden oluşuyordu. Bu iki karşıt blokun yanı sıra hiçbir bloku desteklemeyen Bağlantısızlar Hareketi isimli üçüncü bir blok daha vardı. Çin ve Yugoslavya hem Doğu Bloku ülkeleri, hem de Bağlantısızlar Hareketi ülkeleriydi. Bu iki komünist ülkenin her iki blokta da olmasının nedeni Sovyetler Birliği ile olan görüş farklılıklarıydı.

<span class="mw-page-title-main">Eisenhower Doktrini</span>

Eisenhower Doktrini, 1953 yılından itibaren 8 sene ABD Başkanlığı yapan Dwight Eisenhower'ın 5 Ocak 1957'de Kongre'ye gönderdiği yetki talebi isteği.

Angola İç Savaşı yeni bağımsızlığını kazanmış olan Angola'nın Portekiz himayesinden Nisan 1974'te çıkmasından sonra oluşmuş bir ihtilaftır. Afrika'nın en uzun süren anlaşmazlığıdır. 2002 yılında resmen biten ve 27 yıl süren savaş, bitene kadar 500,000 insanın ölümüne ve binlerce insanın da göçüne sebep olmuştur.

Brejnev Doktrini, Soğuk Savaş dönemi sırasında Sovyetler Birliğinin dış politikasını belirleyen bir doktrindir.

<span class="mw-page-title-main">Sovyet Kara Kuvvetleri</span> eski bir ülkenin kara kuvvetleri

Sovyet Kara Kuvvetleri, Kızıl Ordu'nun kara unsurlarını içermektedir. Daha sonra Sovyetler Birliği Silahlı Kuvvetleri'ne dahil olmuştur. Bolşeviklerin silahlı kuvvetleri olan Kızıl Muhafızların Rus İç Savaşı sırasında yeniden düzenlenmesiyle kurulmuştur.

Nixon Doktrini, ilk olarak Amerika Birleşik Devletleri başkanı Richard Nixon'un, 25 Temmuz 1969 tarihinde Guam'da yaptığı basın toplantısında dile getirilmiştir. ABD-Uzak Doğu ilişkileri uzmanı Gregg Brazinsky, Nixon'un bu konuşmasında, ABD'nin müttefik ve dostlarının gelişmesine ve savunmalarına yardım edeceğini, fakat özgür dünyanın jandarmalığına soyunmayacağının altını çizdiğini söylemiştir. Bu Doktrin uyarınca, ABD hiçbir müttefikinin savunmasından doğrudan sorumlu olmayacak, fakat talep halinde veya olası bir tehlike anında, onları nükleer koruma şemsiyesinin altına alacaktı. ABD ve müttefikleri arasında geliştirilecek iş birliği çerçevesinde, ülkeler arasında barışın tesis edilmesini öngörmekteydi. Richard Nixon bu Doktrinle, Asya'ya yönelik ABD politikalarının yönünü değiştirmek istiyordu. Özellikle Vietnamlaştırma (Vietnamizasyon) adı verilen yöntemle Vietnam Savaşı'ndan tamamıyla çıkmayı amaçlıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Carter Doktrini</span>

Carter Doktrini Amerika Birleşik Devletleri başkanı Jimmy Carter'ın, 23 Ocak 1980 tarihinde, Temsilciler Meclisi ve ABD Senatosu üyelerinin katıldığı ortak oturumda, geleneksel olarak her yıl yaptığı konuşmada açıkladığı ve ABD'nin ulusal çıkarlarını korumak için İran Körfezinde gerekirse askerî güç kullanmaktan kaçınmayacağı yolundaki politikaya verilen isimdir.

<i>Tear down this wall!</i>

Tear down this wall!, Amerika Birleşik Devletleri başkanı Ronald Reagan tarafından 12 Haziran 1987 tarihinde Berlin Duvarı'nın yakınındaki Brandenburg Kapısı'nda Batı Berlinlilere hitaben bir halk konuşmasında söylenen, Berlin Duvarını yıkması için Sovyetler Birliği lideri Mihail Gorbaçov'a karşı bir meydan okuma içeren ünlü söz. Reagan, glasnost ("şeffaflık") ve perestroyka yoluyla Doğu Bloku'nda özgürlüğü artırmak isteyen Gorbaçov'un arzusunun bir nişanesi olarak bu konuşması ile Berlin Duvarı'nın yıkılmasını önermiştir.

