İçeriğe atla

Raziye Sultan (I. Hüseyin'in kızı)

Raziye Sultan
Şahbanu
Hüküm süresi1736 - 1749
Önce gelenIII. Abbas
Sonra gelenII. Süleyman Safevi
Naibe
Hüküm süresi1773 - 1776
Önce gelenIII. İsmail
Sonra gelenŞah II Muhammed
Doğum1700
İsfahan
Ölüm1776 (76 yaşında)
Kerbela
Eş(ler)iNadir şah
Çocuk(lar)ıNesrullah Mirza, Mehmet Mirza
HanedanSafevi Hanedanı
BabasıI. Hüseyin
AnnesiFerda Sultan
DiniŞii İslam

Raziye Sultan (d. 1700, İsfahan - ö. 1773, Kerbela), Safevi Devleti Sultanı (kadın hükümdar) I. Hüseyin'in kızı, II. Tahmasb'ın ablası ve Nadir Şahın haseki sultanı.

Hayatı

Raziye Sultan 1700 - yılında İsfahan'da doğdu. Saray talim ve terbiyesi almış, özel hocalardan ders almıştır. Her zaman olduğu gibi onun da döneminde iğtişaşlı saray entrikaları mevcuttu. Fakat çocukluk yılları devlet için bazı isyanlar olsa da, yine de "durağan dönem" e denk gelmektedir. Raziye Sultan her zaman halkının ve devletinin kaydına kalan bir hanım idi. Vakıflar açıp, yoksulları himaye ederdi. Azerbaycan ın ve Doğu'nun diplomatik kadınlarından sayılan Raziye Sultan devlet işleri ile de derinden ilgilenmiştir. Babasının onu desteklemesi ise bazen ona dost, bazen düşman kazanmasına neden olmuştur.

İlk Siyasi Evliliği

XVIII yüzyılın başlangıcında bölgede durum yeniden değişmekte idi. Bunu hem Raziye Sultan, hem de Şah Sultan Hüseyin iyi idrak ediyordu. Rusya, Osmanlı'nın ve İran 'nin son zamanlarda başlayacağı kanlı savaş ve mücadele adeta fırtına öncesi sessizlik gibi günbegün gelmekteydi. Şah dolayısıyla batı sınırlarında olacak herhangi bir tehlikeli duruma göre Gürcistan la yakın ilişki kurmanın ve akraba olmanın yanında idi. Dolayısıyla o kızları arasında en mert, cesur ve akıllı olanı, 20 yaşındaki Raziye Sultan nı 1720 - yılının başlangıcında Gürcü şehzadesi ile evlendirdi. RAZI Sultan iyi biliyordu ki, babası bu evliliği etmekte ne amaç güdüyor. Onun işi Safevi devletine tabi olan Gürcistan'ı başka bir devlete eğilim etmeye bırakmamak idi. RAZI Sultan saraydan ayrıldıktan bi kaç yıl sonra 1722 - yılının 8 Mart'ta Afgan hanının şahsi orduları İsfahanı muhasirya alıp Şahı ve ailesini tehdide aldılar. Bu haberi alan Raziye Sultan acil Tiflis'ten ayrılıp iç İran'a doğru yola çıktı. Raziye Sultanı Tiflis'e bağlayacak hiçbir şey yoktu. O, sadece ailesini kurtarmayı planlıyordu. kardeşi II. Tahmasp'ı olay yerinden kaçırıp "Şah" olmasına sebep olmuştur.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Safevîler</span> 1501–1736 arasında İranda varlığını sürdürmüş devlet

Safevî İmparatorluğu, Safevîler veya Safevî Devleti, 1501 ve 1736 yılları arasında varlığını sürdürmüş, sıkça modern İran tarihinin başlangıcı olarak kabul edilen, İran tarihindeki en önemli hanedanlıklardan biri olan Türk kökenli Safevi Hanedanı tarafından yönetilmiş devlet. Bugünkü İran, Azerbaycan, Ermenistan, Irak, Afganistan, Türkmenistan ve Türkiye'nin doğu kesiminde varlığını sürdürmüş, Şiî Onikiciliği resmî mezhep olarak kabul etmiş ve İran'ın varisi olduğu Safevî Hanedanı'nın devletidir.

