İçeriğe atla

Rastgele Balthazar

Rastgele Balthazar
Au Hasard Balthazar
"Rastgele Balthazar" (Au hasard Balthazar) filminin özgün sinema afişi.
YönetmenRobert Bresson
YapımcıMag Bodard
SenaristRobert Bresson
OyuncularAnne Wiazemsky
François Lafarge
MüzikJean Wiener
Görüntü yönetmeniGhislain Cloquet
KurguRaymond Lamy
StüdyoArgos Films
Svenska Filminstitutet (SFI)
DağıtıcıRialto Pictures (ABD)
The Criterion Collection (DVD)
CinsiSinema filmi
TürüDram, suç
RenkSiyah-beyaz
Yapım yılı1966
Çıkış tarih(ler)i25 Mayıs 1966, Fransa
19 Şubat 1970, ABD
Mayıs 1971, Türk Sinematek Derneği
Süre95 dakika
ÜlkeFransa Fransa
İsveç İsveç ortak yapımı
DilFransızca
Diğer adlarıRastgele Balthazar (Türkiye)
Balthazar (ABD)
By Chance Balthazar (ABD)
Zum Beispiel Balthasar (Almanya)

Rastgele Balthazar,[1] 1966 Fransa - İsveç ortak yapımı dramatik filmdir. Özgün adı Au Hasard Balthazar olan film Mayıs 1971'de Türk Sinematek Derneği'nde özgün adıyla gösterildi. 1990'da 9., 2000 yılında da 19. Uluslararası İstanbul Film Festivali'nde, son olarak da Mart 2009'da Ankara Uluslararası Film Festivali'nde "Rastgele Balthazar" adıyla gösterildi.[2][3][4]

Sıklıkla bir "film ressamı" olarak tarif edilen ve sinema tarihinin en ayrıksı ve kişisel yönetmenlerinden biri olan Robert Bresson'un 50 yıllık kariyeri boyunca çevirdiği her biri ayrı bir kategoriye sokulabilecek 14 filminden 8. sidir.[4] Filmin senaryosunu da Bresson yazmış ve her zaman olduğu gibi bu filminde de amatör oyuncularla (Bresson onlara model demeyi tercih ediyordu) çalışmıştır. Oyunculardan Anne Wiazemsky (Marie rolünde) ve François Lafarge bu filmden sonra profesyonel olmuşlardır.[5]

Kendine özgü deneyüstücü (transcendental ) ve ruhani (spiritual) sade bir üslup geliştirmiş olan Bresson koyu bir Katolikti ve bu filmi de birçok filmi gibi dinsel alegoriler içeren bir mesel olarak kabul edilebilir. Filmin baş kahramanı bir eşektir ve doğduğunda ilk sahipleri olan çocuklar tarafından bir oyun olarak vaftiz edilirken Balthazar ismi verilmiştir. Filmde Balthazar'ın doğumundan ölümüne kadar olan çileli öyküsü ve ona paralel olarak olayın geçtiği köyün ve oradaki yaşamın öyküsü resmedilir. Eşek kimisi şefkatli kimisi zalim çeşitli sahipler arasında el değiştirdikçe ve onlardan eziyet gördükçe bir anlamda yüklerini çektiği bu insanların günahlarını da çeker. Bresson'un bir hayranı olan Jean-Luc Godard'a göre "Rastgele Balthazar" bir buçuk saate sığdırılmış yaşamın ta kendisidir.[6][7]

Film Bresson'a aynı yıl Venedik Film Festivali'nde OCIC ödülü kazandırmıştı. 1967'de ise kendi ülkesinde, "Fransız Sinema Eleştirmenleri Sendikası En İyi Film Ödülü" nü aldı.[8]

Tarzı ve temalar

Bu en kişisel yönetmenin en mükemmel filminin dinsel betimlemeleri, manevi alegorileri ve doğacı minimalist estetik tarzı eleştirmenlerce göklere çıkartılmıştı. Bresson "Rastgele Balthazar" da, doğumundan ölümüne kadar bir eşeğin yaşam döngüsü içinde sahip değiştirdikçe şahit oldukları olaylar çerçevesinde insanlığa ait olan bütün duyguları,iyilik ve kötülük kavramlarını Katolik bir dünya görüşüyle 'resmeder'. Resmeder demek gerekir, zira sinemaya "sinematograf" adını veren Bresson'un sineması fotoğraftan çok resim sanatına yakın durur.[9]

