Farmakoloji ya da eczabilim günümüzdeki anlamıyla canlı organizmadaki ilaç etkilerini ve canlı organizmaya alınan ilaçların yapısını inceleyen bir bilim dalıdır. Yeni sentezlenmiş veya bitkilerden ayrıştırılmış maddelerin etkilerini biyolojik yapısını laboratuvar çalışmaları ile deney hayvanlarında, klinik araştırmalar ile insanlarda inceleyerek ilaç geliştirme çalışmalarına katkı veren bir tıp ve eczacılık bilimidir. Diğer bir deyişle, ilaçların yapımından, kullanıma sunulmasına, ilaçlar ile biyolojik dizgeler arasındaki etkileşimleri inceleyen bilim dalıdır. Farmakoloji, deneyleri ve canlılar üzerindeki araştırmalardan klinik uygulamaya değin uzanan bu karmaşık ve yoğun süreci birçok alt dalı ve yardımcı bilim dalları ile yakından bağlantılı yürütür.
Öksürük ilacı öksürük ve öksürükle ilgili durumların tedavisinde kullanılan ilaçlara verilen isimdir. Öksürük ilaçları ikiye ayırılabilir: kuru öksürüklerin tedavisinde kullanılan öksürük dindirici antitussifler ve balgam üreten öksürüklerin tedavisinde kullanılan ekspektoranlar.
Eczacı, ilaçların bileşenleri, etkileri, etki mekanizmaları, uygun ve etkili kullanımları konusunda uzmanlaşmış sağlık profesyonelidir. Eczacı, ilaçların etki mekanizması hakkındaki bilgilerini kullanarak ilaçlardan maksimum fayda, minimum yan etki elde etmek ve ilaç etkileşimlerinden kaçınmak için nasıl kullanılmaları gerektiğine hakimdir. Eczacılar, ilaçların biyokimyasal mekanizmalarını ve etkilerini, ilaç kullanımlarını, tedavi edici rollerini, yan etkilerini, olası ilaç etkileşimlerini ve izleme parametrelerini öğrenmek için üniversite veya yüksek lisans düzeyinde eğitim alırlar. Eczacılar bu uzmanlık bilgisini yorumlar ve hastalara, doktorlara ve diğer sağlık hizmeti sağlayıcılarına iletir.
İlaç ya da em, canlı hücre üzerinde oluşturduğu etki ile bir hastalığın tanısını, iyileştirilmesi veya semptomlarının azaltılması amacıyla tedavisini veya bu hastalıktan korunmayı mümkün kılan, canlılara değişik uygulama yöntemleri ile verilen doğal, yarı sentetik veya sentetik kimyasal preparatlardır. İlaçların tüketimi inhalasyon, enjeksiyon, sigara içme, yutma, derideki bir yama yoluyla emilim, fitil veya dil altında çözünme yoluyla olabilir. Ticari ilaçlar ilaç firmaları tarafından üretilir ve genellikle patentlidir. Etken maddesinin patent süresi dolmuş ve birden çok firmanın üretebildiği ilaçlara ise jenerik ilaçlar denir. İlaçlar uygulama yoluna, kimyasal özelliklerine ve etkilediği biyolojik sistemlere göre sınırlandırılabilir. Daha güvenilir ve geniş kullanım alanına sahip sınıflandırma sistemi ise Anatomical Therapeutic Chemical Classification Systemdir.
Eczacılık; hastalık teşhisi, önlenmesi, tedavi edilmesi ve semptomların azaltılmasında kullanılan her türlü madde ve ilacın; keşfi, üretimi, geliştirilmesi, imha edilmesi, güvenli ve etkin kullanımı ve kontrolü ile ilgilenen, tıp bilimini kimya ile ilişkilendiren klinik sağlık bilimidir. Eczacılığın uygulanması; ilaçlar ve ilaçların etki mekanizmaları, yan etkileri, etkileşimleri, vücuttaki hareketleri ve toksisitesi konularında üst düzey bilgi sahibi olmayı gerektirir. Aynı zamanda tedavi süreçlerinin ve patolojik süreçlerin anlaşılması konularında da yetkinlik gerektirir. Klinik eczacılık gibi eczacılığın bazı uzmanlık dalları da, tıbbi verilerin ve laboratuvar verilerinin değerlendirilmesi hakkında bilgi sahibi olmak gibi başka nitelikler gerektirir.
