İçeriğe atla

Raynaud fenomeni

Raynaud fenomeni
Diğer adlarRaynaud, Raynaud hastalığı, Raynaud fenomeni, Raynaud sendromu[1]
ellerde Raynaud fenomeni
Olağan başlangıcı15-30 yaşında, tipik olarak dişiler[2][3]
UzmanlıkRomatoloji
Komplikasyoncilt yaraları, kangren[4]
Risk faktörüEğer ikincil reynaud ise; ateroskleroz, kriyoglobulinemi,

incinme, beta blokerler, klonidin ve antimigren ilaçları, ergotamin ve metisergit gibi bazı ilaçlara karşı reaksiyonlar, romatizmal eklem iltihabı, sistemik skleroz (skleroderma), az çalışan tiroid bezi.

Eğer birincil reynaud ise duygusal stres ve soğuk ( hipotiroidizm ) [4]
TanıBelirtilere dayanarak[2]
Sıklıkinsanların %4'ü[2]

Raynaud fenomeni ya da Raynaud olgusu, uzuvlarda oluşan bir kan dolaşım rahatsızlığıdır. Özellikle soğuğa karşı uzuvların hipotermi direnci düşüktür.

Raynaud fenomeni (telaffuzu / reɪnoʊz /, bizdict: ra · noz ') Vazospastik bir bozukluk olup, el ve ayak parmaklarının renginin değişmesine neden olur. Fransız doktor Maurice Raynaud (1834-1881), fenomenin nedeni olarak vazospazmların sonucu olduğuna inanıyordu. Duygusal stres ve soğuk hava klasik olan fenomeni tetikler.

İki tür Raynaud (Reyno) vardır:

birincil (primer) reynaud – durum kendi kendine geliştiğinde oluşur, nedeni soğuk ve benzeri olaylardır. (bu en yaygın tiptir)

ikincil (sekonder) reynaud – başka bir sağlık durumundan kaynaklandığından (Nadirdir ve skleroderma gibi hastalıklar, incinmeler, tepkimeler tarzı sonuçlar yüzünden oluşur.)

Raynaud fenomeni olarak da bilinen ve adını ilk olarak 1862'de doktora tezinde tanımlayan doktor Auguste Gabriel Maurice Raynaud'dan alan Raynaud sendromu, küçük arterlerin spazmının arteriyolleri sonlandırmak için kan akışının azalmasına neden olduğu tıbbi bir durumdur.[1] Tipik olarak, parmaklar ve daha az yaygın olarak ayak parmakları tutulur.[1] Nadiren burun, kulaklar veya dudaklar etkilenir.[1] Epizodlar klasik olarak etkilenen parçanın önce 'beyaz' ve sonra maviye dönmesiyle sonuçlanır.[4] Genellikle "uyuşma" veya ağrı oluşur.[4] Kan akışı geri döndüğünde, alan kırmızıya döner ve yanar.[4] Bölümler genellikle birkaç dakika sürer ancak birkaç saat sürebilir.[4]

Bölümler tipik olarak soğuk veya duygusal stres tarafından tetiklenir.[4] "İdiyopatik" olarak da bilinen birincil Raynaud hastalığı, spontan, nedeni bilinmeyen ve başka bir hastalıkla ilgisi olmadığı anlamına gelir. İkincil Raynaud başka bir durumun sonucu olarak ortaya çıkar ve başlangıç yaşı daha fazladır; epizodlar yoğun ağrılıdır ve asimetrik olabilir ve cilt lezyonları ile ilişkili olabilir.[2] İkincil Raynaud'lar, skleroderma veya lupus gibi bir bağ dokusu bozukluğu, el yaralanmaları, uzun süreli titreşim, sigara içme, tiroid sorunları ve doğum kontrol hapları gibi bazı ilaçlar nedeniyle ortaya çıkabilir.[5] Tanı tipik olarak semptomlara dayanır.[2]

Birincil tedavi soğuktan kaçınmaktır.[2] Diğer önlemler arasında nikotin veya "uyarıcı" kullanımının kesilmesi yer alır.[2] İyileşmeyen vakaların tedavisine yönelik ilaçlar arasında “kalsiyum kanal blokerleri” ve iloprost bulunur.[2] Çok az kanıt alternatif tıbbı destekliyor.[2] Şiddetli hastalık, nadir durumlarda komplikasyonlara, özellikle cilt yaralarına veya kangrene yol açabilir.[4]

