İçeriğe atla

Raymond Queneau

Raymond Queneau
Queneau
Genel bilgiler
Doğum21 Şubat 1903(1903-02-21)
Le Havre, Fransa
Ölüm25 Ekim 1976 (73 yaşında)
Paris, Fransa
UyrukFransız
AlanıŞair, yazar
EtkilendikleriBach
İmzası

Raymond Queneau (21 Şubat 1903, Le Havre - 25 Ekim 1976, Paris), Fransız yazar ve şair.

Yaşamı

Queneau Le Havre, Seine-Maritime'de Auguste Queneau ve Joséphine Mignot'un tek çocuğu olarak doğdu. İlk bakaloryasını 1919'da Latince ve Yunancadan ikincisini ise 1920'de felsefe alanında aldı. Daha sonra Sorbonne Üniversitesi'nde felsefe alanında mezun oldu.

1925-1926 yılları boyunca Fas ve Cezayir'de zouave olarak görev yaptı. 1928'de Janine Kahn ile evlendi ve 1934'te oğlu Jean-Marie doğdu. Queneau 1939'da askere alındı ve 1940'ta terhis edildi, II. Dünya Savaşı'nın geri kalan bölümünde ailesi ile birlikte Saint-Léonard-de-Noblat'ta ressam Élie Lascaux ile kaldı.

Çalışma hayatının çoğunu 1938'de eleştirmen olarak başladığı Gallimard yayınevi'nde geçirdi. Genel sekrereterliğe yükseldi ve daha sonra 1956 da l'Encyclopédie de la Pléiade'nin direktörü oldu. Bu zaman zarfında l'École Nouvelle de Neuilly'de öğretmenlik yaptı. 1950 yılında Collège de ‘Pataphysique'e girdi. 1951 yılında Goncourt Akademisi'ne 1952'de l’Académie de l’Humour'a seçildi. 1955-1957 yılları arasında ise Cannes Film Festivali jüri üyeliği yaoptı.

Queneau ve sürrealizm

Paris'te felsefe öğrenimi gördükten sonra 1924-1927 yılları arasında gerçeküstücülük hareketine katılan ama 1929'da André Breton'la anlaşamayarak Georges Bataille'ın yönettiği Documents (Belgeler) dergisinde çalışmaya başlayan Raymond Queneau 1933'te, edebi yaratıcılık, insanlık koşulu ve dil üstüne roman biçiminde düzenlenmiş bir düşünceler dizisi olan Chiendent'ı (Ayrıkotu) yayınladı. "Halk dilinin fotoğrafları"yla dolu olan bu kitabın, özenli yapısı, fantezisi, yazarın gelecekte vereceği yapıtlarının, yarı-alaycı, yarı-ciddi özelliklerinin habercisidir. Sözlü dile özgü nitelikler taşıdığı kadar, yazı dilinin de gerektirdiği özene sahip olan ve edebiyat türleri arasındaki ayrılıkları silip atacak teknik düzenlemelerle dolu olan bu ürünler arasında şunlar sayılabilir: Gueule de Pierre (Taş Ağız, 1934) ve devamı olan Les temps mêlés (Karışık Zamanlar), içinde dizelerin de bulunduğu romanlardır.(bu iki romanın konusunu, 1948'de yayınladığı Saint-Glinglin'de yeniden ele aldı): Chêne et chien (Meşe ve Köpek, 1937) dizelerle yazılmış bir öz yaşam öyküsüdür: Odile (1937) tanınmayacak bir biçime dönüştürülmüş öz yaşam öyküsüdür: Enfants du limon (Balcığın Çocukları, 1938) 19. yüzyılın bazı "edebiyat çılgınları"nca oluşturulmuş Encyclopédie des sciences inexactes 'tan (Doğru Olmayan Bilimler Ansiklopedisi) parçalar içeren bir romandır. Queneau romanlarının çoğunda (Un rude hiver (Sert Bir Kış, 1939): Pierrot mon ami (Dostum Pierrot, 1942); Loin de Rueil (Rueil'den Uzakta, 1945)) ve Une trouille verte (Bir Yeşil Korku 1947) adlı yapıtındaki öykülerde, sinema sanatındaki "zincirleme" yöntemini düz yazıya uygulamaya çalışır. Ünlü Exercices de Style (Biçem Alıştırmaları, 1947) adlı yapıtındaysa Queneau'nun tek bir metinsel tema üstüne çeşitlemeler yaptığı ve sanki örnek olarak Bach'ın Füg Sanatı'nı aldığı söylenebilir.

