İçeriğe atla

Rauf Fitso

Rauf Fitso
Abdurrauf Fico
Arnavutluk dışişleri bakanı
Görev süresi
19 Nisan 1929 - 20 Nisan 1931
Kişisel bilgiler
Doğum 13 Mart 1881(1881-03-13)
San'a, Yemen Vilayeti,  Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm 23 Ocak 1944 (62 yaşında)
Arnavutluk Krallığı (1943-1944)
Ödülleri
İmzası

Rauf Fitso Bey (ArnavutçaAbdurrauf Fico, 1881 - 1944) Arnavut diplomat ve siyasetçi.

Hayatı

Rauf Fitso, 1881'de San'a'da Ergiri'li Fitso ailesinden Tahmaz Fitso ve Berat'tan Hava Buzo'nun çocuğu olarak dünyaya geldi. Viyana'da ve daha sonra Mekteb-i Mülkiye'de okudu. 1912'de İçişleri Bakanlığı'nda meclis üyesi olarak Avlonya hükûmetine katıldı. 1916'da Avusturya askeri yönetimi sırasında Tiran'ın vali yardımcısı olarak görev yaptı. Bu pozisyonda, Arnavutluk Bağımsızlık Bildirgesi'nin beşinci yıldönümü olan 28 Kasım 1917'de şehrin ilk halka açık yetimhanesi olan Streha Vorfnore'u kurdu. Yetimhanenin yönetim kurulunu da oluşturanlar Zyber Hallulli, Mytesim Këlliçi, Luigj Shala ve Xhelal Toptani idi.[1] Fitso, Abdi Toptani ve İsmail Ndroqi ile birlikte Tiran Kongresi'nin (19–20 Aralık 1918) başlatıcılarından biriydi ve bu, o ayın sonunda Dıraç Kongresi'ne giden yolu açacak ve I. Dünya Savaşı'ndan sonra yeni oluşturulan Arnavut devletinin sürekliliğini tesis edecekti; hazırlık toplantıları 7 Aralık 1918'de ofisinde yapılacaktı.[2]

1921'de Pandeli Evangjeli'nin kabinesinde İçişleri Bakanı vekili olarak görev yaptı. 1923 ve 1925 seçimlerinde Dıraç milletvekili seçildi.[3]

1920'lerin sonlarında Türkiye ve Bulgaristan'da büyükelçi olarak görev yaptı ve Nisan 1929'da Arnavutluk Dışişleri Bakanı olarak atandı. Ancak, İtalyanlara karşı muhalefeti nedeniyle Kasım 1930'da bu görevden alındı ve Yugoslavya (1933–36), Yunanistan (1937) ve Almanya (1938-9) büyükelçilikleri yaptı.[4] Arnavutluk'un İtalyan ordusu tarafından işgalinden sonra tutuklandı ve İtalya'da hapsedildi. Ülkenin silah bırakmasından sonra İtalya'dan döndükten birkaç ay sonra 23 Ocak 1944'te Tiran'da öldü.[5]

Nişanlar, süslemeler ve onurlar

Siyasi ve diplomatik kariyeri boyunca Fitso'ya çeşitli nişanlar verildi:[6]

  • Franz Joseph Nişanı Büyük Kordonu
  • Leopold Nişanı Büyük Kordonu
  • Romanya Tacı Nişanı Büyük Kordonu
  • İtalya Tacı Nişanı Büyük Kordonu
  • Anka Kuşu Nişanı Büyük Kordonu
  • Lüksenburg Tacı Nişanı Büyük Kordonu
  • İskeder Bey Nişanı Subayı
  • Fransız Légion d'honneur Subayı.
  • Fransız Akademisi madalyası
  • Boris Nişanı, Bulgaristan.
  • Napoli Akademisi Doctor Honoris Causa

