İçeriğe atla

Raşit Kadirov

Raşit (Raşitcan) Hamidoviç Kadirov (Özbekçe: Rashitjon Hamidovich Kadirov; 24 Şubat 1952) – Özbekistan eski başsavcısı, 2004 yılında Özbekistan hükûmetinde başsavcı olarak görev yaptı.[1] 22 Şubat 2018'de görevi kötüye kullanma, yetki suistimali ve rüşvet şüphesiyle tutuklandı. İnsan hakları grupları ve örgütleri, gözaltına alındığından beri Kadirov'un işlediği iddia edilen suçları itiraf etmesi için işkenceye maruz kalmasından duydukları endişeyi dile getirdiler.

Biyografi

1975 yılında Taşkent Devlet Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden mezun oldu. 1976'dan 1980'e kadar Andican bölgesi savcılığında savcı ve başsavcı olarak çalıştı. 1980 yılında Özbek SSR Devlet Güvenlik Komitesi'ne katıldı ve ardından Soruşturma Komitesi'nin başkanı oldu. 1992-1993'te Özbekistan Cumhuriyeti Ulusal Güvenlik Servisi (NSS) başkan yardımcılığı görevini üstlendi. Ulusal Güvenlik Servisi Soruşturma Dairesi başkanı pozisyonunda hizmetten emekli oldu. 28 Ocak 1994'te Özbekistan Cumhuriyeti Başsavcılığına başsavcı yardımcılığına atandı. 25 Mayıs 2000 tarihinde başsavcı olarak atanmıştır. Bu görevde Mart 2005 ve Mayıs 2010 tarihlerinde görev süresi iki kez uzatılmıştır. Mayıs 2015'ten Ağustos 2017'ye kadar Özbekistan Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi üyesiydi. 21 Şubat 2018'de görevi kötüye kullanma, yetki suistimali ve rüşvet şüphesiyle gözaltına alındı. Kadirov'a yakın kaynaklardan gelen güvenilir raporlar, 21 Şubat 2018'de gözaltına alındığından beri işlediği iddia edilen suçları itiraf etmesi için psikolojik tacize, ölüm tehditlerine, uykusuzluğa ve akrabalarına yönelik tehditlere maruz kaldığını göstermektedir.

Terörle mücadele faaliyetleri

1999-2005 yılları arasında Kadirov, Özbekistan'daki terör dalgasına karşı mücadelede kilit isimlerden[2] biriydi. Kadirov, terörist saldırılarla ilgili tüm soruşturmaların başındaydı ve ülkenin özel servisleri tarafından önleyici terörle mücadele eylemleri yürütmek için bir program geliştirdi. Aynı zamanda, 2004 yılı Şubat ayının ortalarında bir dizi terörist saldırıda teröristlerin hedeflerinden biriydi. Soruşturma komisyonunun başkanı olarak Kadirov, saldırıların arkasında El Kaide militanlarının olduğunu tespit etti ve bu bilgiyi kamuoyuna açıkladı. Kadirov'un brifinglerinden biri, özellikle Türkistan İslami Hareketi'nden teröristlerin, Pakistan'daki militan eğitim kamplarında Arap eğitmenler tarafından eğitildiğini kaydetti.

Tutuklanması ve Sorgulanması

20 Nisan 2015'te Kadirov, başsavcılık görevinden alındı. Yerine cumhurbaşkanının devlet danışmanı İhtiyar Abdullayev atandı. Kadirov'un ani istifası, daha önce Özbekistan cumhurbaşkanı Gulnara Kerimova'nın kızının ekonomik suçlarla suçlanmış olmasına bağlandı. Mayıs 2015'ten bu yana Kadirov, Özbekistan Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi yargıçlarından biriydi. 22 Şubat 2018'de tutuklandı. Savcılık tutuklanmasını medyadan saklamaya çalıştı: 23 Şubat'ta Özbekistan Başsavcılığı sözcüsü Vohid Sharopov “Özodlik” muhabiri ile yaptığı görüşmede şunları söyledi: "Kadirov tutuklanmadı ve hakkında herhangi bir soruşturma yürütülmüyor". Başsavcılık tutuklamayı 24 Şubat'a kadar medyadan sakladı. Tutuklamadan iki gün sonra Başsavcılık tarafından yapılan basın açıklamasında Özbekistan Cumhuriyeti Başsavcılığı, eski Başsavcı RH Kadirov hakkında Özbekistan Cumhuriyeti Ceza Kanunu'nun 165, 205, 210. maddeleri uyarınca cezai takibat başlatmıştır" denildi.

Mayıs 2018'in başında medya, 66 yaşındaki Kadirov'un sorgulamalar sırasında sağlık durumunun, şiddetli baskı altında olduğu ve tıbbi yardımın yetersiz olduğu için önemli ölçüde kötüleştiğini bildirdi. Aynı zamanda, İçişleri Bakanlığı'ndaki kaynaklar, Kadirov'un herhangi bir şeyle suçlanması için hala uzun bir zaman olduğunu, çünkü davanın büyük ölçekli olduğunu bildirdi. Buna rağmen, 21 Mayıs 2018'de Özbekistan Cumhurbaşkanı Shavkat Mirziyayev, Raşid Kadirov'u ulusal televizyonda kendisini suçlu ilan etmeye zorlayacağının sözünü verdi.