Denemelerini topladığı Bâtons, chiffres et lettres (Çubuklar, Rakamlar ve Harfler, 1950-1965) adlı yapıtı dil üstüne yeni sorunların irdelendiği bir kitaptır.

1959'da Queneau büyük bir oyuncu kitlesine seslenen Zazie dans le métro (Zazie Metro'da) adlı ünlü romanını yayınladı (bu kitap 1960'ta Louis Malle tarafından sinemaya aktarıldı). 1960'ta François Le Lionnais ile birlikte Patafizik Koleji bünyesinde, Oulipo topluğunu (Ouvroir de Litérature potentielle (Gücül Edebiyat Derneği) kurdu.Özellikle Oulipo için yazılmış kitaplarının (Cent mille milliards de poèmes (Yüzbin Milyar Şiir, 1961); Le Vol d'Icare (İkaros'un Uçuşu, 1968)) ardından Battre la campagne (Saçmalamak, 1968) ve Morale élémentaire (Temel Ahlak, 1975) adlı şiirlerini gerçekleştirdi. Queneau'nun öbür önemli yapıtları arasında Oeuvres complétes de Sally Mara'yı (Sally Mara'nın Bütün Yapıtları, 1962) belirtmek gerekir: Bu yapıt On est toujours trop bon avec les femmes (Kadınlarla Hep İyi Geçinilir, 1947) ve Le Journal İntime de Sally'yi (Sally'in Gizli Günlüğüi 1950) içerir.

1938'den sonra Gallimard Yayınevi'nin seçici kurulunda görev yapan Queneau, İkinci Dünya Savaşı'nın ardından bu yayın evini Encyclopédie de la Pléiade (Pléiade Ansiklopedisi) adlı dizisinin yönetimine getirilmiş ve 1951'de Goncourt Akademisi'ne üye seçilmiştir.

Bibliyografi

Romanlar

Şiirler

  • Chêne et chien (1937), ISBN 0-8204-2311-4
  • Les Ziaux (1943)
  • L'Instant fatal (1946)
  • Petite cosmogonie portative (1950)
  • Cent Mille Milliards de Poèmes or Hundred Thousand Billion Poems (1961)
  • Le chien à la mandoline (1965)
  • Battre la campagne or Beating the Bushes (1967), ISBN 0-87775-172-2
  • Courir les rues or Pounding the Pavements (1967), ISBN 0-87775-172-2
  • Fendre les flots (1969)
  • Morale élémentaire (1975)

Denemeler ve makaleler

  • Bâtons, chiffres et lettres (1950)
  • Pour Une Bibliothèque Idéale (1956)
  • Entretiens avec Georges Charbonnier (1962)
  • Bords (1963)
  • Une Histoire modèle (1966)
  • Le Voyage en Grèce (1973)
  • Traité des vertus démocratiques (1955)

Diğerleri

  • Un Cadavre (1930) with Jacques Baron, Georges Bataille, J.-A. Boiffard, Robert Desnos, Michel Leiris, Georges Limbour, Max Morise, Jacques Prévert, Georges Ribemont-Dessaignes, and Roger Vitrac.
  • Exercices de Style or Exercises in Style (1947), ISBN 0-7145-4238-5 (Türkçe: Biçem Alıştırmaları, 2003, Sel Yayıncılık, Çev.: Armağan Ekici) Ferit Edgü, bu eserden yola çıkarak Yazmak Eylemi: Bir Toplumsal / Siyasal Olay Üzerine 101 Çeşitleme (1980) isimli bir kitap yazmıştır.
  • Les fondements de la littérature d’après David Hilbert (1976)
  • Contes et propos (1981)
  • Journal 1939–1940 (1986)
  • Journaux 1914–1965 (1996)
  • La Mort en Ce Jardin (1956) with Luis Bunuel, screenplay for the Mexican movie

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Jean Cocteau</span> Fransız film yönetmeni ve yazar (1889 – 1963)

Jean Cocteau, Fransız film yönetmeni.

<span class="mw-page-title-main">Jean Genet</span>

Jean Genet ("Jan Jöne" diye okunur), Fransız düşünür; oyun, deneme ve roman yazarı; şair, politika aktivisti. Daha çok tiyatro oyunlarıyla tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Sarah Bernhardt</span> Fransız oyuncu (1844-1923)

Sarah Bernhardt, Fransız tiyatro oyuncusu. Ününü Avrupa'da 1870'lerde duyurdu ve bunun ardından Avrupa ve Amerika'da aranılan biri oldu. Ünü, ciddi drama aktrisi olarak gelişti ve "Kutsal Sarah" takma adını aldı.