İnsanların yaklaşık% 4'ü bu duruma sahiptir.[2] Birincil formun başlangıcı tipik olarak 15 ila 30 yaş arasındadır ve kadınlarda daha sık görülür.[2][3] İkincil form genellikle yaşlı insanları etkiler.[3] Her iki form da soğuk iklimlerde daha yaygındır.[3]

Olası Sebepler

Irsi damar hastalıkları ve özellikle sigara ile tütüne bağlı oluşan damar dolaşım hastalıkları en başta gelen sebeplerdendir. Bunun yanı sıra, uzun süre kullanılan çeşitli ilaçların yan etkisiyle (özellikle de kemoterapi sürecinde uygulanan ağır ilaçların uzuvlardaki kılcal damarlarda birikmesine bağlı olarak) gelişebildiği de gözlemlenmiştir.

Tanı

Damar hastalıklarına bağlı dolaşım bozukluğu veya damar tıkanıklığına bağlı olarak gelişebilmektedir.

Raynaud fenomeni genel hatlarıyla 2 kategoride değerlendirilebilinir:

1. Seviye: Ortam ısısına duyarlı parmak uçlarında soğuğa bağlı parmak uçlarında hissizlik soğuk ortamlarda el ve ayak parmakları beyaz ve mora çalan renk alırlar ve geçici uyuşmalar olur.

2. Seviye: İleri seviye kuru kangren, doku çürümesine sebep olabilecek düzeyde

Tedavi

Önleyici Tedavi Yöntemleri

  • Sigara gibi tütün ürünlerinin kullanmaktan kesinlikle vazgeçmeli, böyle ortamlardan mümkün olduğunca uzak durmalı.

Fiziksel ortam

  • Soğuktan ve soğuk ortamlardan kaçınmalı. Soğuğa çıkmadan önce özellikle eldiven ve kalın çorap giyilmelidir. Özellikle deri ve cilt tipine uygun soğuktan ellerin çatlamasını önleyici yağ bazlı kremler kullanabilir.
  • Ilık ve üzeri Isıtılmış odalarda durmalı, sıcak suyla banyo yapmalı.
  • Klimalı veya havası soğutulmuş ortamlardan, soğuğa maruz buzdolaplarından bir şey alırken eldiven kullanmalı.

Psikolojik ortam

  • Kişi kendini aşırı üzüntü, heyecan ve korku gibi stres artırıcı bir ruh haline girmemeli, gevşeme teknikleri ve kendini kasmadan rahatlamayı öğrenmeli.

Tedavi

Hastanın yaşam kalitesini bozucu ve rahatsız edici düzeyde olması halinde; kalsiyum kanal blokeri ile alfa blokerler fayda sağlayabilir. Çok şiddetli vakalarda sempatektomi adı verilen cerrahi işlem uygulanabilir.

Hastalık çok nadir olarak ilerleyebilir, ilerleme durumunda trofik bozukluk (damara bağlı gölgesel beslenememe durumu) ve doku nekrozu kuru kangrenlerin oluşumuna sebep olabilir.

Kaynakça

  1. ^ a b c d "What Is Raynaud's?". NHLBI. 21 March 2014. 4 October 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 October 2016. 
  2. ^ a b c d e f g h i j k Wigley, FM; Flavahan, NA (11 Ağustos 2016). "Raynaud's Phenomenon". The New England Journal of Medicine. 375 (6): 556-65. doi:10.1056/nejmra1507638. PMID 27509103. 
  3. ^ a b c d "Who Is at Risk for Raynaud's?". NHLBI. 21 March 2014. 5 October 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 October 2016. 
  4. ^ a b c d e f g h "What Are the Signs and Symptoms of Raynaud's?". NHLBI. 21 March 2014. 5 October 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 October 2016. 
  5. ^ "What Causes Raynaud's?". NHLBI. 21 March 2014. 4 October 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 October 2016. 

Dış bağlantılar

Sınıflandırma
Dış kaynaklar


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Astım</span> solunum yolları rahatsızlığı

Astım , küçük bronşların ve bronşiollerin, çeşitli uyaranlara aşırı tepki vermesinin sonucu ortaya çıkan, solunum yolu daralmasına sebep olan kronik bir rahatsızlıktır. Buna hava yollarında iltihap da eşlik eder. Çocukların %10'u, erişkinlerin %6'sı astım hastasıdır. Astım atakları esnasında solunum güç ve hırıltılıdır, çoğu zaman öksürük de vardır. Hastaların bir bölümünde astım, ilaçlarla kontrol altına alınmazsa KOAH hastalığına sebep olabilir.

