İçeriğe atla

Ramon Llull

Ramon Llull
Doğumy. 1232
Palma, Mayorka Krallığı
Ölüm1315
KonuSeçim teorisi ; Hesaplama teorisi
Edebî akımLullizm
Etkilendikleri

Ramon Llull [a] (Katalanca: [rəˈmoɲˈʎuʎ]; y. 1232[4] – y. 1315/16), Mayorka Krallığı'ndan yaşamış filozof, ilahiyatçı, şair, misyoner ve Hıristiyan savunucusu.

Yaşamı

İlk yılları ve ailesi

14. yüzyıldan kalma bir el yazmasında Raymond Lull'un hayatından sahneler

Llull, Palma'da, 1229'da Aragonlu I. James'in fetih ordularıyla Mayorka Krallığı'na gelen zengin bir Barselonalı asilzade ailesinde doğdu. James I, Balear Adaları'nın (şimdi İspanya'nın bir parçası) topraklarını Aragon Tacı'na katmaya yönelik daha büyük bir hareketin parçası olarak daha önce Muvahhidler yönetimindeki Mayorka'yı fethetmişti. Llull, birkaç yıl sonra 1232 veya 1233'te burada doğdu. O dönemde müslümanlar hala Mayorka nüfusunun büyük bir bölümünü oluşturuyordu ve yahudiler kültürel ve ekonomik işlerde yer almaktaydı.

1257'de Llull, Blanca Picany ile evlendi ve Domènec ve Magdalena adında iki çocuğu oldu.

Yazar olan Llull

Tüm inançlardan ve milliyetlerden muhataplara Hristiyan doktrininin gerçekliğini kanıtlamak için bir tür evrensel mantık olarak tasarlanan Sanat olarak bilinen felsefi bir sistem icat etti. Sanat, bir dizi genel ilke ve birleştirici işlemden oluşur. Diyagramlarla gösterilmiştir.

Üretken bir yazar olarak, Sanatını daha geniş bir kitleye ulaştırmak için yaptığı Katalanca yazılmış edebi eserleriyle de tanınır. Katalanca ve Latince'ye ek olarak muhtemelen Arapça da yazmıştır (ancak Arapça metinler günümüze ulaşmamıştır). Kitapları yaşamı boyunca Oksitanca, Fransızca ve Kastilya dillerine çevrilmiştir.[5]

Çalışmaları yaşamı boyunca büyük bir başarı elde etmemiş olsa da sonrasında devam eden bir ilgi gördü. Erken modern dönemde adı simya işleriyle ilişkilendirildi.[6] Daha yakın zamanlarda, Borda ve Condorcet'in bu fikri önermesinden 450 yıl önce modern liberal oylama imtiyazının habercisi ve bilgisayar ve hesaplama teorisinin öncüsü olarak kabul edildi.[7]

Çeviriler

  • Ramon Llull's New Rhetoric, Llull's 'Rethorica Nova'nın metni ve çevirisi, Mark D. Johnston tarafından düzenlenmiş ve çevrilmiş, Davis, California: Hermagoras Press, 1994
  • Ramon Llull'un Seçilmiş Eserleri (1232-1316), Anthony Bonner tarafından düzenlenmiş ve çevrilmiş, Princeton, NJ: Princeton University Press 1985, iki cilt XXXI + 1330 pp. (İçindekiler: cilt 1: Yahudi Olmayanların Kitabı ve Üç Bilge Adam, s. 93–305; Ars Demonstrativa, s. 317–567; Ars Brevis, s. 579–646; cilt 2: Felix: veya Harikalar Kitabı, s. 659–1107; Tıbbın İlkeleri s. 1119–1215; Aşk Çiçekleri ve Zeka Çiçekleri, s. 1223–1256)
  • Doctor Illuminatus: A Ramon Llull Reader, Anthony Bonner tarafından düzenlenmiş ve çevrilmiş, The Book of the Lover and the Beloved'ın yeni bir çevirisi ile Eve Bonner, Princeton, NJ: Princeton University Press 1994

Ayrıca bakınız

  • Apologetics
  • Katalan edebiyatı
  • Bilgisayar bilimindeki öncülerin listesi
  • Volvelle

