Ras Katepanlığı
| |||||||||||||||||||||
Ras Katepanlığı (Bizans Yunancası: Yunanca: Κατεπανάτο της Ρας) Bizans İmparatoru I. İoannis'in (h. 969-976) yönetimi sırasında, Orta Çağ'ın erken dönemlerinde Sırbistan'ın orta bölgelerinde 971 civarında kurulmuş Bizans İmparatorluğu'nun bir vilayeti (katepanat) idi. Katepanat, adını tarihi Raška bölgesi (Latince: Rascia) ile anılan müstahkem Ras kasabasından almıştır. Eyalet kısa ömürlü oldu ve Bulgar İmparatorluğu'nun yeniden kurulmasının ardından Bizans'ın bölgeden çekilmesinin ardından 976'dan kısa bir süre sonra çöktü.[1][2]
Tarihi
6. yüzyılın ortalarında, Bizans imparatoru I. Justinianus (h. 527-565) hükümdarlığı sırasında, tarihçi Prokopius'un da onayladığı gibi, Dardania vilayetindeki bir Arsa (Yunanca: ΑΡΣΑ) yeniden tasnif edildi.[3] 7. yüzyılın başında Bizans egemenliği çöktü ve bölgeye Sırplar yerleşti.[4] Bizans imparatoru ve tarihçi VII. Konstantinos'un (h. 913-959) De Administrando Imperio adlı eserinde de onayladığı üzere, 10. yüzyılın ortalarına kadar, Ras kalesi, Sırbistan'ın erken Orta Çağ Prensliği'nin kalesiydi.[5] O zamana kadar, Sırpların Hristiyanlaştırılmasının ardından, Ras Eparhi'sinden oluşturuldu.[6]
Bizans'ın Sırp topraklarını daha sonraki istilasının ve bir eyaletin kurulmasının mümkün olan en erken tarihi, Bizans ordularının Bulgaristan'ı fethettiği ve Orta Sırp toprakları da dahil olmak üzere Güneydoğu Avrupa'nın iç kısımları üzerinde Bizans üst egemenliğini yeniden kurduğu 971 civarındadır, Duklja Rahibi Vakainamesi'-nde de kaydedilmiştir. Yeni kurulan idari birimlerden biri Ras Katepanlığı idi. Sırp topraklarında bir Bizans kalesi olarak kuruldu, ancak bölgesel yargı yetkisi kesin olarak belirlenememektedir. Katepanlık kısa ömürlü oldu ve Bulgar ile Sırp topraklarının geri kalanında Bizans egemenliği sürdü. İmparator İoannis'in 976 yılında ölümünden sonra, Cometopuli liderliğindeki Bizans İmparatorluğu'nun Güney Slav eyaletlerinde başarılı bir ayaklanma başladı ve bölgedeki Bizans gücünün tamamen çökmesine ve Bulgar İmparatorluğunun yeniden kurulmasına neden oldu.[7][8][9][10][11][12][13]
Ras Katepanlığı'nın örgütlenmesinin ana kaynakları, Bizans İmparatoru İoannis'in saltanatına tarihlenen bir Ras Stratigos mührüdür. Mühür, İoannis adlı Ras'ın protospatharios ve katepano'suna aitti.[1]
976'dan sonra bölgeye, komşu Sırp prensleriyle karmaşık ilişkileri olan yeniden kurulmuş Bulgar İmparatorluğu hakim oldu.[14] Bölgedeki Bizans egemenliği 1018 yılında İmparator II. Basileios (h. 960-1025) döneminde yeniden kurulmuştur ve Sırp topraklarında kuzeydeki Sirem bölgesinde merkezlenmiş yeni themalar içeren yeni idari birimler oluşturulmuştur (Sirmium theması) ve diğer orta Sırbistan'da (Sırbistan Theması).[15][16]
Ayrıca bakınız
- Sırbistan Prensliği (Erken Orta Çağ)
- Svyatoslav'ın Bulgaristan'ı istilası
- Bizans İmparatorluğu'nun Bulgaristan'ı fethi
- Raška (bölge)
Kaynakça
- Özel
- ^ a b Nesbitt & Oikonomides 1991, ss. 100-101.