<span class="mw-page-title-main">İran-Osmanlı savaşları</span> 16. yüzyıldan 19. yüzyıla kadar İran ve Osmanlı arasında süren bir dizi savaş

İran-Osmanlı Savaşları, 16 ilâ 19. yüzyıl arasında Osmanlı İmparatorluğu ile İran'da otoriteyi elinde bulunduran birbirinin devamı niteliğindeki çeşitli hanedanlar arasında gerçekleşmiştir. Osmanlılar ile İran arasındaki ilk savaş 1514 Çaldıran Muharebesi'dir. Son savaş ise 1821-1823 Osmanlı-İran Savaşı'dır.

<span class="mw-page-title-main">Karakoyunlular</span> 1380-1469 yılları arasında bugünkü Doğu Anadolu Bölgesi, Güney Kafkasya, Azerbaycan ve Kuzey Irak topraklarında egemenlik sürmüş Oğuz Türklerinin kurduğu bir devlet

Karakoyunlular ya da Karakoyunlu Devleti, başkenti Tebriz olan ve 1380-1469 yılları arasında bugünkü Doğu Anadolu Bölgesi, Güney Kafkasya, Azerbaycan ve Kuzey Irak topraklarında egemenlik sürmüş Oğuz Türklerinin kurmuş olduğu bir devlettir.

<span class="mw-page-title-main">I. Abbas</span> 5. Safevi hükümdarı

I. Abbas veya Büyük Abbas, Safevi Hanedanlığının beşinci hükümdarı olan Şah Abbas, Safevi Hanedanı'nın en güçlü hükümdarı olarak gösterilir. Şah Muhammed Hüdabende'nin üçüncü oğludur. 3 Ekim 1587 tarihinde Türkmen şeflerinin desteklediği bir askerî darbe ile 17 yaşında tahta geçip 1629 yılına kadar 42 yıl hükümdar olarak kalmıştır. Hükümdar olduğu tarih Safevi Devleti açısından zorlu bir dönemdir. İçeride Türkmen aşiretleri arasındaki kanlı çatışmalar, doğuda Özbek akınları, batıda ise Osmanlı İmparatorluğu'nun baskısı altındaydı. Bu durumun kaçınılmaz sonucu olarak ülke ekonomik olarak da çözülmektedir. Tarımsal ve endüstüriyel üretim düşerken ticaret de çökmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Nadir Şah</span> 1. Afşar Devleti Şahı

Nadir Şah Afşar, Afşar İmparatorluğu'nun kurucusu ve ilk hükümdarı olan Türkmen şahtır. İran tarihinin en güçlü hükümdarlarından biri kabul edilip, 1736'dan 1747'deki suikastına kadar Afşar İmparatoru ve İran şahı olarak hüküm sürmüştür. Batı Asya, Güney Kafkasya, Orta Asya ve Güney Asya'da birçok seferde savaşmıştır. Askeri dehası nedeniyle, bazı tarihçiler onu İran'ın Napolyonu veya İkinci İskender olarak tanımlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hüseyin Mirza</span> 9. ve son bağımsız Safevi Türkmen hükümdarı

Hüseyin Mirza veya Şah Sultan Hüseyin, 1694-1722 arasında İran şahı, Safevi hanedanının son bağımsız hükümdarı. Devlet yönetimindeki zayıflığıyla hanedanın çökmesine neden olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">I. Tahmasb</span> 2. Safevî şahı

I. Tahmasb, Safevî Devleti'nin ikinci hükümdarıdır.

Muhammed Hüdabende veya Hudabende, Muhammed Şah, Sultan Muhammed, 1578 ve 1587 yılları arasında hükümdarlık yapmış Safevî Devletinin 4. şahı.