<span class="mw-page-title-main">Claude Simon</span> Fransız yazar (1913 – 2005)

Claude Simon Fransız yazardır. "Yeni Roman" akımının önde gelen temsilcileri arasında kabul edilir. 1985'te "İnsan durumunu tarif ettiği vakit, derin bir bilinç ile bir şairin ve bir ressamın yaratıcılığının bir arada bulunduğu romanları için" Nobel Edebiyat Ödülü'nü aldı.

<span class="mw-page-title-main">Antonin Artaud</span> Fransız oyuncu

Antoine Marie Joseph Artaud ya da bilinen adıyla Antonin Artaud, Fransız oyun yazarı, oyuncu, yönetmen ve şair. Vahşet Tiyatrosu kavramının kuramcısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Georges Méliès</span>

Marie-Georges-Jean Méliès, sinemanın gelişmesine öncülük etmiş Fransız illüzyonist ve yönetmen.

<span class="mw-page-title-main">Marcel Aymé</span> Fransız yazar (1902 – 1967)

Marcel Aymé, Fransız romancı, çocuk edebiyatı, mizah, senaryo ve oyun yazarı. En çok bilinen öyküsü, Paris'te bulunan bir heykelin yapımı için de ilham vermiş olan Duvargeçen'dir.

<span class="mw-page-title-main">Paul Claudel</span> Fransız yazar (1868-1955)

Paul Claudel, Fransız Nobel Edebiyat Ödülü'ne sahip şair, oyun yazarı, denemeci, diplomat ve heykeltıraş Camille Claudel'in küçük kardeşidir. Claudel en çok da, koyu katolik inancını taşıyan, manzum dramlarıyla ünlüydü.

<span class="mw-page-title-main">Georges Simenon</span> Belçikalı yazar (1903 – 1989)

Georges Joseph Christian Simenon, Fransızca yazmış Belçikalı yazardır. Kahramanı dedektif Maigret olan polisiye romanlarıyla tanınır.

Renaudot Ödülü, 1926 yılından bu yana her yıl verilen Fransız edebiyat ödülüdür.

<span class="mw-page-title-main">Michel Legrand</span> Fransız besteci (1932 – 2019)

Michel Jean Legrand, üç Oscar ödüllü Fransız film müzikleri bestecisi, aranjör, caz piyanisti, orkestra şefi.

<span class="mw-page-title-main">Jean-Louis Barrault</span> Fransız sahne sanatçısı ve tiyatro yönetmeni (1910 – 1994)

Jean-Louis Barrault,, Fransız sinema ve tiyatro oyuncusu, pandomim sanatçısı, yönetmen.

<span class="mw-page-title-main">Jean Richard</span> Fransız oyuncu (1921 – 2001)

Jean Richard, Fransız oyuncu ve sirk yönetmeni.

<span class="mw-page-title-main">Bourvil</span> Fransız oyuncu ve şarkıcı (1917 – 1970)

André Bourvil, doğum adı André Robert Raimbourg Fransız oyuncu ve şarkıcı. Oynadığı komedi filmlerindeki rollerle tanınır, en çok bilinen filmleri Louis de Funès ile birlikte yaptığı Le Corniaud (1965) ve La Grande Vadrouille (1966) 'dır.

<span class="mw-page-title-main">Sacha Guitry</span> Fransız oyuncu (1885-1957)

Alexandre-Pierre Georges "Sacha" Guitry, Fransız sahne ve film oyuncusu, yönetmen, senarist, Boulevard tiyatrosu'nun oyun yazarı.

<span class="mw-page-title-main">René Clair</span> Fransız film yönetmeni ve yazar (1898 – 1981)

René Clair, Fransız yönetmen ve senarist.

<span class="mw-page-title-main">André Berthomieu</span> Fransız film yönetmeni ve senarist (1903 – 1960)

André Berthomieu Fransız senarist ve yönetmendir.

Claude Renoir, Fransız görüntü yönetmenidir.

<span class="mw-page-title-main">Édith Piaf</span> Fransız şarkıcı (1915 – 1963)

Édith Piaf, Fransız şarkıcıdır.

<span class="mw-page-title-main">Sergio Reggiani</span> Fransız sinema oyuncusu ve şarkıcı (1922 – 2004)

Serge Reggiani, İtalyan-Fransız oyuncu ve şarkıcı.