- ^ Ivanišević & Krsmanović 2013, s. 450.
- ^ Калић 1989, s. 9-17.
- ^ Ćirković 2004, ss. 8-9.
- ^ Moravcsik 1967, ss. 152-161.
- ^ Vlasto 1970, ss. 208-209.
- ^ Stephenson 2003a, s. 42.
- ^ Stephenson 2003b, s. 122.
- ^ Булић 2007, s. 54.
- ^ Krsmanović 2008, s. 189.
- ^ Madgearu 2008, ss. 134-135.
- ^ Madgearu 2013, s. 43.
- ^ Živković 2008, s. 247.
- ^ Ćirković 2004, s. 20.
- ^ Ćirković 2004, ss. 20-21.
- ^ Ivanišević & Krsmanović 2013, s. 451.
- Genel
- Булић, Дејан (2007). "Градина-Казновиће, резултати археолошких истраживања" [Gradina-Kazanoviće, Results of Archeological Research]. Историјски часопис (Sırpça). 55: 45-62.
- Ćirković, Sima (2004). The Serbs. Malden: Blackwell Publishing. ISBN 9781405142915. 15 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2021.
- Ivanišević, Vujadin; Krsmanović, Bojana (2013). "Byzantine Seals from the Ras Fortress" (PDF). Зборник радова Византолошког института. 50 (1): 449-460. 12 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 10 Nisan 2021.
- Калић, Јованка (1989). "Прокопијева Арса". Зборник радова Византолошког института. 27-28: 9-17. 8 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2021.
- Kalić, Jovanka (1995). "Rascia - The Nucleus of the Medieval Serbian State". The Serbian Question in the Balkans. Belgrad: Faculty of Geography. ss. 147-155. 8 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2021.
- Krsmanović, Bojana (2008). The Byzantine Province in Change: On the Threshold Between the 10th and the 11th Century. Belgrad: Institute for Byzantine Studies. ISBN 9789603710608. 14 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2021.
- Кунчер, Драгана (2009). Gesta Regum Sclavorum. 1. Београд-Никшић: Историјски институт, Манастир Острог. 10 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2021.
- Madgearu, Alexandru (2008). "The mission of Hierotheos: Location and Significance". Byzantinoslavica. 66: 119-138.
- Madgearu, Alexandru (2013). Byzantine Military Organization on the Danube, 10th–12th Centuries. Leiden-Boston: Brill. ISBN 9789004252493. 10 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2021.
- Moravcsik, Gyula, (Ed.) (1967) [1949]. Constantine Porphyrogenitus: De Administrando Imperio (2. revised bas.). Washington D.C.: Dumbarton Oaks Center for Byzantine Studies. ISBN 9780884020219. 4 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2021.
- Nesbitt, John W.; Oikonomides, Nicolas, (Ed.) (1991). Catalogue of Byzantine Seals at Dumbarton Oaks and in the Fogg Museum of Art. 1. Washington, D.C.: Dumbarton Oaks Research Library and Collection. 12 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2019.
- Ostrogorsky, George (1956). History of the Byzantine State. Oxford: Basil Blackwell. 25 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2021.
- Stephenson, Paul (2003a). The Legend of Basil the Bulgar-Slayer. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 9780521815307. 14 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2021.
- Stephenson, Paul (2003b). "The Balkan Frontier in the Year 1000". Byzantium in the Year 1000 (İngilizce). BRILL. ss. 109-134. ISBN 9004120971.
- Vlasto, Alexis P. (1970). The Entry of the Slavs into Christendom: An Introduction to the Medieval History of the Slavs. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 9780521074599. 15 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2021.
- Živković, Tibor (2008). Forging unity: The South Slavs between East and West 550-1150. Belgrad: The Institute of History, Čigoja štampa. ISBN 9788675585732. 21 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2021.
- Живковић, Тибор (2009). Gesta Regum Sclavorum. 2. Београд-Никшић: Историјски институт, Манастир Острог. 1 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2021.