Kaynakça

  1. ^ Frashëri, Kristo (2004). Historia e Tiranës (Arnavutça). Toena. s. 395. ISBN 9992718978. 
  2. ^ Shyqyri Hysi (27 Aralık 2007), Kongresi i Tiranes, fakte dhe dokumente te reja (Arnavutça), Lajmi Shqip, 8 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 8 Ocak 2014, Me 7 dhjetor te vitit 1918, atdhetaret tiranas hartuan thirrjen e pare per mbrojtjen e interesave kombetare te popullit shqiptar. Ne procesverbalin e kesaj mbledhjeje, qe u mbajt ne zyren e Reuf Ficos shkruhet: “Vendim i marrun per mbledhjen e kongresit ne Tirane. (origjinal i vetem). Ne mbledhjen qe u be ne mes t’one me 7-12-‘18 ne Tirane u vendos qe te grishen (thirren) qarqet: Elbasan, Peqin, Kavaj, Durres, Kruje, Mat, Diber, per me ba nje bised permbi qetesine e bashkim te plote te ketyne viseve me 19-12-918 te enjten te behet mbledhja.” Thirrja u hartua nga atdhetari Abdi Bej Toptani, i cili ishte organizatori dhe mbeshtetesi i kesaj veprimtarie. Ne nje takim te organizuar ne zyren e nenprefektit Reuf Fico me 7 dhjetor 1918, Sotir Peci, Abdyl Ypi, Ismail Ndroqi, Mytesim Kelliçi, Sinan Hoxha, Myslim Beshiri dhe nenprefekti(R.F), nenshkruan thirrjen apo nje dokument, siç e quan Ficoja, me te cilin ftoheshin te merrnin pjese ne kete mbledhje, nga dy perfaqesues te: Tiranes, Elbasanit, Gramshit, Peqinit, Durresit, Kavajes, Krujes, Matit dhe Dibres . Per kete vendim, nje njoftim te posaçem prej organizatoreve moren Hasan Prishtina, Aqif Pashe Elbasani dhe Ahmet Zogu, te cilit organizatoret i kerkuan te vinte me heret ne Tirane. 
  3. ^ "Parliament, Legislature, Deputies" (PDF). Parliament of Albania. 2005. 14 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 29 Eylül 2012. []
  4. ^ Özdalga, Elizabeth (2005). Late Ottoman society: the intellectual legacy. Volume 3 of SOAS/RoutledgeCurzon studies on the Middle East. Routledge. s. 319. ISBN 0-415-34164-7. 18 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2021. 
  5. ^ "Streha e parë Vorfnore, Rauf Fico apo Zyber Hallulli?". Gazeta Shqip. 2007. 24 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2012. 
  6. ^ Skender Shkupi (22 Kasım 2012), Rauf Fico, si u mohua kryediplomati që pajtoi Zogun me Ataturkun [Rauf Fico, how the chief-diplomat who brought together Zog and Atatürk got denied] (Arnavutça), Bota Sot, 31 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 29 Aralık 2013 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Feyzi Bey Alizoti</span> Ocak-Mart 1914 tarihlerinde Arnavutluk başbakanı siyasetçi (1874-1945)

Feyzi Bey Alizoti Osmanlı daha sonraları Arnavut siyasetçi. 22 Ocak ile 7 Mart 1914 tarihleri arasında kısa bir süre Arnavutluk başbakanlığı yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İşkodra Kuşatması (1478-1479)</span>

İşkodra Kuşatması, 1478-1479 yılları arasında Venedik Cumhuriyeti ile Arnavutların kontrolündeki İşkodra ile Rozafa Kalesi'nin Osmanlı ordusu tarafından kuşatılmasıdır. Kuşatma Osmanlı zaferi ile sonuçlanmış olup tüm Arnavutluk Osmanlı tarafından fethedilmiştir. 25 Ocak 1479 tarihinde Osmanlı İmparatorluğu ile Venedik Cumhuriyeti arasında yapılan Osmanlı-Venedik Antlaşması ile İşkodra Osmanlıya bağlı bir sancak haline getirildi.

Bu liste; kronolojik sıralamaya göre düzenlenmiş olup, 1950'li yıllardan günümüze kadar olan Arnavut yapımı filmleri göstermektedir.

Yeniden Yapılandırılan Arnavutluk Emek Partisi, Arnavutluk'ta faaliyet gösteren Marksist-Leninist komünist parti.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk Ulusal Tiyatrosu</span>

Arnavutluk Ulusal Tiyatrosu , Arnavutluk'un Tiran kentindeki ana tiyatrodur.

<span class="mw-page-title-main">Tiran Büyük Parkı</span>

Tiran Büyük Parkı, Arnavutluk'un başkenti Tiran'da bulunan bir parktır. Park, 1956 yılında açılmış olup kentin güneyinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kosova'da COVID-19 pandemisi</span>

Bu makale COVID-19 pandemisi'nin (COVID-19) Kosova'daki etkisini belgelemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutçanın lehçeleri</span>

Arnavutça, iki ana gruba ayrılmış birçok lehçeden oluşur, bu ana gruplar Geg ve Tosk'tur. İşkomi Nehri, güneyde İşkombi ve Tosk'un kuzeyinde konuşulan Geg ile yaklaşık olarak coğrafi bir ayırma çizgisidir.

Idriz Voca, Kosova millî takımında orta saha olarak oynayan Kosovalı profesyonel bir futbolcudur.