Yargılama ve İşkence

Kadirov ve sanıklarının yargılanmasına 7 Ocak 2019'da Yunusabad Bölge Ceza Mahkemesi'nde kapalı kapılar ardında başladı. Kadirov, Ceza Kanunu'nun 12 maddesi uyarınca dolandırıcılık da dahil olmak üzere çeşitli suçlarla suçlandı.[3]

Kadirov'a yakın kaynaklardan gelen güvenilir raporlar, onun 21 Şubat 2018'de gözaltına alındığından beri suçlarını itiraf etmeye zorlanması için psikolojik tacize, ölüm tehditlerine, uykusuzluğa ve akrabalarına yönelik tehditlere maruz kaldığını gösteriyor. Kaynaklar, 2018'deki 10 aylık bir ceza soruşturması sırasında, Kadirov'un akrabaları da dahil olmak üzere 40'tan fazla kişinin ifadeye çağrıldığını ve bazılarının kolluk kuvvetleri tarafından keyfi olarak gözaltına alındığını, dövüldüğünü ve başka şekillerde kötü muameleye maruz kaldığını bildiriyor. Tüm tanıklar serbest bırakıldı. Ağustos 2018'de tutuklu yargılanan üç sanık halen ev hapsinde tutuluyor. Kadirov ve Şubat 2018'den bu yana tutuklu yargılanan diğer dokuz sanık, işkence ve diğer kötü muamele riskiyle karşı karşıya kalmıştır.[4]

Kaynakça

  1. ^ Uzbek Terrorists Said to Have 350 Members 10 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Ferghana
  2. ^ "Jihadist organizations in Central Asia. Part of a new documentary". 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2021. 
  3. ^ Zastavna, Maryna (2 Mayıs 2019). "Uzbekistan: Concern over Reports of Torture of Rashitjon Kadirov and Co-Defendants". IPHR. 18 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2019. 
  4. ^ "Uzbekistan: Concern over Reports of Torture of Rashitjon Kadirov" (PDF). International Partnership for Human Rights. 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Yüce Divan, Türkiye'de Anayasa Mahkemesinin; Cumhurbaşkanını, TBMM Başkanını, Cumhurbaşkanı yardımcılarını, bakanları, yüksek yargı mensuplarını, Genelkurmay Başkanını ve kuvvet komutanlarını görevleriyle ilgili suçlarından ötürü yargılarken kullandığı sıfattır. Mahkemenin bu yetkisi Anayasa'nın 148. maddesinin 6. fıkrasına dayanır.

Danıştay Saldırısı, 17 Mayıs 2006 tarihinde Danıştay 2. dairesine Alparslan Arslan adlı saldırganın gerçekleştirdiği silahlı eylemdir. Saldırı sonrasında, Danıştay İkinci Daire üyesi Mustafa Yücel Özbilgin ölmüş, aralarında daire başkanı Mustafa Birden'in de yer aldığı dört üye ise yaralanmıştır. Arslan, saldırı sonrasında kaçmaya çalışırken Danıştay'da görevli polis memurları tarafından yakalanmıştır.

Ferhat Sarıkaya,, eski Türk hukukçu ve Cumhuriyet Savcısı.

<span class="mw-page-title-main">Savcı</span> İddia makamı olarak adalete hizmet eden kişi

Savcı, ceza yargılamasında iddia makamı olarak adalete hizmet eden kişidir. Savcılık ceza muhakemesinde iddia görevini yaparak devlet adına ceza davası açan makamdır. Bu makamdaki yetkiliye savcı adı verilmiştir. Özetle savcı, suç haberinin kendisine ulaşmasıyla birlikte devlet adına araştırma ve soruşturma faaliyetinde bulunmak, kamu davasının açılmasını gerektiren şartlar oluştuğunda dava açmak ve yürütmek, mahkemelerin verdiği kararları yerine getirmek ve kanunla kendisine verilen diğer görevleri yapmak durumunda olan ve yargı organı içinde yer alan kamu görevlisi olarak tanımlanabilir.

Fatih Şahin, Türk bürokrat.

İbrahim Özçimen, Türk bürokrat.

Manisa davası ya da Manisalı gençler davası, Manisa'da, çoğu lise öğrencisi olan 16 gence 26 Aralık 1995'te gözaltına alınmalarının ardından yasa dışı örgüt üyesi oldukları iddiasıyla açılan dava ile bu gençlere gözaltında işkence yaptıkları iddiasıyla polislere karşı açılan davalara, basında ve halk arasında verilen addır. Davalar Türkiye'de insan hakları alanında verilen mücadelenin simgesi oldu ve uzun süre devam etti.