Koyu bir Katolik olan Bresson bir kefaret öyküsü anlatmaz, çile çekene bir methiye yazarak ruhani inayete giden yolu işaret eder. Çilekeş eşek Balthazar, sadece kendisi olmanın (yani ağzı dili olmayan basit bir yük hayvanı olmanın) ağırbaşlılığıyla, üzerinde hiçbir kontrolü olmadığı kendi zorlu yaşamını muhteşem bir asaletle kabullenmiştir. Kendisine yapılan eziyetlere hiçbir tepki vermez. Filmin birtakım dinsel altmetinler içereceğinin işaretleri, ilk sahneden itibaren görülür. Eşeğin ilk sahibi küçük kız Marie ve arkadaşı yeni doğmuş olan Balthazar'ı vaftiz ederler.[10]

Filmde müzikten ziyade doğal sesler ön plandadır. Filmin tema müziği Franz Schubert'in "20 No'lu Piyano Sonatı"dır.

Notlar

Marie rolünde ilk filminde oynayan Anne Wiazemsky, ünlü Fransız romancı François Mauriac'ın torunudur. Wiazemsky, filmlerinde her zaman amatör oyunculara yer vermeyi yeğleyen yönetmen Bresson'un "Au Hasard Balthazar" filminde oynadıktan sonra profesyonel olmuş ve diğer entelektüel yönetmenlerin filmlerinde de rol almıştı. Bu filmlerden en önemlileri Pier Paolo Pasolini'nin Teorema (1968) ve Porcile (Domuz Ağılı) (1969) filmleriyle Jean-Luc Godard'ın La Chinoise (1967)'ıdır. Wiazemsky 1967 yılında yönetmen Jean-Luc Godard'la evlenmiş ve yazarlığa da başlamıştı.[11]

Oyuncu kadrosu

Marie rolünde Anne Wiazemsky ve eşek Balthazar.
Oyuncu Rolü
Anne WiazemskyMarie
François LafargeGerard
Philippe AsselinMarie'nin Babası
Nathalie JoyautMarie'nin Annesi
Walter GreenJacques
Jean-Claude GuilbertArnold
Pierre KlossowskiTacir
François SullerotFırıncı
Marie-Claire FremontFırıncının Karısı
Jean RémignardNoter

Kaynakça

  1. ^ Teksoy, Rekin (2005). Rekin Teksoy'un Sinema Tarihi. Oğlak Yayıncılık. ss. sayfa 332.  Türkçe isim için referans.
  2. ^ "9. Uluslararası İstanbul Film Festivali". iksv.org. Erişim tarihi: 12 Eylül 2009. []
  3. ^ "19. Uluslararası İstanbul Film Festivali". iksv.org. Erişim tarihi: 11 Eylül 2009. []
  4. ^ a b "Rastgele Balthazar". filmfestankara.org.tr. Erişim tarihi: 11 Eylül 2009. []
  5. ^ Filim 71 Sinema Dergisi (Sinematek'in Yayın Organı) 20.Mayıs.1971 Tarihli 11. Sayısı s.10
  6. ^ "Au hasard Balthazar/Reception" (İngilizce). en.wikipedia.org. 18 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2009. 
  7. ^ "Au hasard Balthazar/review" (İngilizce). allmovie.com. 15 Şubat 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2009. 
  8. ^ "Au hasard Balthazar/awards" (İngilizce). IMDb. 16 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2009. 
  9. ^ Dorsay, Atilla (1995). 100 Yılın 100 Yönetmeni. Remzi Kitabevi. ss. sayfa 197. 
  10. ^ "Au hasard Balthazar" (İngilizce). rogerebert.suntimes.com. 10 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2009. 
  11. ^ "Au hasard Balthazar" (İngilizce). www.epinions.com. 28 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2009. 

