İçeriğe atla

Ray Kroc

Raymond Albert Kroc
Doğum5 Ekim 1902(1902-10-05)
Oak Park, Illinois, ABD
Ölüm14 Ocak 1984 (81 yaşında)
San Diego, Kaliforniya, ABD
Meslekiş insanı
EvlilikEthel Fleming (1922–1961)
Jane Dobbins Green (1963–1968)
Joan Smith Kroc (1969–1984)

Raymond Albert "Ray" Kroc (d. 15 Ekim 1902 – ö. 14 Ocak 1984), Amerikalı iş insanı. Kroc, 1954'te katıldığı McDonald's'ı dünyanın önde gelen fast food zincirlerinden biri hâline getirdi. Kroc, Time dergisi tarafından hayatı boyunca elde ettiği birikimle Time 100: The Most Important People of the Century listesine dahil edildi. San Diego Padres adlı beyzbol kulübünü 1974'te satın alan Kroc, 1984'teki ölümüne kadar kulübün sahibi oldu.[1][2][3] Başka bir fast-food devi olan KFC'nin kurucusu Harlan Sanders'ın elde ettiği başarı gibi, Kroc'un başarısı da hayatının son dönemlerinde (50 yaşını geçtikten sonra) gerçekleşmişti.

Hayatı ve kariyeri

Chicago yakınlarındaki Oak Park'ta Çek kökenli anne ve babadan dünyaya gelen Kroc, bu şehirde büyüdü. Yoksul koşullar altında büyüyen Kroc, liseye devam ederken bile çalışmaktaydı. I. Dünya Savaşı sırasında, 15 yaşındayken yaşını gizli tutarak cepheye gitti ve Kızılhaç'ta ambulans şoförü olarak çalıştı. Savaştan sonra da firma temsilciliği yaptı.[4][5] Kroc, 1920'li yılların başında kâğıt bardak satıp, akşamları değişik radyo istasyonlarında piyano çalıyordu.[6] 1926'da Lily Cup adlı şirkette çalışmaya başlayan Kroc, kâğıt bardak satışını artırmak için yeni yollar aradı. 1930'lu yıllarda bir multi-mikser geliştirdi. Bu alet sayesinde kâğıt bardak satışı artış gösterdi. Kroc, 1939'da mikser aletlerinin satışını yapmak üzere kendi şirketini kurdu ve mikser aletlerini piyasaya kabul ettirdi.

McDonald's

McDonald's logosu

II. Dünya Savaşı nedeniyle işlerini büyütemeyen Kroc, 1950'li yılların başında rakiplerinin giderek artan baskısı yüzünden parasal sıkıntılara düştü. Yeni satış olanakları araştıran Kroc'un en iyi müşterileri arasında bulunan McDonald kardeşler dikkatini çekti. 1937'den beri işlettikleri McDonald's restoranında "speedy service system" denilen hızlı bir hizmet sistemi kurmuşlardı. Bu sistemle hizmet maliyeti çok düşük tutulmaktaydı. Kroc, bu tarz restoranlar için piyasada devasa bir ihtiyaç olduğunu görerek restoranı satın almak istedi. Kardeşler yerel ölçekteki sınırlı piyasalarını bırakmak istemediklerinden Kroc, kendilerine şöyle bir öneride bulundu: İlgililer McDonald's ad hakkını satın alabilmeli ve bunun karşılığında bir defalığa mahsus bir lisans ücretiyle satış üzerinden önceden saptanacak bir miktar ödemeliydiler. McDonald kardeşleri ikna ederek ilk lisansı alan Kroc, 1955'te Chicago yakınlarında kendine ait ilk McDonald's restoranını açtı.

1961 yılında, uzun süren görüşmelerin ardından iki kardeşin haklarını ve şirketin tamamını 2.7 Milyon Dolar karşılığında satın aldı.[6] Şirketi buna karşılık McDonald adını ve kavramını kendi hesabına pazarlama hakkını elde etti. Ne var ki bu firma, ancak emlak sektörüne girdikten sonra verimli olabildi. McDonald's yeni restoranları inşa edebilmesi için arsa kiralamayı, inşaat masraflarını karşılamayı ve ardından bu binaları satışa katılma koşulu karşılığında lisans alan firmalara kiralama işini üstlenen "Franchise Realty Corporation" (McDonald's Emlak Acentelığı) şirketini kurdu.

