İçeriğe atla

Ramiz Alia

Ramiz Alia
1. Arnavutluk Cumhurbaşkanı
Görev süresi
30 Nisan 1991 - 3 Nisan 1992
Yerine geldiğiMakam oluşturuldu
Yerine gelenKastriot İslami
2. Arnavutluk Emek Partisi Birinci Sekreteri
Görev süresi
22 Kasım 1982 - 30 Nisan 1991
Yerine geldiğiEnver Hoca
Yerine gelenMakam kaldırıldı
Arnavutluk Halk Meclisi Prezidyumu Başkanı
Görev süresi
13 Nisan 1985 - 4 Mayıs 1991
Yerine geldiğiHacı Lleşi
Yerine gelenMakam kaldırıldı
Kişisel bilgiler
Doğum Ramiz Tafë Alia
18 Ekim 1925(1925-10-18)
İşkodra, Arnavutluk
Ölüm 7 Ekim 2011 (85 yaşında)
Tiran, Arnavutluk
Partisi Emek Partisi (1961-1991)
Sosyalist Parti (1991-2011)
Evlilik(ler) Semiramis Alia (1928-1986)
Dini Yok (ateist)

Ramiz Tafë Alia (18 Ekim 1925 – 7 Ekim 2011), 1985-1991 yılları arasında Arnavutluk'un ikinci ve son komünist lideri ve ülkenin 1982-1992 yılları arasında devlet başkanıdır. Enver Hoca tarafından halefi olarak atandı ve Hoca'nın ölmesinden sonra iktidarı ele geçirdi. 7 Ekim 2011 tarihinde Tiran'da 85 yaşında akciğer hastalığı yüzünden öldü.[1] 1991-1992 yılları arasında Arnavutluk'un ilk Cumhurbaşkanıydı.

Gençliği ve siyaset hayatı

18 Ekim 1925 tarihinde doğdu. Ebeveynleri Geg klanındandı, Balkan Savaşları sırasında Kosova'dan kaçtılar ve çocukluğunu Tiran'da geçirdi. II. Dünya Savaşı'nın başlarında faşist bir gençlik örgütüne üye oldu. 1941'de yeraltı Arnavut Komünist Gençlik Örgütü'ne katıldı. 1943'te Arnavutluk Komünist Partisine üye oldu. Hoca'nın himayesinde hızla yükseldi ve 1961'de iktidardaki Siyasal Büro'nun (Arnavutluk Emek Partisi Politbürosu) tam üyesi oldu.

Hoca birkaç nedenden dolayı Alia'yı seçti. Birincisi, Alia uzun zamandır Marksizm-Leninizm'in militan bir takipçisi olmuş ve Hoca'nın ulusal kendi kendine güven politikasını desteklemiştir. Siyasi tecrübesi Hoca'ya benziyordu; Hoca'nın en çok dış ve iç meseleyle ilgili görüşlerini paylaştığı göz önüne alındığında, kendisini totaliter hükme bağlamıştır.

1990'ların başında barışçıl bir siyasal geçiş sürecinde çok önemli bir kişiydi çünkü birçok kişi, komünizm karşıtı muhalefet güçlerinin gücünü artırarak kan kaybını ortadan kaldırdı. Çeşitli siyasi krizlerde kilit bir siyasi figür olarak kalmayı başardı. Yine de, Arnavutluk ile ciddi bir ekonomik kriz yaşanırken, üstesinden gelemediği zorluklarla yüzleşmek zorunda kaldı. Aralık 1991'de bir koalisyon hükûmetinin çöküşünden ve Arnavut Demokrat Partisi (DPA), baharın 1992 genel seçimlerinde kazandığı zaferden sonra, 3 Nisan 1992'de cumhurbaşkanlığından istifa etti. 9 Nisan'da Halk Meclisi DPA lideri Sali Berişa'yı Arnavutluk'un yeni cumhurbaşkanı seçti.

Tutuklanması

21 Mayıs 1994'te, Ramiz Alia da dahil olmak üzere Komünist rejimin üst düzey yetkilileri yargılanmaya başladı. Alia, eski başbakan Adil Çarçani ve yardımcısı Manush Myftiu ve eski genel başkan yardımcısı olan Rita Marko'nun iktidarı kötüye kullanımı ve devlet kaynaklarını suiistimaliyle suçlandı.