Dış bağlantılar


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Jean-Luc Godard</span> Fransız film yönetmeni (1930-2022)

Jean-Luc Godard, Fransız ve İsviçreli film yönetmeni, senarist ve sinema eleştirmeniydi. Fransız Yeni Dalgası'nın en etkili isimlerinden birisidir.

<i>Serseri Aşıklar</i>

Serseri Aşıklar, 1960 yapımı Jean-Luc Godard filmi. Film, Fransız Yeni Dalga akımının ilk örneklerindendir.

Robert Bresson, Fransız yönetmendir.

<span class="mw-page-title-main">Fenakistiskop</span>

Fenakistiskop, ilk animasyon aletlerinden biridir. Zoetrop'tan önce kullanılmıştır. 1830'ların başlarında Belçikalı Joseph Plateau ve Avusturyalı Simon von Stampfer tarafından neredeyse eşzamanlı olarak bulunmuştur. Phenakistoscope kelimesinin Yunan kökeni göz aldatması gibi bir anlam taşır.

<i>Arkın Sinema Ansiklopedisi</i> Rekin Teksoy yönetiminde 1975 yılında yayımlanan ansiklopedi formatında sinema kitabı

Arkın Sinema Ansiklopedisi, Rekin Teksoy yönetiminde 1975 yılında yayımlanan ansiklopedi formatında sinema kitabı.

<i>Koleksiyoncu Kadın</i>

Koleksiyoncu Kadın 1967 Fransa yapımı filmdir.Özgün adı La Collectionneuse dür.İngilizce konuşulan ülkelerde The Collector adı ile gösterime sunulmuştu. Eric Rohmer 'in senaryosunu yazıp yönettiği filmin görüntü yönetmenliğini Néstor Almendros üstlenmiştir. Önemli rollerinde Patrick Bauchau,Haydée Politoff, Daniel Pommereulle, Alain Jouffroy, Mijanou Bardot ve Annik Morice rol almışlardır. Filmin üç başrol oyuncusu Patrick Bauchau,Haydée Politoff ve Daniel Pommereulle aynı zamanda senaryoda Rohmer'e yardımcı olmuşlar ve filmin diyaloglarını yazmışlardır. Eric Rohmer 'in "Altı Ahlak Hikayesi" serisini oluşturan 6 filminden üçüncüsü ve ilk uzun metrajlı olanıdır.Filmin özgün ismi Türkçede Koleksiyoncu anlamına gelmektedir.Serinin diğer filmleri ile bir bütünlük oluşturan bu film egemen ahlak anlayışı karşısında bireyin davranışlarını kadın-erkek ilişkileri açısından inceler.

<i>Çılgın Pierrot</i>

Çılgın Pierrot, 1965 Fransa-İtalya ortak yapımı romantik dramatik filmdir. Özgün adı Pierrot le Fou olan film Amerikalı cinayet-macera romanları yazarı Lionel White'ın Obsession adlı romanının serbest bir uyarlamasıdır.

<i>Kelepçeli Aşık</i> (film, 1955) 1955 yapımlı film

Kelepçeli Aşık, 1955 yapımı bir Alfred Hitchcock filmidir. David F. Dodge'in romanından uyarlanarak sinemaya aktarılan filmin başrollerinde Grace Kelly ve Cary Grant vardır. Özgün adı "To Catch a Thief" olan film 1957 yılında Türkiye'de sinemalarda "Kelepçeli Aşık" adıyla gösterildi. İleriki yıllarda bazı televizyon kanallarında "Hırsızlar Kralı" adıyla da yayına verildi.

<i>İdam Sehpası</i> (film) 1958 yapımı Fransız dram ve gerilim filmi

İdam Sehpası 1958 Fransa yapımı dramatik gerilim filmidir. Özgün adı Ascenseur pour l'échafaud olan bu modern kara filmin uluslararası ismi Elevator to the Gallows dur. Sinemalarda "İdam Sehpası" adıyla vizyona giren film, yıllar sonra TRT televizyonunda Ölüm Asansörü adıyla yayına verilmişti.