1960'lı yılların sonunda rakiplerini geride bırakan McDonald's, önceleri yalnızca ABD'nin batı kıyısında etkinlik göstermekteydi. Ancak, işletme büyümeyle birlikte doğu kıyısında da yayıldı. McDonald's, 1965'te anonim şirkete dönüştü. Toplamda 32 Milyar Dolarlık hisselere sahip olan Kroc, 1960'lı yılların sonunda kavramda bir değişiklik yaptı. Artık sloganları, sadece sokaktan yapılan satıştan müşterilerin oturduğu restorana dönüş biçimini almıştı. Bu yüzden daha geniş binalara gereksinim duyuldu ve McDonald's'ın sahipliğini üstlendiği restoranlar giderek çoğaldı. Kroc, tutucu ilkelerini de kısmen terkederek, 1968'den sonra birçok kısıtlamalarla birlikte kadınların da çalışmasına izin verdi. Kroc aynı yıl içerisinde 3. eşi olan Joan Smith'le evlendi.

Kroc, 1970'te kurduğu McDonald's International ile ülke dışındaki pazarlara da atıldı. Önceleri yerel yemekler de sunma hatasını yaptıktan sonra, büyük parasal kayıpların ardından klasik McDonald's ürün yelpazesine yoğunlaşılması için talimat verdi. 1971'de Münih'te ilk Alman McDonald's restoranını açtı. Aradan tam 4 yıl bile geçmeden dış ülkelerdeki satışlar, toplam cirosunun onda biri tutarına ulaşmıştı. Kroc, ölene kadar şirketini yönetti.

Özel hayatı

Ronald McDonald House adlı Kroc'un kurduğu vakıf; alkolizm, diyabet ve diğer hastalıklar konusunda araştırma ve tedavi etme amaçlarını gerçekleştirmeye devam etmektedi. Ayrıca Kroc, Dartmouth Medical School'un önde gelen bağışçısıdır.[7]

1974 yılında Kroc, San Diego Padres adlı beyzbol kulübünü satın alsa da hamburgerlerin beyzbola göre daha önemli bir geleceği olduğunun altını çizmiştir.

1979'da 77 yaşına basan Kroc, ilk ilk beyin kanaması geçirdi. İkinci beyin kanamasını da geçiren Kroc, 81 yaşındayken kalp yetmezliğinden San Diego'da hayatını kaybetti. Ayrıca, ölümüyle karısı Joan'ı dul bıraktı. Daha önceki evliliklerini ise Ethel Fleming (1922–1961) ve Jane Dobbins Green (1963–1968) ile yapan Kroc'un her iki evliliği de boşanmayla sonuçlanmıştı.[2]

İlgili okumalar

  • Boas, Max; Chain, Steve (1976). Big Mac: The Unauthorized Story of McDonald's.
  • Byers, Paula K., and Suzanne M. Bourgion, eds. Encyclopedia of World Biography. " Detroit: Gale Research, 1998, s.v. "Kroc, Raymond *Emerson, *Robert L. The New Economics of Fast Food. New York: Van Nostrand Reinhold, 1990.
  • Reiter, Ester. Making Fast Food: From the Frying Pan into the Fryer. Buffalo: McGill-Queen's University Press, 1991.
  • Janice Claire Simpson, Ray Kroc: Big Mac Man (1978)
  • Biyografi: Ray Kroc, Fast Food McMghghillionaire4 Kasım 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (1998) video

Kaynakça

  1. ^ Gross, Daniel (1996). "Ray Kroc, McDonald's, and the Fast-Food Industry". Daniel Gross (Ed.). FORBES GREATEST BUSINESS STORIES OF ALL TIME (PDF). Wiley. s. 177–192. ISBN 0-471-14314-6. LCCN 96034245. 18 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 13 Haziran 2011. 
  2. ^ a b "Ray Kroc". nndb.com. 3 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2008. 
  3. ^ "TIME 100 Persons Of The Century". Time. 14 Haziran 1999. 22 Kasım 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2011. 
  4. ^ "Raymond Albert Kroc". Gale Encyclopedia of U.S. Economic History (fee, via FCPL). Detroit: Gale Biography In Context. 1999. ISBN 9781573027571. Gale Document Number: GALE. 25 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2011. 
  5. ^ Pepin, Jacques (7 Aralık 1998). "Burger Meister Ray Kroc". TIME Magazine. 28 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2011. 
  6. ^ a b Kroc, Ray; Anderson, Robert (1992). Grinding it out: the making of McDonald's. Macmillan. ISBN 978-0-312-92987-9. 1 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2012. 
  7. ^ Pace, Eric (15 Ocak 1984). "Obituary: Ray A. Kroc dies at 81; Built McDonald's Chain". New York Times. 20 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2011. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">McDonald's</span> Amerika merkezli fast food şirketi