Ağustos 1992'de ev hapsinde tutulmuş ve tutuklanması Ağustos 1993'te hapis cezasına çevrildi. Mahkemede, bir siyasi şov davasının kurbanı olduğunu ve yargıç tarafından reddedilen bir davanın televizyonda yayınlanmasını talep ettiğini iddia etti. Duruşma, bir İnsan Hakları İzleme Örgütü/Helsinki temsilcisi tarafından izlendi. On sanık suçlu bulundu ve üç ila dokuz yıl hapse mahkûm edildiler; Alia dokuz yıl hapse mahkûm edildi.

Temyiz mahkemesi daha sonra bazı cezalarını azalttı. Yargıtay 30 Kasım'da Alia'nın ceza süresini üç yıl daha azalttı. 7 Temmuz 1995'te Ramiz Alia hapisten çıkarıldı. Bununla birlikte, özgürlüğü kısa sürdü ve 1996'da görev süresince insanlık suçları işlemekle suçlandı ve Mart ayında yeniden hapsedildi. Aleyhindeki dava 18 Şubat 1997'de başladı ancak ülkedeki huzursuzluğun ardından hapishaneden kaçtı.

Huzursuzluğun ortasında, Blendi Fevziu ile özel bir röportajda Devlet Televizyonunda göründü. 2000'lerin sonlarında bazen görüşmeler yapmak ya da kitaplarını tanıtmak için Dubai'den Arnavutluk'a giderken görüldü.

Ölümü

Cumhurbaşkanı Bamir Topi'nin sözcüsüne göre, 7 Ekim 2011'de Tiran'da 86. doğum gününden kısa bir süre önce akciğer hastalığından öldü.

Kaynakça

  1. ^ Albania's last Communist leader Ramiz Alia dies, CNBC, 7 Ekim 2011.
Siyasi görevi
Önce gelen:
Yeni makam		Arnavutluk Ulusal Eğitim ve Kültür Bakanı
1955-1958 		Sonra gelen:
'
Önce gelen:
Enver Hoca		Arnavutluk Emek Partisi Birinci Sekreteri
1985-1991 		Sonra gelen:
Makam kaldırıldı
Önce gelen:
Hacı Lleşi		Arnavutluk Halk Meclisi Prezidyumu Başkanı
1982-1991 		Sonra gelen:
Kendisi (Arnavutluk Cumhurbaşkanı olarak)
Önce gelen:
Kendisi
(Arnavutluk Halk Meclisi Prezidyumu Başkanı olarak)		Arnavutluk Cumhurbaşkanı
1991-1992 		Sonra gelen:
Sali Berişa

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Enver Hoca</span> Komünist eski Arnavutluk lideri

Enver Halil Hoca, Arnavut komünist politikacı. 1941'den 1985'te ölümüne kadar Arnavutluk Emek Partisi Genel Sekreteri'ydi. Aynı zamanda Arnavutluk Emek Partisi Politbüro üyesi, Arnavutluk Demokratik Cephesi Başkanı ve silahlı kuvvetlerin başkomutanıydı. 1944'ten 1985'te ölümüne kadar ülkeyi yönetti. Ayrıca 1944'ten 1954'e kadar 22. Arnavutluk Başbakanı ve çeşitli zamanlarda Arnavutluk Sosyalist Halk Cumhuriyeti'nin hem dışişleri bakanı hem de savunma bakanı oldu.