<i>Macera</i> (film, 1960) İtalya-Fransa filmi

Macera 1960 İtalya - Fransa ortak yapımı psikolojik drama filmidir. Özgün adı L'Avventura dır. Uluslararası yarışma ve festivallerde The Adventure adı ile gösterime sunulmuştur. Film 1972 yılı başında Sinematek'te Serüven adıyla gösterilmiştir.

<i>Cléo Beşten Yediye</i>

Cléo Beşten Yediye 1962 Fransa - İtalya ortak yapımı dramatik filmdir. Özgün adı Cléo de 5 à 7 olan film İngilizce konuşulan ülkelerde Cleo from 5 to 7 adı ile gösterilmiştir.

<i>Teorema</i> (roman) Pier Paolo Pasolininin 1968 yılında yayımladığı romanı

Teorema, İtalyan film yönetmeni, şair ve yazar Pier Paolo Pasolini'nin 1968 yılında yayımladığı romanının adıdır. "Teorema", Pasolini'nin senaryosunu yazıp yönettiği aynı adlı filminin romanıdır, ama birçok sinema uyarlamasının aksine film romandan uyarlanmamıştır. Film ve roman hemen hemen aynı zamanlarda seyirciye/okuyucuya ulaşmıştır.

<i>Binbir Gece Masalları</i> (film, 1974)

Binbir Gece Masalları, 1974 İtalya - Fransa ortak yapımı erotik fantastik filmdir. Özgün adı Il Fiore Delle Mille e Una Notte olan film ABD'de Arabian Nights adıyla gösterilmiştir. "Binbir Gece Masalları", Mart 1992'de 11. Uluslararası İstanbul Film Festivali'nde yönetmenin hayat üçlemesi'ni oluşturan diğer iki filmiyle beraber gösterilmiştir.

<i>Evli Bir Kadın</i>

Evli Bir Kadın, 1964 Fransa yapımı psikolojik dramatik filmdir. Özgün adı Une femme mariée olan film İngilizce konuşulan ülkelerde A Married Woman adıyla gösterime girmişti. Film Türkiye'de ilk kez 9 - 12 Aralık 1969 tarihleri arasında Türk Sinematek Derneği'nde gösterilmişti.

<span class="mw-page-title-main">24. Uluslararası İstanbul Film Festivali</span>

24. Uluslararası İstanbul Film Festivali, 2 Nisan - 17 Nisan 2005 tarihleri arasında İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV) tarafından düzenlenen film festivali. Lütfi Kırdar Kongre ve Sergi Sarayı'ndaki açılış töreninin onur konuğu Sophia Loren oldu.

<span class="mw-page-title-main">19. Uluslararası İstanbul Film Festivali</span>

19. Uluslararası İstanbul Film Festivali, 15 Nisan - 30 Nisan 2000 tarihleri arasında İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV) tarafından düzenlenen film festivali.

<span class="mw-page-title-main">13. Uluslararası İstanbul Film Festivali</span>

13. Uluslararası İstanbul Film Festivali, 2 Nisan - 17 Nisan 1994 tarihleri arasında İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV) tarafından düzenlenen film festivali.

<span class="mw-page-title-main">11. Uluslararası İstanbul Film Festivali</span>

11. Uluslararası İstanbul Film Festivali, 14 Mart - 29 Mart 1992 tarihleri arasında İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV) tarafından düzenlenen film festivali.

Cinémathèque Française dünyanın en geniş film, sinema belgesi ve sinemayla ilgili obje arşivine sahiptir. Paris'te bulunan Sinematek dünyanın çeşitli yerlerinden günlük film gösterimleri yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Anne Wiazemsky</span> Fransız oyuncu

Anne Wiazemsky, Alman asıllı Fransız oyuncu ve romancıydı. Oyuncunun rol adldığı yapımlar arasında; Robert Bresson imzalı Au Hasard Balthazar (1966) ile Jean-Luc Godard imzalı La Chinoise (1967), Week End (1967) ve Sympathy for the Devil (1968) sayılabilir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.