McDonald's, günde 69 milyon müşteriye hizmet veren, dünyanın en büyük fast-food restoran şirketi. McDonald's, genel olarak hamburger, çizburger, patates kızartması ve soğuk içecekler satmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Burger King</span> Çok uluslu hamburger restoranları zinciri

Burger King, 1954 yılında 'McLamoreDavid' tarafından kurulan Amerikan fast-food lokantalar zinciridir. İlk Burger King restoranı 4 Aralık 1954'te Miami'de açıldı. Sloganı Have It Your Way 'dir.

<span class="mw-page-title-main">Fast food</span> hızlı servis edilen yemek

Fast food, hazır yemek ya da ayaküstü yemek, kısa sürede hazırlanan ve seyyar satıcılarda, büfelerde ve restoranlarda hemen tüketmek veya paket yapılmak üzere satışa sunulan yiyecek. İngilizce fast food kavramı Türkçeye birebir çabuk/ivedi yemek olarak çevrilir. TDK tarafından hazır yemek karşılığı önerilmiştir. Oktay Sinanoğlu tarafından önerilen "tezyemek" söyleyişe daha uygun olmasına rağmen kabul görmemişti. Hazır halde satışa sunulan ekmek arası döner, hamburger, patates kızartması, pizza gibi pek çok yiyecek fast food olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Milkshake</span>

Milkshake, süt, ezilmiş buz, çeşitli meyveler, çikolata, serpinti, çırpılmış krema, krem şanti, yoğunlaştırılmış süt, buharlaştırılmış süt veya vanilya gibi aromaların mikser yardımı ile karıştırılması ile yapılan soğuk bir içecek. Smoothie ve kokteyl ile benzerdir. İngilizce milk (süt) ve shake (sallamak) sözcüklerinin birleştirilmesinden oluşturulan isim, bazı ülkelerde de "frappé" adıyla anılır.

Dairy Queen, fast food restoranlar zinciridir. Sık sık DQ olarak kısaltılır. Yumuşak dondurma formülü John Fremant McCullough ile oğlu Alex tarafından 1938 yılında geliştirilmiştir. İlk Dairy Queen şubesi, 1940 yılında Joliet, Illinois'te açılmıştır. 1940 yılından itibaren DQ, franchising sistemini kullanmaktadır. DQ'nun en büyük franchise'ı Teksas'tadır.

<span class="mw-page-title-main">Big Mac</span> McDonalds tarafından satılan bir hamburger

Big Mac, uluslararası fast food restoranı McDonald's'ın ünlü hamburgeri. 45,4 g'lık 2 dana eti köftesi, 3 parça hamburger ekmeği, özel Big Mac sosu, marul, peynir, soğan ve turşudan oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Happy Meal</span> McDonalds tarafından satılan çocuk menüsü

"Happy Meal", genellikle Haziran 1979'dan beri Amerikan fast food restoran zinciri olan McDonald's'ta satılan bir çocuk yemeğidir. Küçük bir oyuncak veya bir kitap sarı bir gülen yüz ve McDonald's logosu olan kırmızı bir karton kutuda bulunur. Paketleme ve oyuncak genellikle mevcut bir televizyon dizisi, film veya oyuncağın pazarlama bağlantısının bir parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Richard ve Maurice McDonald</span> McDonaldsın kurucuları

Richard James "Dick" McDonald ve Maurice James "Mac" McDonald, McDonald's'ın kurucusu olan Amerikalı iki kardeş lokantacı ve girişimcidir. McDonald kardeşlerin yenilikçi konsepti ve fast food standının uygulanması, Amerikan mutfağında son derece etkili olmuş ve küresel bir girişimin temelini oluşturmuştur.