<span class="mw-page-title-main">İsmail Kadare</span> Arnavut yazar

İsmail Kadare, 1992'de Uluslararası Cino del Duca Ödülü'nü ve 2005'te Man Booker Uluslararası Ödülü'nü kazanan Arnavut yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk Otosefal Ortodoks Kilisesi</span>

Arnavutluk Otosefal Ortodoks Kilisesi, Başpiskoposluğu idaresi Tiran, Dıraç bölgeleriyle beraber, genelde ülkenin güney bölgesini kapsar. Ayin dili Arnavutçadır. Ortodoks cemaat yaklaşık yarım milyon üyeye sahiptir. ABD'de yaşayan 15.000 ortodoks Arnavut için iki ayrı idari birim kurulmuş olup, bunlardan birisi dolaysız şekilde İstanbul Ekümenik Patrikhanesi'ne bağlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Sali Berisha</span>

Sali Ram Berisha veya Berişa Arnavut politikacı ve eski başbakan.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk Emek Partisi</span> 1946-1991 yılları arasında Arnavutluk’daki tek yasal siyasi parti

Arnavutluk Emek Partisi 1946-1991 yılları arasında Arnavutluk’da yasal tek siyasi parti olarak iktidarda olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Edi Rama</span> Arnavut siyasetçi

Edi Rama, Arnavut siyasetçi ve ressamdır. 2005 yılından beri Arnavutluk Sosyalist Partisi'nin lideridir. 1998-2000 yılları arası Kültür, Gençlik ve Spor Bakanı ve 2000-2011 yılları arası başkent Tiran'ın Belediye Başkanı oldu. Rama 23 Haziran 2013 tarihinde, görevdeki Başbakan Sali Berişa'yı yenerek, 2013 seçimlerini kazandı. Yeni Arnavutluk parlamentosunun açılmasının ardından başbakan olarak hükûmeti kurmakla görevlendirildi.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Şehu</span>

Mehmet İsmail Şehu, 1954 yılından 1981 yılına kadar Arnavutluk'ta Başbakanlık yapan Arnavut komünist. Başarılı askeri taktikleri ile komünist partizanlara liderlik yaparak Marksist düşüncenin Arnavutluk'ta yayılmasını sağlamıştır. Mehmet Şehu, II. Dünya Savaşı sonuna kadar elindeki gücü Enver Hoca ile paylaştı. Resmi Arnavut hükûmeti kaynaklarına göre Mehmet Şehu "ülkenin en tehlikeli düşmanı ve hain" ilan edilmesiyle birlikte ailesi ve akrabalarının yakalanıp mahkûm edilmesinden sonra 17 Aralık 1981'de intihar etti. Bununla birlikte bazı rivayetlere göre Şehu'nun öldürülme emrini veren kişi Enver Hoca'ydı.

<span class="mw-page-title-main">II. Dünya Savaşı'nda Arnavut direnişi</span>

Arnavut direnişi, II. Dünya Savaşı sırasında komünist hareketinin Mihver Devletler'ine karşı vermiş olduğu mücadeledir. İlk mücadele İtalyanlar'a karşı verildi. İtalyanlar çıkarıldıktan sonra Almanlar geldi. Partizan hareketi Alman kuvvetlerine karşı verdikleri mücadele başarıya ulaştı. Komünistler aynı zamanda işbirlikçilere karşı mücadele vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Fatos Nano</span>

Fatos Thanas Nano, üç kez Arnavutluk Başbakanı olan bir Arnavut siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandër Meksi</span>

Aleksandër Gabriel Meksi, Arnavut siyasetçi ve arkeolog. Arnavutluk'un 13 Nisan 1992'den 11 Mart 1997 tarihine kadar 27. Başbakanıydı. Eski bir arkeolog olarak, komünist yönetimin sona ermesinden sonra Arnavutluk'un başbakanlığı yapan ilk kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Adil Çarçani</span>

Adil Çarçani, Enver Hoca tarafından yönetilen komünist rejimde Arnavut bir politikacı. Komünist rejimin çöküşünden hemen önceki yıllarda Arnavutluk hükûmetinin başkan yardımcısı olarak görev yapıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Kastriot İslami</span> Arnavut siyasetçi

Kastriot Selman Islami, Bir Arnavut siyasetçidir. 17 Nisan 1991'den 6 Nisan 1992 tarihine kadar Arnavutluk Meclisi Başkanı olarak görev yaptı. Son komünist cumhurbaşkanı Ramiz Alia'nın istifası üzerine 3 Nisan 1992'de üç gün boyunca geçici cumhurbaşkanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Hysni Milloshi</span>

