İçeriğe atla

Rawtenstall

Rawtenstall
Rawtenstall
Rawtenstall panoraması
Rawtenstall'un Lancashire ve İngiltere içinde konumu
Rawtenstall'un Lancashire ve İngiltere içinde konumu
ÜlkeBirleşik Krallık Birleşik Krallık
Kurucu Ülkeİngiltere İngiltere
BölgeKuzey Batı İngiltere
KontlukLancashire
Nüfus
 (2011)
 • Toplam22.000
Zaman dilimiUTC±00.00 (BAS)
 • Yaz (YSU)UTC+01.00 (BAYS)
Alan kodu01706

Rawtenstall, Birleşik Krallık'ın İngiltere ülkesi Kuzey Batı Bölgesinde birinci seviye "shire"-tipi yerel idare olan Lancashire Kontluğu'na bağlı bulunan "metropoliten-olmayan borough" statülü ikinci seviyede bir yerel idaresi olan Rossendale'nin merkez kentidir. Borough sınırları içinde nüfusu (2011 Nüfus Sayımı) itibarıyla 22.000 kişidir.

Coğrafi konum

Rawtenstall, Lancashire Kontluğu'nun güney batısında bulunan "Rossendale Vadisi" içinde konumlanmıştır. Rosendale Vadisi Irwell Nehri ve ona katılan derelerin oluşturduğu dik yamaçlı bir vadidir ve bu vadi baş kırsal ve kıraç "moor" tipi arazide derin vadilerdedir. Vadinin dibinde bulunan nehir geçitleri kurulan kent, kasaba ve köyler Rawstenstall ve Bacup arasında devamlı bir yerleşke halindedir. Rosendale vadisindeki önemli kasabalar Rawtenstall yanında Bacup, Haslınden ve Ramsbottom'dur. Bu yerleşkelerde sanayi, özellikle dokuma sanayi, gelişmiştir. Bu devamlı yerleşkede yollar ve dokuma fabrikaları, yüksek tuğla bacaları ve birbirine birleşik iki katlı tuğladan yapılmış ufak işçi evlerinden oluşan binalar vadinin dip taraflarındadır.

Rawtenstall kenti bölge merkezi olan Manchester'in 29 km kuzeyinde, kontluk merkezi olan Preston'dan 35 km doğuda ve Lancaster'den 72 km doğudadır. Rawstenstall'a komşu olan küçük kasabalar "Loveclough", Haslıngden ve Crawshawbooth'dir.

Tarihçe

Rawtenstall isminin aslı için iki değişik açıklama vardır. Birine göre Orta ve Eski Anglosakson dilinden "kükreyen nehir gölcüğü" <--(Ekwall 1922)--> veya 1324'te yerleşke mevkiinde bulunan bir hayvan çiftliğine atıfla "yazın yaylada otlayan sığırların kışın kaldığı ahır"

Rawstenstal Orta Çağ'da dağınık küçük basit köy evlerinden oluşmaktaydı. 15. ve 16. yüzyılda içinden geçen Irwell Nehri üzerinde un değirmenleri kuruldu ve bir köy şeklini aldı. Nehrin su gücünü kullanan dokuma fabrikaları İngiltere sanayi devrimi ile bu köyü kasabaya dönüştürdü. Bu dönemde kentte ve vadideki diğer yerleşkelerde iklim şartları ve nemlilik dolayısıyla pamuklu dokuma sanayi gelişmeye başladı. Bu gelişmeye İngiltere'nin pamuklu sanayi merkezi olan Manchester'e Irwell Nehrinin bir doğal yol açması da bir amil oldu. 19. yüzyıl ikinci yarısından itibaren Rawstenstall hızla gelişti. Bu kentte dokuma fabrikatörleri basında "David Whitehead" ve kardeşleri gelmekteydi ve bunlar vadideki en eski fabrikaları yaptıkları gibi günümüzde kentte binası hala bulunan İlex dokuma fabrikasını kurdular. Holly Mount adlı bir mevkide kendilerine büyük bir malikane yaptırdılar ve ayrıca işçileri birbirine yapışık sıra sıra küçük tuğladan (tetrrace) evler inşa ettirdiler. Bu dönemde kente önemli taş ocakları ve kömür maden ocakları da açıldı ve ticaret sektörü de kentin büyüyüp gelişmesine önemli katkılarda bulundu. Rawstenstall'un nüfusu 19. yüzyılın ilk yarısında dört misli arttı ve ikinci yarısında ikiye katlandı. 1891'de Rawtenstall'da bir belediye borough'su kuruldu.