Kaynakça

Notlar

  1. ^ Anglicised as Raymond Lully, Raymond Lull; Latinized as Raimundus, or Raymundus Lullus, or Raimundo Lulio, or Lullius
  1. ^ Frances Yates, "Lull and Bruno" (1982), in Collected Essays: Lull & Bruno, vol. I, London: Routledge & Kegan Paul.
  2. ^ The History of Philosophy, Vol. IV: Modern Philosophy: From Descartes to Leibniz by Frederick C. Copleston (1958).
  3. ^ Anthony Bonner (ed.), Doctor illuminatus: A Ramon Llull Reader, Princeton University Press, 1993, p. 82.
  4. ^ Born 1232 per Mark D. Johnston in Routledge Encyclopedia of Philosophy. London: Routledge, 1998. Older sources (such as versions of Encyclopædia Britannica at least up to 1955) give 1235; the current Britannica gives 1232/33.
  5. ^ Ramon Llull as a Vernacular Writer: Communicating a New Kind of Knowledge. Woodbridge: Tamesis. 2016. 
  6. ^ The Alchemical Corpus attributed to Raymond Lull. Londra: The Warburg Institute. 1989. 
  7. ^ Anthony Bonner (2007), The art and logic of Ramon Llull, Brill Academic Pub, s. 290, ISBN 978-90-04-16325-6 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ockham'ın usturası</span> En az varsayımla çözümün seçildiği felsefi prensip

Ockham'ın usturası, Occam'ın usturası, Ocham'ın usturası, tutumluluk yasası veya basitlik yasası, "olasılıkların zorunluluk olmadan çoğaltılmaması gerektiği" problem çözme ilkesi. Fikir, ilahi mucizeler fikrini savunmak için basitliği tercih eden skolastik filozof ve teolog, İngiliz Fransisken rahibi Ockhamlı William'a atfedilir. "En basit açıklama büyük olasılıkla doğru olandır" gibi ifadelerle çeşitli şekillerde yorumlanmıştır. Bu felsefi ustura, aynı tahminle ilgili rakip hipotezler sunulduğunda, en az varsayıma sahip çözümün seçilmesi gerektiğini savunur. Dolayısıyla, farklı tahminler yapan hipotezler arasında seçim yapmanın bir yolu değildir.

<span class="mw-page-title-main">René Descartes</span> Fransız filozof (1596-1650)

René Descartes, bir Fransız filozof, matematikçi ve bilim insanıydı. Daha önce birbirinden ayrı olan geometri ve cebir alanlarını birleştirerek analitik geometriyi icat etti. İlk olarak Nassaulu Maurice'in Hollanda Devlet Ordusu'nda ve bir Stadhouder olarak Birleşik Hollanda Cumhuriyeti'nde hizmet veren Descartes, çalışma hayatının büyük bir bölümünü Hollanda Cumhuriyeti'nde geçirdi. Hollanda Altın Çağı'nın en dikkate değer entelektüel şahsiyetlerinden biri olan Descartes ayrıca modern felsefenin kurucularından biri olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Katalanca</span> Latin dili

Katalanca, Hint-Avrupa dillerinin Latin koluna bağlı bir dildir. İspanya'nın bazı bölgelerinde ve Andorra'da resmî dildir. Katalanca konuşanların çoğu İspanya'da yaşar.

<span class="mw-page-title-main">Anaksagoras</span> MÖ 5. yüzyıl Yunan filozofu

Anaksagoras, Klazomenailı olup, Sokrates öncesi düşünürlerden bir tanesidir. Ana madde ve ilk hareket ettirici neden öğretisi vardır.

<span class="mw-page-title-main">Stoacılık</span> felsefi sistem

Stoacılık, MÖ 3. yüzyılın başlarında Atina Agorası'nda Kıbrıslı Zenon tarafından kurulan bir Helenistik felsefe ekolüdür. Mantık sistemi ve doğal dünya hakkındaki görüşleriyle beslenen bir kişisel erdem etiği felsefesidir ve erdem pratiğinin eudaimonia'ya ulaşmak için hem gerekli hem de yeterli olduğunu savunur: Kişi etik bir yaşam sürerek gelişir. Stoacılar eudaimonia'ya giden yolu erdemi uygulayarak ve doğaya uygun yaşayarak geçirilen bir hayatla özdeşleştirmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Bilgicilik</span>

Bilgicilik veya sofizm, Antik çağ Yunan felsefesinde önemli bir felsefi düşünce akımı.

Alison Wylie, Washington Üniversitesi'nde (Seattle) bilim felsefesi üzerine çalışan feminist filozoftur.

Seyla Benhabib, Yahudi asıllı Türk felsefeci.

Walter Arnold Kaufmann,, öncelikle Nietzsche'yi İngilizceye tercüme ederek ün kazanmış bir Alman-Amerikalı filozoftur.

<span class="mw-page-title-main">Felsefe</span> soyut, genel ve temel birtakım probleme ilişkin yapılan sistematik çalışma

Felsefe veya düşünbilim; varlık, bilgi, değerler, gerçek, doğruluk, zihin ve dil gibi konularla ilgili soyut, genel ve temel problemlere ilişkin yapılan sistematik çalışmalardır. Felsefe ile uğraşan kişilere filozof denir.