Hysni Milloshi, Arnavutluk Emek Partisi'nin halefi olan Arnavutluk Komünist Partisi'nin kurucusu ve ilk genel sekreteri.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk Özel Mahkemesi</span>

Savaş Suçluları ve Halk Düşmanları Özel Mahkemesi veya genel kullanımıyla Özel Mahkeme, 1 Mart - 13 Nisan 1945 tarihleri arasında kurulan Arnavutluk Sosyalist Halk Cumhuriyeti'nde kurulan “halk düşmanları” ve “savaş suçluları” olarak nitelendirilen kişilere karşı kurulan mahkeme. Anti-Faşist Ulusal Kurtuluş Konseyi tarafından 25 Aralık 1944'te alınan bir karara dayandırıldı. Nazi Almanyası'nın yenilgisinden sonra diğer Doğu Avrupa ülkeleri gibi faşistlere, Nazizm destekçilerine ve savaş suçlularına karşı yoğun tasfiye politikası izlendi ve bu kovuşturmalar inşa edilen Sovyet modeline dayanan toplum yapısının merkezi bir parçası oldu.

Arnavutluk-Sovyetler Birliği ilişkileri, Sovyetler Birliği ile Arnavutluk ve 1944'te ilan edilen Arnavutluk Sosyalist Halk Cumhuriyeti arasındaki diplomatik ilişkilerdir.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk Demokratik Hükûmeti</span>

Arnavutluk Demokratik Hükûmeti 20 Ekim 1944'te 1940-1944 Arnavut partizan direnişi sona erdiğinde Ulusal Kurtuluş Hareketi tarafından kuruldu. Geçici olan bu hükûmet, ülkenin 28 Kasım'da Alman kuvvetlerinden kurtarılmasının ardından iktidara geldi. Ülkenin geçici başbakanı Arnavutluk Emek Partisi Genel Sekreteri Enver Hoca oldu. Geçici hükûmet, demokratik seçimler yapılıncaya ve bir Kurucu Meclis toplanana kadar var olacaktı.

<span class="mw-page-title-main">Azem Hajdari</span>

Azem Hajdari, Arnavut siyasetçi. 1990-1991 yıllarında Arnavutluk'ta Marksizm-Leninizm'in çöküşüne yol açan öğrenci hareketinin lideriydi. Arnavutluk Sosyalist Halk Cumhuriyeti'nin sona ermesinin ardından Arnavutluk Demokratik Partisi'nin (PP) milletvekili oldu. Arnavutluk'ta demokratik dönemin başlangıcını simgeleyen siyasetçilerden biridir. Arnavutluk Meclisi'nin bir üyesi ve Savunma Komisyonu Başkanı idi. 12 Eylül 1998'de Tiran'da gerçekleştirilen bir suikast sonucu öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk-Sırbistan ilişkileri</span>

Arnavutluk ve Sırbistan arasındaki ilişkiler, bir dizi tarihi ve siyasi olay nedeniyle karmaşık ve büyük ölçüde düşmanca olmuştur.

Agim Rada, Arnavut heykeltıraş.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk'ta sosyalizmin çöküşü</span>

Arnavutluk'ta sosyalizmin çöküşü, Avrupa'da Sovyetler Birliği dışında gerçekleşen son olay, Aralık 1990'da başkent Tiran'daki öğrenci gösterileriyle başladı, ancak aynı yılın Ocak ayında İşkodra ve Kavaja gibi diğer şehirlerde de protestolar başlamıştı Arnavutluk Komünist Emek Partisi Merkez Komitesi 11 Aralık'ta siyasi çoğulculuğa izin verdi ve ertesi gün en büyük muhalefet partisi Demokrat Parti kuruldu. Mart 1991 seçimleri İşçi Partisi'ni iktidarda bıraktı, ancak genel grev ve kentsel muhalefet, komünist olmayanları da içeren bir istikrar hükûmetinin kurulmasına yol açtı. Arnavutluk'un eski komünistleri, Mart 1992'de ekonomik çöküş ve toplumsal huzursuzlukların ortasında yapılan seçimlerde bozguna uğradı. Demokrat Parti sandalyelerin çoğunu kazandı ve parti başkanı Sali Berişa cumhurbaşkanı oldu.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.