Medisinal ya da farmasötik kimya kimya ile eczacılığın kesiştiği noktadaki etkin madde dizaynı, organik sentez ve ilaçlar geliştirmek ile ilgili bilimsel daldır. Medisinal kimya yeni terapötik kullanım için uygun olan kimyasal oluşumların tanımlanması, sentezi ve geliştirilmesini içerir. Ayrıca halihazırdaki ilaçların biyolojik özellikleri, kantitatif yapı-etki ilişkileri üzerinde çalışır. Farmasötik kimya ilaçların kalite durumu üzerine odaklanarak ilaçların amacına uygunluğunun sağlanmasını amaçlar.
Bir ilacın gebelik kategorisi, gebelik sırasında anne tarafından belirtildiği şekilde kullanılması durumunda, ilaca bağlı fetal hasar riskinin bir değerlendirmesidir. Anne sütünde farmasötik ajanlar veya metabolitleri tarafından verilen herhangi bir riski içermez.
İlaçlar ve terapötik cihazlar olarak tanımlanan terapötik ürünlerin düzenlenmesi yargı yetkisine göre değişir. Amerika Birleşik Devletleri gibi bazı ülkelerde bu ürünler ulusal düzeyde tek bir kurum tarafından düzenlenmektedir. Diğer ülkelerde ise eyalet düzeyinde veya Avustralya'da olduğu gibi çeşitli kurumlar tarafından hem eyalet hem de ulusal düzeyde düzenlenmektedir.
Savlon GlaxoSmithKline tarafından üretilen bir antiseptik farmasötik ürün markasıdır. Yaygın olarak krem olarak satılan ürün yelpazesinde ayrıca antiseptik spreyler, yapışkan bandajlar ve diğer antiseptik ürünler bulunur.
Aquaphor Beiersdorf AG'nin bir iştiraki olan Beiersdorf Inc. tarafından üretilen bir reçetesiz (OTC) cilt bakımı için kozmetik krem ve merhem markasıdır. Aquaphor dört ürün yelpazesinde sunulmaktadır: İki deri koruyucu merhem vardır. Bileşik ajan olarak kullanılan Aquaphor Original Ointment ve Aquaphor Advanced Therapy Healing Merint, toplu satış noktalarında satıldı. Diğer ürün çeşitleri şunlardır: Aquaphor Lip Repair and Lip Repair + Protect SPF 30 ve Aquaphor Baby.
Jenerik ilaç başlangıçta kimyasal patentlerle korunan bir ilaçla aynı kimyasal maddeyi içeren farmasötik bir ilaçtır. Orijinal ilaçların patentleri sona erdikten sonra jenerik ilaçların satışına izin verilir. İçerdikleri etkin kimyasal madde aynı olduğundan jenerik ilaçların tıbbi profili, patentli ilaçların performanslarıyla eşdeğerdir. Jenerik ilaç, orijinal ilaçla aynı etkin maddeye sahiptir ancak üretim süreci, yardımcı maddeler, renk, tat ve ambalajlama gibi bazı özellikler bakımından farklılık gösterebilir.
Drugs.com, başta Amerika Birleşik Devletleri olmak üzere tüketiciler ve sağlık uzmanları için ilaç bilgileri sağlayan çevrimiçi bir farmasötik ansiklopedidir. Bilgilerini "doğru ve bağımsız" olarak tanımlamakla birlikte, "yalnızca eğitim amaçlıdır ve tıbbi tavsiye, teşhis veya tedavi amaçlı değildir" ile sınırlıdır.
Etkin madde, biyolojik olarak aktif olan farmasötik bir ilaç veya pestisitteki bileşendir.