<span class="mw-page-title-main">Sami Bey Viryoni</span>

Sami Viryoni Bey (1876–1947); Arnavut politikacı, diplomat ve Arnavut Bağımsızlık Bildirgesi'ni ilan eden Avlonya Meclisi'nin bir üyesidir. Arnavutluk'un Fier bölgesinde saygın ve güçlü bir toprak sahibidir.

<span class="mw-page-title-main">Libhovalı Müfid Bey</span> Arnavut siyasetçi, diplomat ve maliyeci (1876-1927)

Müfid bey Libohova Arnavut ekonomist, diplomat ve siyasetçi ve Arnavutluk Bağımsızlık Bildirgesi'nin yapıldığı Avlonya Meclisi'nde delegelerden biridir. Arnavutluk Geçici Hükûmeti döneminde Arnavutluk'un ilk İçişleri Bakanı olarak görev yaptı ve o zamandan itibaren 1913-1927 yılları arasında dokuz kez farklı hükûmet görevlerinde bulundu, Adalet Bakanı, İçişleri Bakanı, Maliye Bakanı ve Kültür Bakanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Arnavut Halkının Haklarını Savunma Merkez Komitesi</span>

Arnavut Halkının Haklarını Savunma Merkez Komitesi, Hasan Tahsini, Fraşirili Abdül Bey, Veysel Bey Dino, Iljaz Pasha Dibra, Ömer Efendi Prizreni, Şemseddin Sâmi, Zija Prishtina, Ahmet Koronica, Mehmed Ali Viryoni, Seid Toptani, Mustafa Nuri Vlora, Vasa Paşa, Jani Vreto, Mihal Harito, Pandeli Sotiri, Koto Hoxhi ve Mane Tahiri gibi etkili bir Arnavut aydın, vatansever ve politikacı grubu tarafından 18 Aralık 1877'de İstanbul'da kurulmuştur. Komite başkanı Abdül Bey seçildi. Komite daha sonra daha pratik bir adla İstambul Komitesi olarak anılacaktır.

<span class="mw-page-title-main">Tiran Botanik Bahçesi</span>

Tiran Botanik Bahçesi Arnavutluk'un başkenti Tiran'nın güneyinde Tiran ve Kruja dağlarının karşısında tepelik yamaçlarda kurulu bir botanik bahçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Elbasanlı Akif Paşa</span> Arnavut siyasetçi

Akif Paşa Biçakçiu, çoğunlukla Elbasanlı Akif Paşa olarak bilinir, Elbasan Sancağı'nda bir Osmanlı Arnavut siyasi figürüydü ve Jön Türk Devrimi'nden sonra Arnavut ulusal davası için bir aktivist oldu.

<span class="mw-page-title-main">Parashqevi Qiriazi</span>

Paraskevi D. Kyrias olarak da bilinen Parashqevi Qiriazi, hayatını Arnavut alfabesine ve yazılı Arnavut dilinin öğretimine adamış, Qiriazi ailesinin Arnavut öğretmeniydi. Arnavut alfabesinin biçimine karar veren Manastır Kongresi'ne katılmış tek kadındı ve bir kadın derneği olan Yll' i Mengjesit'in kurucusuydu. Parashqevi ayrıca 1919 Paris Barış Konferansı'na Arnavut-Amerikan topluluğunun bir üyesi olarak katıldı. 1891'de Korça'da açılan ilk Arnavut Kız Okulu'nun müdürü Sevasti Qiriazi'nin kız kardeşidir.

<span class="mw-page-title-main">Sevasti Qiriazi</span>

Sevasti Qiriazi-Dako Arnavut vatansever, eğitimci, Protestan misyoner, yazar, Arnavutlukta kadın eğitiminin öncüsü ve Arnavutluk Ulusal Uyanışı aktivistiydi.

<span class="mw-page-title-main">Sadiye Toptani</span>

Sadiye Toptani, Eylül 1928'den ölümüne kadar Arnavutluk'un ana kraliçesi ve Arnavutluk Kralı I. Zog'un annesidir.

<span class="mw-page-title-main">Kristaq Mitro</span> Arnavutluk film yönetmeni

Kristaq Mitro, Arnavut film yönetmeni.

<span class="mw-page-title-main">Ernest Muçi</span> Arnavut millî futbolcu

Ernest Muçi, ofansif orta saha pozisyonunda oynayan Arnavut millî futbolcu. Süper Lig ekiplerinden Beşiktaş forması giymektedir.

<span class="mw-page-title-main">İpekli Bedri Bey</span>

İpekli Bedri Bey, Arnavut siyasetçi. Osmanlı Meclis-i Mebûsan İpek sancağı milletvekili olup II. Dünya Savaşı sırasında İkinci Prizren Birliği'nin kurucularındandı.