İçeriğe atla

Rastahiz Partisi

Rastahiz Partisi
حزب رستاخیز
KurucuMuhammed Rıza Pehlevi
Kuruluş tarihi2 Mart 1975
Kapanış tarihi1 Kasım 1978
BirleşmeYeni İran Partisi ve Halk Partisi[1]
MerkezTahran, İran
İşçi koluİşçi Evi
Üyelik (1976)5,000,000[2]
İdeolojiMonarşizm[3]
Faşizm[4][5]
Popülizm[6]
Sekülerizm[7]
Demokratik merkeziyetçilik[4]
İç hizipler:[1][2]
 • İlericiler
 • Yapıcı liberaller
Siyasi pozisyonÜçüncü görüş
İran

İran Milletinin Diriliş Partisi (Farsça: حزب رستاخیز ملت ایران) veya kısaca Rastahiz Partisi (Farsça: حزب رستاخیز), İran'da kurulan bir siyasi partidir.

İran Şahı Muhammed Rıza Pehlevi tarafından 2 Mart 1975 tarihinde kuruldu. Parti, İran'ın yeni tek siyasi partisi olarak faaliyet gösterdi ve İran'da siyasi faaliyetleri üzerindeki tekeli elinde tuttu. Parti 1 Kasım 1978 tarihinde kapatıldı. İran İslam Devrimi'nden sonra İran'daki faaliyetleri yasaklandı. Günümüzde sürgünde bir siyasi parti olarak hayatiyetini devam ettirmektedir.

Dış bağlantılar

Kaynakça

Wikimedia Commons'ta Rastahiz Partisi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
  1. ^ a b John H. Lorentz (2010). "Rastakhiz Party". The A to Z of Iran. The A to Z Guide Series. 209. Scarecrow Press. ss. 266-268. ISBN 1461731917. 
  2. ^ a b Parviz Daneshvar (2016). Revolution in Iran. Springer. s. 73. ISBN 1349140627. 
  3. ^ Daryaee, Touraj (2012). The Oxford Handbook of Iranian History. Oxford Handbooks in History. Oxford University Press. s. 361. ISBN 0199732159. 
  4. ^ a b Gholam Reza Afkhami (2008). The Life and Times of the Shah. University of California Press. ss. 434-444. ISBN 978-0-520-25328-5. İtalyan ve İspanyol faşizm okullarının bir karışımı olan partinin görüşü, yaygın muhalefetle bir araya gelmek ve kraliçe muhalifleri ile karşı karşıya kaldığında geri çekilmekti. Fakat faşizm komünizme yön verdi. Terimsel olarak bahsedilmemiş olmasına rağmen parti prensipte demokratik merkeziyetçi hale geldi. 
  5. ^ Yom, Sean (2015). From Resilience to Revolution: How Foreign Interventions Destabilize the Middle East. Columbia University Press. s. 142–143. ISBN 9780231540278. 
  6. ^ Abrahamian, Ervand (1999). Tortured Confessions: Prisons and Public Recantations in Modern Iran. University of California Press. s. 113. ISBN 9780520216235. 
  7. ^ Abrahamian, Ervand (2008). A History of Modern Iran. Cambridge University Press. s. 153. ISBN 978-0521528917. 

İlgili Araştırma Makaleleri

İran İşçi-Komünist Partisi, İran'ni yıkıp karşı devrimle sosyalist bir devlet kurmak amaçlayan siyasi partidir.

<span class="mw-page-title-main">Halkın Mücahitleri Örgütü</span> İran İslam Cumhuriyetinde İslamcı sosyalist örgüt

Halkın Mücahitleri Örgütü (HMÖ), İran İslam Cumhuriyeti'ni yıkmayı amaçlayan İslamcı sosyalist örgüt.

<span class="mw-page-title-main">Pan-İranizm</span>

Pan-İranizm / İranizm / İrancılık Osetler, Kürtler, Zazalar, Farslar, Tacikler, Paştunlar ve Beluciler dahil İranî halkların birleşmesini öneren irredantist siyasi düşüncedir.

<span class="mw-page-title-main">İslami Cumhuriyet Partisi</span> Eski İran İslam Cumhuriyeti siyasi partisi

İslami Cumhuriyet Partisi, 1979 yılının ortasında, İran Devrimi sırasında, Ayetullah Humeyni'nin devrimi gerçekleştirmesine yardım etmek ve ülkede teokrasinin egemen kılınmasını sağlamak amacıyla İran'da kurulmuş bir siyasi partidir. Parti, iç çekişmeler yüzünden tasfiye olduğu Mayıs 1987'ye kadar siyasi varlığını sürdürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Afganistan Demokratik Halk Partisi</span> Afganistanda eski siyasi parti