20. yüzyıl pamuklu dokuma sanayisinin gelişmiş olduğu diğer Lancashire kasaba ve kentleri gibi Rawtenstall'da da bu sanayinin büyük bir kriz geçirip çökmesi üzerine, kentte işsizlik ve fakirlik artıp kent büyük bir bulanım geçirdi. Rawstenstall'in 1911'de 30.000 kadar olan nüfusu 1971'de 21.500 kişi civarına düştü.

Dokuma sanayinin sona ermesi ile Rawstenstall'da en büyük sanayi sektörü 20. yüzyıl ortasında ayakkabı sanayii oldu. Bu sanayi de yüzyıl sonunda dış ülkelerden rekabete dayanamayıp çöktü ve Rawtenstall'un yakınlarındaki "Waterfoot"'da yerleşik son ayakkabı fabrikası olan H. W. Tricketts yeni yüzyıl girmeden kapandı.

Resimler

Kaynakça

  • İngilizce Wikipedia "Rawtenstall" maddesi [1] (İngilizce)

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Lancashire</span>

Lancashire, Birleşik Krallık'ın İngiltere ülkesinin Kuzey Batı bölgesinde birinci seviyede yerel idare "shire" kontluğu ve kraliyet seremonileri için törensel kontluktur. Merkezi Preston şehrindedir.

<span class="mw-page-title-main">Preston, Lancashire</span>

Preston, (

<span class="mw-page-title-main">Wigan</span>

Wigan, İngiltere'de törensel Greater Manchester Metropoliten Kontluğu içinde bulunan bir tek-seviyeli "Wigan Metropoliten Bölge" yerel idaresi altında bulunan kentlerden biri olup bu yerel idarenin merkezinin bulunduğu kenttir. Bu kent tarihsel olarak Lancashire Kontluğu'nun bir parçası olduğu kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Warrington</span>

Warrington, Birleşik Krallık'ın İngiltere ülkesinin Kuzey Batı İngiltere bölgesinde bulunan bir tek-seviyeli "Warrington Borough" yerel idaresi altında bulunan kent olup bu yerel idarenin merkezinin bulunduğu yerleşkedir. 1968'de "yeni-şehir" olarak kabul edilmiş ve bu nedenle 20. yüzyılda çok büyüme göstermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Bolton</span>

Bolton, Birleşik Krallık'ın Kuzey Batı İngiltere Bölgesi'nde kenttir. Bolton kenti yerel idare olarak törensel Greater Manchester Metropoliten Kontluğu'na ve 1986'dan itibaren tek-seviyeli Bolton Metropoliten Borough yerel idaresine bağlıdır ve Bolton Metropoliten Borough'de en büyük yerleşke ve yerel idare merkez kentidir

<span class="mw-page-title-main">St Helens, Merseyside</span>

St Helens, İngiltere'nin Kuzey Batı bölgesinde törensel Merseyside Metropoliten Kontluğu'na bağlı olup 2009'dan beri tek-seviyeli St Helens Metropoliten Borough İdaresi'nin merkezi olan bir kenttir.