<span class="mw-page-title-main">Çoklu dünyalar yorumu</span>

Çoklu dünyalar, Kuantum mekaniğinin yorumlarından biridir. Bu yorumlamaya göre gerçekliğin kendisi olarak tüm kainat için tek ve evrensel bir dalga fonksiyonu mevcuttur. Bu evrensel dalga fonksiyonu her şeyin dalga fonksiyonu olarak, bilinen dünyadaki bütün olasılıkları ve hatta bunun dışında evrilmesi olası bütün dünyaları kapsamaktadır.

Bu madde, 19. yüzyıl filozofu Friedrich Nietzsche hakkında yazılan eserlerin kaynak dizinidir.

Philia, sıklıkla "kardeşçe sevgi" olarak çevrilen, dört antik Yunan sevgi sözlerinden biri. Aristoteles'in Nicomachean Ethicsinde, philia genellikle "arkadaşlık" veya sevgi olarak çevrilir. Tam tersi ise phobia (fobi) olarak adlandırılır ve ayrıca philia sevicilik anlamı katan bu kavram hem tıp dilinde hem de Latincede bir ektir.

Antagonist çelişki veya uzlaşmaz çelişki, antagonist, yani zıt olan farklı sosyal sınıflar arasında uzlaşmaz çelişkiyi ifade eden terim. Özellikle Maoist teoride bu çelişkiye sıklıkla atıfta bulunulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Medea (oyun)</span> Evripides trajedisi

Medea, Euripides tarafından yazılmış, ilk MÖ 432'de sahne almış ve temeli İason ve Medea'ya dayanan bir Antik Yunan tragedyası. Oyun, İason'un eşi ve "barbar" Kolhis Krallığı'nın prensesi olan Medea'nın, İason'un onu bırakarak Korinthli Yunan bir prensesle evlenme kararı alması sonucunda attığı adımları konu alır. Oyunda Medea, İason'un yeni karısı ile İason ve kendisinin iki oğlunu öldürerek intikam alır ve Atina'ya giderek yeni bir hayata başlar. Euripedes'in bu oyunu tarih boyunca farklı oyun yazarlarınca politik ve feminist perspektiflerden yorumlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sosyoloji bibliyografyası</span>

Sosyoloji bibliyografyası listesi sosyoloji ve onun alt disiplinlerine ilişkin eserleri içerir. Eserlerin bir kısmı sosyoloji antolojisi; diğer bir kısmı da sosyoloji tarihi ya da kayda değer eserlerden seçilmiştir.

Sosyal anarşizm, bireysel özgürlüğü karşılıklı yardımlaşma ile bağlantılı gören anarşizmin bir dalıdır. Sosyal anarşist düşünce özerklik ve kişisel özgürlüğün tamamlayıcısı bağlamında topluluk ve sosyal eşitliği vurgular. Bu dengeyi ademi merkeziyetçi bir federalizmde korunan ifade özgürlüğü, düşüncede etkileşim özgürlüğü ve yetki ikamesi aracılığıyla gerçekleştirmeye çalışır.

<span class="mw-page-title-main">Bilimsel bilginin sosyolojisi</span>

Bilimsel bilgi sosyolojisi, özellikle bilimin sosyal koşullarını, etkilerini, sosyal süreçlerini mercek altına alan bir bilimin incelemesidir. Bilimsel cehalet sosyolojisi de bilimsel bilgi sosyolojisinin tamamlayıcısı görevini görmektedir. Bilimsel bilgi sosyolojisi, insan bilgisinin etkisini, etki alanlarını ve toplumlar üzerinde hakim olan fikirleri ve ortaya çıkışına neden olan sosyal etkileri incelemektedir.

Michael Ruse, biyoloji felsefesinde uzmanlaşmış ve bilim ile din arasındaki ilişki, yaratılış-evrim tartışması ve bilimdeki sınır belirleme sorunu üzerinde çalışmış İngiltere doğumlu Kanadalı bir bilim filozofudur. Ruse Florida Eyalet Üniversitesi'nde ders vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">George Herbert Mead</span> Amerikalı filozof ve psikolog (1863 – 1931)

George Herbert Mead, öncelikle birkaç seçkin pragmatistten biri olduğu Chicago Üniversitesi'ne bağlı Amerikalı bir filozof, sosyolog ve psikologdur. Simgesel etkileşimciliğin ve Chicago sosyolojik geleneğinin kurucularından biri olarak kabul edilir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.