Afganistan Demokratik Halk Partisi, Afganistan'da faaliyet göstermiş eski siyasi parti. Nisan 1978'de gerçekleştirdiği Sevr Devrimi ile var olan hükûmeti devirerek yönetimi ele geçirmiş ve Afganistan Demokratik Cumhuriyeti'nin kurulmasına yol açmıştır. Afganistan Demokratik Cumhuriyeti yıkıldıktan sonra parti kapatılmıştır. Fakat Afganistan Vatan Partisi olarak devam etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Mehdi Bazergan</span> 75. İran Başbakanı

Mehdi Bazergan, İranlı akademisyen, uzun zamandan beri demokrasi yanlısı bir eylemci ve İran'ın geçici hükûmetinin başındaydı ve 1979 İran Devrimi'nden sonra İran'ın ilk başbakanı oldu. Kasım 1979'da İran rehine krizi olayını protesto etmek ve hükûmetinin bunu önleme konusundaki başarısızlığının ardından başbakanlık görevinden istifa etti.

İslam Fedaileri, İran'da güçlü siyasi eylemleri olan Şii köktendinci grup. Nevvab Safevi takma adlı ilahiyat öğrencisi tarafından 1946'da kurulan grup, 1989'dan bu yana kayıtlı bir siyasi partidir. Grup çeşitli siyasilere suikastlar düzenlediğinden ötürü terör örgütü olarak anılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Millî Cephe (İran)</span> İranda siyasi parti

Millî Cephe veya İran'ın Millî Cephesi, İran'da muhalif politik örgüttür, Muhammed Musaddık tarafından 1949'da kurulmuştur. 1950'lerin başında demokrasiye öncülük edememiş olmasına rağmen İran'da faaliyet gösteren en eski ve tartışmasız en büyük demokrasi yanlısı gruptur.

<span class="mw-page-title-main">Evin Cezaevi</span>

Evin Cezaevi, İran'ın başkenti Tahran'ın Evin mahallesinde bulunan cezaevidir. Cezaevi, İslam Devriminden öncesi ve sonrasından bu yana ülkedeki siyasi mahkûmların kaldığı yer olarak bilinir. Muhaliflere ve hükûmeti eleştirenlere yapılan insan hakkı ihlalleriyle gündeme gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">1980 İran cumhurbaşkanlığı seçimleri</span>

İran'ın ilk cumhurbaşkanlığı seçimleri, İran Devrimi'nden bir yıl sonra, İslam Devrimi Konseyi'nin iktidarda olduğu 15 Ocak 1980 tarihinde yapıldı. Abolhassan Banisadr oyların% 76'sı ile cumhurbaşkanı seçildi.

Halk Partisi 1950'lerin ve 1960'ların başında neredeyse on yıl boyunca Suriye siyasetine hakim olan bir Suriye siyasi partisiydi. Parti 1948'de Rüşdü el-Kikhiya, Nazım el-Kudsi ve Mustafa bey Barmada tarafından kuruldu. En büyük desteği Halepli tüccarlar, bankacılar ve çevre bölgelerde tarımla uğraşanlar arasında gördü. Bazı üyeler Lübnan ile daha yakın ilişkileri desteklemesine rağmen parti, Haşimi yönetimindeki Irak ve Ürdün ile daha yakın ilişkileri destekledi. Rakibi Ulusal Partiye benzer şekilde, toprak sahipleri arasında da popülerdi.

Ulusal Kardeşlik Partisi (Arapça: حزب الاخاء الوطني, romanize: Hizb el-Ikha el-Watani, kısaca UKP) 1930/1931'de Yasin el-Haşimi, Naci es-Suveydi ve Reşid Ali Geylani tarafından kurulan bir Irak siyasi partisiydi. Pan-Arabist ve güçlü bir milliyetçi partiydi, Britanya İmparatorluğu'na karşı muhalefetle ilişkilendirildi. Kuruluşundan 1936 darbesine kadar Irak hükûmetlerine egemen oldu.

<span class="mw-page-title-main">Baas Partisi (Irak ağırlıklı hizip)</span> Irak siyasi partisi (1963-2003)

Arap Sosyalist Baas Partisi, Irak yanlısı Baas hareketi olarak da anılan merkezi 2003 yılına kadar Irak'ın Bağdat kentinde bulunan Baasçı bir siyasi partidir. Orijinal Baas Partisi'nin 1966'daki bölünmesinden sonra ortaya çıkan iki partiden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Sosyalist Arap Lübnan Öncü Partisi</span> Lübnanda bir siyasi parti

Sosyalist Arap Lübnan Öncü Partisi Lübnan'da bir siyasi partidir. Parti, Temmuz 2017'deki ölümüne kadar Abdülmecid er-Rafei tarafından yönetildi. Irak liderliğindeki Baas Partisinin Lübnan bölgesel şubesidir. Parti Ekim 2011'de ikinci kongresini gerçekleştirdi. Partinin kurucuları arasında Dr. Abdülmecid er-Rafei, Cihad George Kerim, Refik Nasib Alfakiya, Kerim Muhammed Assahli, Hani Muhammed Şuhayib, Ammar Muhammed Şabli, Hasan Halil Garib ve Asaf Habin Alharakat vardı.