Aşırı doz bir ilacın veya başka bir maddenin önerilenden daha büyük miktarlarda tüketilmesi veya uygulanmasıdır. Aşırı doz toksik bir duruma veya ölüme neden olabilir.
Anatomik Terapötik Kimyasal (ATC) Sınıflandırma Sistemi, ilaçların etkin maddelerini etki ettikleri organ veya sisteme ve terapötik, farmakolojik ve kimyasal özelliklerine göre sınıflandıran bir ilaç sınıflandırma sistemidir. Amacı, ilaç kullanımını izlemek ve kaliteli ilaç kullanımını iyileştirmek için araştırmalara yardımcı olmaktır. İlaç tavsiyesi veya etkinliği anlamına gelmez. Dünya Sağlık Örgütü İlaç İstatistikleri Metodolojisi İşbirliği Merkezi (WHOCC) tarafından kontrol edilmektedir ve ilk olarak 1976 yılında yayınlanmıştır.
Etenzamid (2-etoksibenzamid), ateş, baş ağrısı ve diğer hafif ağrı ve sızıların giderilmesinde kullanılan yaygın bir analjezik ve anti-enflamatuar ilaçtır. Aynı zamanda çok sayıda soğuk algınlığı ilacı ve birçok reçeteli analjezikte olan bir bileşendir. Japonya'da genellikle kafein ve asetaminofen ile kombinasyon halinde reçetesiz satılan bir ilaç olarak kullanılır ve diş ağrısı, adet krampları, baş ağrısı ve ateş gibi kullanımlar için pazarlanır.
Teva Pharmaceutical Industries Ltd., İsrail merkezli bir çok uluslu ilaç şirketidir. Şirket, 1901 yılında kurulmuş öncelikli olarak genel ilaçlarda uzmanlaşmış olup aktif farmasötik bileşenleri ve daha az ölçüde tescilli ilaç üretimi de yapmaktadır. Şirketin merkezi Tel Aviv'de yer almaktadır.
Perrigo Company plc, İrlanda ve Amerika Birleşik Devletleri merkezli bir ilaç şirketidir. Şirket, 1887 yılında Luther ve Charles Perrigo tarafından kurulmuş olup özel markalı reçetesiz ilaç üretimim yapmaktadır. Şirketin merkezi Dublin ve Michigan eyaletine bağlı Allegan kasabasında yer almaktadır.
Deksketoprofen, nonsteroid antiinflamatuar bir ilaçtır (NSAİİ). Menarini tarafından Keral ticari adı altında üretilmektedir. Birleşik Krallık'ta deksketoprofen trometamol olarak reçeteyle satılan bir ilaç olarak ve Latin Amerika'da Menarini tarafından üretilen Enantyum olarak mevcuttur. Ayrıca, İtalya ve İspanya'da Enandol veya Enantyum ticari adı altında reçetesiz satılan bir ilaç (OTC) olarak mevcuttur. Macaristan'da eczanelerden Ketodex olarak temin edilebilir. Türkiye'de Arveles adı altında reçetesiz satılan bir ilaçtır. Letonya, Litvanya ve Estonya'da Dolmen ticari adı altında reçetesiz satılmaktadır. Meksika'da Menarini tarafından üretilen Stadium adlı tablet formunda mevcuttur. Deksketoprofen, ketoprofenin dekstrorotatif stereoizomeridir.
Reçeteli ilaç veya sadece reçeteli ilaç, sadece tıbbi reçetesi olanlara verilmesine izin verilen farmasötik bir ilaçtır. Buna karşılık, reçetesiz satılan ilaçlar reçetesiz olarak temin edilebilir. Madde kontrolündeki bu farklılığın nedeni, ilaç suistimalinden ruhsatsız ve yeterli eğitim almadan doktorluk yapmaya kadar kötüye kullanımın potansiyel kapsamıdır. Farklı yargı bölgelerinde reçeteli ilacın ne olduğuna dair farklı tanımlar vardır.