<span class="mw-page-title-main">Burnley</span>

Burnley, Birleşik Krallık'ta İngiltere'nin Kuzey Batı bölgesinde birinci seviyede yerel idare olan Lancashire Kontluğu ve ikinci seviyede yerel idare olan Burnley (borough) sınırları içinde bulunan yerleşim merkezidir. Burnley Lancashire Kontluğu'na bağlı ikinci seviyede "metropolitan olmayan bölge" statülü yerel idare Burnley (borough)'un merkez şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Ormskirk</span>

Ormskirk, Birleşik Krallık'ın İngiltere ülkesinin Kuzey Batı bölgesinde bir kentsel yerleşkedir. İdari bakımdan birinci seviyeli yerel idare olan Lancashire kontluğuna bağlı olan West Lancashire (borough) ikinci seviyeli metropoliten olmayan yerel idare bölgesinin merkezî kentidir.

<span class="mw-page-title-main">Chorley, Lancashire</span>

Chorley, Birleşik Krallık'ın İngiltere ülkesinin Kuzey Batı İngiltere bölgesinde 34.667 kişi nüfuslu bir kentsel yerleşkedir. İdari bakımdan birinci seviyeli yerel idare olan Lancashire Kontluğu'na bağlı olan ikinci seviyeli metropoliten olmayan yerel idare bölgesi olan Chorley (borough)'nin merkezî kentidir.

<span class="mw-page-title-main">West Lancashire (borough)</span>

West Lancashire (borough), (İngilizce: Borough of West Lancashire) Birleşik Krallık'ın İngiltere ülkesi Kuzey Batı bölgesinde birinci seviye yerel idare olan Lancashire kontluğuna (county) bağlı bulunan bir "metropoliten-olmayan bölge" statülü ikinci seviyede bir yerel idare birimidir. Bu yerel idare biriminin merkezi bu yerel idare bölgesi içinde buyuk yerleşke olan Ormskirk kentidir.West Lancashire (borough) içinde bulunan diğer önemli kent 1961'den beri özel statülü bir "yeni şehir" olarak geliştirilen Skelmersdale kentidir.

<span class="mw-page-title-main">Bacup</span>

Bacup, Birleşik Krallık'a bağlı İngiltere'nin Kuzey Batı İngiltere bölgesinde idari bakımdan birinci seviyeli yerel idare olan Lancashire Kontluğu'na bağlı olan Rossendale ikinci seviyeli metropoliten-olmayan yerel idare bölgesinde bulunan ve bir "semt/köy " alt-idaresi bulunan bir küçük kasabadır.

<span class="mw-page-title-main">Barnoldswick</span> İngiltere, Lancashirede bir Kasaba

Barnoldswick, Birleşik Krallık'a bağlı İngiltere'nin Kuzey Batı İngiltere bölgesinde idari bakımdan birinci seviyeli yerel idare olan Lancashire Kontluğu'na bağlı olan Pendle (borough) ikinci seviyeli metropoliten-olmayan yerel idare bölgesinde bulunan ve bir "semt/köy " alt-idaresi bulunan bir küçük kasabadır.

<span class="mw-page-title-main">Skelmersdale</span>

Skelmersdale, Birleşik Krallık'a bağlı İngiltere'nin Kuzey Batı İngiltere bölgesinde idari bakımdan birinci seviyeli yerel idare olan Lancashire kontluğuna bağlı olan West Lancashire (borough) ikinci seviyeli metropoliten-olmayan yerel idare bölgesinde bulunan bir küçük bir "yeni kent"dir.

<span class="mw-page-title-main">Rossendale (borough)</span>

Rossendale (borough) (İngilizce: Borough of Rossendale), Birleşik Krallık'ın İngiltere ülkesi Kuzey Batı bölgesinde birinci seviye yerel idare olan Lancashire Kontluğu'na (county) bağlı bulunan bir "metropoliten-olmayan bölge" statülü ikinci seviyede bir yerel idare birimidir. Bu yerel idare biriminin merkezi bu yerel idare bölgesi içinde en büyük yerleşke olan Rawtenstall kentidir.