Kangren veya gangren, dokuların kendilerini besleyen atardamarların herhangi bir sebeple, tamamen yetersiz hale gelmesi sonucunda hayatiyetini kaybetmesi durumu.

<span class="mw-page-title-main">Lupus</span>

Lupus, teknik adıyla Sistemik Lupus Eritematozus (SLE) veya Yaygın Lupus Kızarıklığı, Otoimmun, Kelebek Hastalığı kökenli multisistem hastalıklarının en sık görülen tipik örneğidir. Lupus sözcüğü, Latincede “kurt” anlamında olup ciltte çıkan yaraların yıkıcı özelliğini ifade eder. 1872 yılında Kaposi, hastalığın sadece cildi değil vücudun değişik organlarını etkileyen bir hastalık olduğunu fark etmiştir. Otoimmun antikorların büyük bölümü ANA niteliğindedir. Sessizce gelişebilir ya da akut olarak başlar. Ateşli ataklar biçiminde alevlenmeler gösterir. Organizmanın tümünü etkileyebilir, ancak deri, eklemler, böbrekler ve seröz zarlar zarar gören başlıca dokulardır.

<span class="mw-page-title-main">Hastalık</span> organizmaları olumsuz etkileyen anormal durum

Hastalık, bir organizmanın tamamının veya bir kısmının yapısını veya işlevini olumsuz yönde etkileyen ve hemen herhangi bir dış yaralanmaya bağlı olmayan belirli bir anormal durumdur. Hastalıklar genellikle belirli belirti ve semptomlarla ilişkili tıbbi durumlar olarak bilinir. Bir hastalığa patojenler gibi dış faktörler veya iç işlev bozuklukları neden olabilir. Örneğin, bağışıklık sisteminin dahili işlev bozuklukları, çeşitli bağışıklık yetmezliği, aşırı duyarlılık, alerjiler ve otoimmün bozukluklar dahil olmak üzere çeşitli farklı hastalıklara neden olabilir.

<i>Neisseria meningitidis</i> Menenjite neden olabilen bakteri türü

Neisseria meningitidis veya meningokok mikroskopta çift kahve çekirdeğine benzeyen bir bakteridir.

<span class="mw-page-title-main">Epilepsi</span> beyin içinde bulunan sinir hücrelerinin olağan dışı bir elektro-kimyasal boşalma yapması sonucu ortaya çıkan sinirsel bozukluk

Epilepsi ya da sara, beyin içinde bulunan sinir hücrelerinin olağan dışı bir elektro-kimyasal boşalma yapması sonucu ortaya çıkan sinirsel bozukluktur. Beynin normal faaliyetlerini sürdürmesini sağlayan elektriğin, aşırı ve kontrolsüz yayılımı sonucu oluşur. Sıklıkla geçici bilinç kaybına neden olur. Epilepsi nöbetleri farklı şekillerde ortaya çıkar. Bazı nöbetlerden önce korku hissi gibi olağan dışı algılamalar ortaya çıkarken, bazı nöbetlerde kişinin ağzı köpürebilir veya kişi yere düşebilir. Bu da kemik kırılması dâhil bazı fiziksel yaralanmalara sebep olabilir.

Psikoz, düşünce ve duyunun ağır oranda bozulduğu zihin durumunu tanımlamakta kullanılan genel bir psikiyatri terimidir. Psikotik epizod geçiren hastalar halüsinasyonlar görüp, delüzyonel inançlar taşıyabilir, kişilik değişiklikleri ve düşünce bozukluğu gösterebilir. Bir psikotik epizod gerçek ile bağlatının kopması veya zarar görmesi ile karakterizedir denilebilir. Gençlerde daha sık görülen psikoz ağır bir zihinsel hastalığın belirtisi olabilir.

Kemoterapi, "ilaçla (Sitotoksik) tedavi" anlamına gelmekle birlikte, daha çok kanser hücrelerini etkileyen kanser ilaçları kullanılarak yapılan tedavi için kullanılan terimdir. Bunun için kullanılan ilaçlara "antikanser" ilaçlar da denmektedir. Kemoterapi tedavisinde tek başına "antikanser" ilaçlar veya cerrahi ve radyoterapi ile birlikte uygulanabilir.