Gorton's of Gloucester ABD'deki perakende pazarı için balık ve diğer dondurulmuş deniz ürünleri üreten, Japon deniz ürünleri konglomera Nippon Suisan Kaisha, Ltd.'nin bir yan kuruluşudur. Gorton's, McDonald's gibi fast-food restoranlarına satan bir Kuzey Amerika yiyecek servisi işine ve endüstriyel kaplama malzemelerinin işletilmesine de sahiptir. Merkez, 1849'dan beri Gloucester, Massachusetts'te kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Poşet</span>

Poşet, kâğıt, alüminyum folyo, plastik film veya başka tür bir paketleme malzemesinden yapılmış, genellikle tek kullanımlık miktarlarda yiyecek veya ketçap veya şampuan gibi tüketim mallarını içermek için kullanılan küçük bir torba veya kesedir. Paketler, paketin bir kısmında küçük bir yırtılma veya açılma ve daha sonra, içeriğin sıkılması ile açılır.

<span class="mw-page-title-main">Tek kullanımlık bardak</span>

Tek kullanımlık bardakların tarihi, modern tüketim alışkanlıklarıyla birlikte hızla gelişen bir kavramdır. İlk olarak hijyen endişeleriyle ortaya çıkan bu ürünler, zamanla toplu kullanım alanlarında pratik bir çözüm sunarak yaygınlaşmıştır.

Bu, restoranlarla ilgili listelerin bir indeksidir.

<span class="mw-page-title-main">Çocuk yemeği</span>

Çocuk yemeği, çocuklara göre hazırlanmış ve çocuklara pazarlanan bir fast food gıda kombinasyonu yemeğidir. Çoğu çocuk yemeği renkli torbalarda veya karton kutularda sunulur. Çanta veya kutu üzerinde aktivite tasvirleri ve içinde plastik bir oyuncak bulunur. Çoğu standart çocuk yemeği, bir burger veya tavuk kanadı, bir garnitür ve bir meşrubattan oluşur.

<span class="mw-page-title-main">McMuffin</span> McDonalds da satılan Kahvaltı Sandviçi

McMuffin, uluslararası fast food restoran zinciri McDonald's tarafından satılan bir kahvaltı sandviçidir. Yumurtalı McMuffin, 1972 yılında Herb Peterson tarafından İngiliz muffinleri, jambon, yumurta ve hollandaise soslu geleneksel bir Amerikan kahvaltı yemeği olan Benedict yumurtasına benzemesi için icat edilen imzalı sandviçtir.

<span class="mw-page-title-main">Quarter Pounder</span> McDonalds firmasının bir hamburger ürünü

Quarter Pounder, uluslararası fast food zinciri McDonald's tarafından satılan ve önceden pişirilmiş ağırlığı 113.4 gram olan bir köfte içerdiği için böyle adlandırılan bir hamburgerdir. İlk olarak 1971'de tanıtılmıştır. 2013'te Quarter Pounder, şirketin üretimini durdurduğu Angus hamburgerinin yerini alan bir dizi hamburgeri temsil edecek şekilde genişletildi. 2015 yılında, McDonald's önceden pişirilmiş ağırlığı 120 gram'a çıkardı.

<span class="mw-page-title-main">Big N' Tasty</span>

Big N' Tasty, uluslararası fast food zinciri McDonald's tarafından satılan bir hamburgerdir. Whopper sandviçle rekabet edecek şekilde tasarlanmıştır. İlk olarak Suudi Arabistan'da piyasaya sürülen "N'" harfi olmayan Big Tasty adlı benzer bir çeşit, Amerika Birleşik Devletleri dışında Avrupa, Güney Amerika, Güney Afrika, Orta Doğu ve Tayvan'da satılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hamburger tarihi</span>

Hamburger ilk olarak 19. veya 20. yüzyılın başlarında ortaya çıktı. Modern hamburger, sanayileşme, işçi sınıfının ve orta sınıfın ortaya çıkması nedeniyle hızla değişen bir toplumun mutfak ihtiyaçlarının bir ürünüydü ve bunun sonucunda ev dışında tüketilebilecek, seri üretim, uygun fiyatlı gıda talebi ortaya çıktı.

<span class="mw-page-title-main">McFlurry</span> McDonalds tarafından üretilen ve satılan dondurulmuş içecek

McFlurry, Amerika merkezli uluslararası fast food zinciri McDonald's tarafından dağıtılan ve satılan bir aromalı dondurma markasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Nate Colbert</span>

Nathan Colbert Jr., Amerikalı siyahi beyzbolcu.

<span class="mw-page-title-main">McDonald's Rusya</span>

1990 yılından 2022 yılına kadar Amerikan fast food zinciri McDonald's, Rusya'daki McDonald's restoranlarını işletmiş ve franchise vermiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.