Nurullah Çakır, Türk bürokrat.

Yusuf Yavaşçan,, Türk bürokrat.

<span class="mw-page-title-main">Adil Serdar Saçan</span> Türk emniyet müdürü (1962–2023)

Adil Serdar Saçan, eski polis, yazar, hukukçu ve İstanbul Organize Suçlarla Mücadele ve Kaçakçılık Şube Müdürlüğü eski müdürüdür.

Türkiye'deki çocuk mahkemeleri, Türkiye'de adli yargı kolunun içinde yer alan ceza mahkemelerinden biridir.

Balyoz ya da Balyoz Harekât Planı 5-7 Mart 2003 tarihlerinde 1. Ordu karargâhında düzenlenen plan seminerinde Türkiye hükûmetini devirmek amacıyla Çetin Doğan liderliğinde hazırlandığı iddia edilen askerî darbe planıdır. Yapılan yargılamalar sonucu, darbe planlarının gerçeği yansıtmadığı ortaya çıkmıştır.

Baki Erdoğan, DHKP-C üyesi olduğu iddia edilen işkence kurbanıdır. DHKP-C'nin Ege ve Akdeniz sorumlusu olduğu gerekçesiyle 22 Ağustos 1993 yılında Aydın'da gözaltına alındı ve gözaltında öldü. Sanık polisler İbrahim Türedi, Ayhan Erdal, Abdurrahman Çetinkaya, Cahit Sandıkçı, Ali Kumal ve Necmettin Aydın Kaya, Aydın 1. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından, "işkence ile ölüme sebebiyet vermek" suçundan beş yıl altı ay yirmişer gün ağır hapis cezasına çarptırıldılar.

<span class="mw-page-title-main">İlhan Cihaner</span> Türk hukukçu ve siyasetçi

İlhan Cihaner, Türk hukukçu ve siyasetçi. Eski cumhuriyet başsavcısı, TBMM 24., 25. ve 26. dönem Cumhuriyet Halk Partisi milletvekili. 2012, 2014 ve 2016'da yapılan CHP kurultaylarında parti meclisi üyeliğine seçilmiş ve bu görevini parti meclisi üyesi seçilmediği 2018 yılına kadar sürdürmüştür.

Necmettin Kalkan,, Türk bürokrat.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de askerî müdahaleler</span> Vikimedya anlam ayrımı sayfası

Türkiye'de askerî müdahaleler, Türk Silahlı Kuvvetlerinin kurumsal olarak ya da bazı subayların kendi başlarına inisiyatif alarak sivil yönetime yaptığı müdahalelerdir.

12 Eylül Davası, 12 Eylül Darbesi'ni gerçekleştiren komutanlardan hayatta kalanların yargılandığı dava. Kenan Evren ve Tahsin Şahinkaya, 765 sayılı TCK'nin "Devlet Kuvvetleri Aleyhine Cürümler" başlıklı 146. maddesi uyarınca müebbet hapis cezasına çarptırıldı. Tahsin Şahinkaya'nın, Kenan Evren’den iki ay sonra, 90 yaşında ölmesiyle Yargıtay aşamasındaki dava düştü ve kararlar kesinleşmedi. Yıllar sonra, 15 Temmuz 2016 Darbe Girişimi sonrası; Kenan Evren'in ifadesini alan dönemin Ankara Cumhuriyet Başsavcı Vekili, Kenan Evren ve Tahsin Şahinkaya'ya dava açan dönemin Ankara Cumhuriyet Savcısı, açılan davaya ilk bakan hâkimler ve iddia makamında bulunan savcılar, "Fethullahçı Terör Örgütü (FETÖ) soruşturması" kapsamında meslekten ihraç edildi. Daha sonra bazıları yargılandı ve mahkûm oldu.

Gezi Parkı davası, 28 Mayıs - 30 Ağustos 2013 tarihleri arasında gerçekleşen Gezi Parkı olaylarını organize ettikleri iddiası ile 16 kişinin yargılandığı davadır.

15 ve 20 Kasım 2003 tarihlerinde, Türkiye'nin İstanbul şehrindeki dört noktada, her bir günde ikişer patlayıcı yüklü kamyonetin infilak ettirilmesiyle dört intihar saldırısı gerçekleştirildi. 15 Kasım'da sırasıyla Şişli'deki Bet İsrael Sinagogu ile Beyoğlu'ndaki Neve Şalom Sinagogu, 20 Kasım'da ise Beyoğlu'ndaki Birleşik Krallık'ın İstanbul Başkonsolosluğu binası ile Beşiktaş'taki HSBC Genel Merkezi binası, saldırıların hedefiydi.

<span class="mw-page-title-main">Pamuk Olayı</span>

Pamuk Olayı veya Özbek Olayı, Özbek Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'de Leonid Brejnev'in yönetiminin başlangıcında ve sonraki yıllarında ve 1989'a kadar devam eden yaygın bir yolsuzluk skandalıydı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.