<span class="mw-page-title-main">Huzursuz bacak sendromu</span> Hastanın bacaklarını hareket ettirme dürtüsüne neden olan bozukluk

Huzursuz bacak sendromu (HBS), uyku ya da istirahat esnasında bacaklarda hissedilen rahatsızlık, huzursuzluk, hareket ettirme ihtiyacı, uyuşma, karıncalanma bazen de tam olarak tanımlanamayan bir histir.

<span class="mw-page-title-main">Morfin</span> narkotik analjezik

Morfin, çok etkili bir opiat ağrı kesici ilaç etken maddesidir, opioidlerin tipik aktif maddesidir ve bu grubun prototipidir. Ham afyonda %10-12 oranında mevcuttur. Molekül DSÖ'nün Temel İlaçlar Listesi'nde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Akrosiyanoz</span> Damar hastalığı

Akrosiyanoz, ayaklarda ve yüzün distal kısımlarında da ortaya çıksa da, en yaygın olarak ellerde ortaya çıkan ekstremitelerin kalıcı mavi veya siyanotik renk değişikliğidir. 100 yıldan fazla bir süre önce tanımlanmış olmasına ve uygulamada alışılmadık olmamasına rağmen, bu olgunun doğası hala belirsizdir. "Akrosiyanoz" terimi, genellikle ellerin, ayakların veya yüzün bazı kısımlarında mavi renk değişikliği görüldüğü durumlarda uygunsuz bir şekilde kullanılır. Akrosiyanozun başlıca (birincil) formu, bazen nispeten iyi huylu bir nörohormonal bozukluğun neden olduğu iyi huylu bir kozmetik durumdur. Nedeni ne olursa olsun, iyi huylu form tipik olarak tıbbi tedavi gerektirmez. Özellikle çocuklarda ve genel sağlık durumu kötü olan hastalarda, ekstremitelerin soğuğa uzun süre maruz kalması durumunda tıbbi bir acil durum ortaya çıkacaktır. Bununla birlikte, donma akrosiyanozdan farklıdır, çünkü ağrı genellikle ilk duruma eşlik ederken, ikincisi çok nadiren ağrı ile ilişkilidir. Akrosiyanozdan ayırt edilmesi gereken cilt rengi değişiklikleriyle birlikte elleri, ayakları ve yüzün bölümlerini etkileyen bir dizi başka durum da vardır: Raynaud fenomeni, pernio, akrorygosis, eritromelalji ve mavi parmak sendromu. Bazı olgularda, özellikle bu sendromlar bir arada olduğunda tanı koymak zor olabilir. Akrosiyanoz, bağ dokusu hastalıkları ve merkezi siyanoz ile ilişkili hastalıklar gibi daha ciddi bir tıbbi sorunun işareti olabilir. Diğer nedensel koşullar arasında enfeksiyonlar, toksisiteler, antifosfolipid sendromu, kriyoglobulinemi, neoplazmalar bulunur. Bu durumlarda, gözlenen deri değişiklikleri "ikincil akrosiyanoz" olarak bilinir. Daha az simetrik dağılıma sahip olabilirler ve ağrı ve doku kaybı ile ilişkili olabilirler.

<span class="mw-page-title-main">Baş ağrısı</span> rahatsızlık

Baş ağrısı, başta ve bazen de boyun veya sırtın üst kısmında gerçekleşen ağrı. Yaygın ağrı şikâyetlerinden biridir ve hemen hemen tüm insanlar değişik nedenlerle baş ağrısından muzdarip olurlar.

<span class="mw-page-title-main">Brugada sendromu</span>

Brugada sendromu, kalp içinde elektriksel uyarıların iletilmesi ile ilişkili, ani kalp ölümlerine yol açan bir hastalıktır. İlk olarak 1992 yılında Pedro Brugada ve Josep Brugada kardeşler tarafından tanımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Beta blokör</span> kardiyak aritmileri yönetmek ve ilk kalp krizinden sonra kalbi ikinci bir kalp krizinden korumak için kullanılan ilaç sınıfı

Beta blokörler, aynı zamanda β-blokerler olarak da yazılır, çoğunlukla anormal kalp ritimlerini (aritmi) tedavi etmek ve ilk kalp krizinden sonra kalbi ikinci kalp krizinden korumak için kullanılan bir ilaç sınıfıdır. Ayrıca, yüksek tansiyon tedavisinde yaygın olarak kullanılır ancak artık çoğu hastanın ilk tedavisi için ilk tercih değildirler.