<span class="mw-page-title-main">Ervand Abrahamian</span>

Ervand Abrahamian (d.1940) İranlı-Amerikalı ortadoğu tarihçisidir. Baruch Koleji'nde ve New York Şehir Üniversitesi Yüksek Lisans Merkezi'nde (CUNY'de) tarih profesörüdür ve modern İran'ın önde gelen tarihçilerinden biri olarak kabul edilmektedir.

İran Şehinşah Devleti'nde (1925-1979), İran İslam Cumhuriyeti döneminde, hükûmetin İran vatandaşlarının haklarına yönelik muamelesi İranlılar, uluslararası insan hakları aktivistleri, yazarlar, STK'lar ve Amerika Birleşik Devletleri tarafından eleştirilmişti. Şahların yönetimi altındaki monarşi, çoğu Batılı örgüt tarafından berbat bir insan hakları siciline sahip olduğu için geniş çapta saldırıya uğrasa da, ondan sonra gelen İslam Cumhuriyeti hükûmeti birçokları tarafından daha da kötü kabul ediliyor.

<span class="mw-page-title-main">Kara Cuma (1978)</span>

Kara Cuma 8 Eylül 1978'de İran'da meydana gelen, ve Tahran'daki Jale Meydanı'nda Pehlevi ordusu tarafından 64 veya en az 100 kişinin vurularak öldürüldüğü ve 205 kişinin yaralandığı bir olaya verilen addır. Askeri tarihçi Spencer C. Tucker'a göre, Kara Cuma günü 64 protestocu ve 30 hükûmet güvenlik gücünden oluşan 94 kişi öldürüldü. Ölümler, protesto hareketi ile Şah Muhammed Rıza Pehlevi rejimi arasındaki herhangi bir "uzlaşma umudunu" sona erdiren İran Devrimi'ndeki en önemli olay olarak tanımlandı.

<span class="mw-page-title-main">Afrika ve Asya'da liberalizm</span> Afrika ve Asyada liberal ideolojinin tarihi

Afrika ve Asya'da liberalizm, ilk olarak Orta Doğu ve Osmanlı İmparatorluğu'nda gelişen bir düşüncedir. 19. yüzyılda Arap, Osmanlı ve Fars aydınları Avrupa'ya giderek Batı edebiyatı, bilim ve liberal fikirler hakkında öğrenim gördüler. Bu durum, kendi ülkelerinin geri kalmışlığı hakkında düşünmelerine neden oldu ve toplumlarını modernleştirmek için anayasacılığı, gelişimi ve liberal değerleri teşvik etmeleri gerektiği sonucuna vardılar. Aynı zamanda, Orta Doğu'da artan batlı güçlerin ıvarlığı ve bölgenin durgunluğu, II. Mahmut ve oğlu I. Abdülmecid, Muhammed Ali Paşa ve Amir Kabir gibi bazı Orta Doğu liderlerini sosyo-politik değişiklikler yapmaya ve modernizasyon projelerine başlamaya itti. 1826 yılında, akademisyen Rifa'a al-Tahtawi, Muhammed Ali'nin bilim insanlarından oluşan bir misyonunun bir parçası olarak Paris'e gönderildi. Tahtawi, ahlak, sosyal ve siyasi felsefe ve matematik konularında eğitim aldı. Fransa'daki kalmaları süresince Condillac, Voltaire, Rousseau, Montesquieu ve Bézout gibi yazarların eserlerini okudu.

<span class="mw-page-title-main">Yeni İran Partisi</span>

Yeni İran Partisi ) İran’da 10 yıl boyunca iktidarda kalmış Monarşist siyasi partiydi.

<span class="mw-page-title-main">Humeynizm</span> Ruhullah Humeyninin fikir ve görüşlerini esas alan ideoloji

Humeynizm veya Humeynicilik, 1979 İran İslam Devrimi'nin lideri Ruhullah Humeyni'nin dini ve siyasi fikirlerini ifade eder. Ayrıca Humeynicilik, Humeyni'nin kurduğu İran İslam Cumhuriyeti'ni yöneten din adamı sınıfının ideolojisini de ifade ediyor olabilir. Bu aynı zamanda İran, Irak ve Lübnan'daki On İki İmamcı Şii nüfusun bazı kesimlerinin "radikalleşmesine" ve İran hükûmetinin Afganistan, Pakistan, Suudi Arabistan ve Afrika'daki Şii azınlıkları "silah altına almasına" atıfta bulunmak için de kullanılabilir. Humeynicilikten türetilen Humeynici ve Humeyniciler kelimeleri aynı zamanda İran'ın dini yöneticilerinin üyelerini tanımlamak ve onları "normal" Şii Müslüman din adamlarından ayırmaya çalışmak için de kullanılabilir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.