<span class="mw-page-title-main">III. İsmail</span> 14. Safevi Türkmen hükümdarı

Şah III. İsmail Ebu Turab, III. İsmail Safevi, Şah İsmail Seyyid Murtaza oğlu Safevi - İran şehinşahı, Safeviler hanedanı devletinin XIII. hükümdarı. Aslında hiçbir gücü olmamıştır. Devleti adına Zend Kerim Han yönetmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kartli Krallığı</span>

Kartli Krallığı Batı Gürcistan'ın Kartli bölgesinde başkenti Tiflis olan Geç Orta Çağ / Yakın Çağ Gürcü monarşisidir. 1478 yılında Gürcistan Krallığı'nın dağılma süreciyle ortaya çıkmış ve Bagrationi Hanedanı'nın Kahetili kolunun başarısı sayesinde 1762 yılında komşusu Kaheti Krallığı ile birleşene dek varlığını sürdürmüştür. Bu dönemin çoğunda krallık Safevi hanedanlıklarının vasalıydı ancak belirli aralıklarla özellikle 1747 yılından sonra bağımsızlığını sürdürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Elkas Mirza</span> İranlı şair

Elkas Mirza, Safevi şahzadesi ve Şirvan Beylerbeyi, Şah Tahmasb'a karşı isyanın lideri. Elkas Mirza, Şah İsmail'nin hayatta kalmış dört oğlundan biridir.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Bâkır el-Meclisî</span>

Muhammed Bâkır el-Meclisî, Şii alim ve müellif.

<span class="mw-page-title-main">II. Tahmasb</span> Safevi Türkmen Devleti’nin 10. şahı

II. Tahmasb (1704 – 1740), — Safevi Devleti’nin 10. şahı ve Şah I. Hüseyin’in 3. oğludur.

<span class="mw-page-title-main">Perihan Hanım</span>

Peri Han Hanım, Safevi sultanı. Safevi şahı I. Tahmasb ve bir Çerkes olan karısı Sultan-Ağa Hanım'ın kızı. Safevi devletindeki etkili bir isimlerden biri olan Pari Han Hanım, fıkıh gibi geleneksel İslami bilimlerde iyi eğitim almış, bilgili ve başarılı bir şairdi.

<span class="mw-page-title-main">1730-1732 Osmanlı-Safevî Savaşı</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Safevi Devleti arasında 1730-32 yılları arasında yapılmış savaş

1730-1732 Osmanlı-İran Savaşı, 18. yüzyılda Osmanlı Devleti ile İran'daki Safevi Hanedanı arasında yapılmış olan bir savaştır.

Şah İsmail'in Gürcistan seferleri; Safevi şahı I. İsmail (1501-1524) döneminde, günümüz Gürcistan topraklarına yapılan Kızılbaş yürüyüşleri olarak bilinir.

I. Tahmasb'ın Gürcistan seferleri - Safevi imparatorluğunun ikinci hükümdarı I. Tahmasb'ın Günümüz Gürcistan topraklarında bulunan Kartli ve Kaheti krallıklarının topraklarına yaptığı seferler olarak bilinir.

Ebul-Feth Muhammed Mirza veya Sultan II. Muhammed, Sultan II. Hüseyin'in oğluydu. Tahtta hak iddia eden son Safevi prensiydi. 1786'da Ağa Muhammed Han Kaçar kendi adına bir fetva verdi ve meşruiyetini kullanmak için sikkeler bastırdı, ancak Muhammed Mirza Kaçar varlığını reddetti ve Hindistan'a göç etti.

Mehinbanu Sultan (1519-1562), İran Şahı I. İsmail ile Taçlı Begüm'ün küçük kızıydı. Şah Tahmasb'ın en küçük kız kardeşiydi. Kardeşinin hükümdarlığı sırasında büyük etkisi oldu ve onun siyasi danışmanlığını yaptı.

Hamza sultan Kazah'ın oğlu Şahkulu Sultan Ustaçlı (?-1568), Kızılbaş komutanı, Astrabad ve Çukur Saad eyaletinin Beylerbeyi (1551-1568), olan Azerbaycan ve Horasan emiri el-umarası.