<span class="mw-page-title-main">Panik bozukluk</span> fiziksel semptomların eşlik ettiği beklenmedik ve tekrarlanan yoğun korku atakları ile karakterize olan anksiyete bozukluğu

Panik bozukluk, tekrarlanan beklenmedik panik ataklar ile karakterize bir anksiyete bozukluğudur. Panik ataklar çarpıntı, terleme, titreme, nefes darlığı, uyuşma veya korkunç bir şeyin olacağı hissini içeren ani yoğun korku dönemleridir. Semptomlar dakikalar içinde etkilerini artırır ve en yüksek derecelerine çıkarlar. Daha fazla atağın gelmesinden kaygı duyarak geçmişte atakların meydana geldiği yerlerden kaçınmayla sonuçlanacak endişeler olabilir.

Prazosin, ticari ismi Minipress, Vasoflex, Lentopres ve Hypovase olan, yüksek kan basıncı, anksiyete ve travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) tedavisinde kullanılan bir sempatolitik ilaçtır. Alfa-1 adrenerjik reseptör antagonisti olan bir α1 blokördür. Bu reseptörler, norepinefrinin vazokonstriktif etkisinden sorumlu olan vasküler düz kas hücrelerinde bulunur, Ayrıca merkezi sinir sinir sisteminde de bulunurlar. 2013 itibarıyla, Prazosin ABD'de patent dışıdır ve FDA en az bir jenerik üreticiyi onaylamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Progressif sistemik skleroz</span>

Sistemik skleroderma veya sistemik skleroz, deride ve iç organlarda fibroz adı verilen aşırı kolajen üretimi ve birikmesi ve küçük arterlerin yaralanması ile karakterize otoimmün romatizmal bir hastalıktır. Deri tutulumunun derecesine göre sistemik sklerozun iki ana alt grubu vardır: sınırlı ve yaygın. Sınırlı form, yüzün tutulduğu veya olmadığı dirsek ve dizlerin altındaki, ancak üstteki alanları etkiler. Diffüz form, dirsek ve dizlerin üzerindeki cildi de etkiler ve gövdeye de yayılabilir. Böbrekler, kalp, akciğerler ve gastrointestinal sistem dahil olmak üzere iç organlar da fibrotik süreçten etkilenebilir. Prognoz, hastalığın şekli ve viseral tutulumun derecesi ile belirlenir. Sınırlı sistemik sklerozlu hastalar, yaygın formu olanlara göre daha iyi prognoza sahiptir. Ölüme en sık akciğer, kalp ve böbrek tutulumu neden olur. Kanser riski biraz artar.

Vazospazm, arteriyel yapıda spazm sonucu vazokonstriksiyon oluşmasını ifade etmektedir. Bu durum doku iskemisine ve ölümüne (nekroz) yol açabilir. Serebral vazospazm subaraknoid kanama sonucunda ortaya çıkabilir. Semptomatik vazospazm veya geç serebral iskeminin, özellikle anevrizmal subaraknoid kanamadan sonra inme ve ölüme önemli bir etkisi vardır. Vazospazm tipik olarak subaraknoid kanamadan 4 ila 10 gün sonra ortaya çıkar.

<span class="mw-page-title-main">Nikardipin</span>

Nikardipin ; yüksek tansiyon ve anjin tedavisinde kullanılan bir ilaçtır. Kalsiyum kanal blokerlerinin dihidropiridin sınıfına aittir. Raynaud fenomeni için de kullanılır. Ağız ve intravenöz formülasyonlarda mevcuttur. Perkütan koroner girişimde de kullanılmıştır.

Hayvanlarda epilepsi, beyindeki anormal elektriksel aktivite patlamalarının neden olduğu nöbetlerle karakterize bir grup nörolojik bozukluktur. Çok ani başlayıp durabilirler ve birkaç saniyeden birkaç dakikaya kadar herhangi bir sürede sürebilirler. Köpek epilepsisi genellikle genetiktir ancak kedilerde ve diğer evcil hayvanlarda epilepsi daha nadirdir, çünkü bu hayvanlarda epilepsinin kalıtsal bir bileşeni yoktur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.