Doktrin veya öğreti, belirli bir konu ya da inanç sistemine ilişkin kabul, ilke ve kurallar bütünü.

Yeni muhafazakârlık 1960'lı yıllarda Amerika Birleşik Devletleri'nde doğmuş bir siyasal akımdır.

<span class="mw-page-title-main">Kötülük İmparatorluğu konuşması</span>

Kötülük İmparatorluğu konuşması, Leonid Brejnev'in etkisi ile birlikte Sovyetler Birliği'nin artan stratejik ve küresel askeri yeteneklerini ve askeri açıdan ABD'yi geçme yönündeki stratejisine karşı sert bir tutum sergileyen ABD Başkanı Ronald Reagan tarafından 1983 yılında gerçekleşen konuşmadır. Reagan konuşmasında "Sovyetler Birliği tarihinin son sayfalarını yazıyor." ifadelerini kullandı. Sovyetler Birliği konuşmaya büyük tepki gösterdi.

<span class="mw-page-title-main">Sandinist Devrimi</span>

Sandinist Devrimi veya Nikaragua Devrimi, Nikaragua'da 1960'larda ve 1970'lerde Somoza diktatörlüğüne karşı yükselen muhalefeti, Sandinista Ulusal Kurtuluş Cephesi'nin (FSLN) 1978-79'da diktatörlüğü devirmek için yürüttüğü şiddetli mücadele, FSLN'nin 1979'dan 1990'a ülkeyi yönetme çabaları ile 1981-1990 yılları arasında FSLN liderliğindeki Nikaragua hükûmeti ile Kontralar arasındaki çatışmaları kapsayan bir dizi siyasi olaylardır. Devrim, Nikaragua tarihinde önemli bir döneme damgasını vurdu ve ülkeyi Soğuk Savaş'ın en önemli vekil savaş alanlarından biri olarak ortaya çıkardı ve uluslararası alanda büyük ilgi gördü.

<span class="mw-page-title-main">Reaganizm</span>

Reaganizm ya da Reagancılık, Amerika Birleşik Devletleri'nin 40. başkanı Ronald Reagan'ın görüşlerini savunan siyasi akımdır. Temel dış politikası, askerî güçte Sovyetler Birliği'ne eşit olmak ve onu geçmek ve "ulusal güç" olarak adlandırdığı yola koymaktı. 1985 yılında Sovyet lider Mihail Gorbaçov ile yakın işbirliği yapmaya başladı ve büyük ölçekli silahsızlanma projelerini müzakere etti. Soğuk Savaş, Sovyetler'in, Reagan'ın Beyaz Saray'da Reagan'ın politikalarını takip eden başkan yardımcısı George H. W. Bush tarafından değiştirilmesinden dokuz ay sonra Ekim 1989'da neredeyse bir gecede Doğu Avrupa'nın kontrolü kaybetmesiyle birlikte ortadan kalktı ve aniden sona erdi. Sovyetler Birliği 1991'de dağıldı. Reagan doktrini açısından Afganistan, Nikaragua ve birçok ülkede anti-komünist isyanlara askeri, mali ve diplomatik desteği teşvik etti. Çoğunlukla Sovyetler Birliği çöktüğünde yerel komünist güç çöktü.

<span class="mw-page-title-main">Bayrak etrafında bütünleşme</span>

Bayrak etrafında bütünleşme, siyaset bilimi ve uluslararası ilişkilerde bir ülkenin hükûmetinin veya siyasi liderlerinin uluslararası kriz veya savaş dönemlerinde artan kısa vadeli halk desteğini açıklamak için kullanılan bir kavramdır. Etki, hükûmet politikalarına yönelik eleştirileri azaltabileceğinden, iç politikadaki muhalefeti yatıştırma amaçlı bir dış politika hamlesi olarak görülebilir.

<span class="mw-page-title-main">Kirkpatrick Doktrini</span>

Kirkpatrick Doktrini, Amerika Birleşik Devletleri'nin Birleşmiş Milletler Büyükelçisi Jeane Kirkpatrick tarafından 1980'lerin başında 1979 tarihli "Diktatörlükler ve Çifte Standartlar" adlı makalesine dayanarak açıklanan doktrindir. Doktrin, Soğuk Savaş sırasında Üçüncü Dünya anti-komünist diktatörlüklerini destekleyen ABD dış politikasını haklı çıkarmak için kullanıldı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.