<span class="mw-page-title-main">Greater Manchester</span> Kuzey Batı İngilteredeki büyükşehir ilçesi

Greater Manchester Metropoliten Kontluğu, Birleşik Krallık'a bağlı İngiltere ülkesinin Kuzey-Batı bölgesinde 1974'ten 1986'ya kadar birinci seviyede yerel idare metropoliten kontluğu olmuş; 1986'da lağvedilip görev ve yetkileri tek seviyeli metropoliten bölge statüsü ile eski alt metropoliten bölgelere verilmiştir. Fakat Greater Manchester yine de kraliyet seremonileri için törensel kontluk olarak kalmıştır. Törensel Greater Manchester Kontluğu için, Kraliyet otoriteleri Kraliçe'nin yerel temsilcisi olarak "Lord Lieutenant" ve "High Sheriff" adı verilen özel işlevli kişiler atamaktadır. Aynı zamanda 1972 Yerel İdare reform kanunu hâlâ hukuken yürürlükte olduğu için, Greater Manchester'ın hukuki varlığı kaybolmamış olarak bulunmakta ve bu törensel kontluk bir coğrafya terimi olarak da kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Oldham</span>

Oldham, Birleşik Krallık'ın İngiltere ülkesinin Kuzey Batı bölgesinde bir kentsel yerleşkedir. 1974-1986 döneminde Greater Manchester metropoliten kontluğuna bağlı bir ikincil metropoliten bölge olan Oldham Metropoliten Borough merkeziydi. 1985'te metropoliten kontluklara lağvedilince törensel Greater Manchester Kontluğuna bağlı tek-seviyeli yerel idare olan Oldham Metropoliten Borough'nun merkezi kenti olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Shropshire</span>

Shropshire, İngiltere'nin Batı Midlands bölgesinde bulunan, doğuda Galler ile sınırı olan ve metropoliten olmayan bir törensel kontluk. Merkezi Shrewsbury'de idi.

<span class="mw-page-title-main">Nelson, Lancashire</span>

Nelson, Birleşik Krallık'ın İngiltere ülkesinin Kuzey Batı Bölgesinde birinci seviye "shire"-tipi yerel idare olan Lancashire Kontluğu'na bağlı bulunan "metropoliten-olmayan borough" statülü ikinci seviyede bir yerel idaresi olan Pendle (borough)'nun merkez kentidir. Borough sınırları içinde nüfusu itibarıyla 29,135 kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Rochdale</span>

Rochdale, Birleşik Krallık'ın İngiltere ülkesinin Kuzey Batı İngiltere bölgesinde Greater Manchester Metropoliten Törensel Kontluğu'nun içinde "Rochdale Metropoliten Bölgesi"nin merkez şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Hemel Hempstead</span>

Hemel Hempstead, Birleşik Krallık'ın İngiltere ülkesinin Doğu İngiltere bölgesinde ve Hertfordshire Kontluğu içinde Dacorom Borough'ya bağlı gayet sınırlı yetkilerle mahalle/köy yerel idaresi statüsünü taşıyan kentsel bir yerleşkedir. Hemel Hempstead 8. yüzyılda bir köysel yerleşke olarak kurulmuştur. Norman istilasından sonra asiller elinde malikâne arazisi olmuş ve sonunda bir manastır malikâne arazisi içinde kalmıştır. 1539'da manastırlar lağvedilmiştir ve malikâne hakkı bir özel aile eline geçmiştir. 1539'da İngiltere Kralı VIII. Henry döneminde yerleşkeye bir krallık çarşı kurma beratı verilip "çarşı kasabası " yapılmıştır. II. Dünya Savaşı'ndan sonra Birleşik Krallık'ta uygulanan reformlar altında hazırlanan "1948 Yeni Kasabalar Kanunu " ile bu küçük kasabada yeni bir "kent" kurulmuştur. Bu yeni kentin nüfusu 2001 Nüfus Sayımına göre 81.143'dür ama 21. yüzyıl başında bağlı olduğu Hertfordshire Kontluk Konseyi tahminlerine göre nüfusu 90.000'i aşmıştır. Bu nispeten yüksek nüfusuna karşıt Hemel Hempstead yerel idaresi İngiltere yerel idare sistemi hiyerarşisi içinde en altta seviyede olup, "Dacorum Borough"'ya bağlı bir "köy/mahalle (parish)" şeklindedir.