İçeriğe atla

Raman Prataseviç

Raman Prataseviç
Раман Пратасевіч
Роман Протасевич
Prataseviç, Haziran 2021'de düzenlediği basın toplantısında
DoğumRaman Dzmitrıyeviç Prataseviç
Roman Dmitriyeviç Protaseviç
05 Mayıs 1995 (29 yaşında)
Minsk, Belarus
EğitimBelarus Devlet Üniversitesi
Meslek
  • Blogger
  • aktivist
  • fotoğrafçı
Etkin yıllar2011-günümüz
OrganizasyonGenç Cephe
Partner(ler)Sofya Sapega

Raman Dzmitrıyeviç Prataseviç veya Roman Dmitriyeviç Protaseviç (Belarusça: Раман Дзмітрыевіч Пратасевіч, Rusça: Роман Дмитриевич Протасевич; d. 5 Mayıs 1995), Belaruslu blogcu ve siyasi aktivisttir. Telegram kanalı Nexta'nın genel yayın yönetmeni ve Telegram kanalı "Beynin Beyaz Rusyası" (Rusça: Беларусь головного мозга) baş editörüydü. Prataseviç, Belarus hava trafik kontrolü tarafından iletilen sahte bir bomba tehdidi nedeniyle 23 Mayıs 2021'de Belarus cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko'nun emriyle Minsk'e yönlendirilen Ryanair'in 4978 sefer sayılı uçuşundan sonra Belarus makamları tarafından tutuklandı.[1]

13 Nisan 2023'te savcılar, Protasevich'i "toplumsal nefreti kışkırtmak", kitlesel isyanlar düzenlemek ve Lukashenko hükûmetini devirmek için çağrıda bulunan aşırılık yanlısı grupları örgütlemek ve yönetmek suçlamaları da dahil olmak üzere başka suçlamalarla suçladı. Yeni aşırıcılık suçlamalarına yanıt olarak Protaseviç suçsuz olduğunu ileri sürdü ve suçlamaları reddetti.

21 Nisan 2023'te duruşma, iddia makamının kapanış konuşmalarını dinledi. Duruşmada savcı Nataliya Sokolova, Protaseviç'in tutuklanmasının ardından yaptığı işbirliği nedeniyle sürgünde bulunan diğerlerinden daha az ceza alacağını belirterek Protaseviç hakkında 10 yıl hapis cezası istedi.

26 Nisan 2023'te savunma kapanış konuşmasını yaptı ve Protasevich duruşmayla ilgili son sözlerini söyledi. Protasevich suçlu olduğunu kabul etti ve eylemlerinde başkaları tarafından kullanıldığını iddia etti. Savunması, Protaseviç'e verilen cezanın düşürülmesini istedi çünkü uzun bir ceza "[Protaseviç]'in aile kurmasını engelleyecektir."

3 Mayıs 2023'te Protaseviç sekiz yıl hapis cezasına çarptırıldı

22 Mayıs 2023'te Protasevich'in affedildiği açıklandı. Ertesi gün affı onaylandı ve Protaseviç serbest bırakıldı.

Özel hayatı

Prataseviç, 5 Mayıs 1995'te, Belarus'un başkenti Minsk'te doğdu.[2][3] 2019'da Polonya'ya taşındı.

Prataseviç'in babası Dzmitri, Belarus ordusunda yedek subay ve Belarus askeri akademisinde öğretim görevlisidir.[4] 6 Mayıs 2021'de devlet başkanı Aleksandr Lukaşenko'nun özel bir kararnamesi ile askeri rütbesi ve madalyaları geri alındı.[3] Prataseviç'in ailesi, Ağustos 2020'de oğullarının yanına Polonya'ya taşındı.[4][5]

Prataseviç, 23 Mayıs 2021'de Belarus makamları tarafından gözaltına alınan Rus vatandaşı Sofya Sapega ile ilişki içindedir.[6][7] Sapega'nın annesine göre, o ve Prataseviç, Mayıs 2021'de tutuklanmadan önce yaklaşık altı aydır birbirlerini tanıyorlardı.[8] Sapega, Rusya'nın Vladivostok şehrinde doğdu, ancak hayatının çoğunu Belarus'ta geçirdi.[7][8] Tutuklandığı sırada Vilnius'taki Avrupa Beşeri Bilimler Üniversitesi'nde uluslararası hukuk öğrencisiydi.[8]

Kariyeri

Raman Pratasiewicz'in serbest bırakılmasıyla ilgili Varşova'daki gösteriye katılanlar.

Belarus'taki muhalefet aktivizmi ve çalışmaları (2011-2019)

Prataseviç bir muhalefet aktivisti ve birkaç kez gözaltına alındığı 2010'ların başından beri protestolara katıldı.[9]

2011'den beri muhalefet örgütü Genç Cephe'nin üyesidir.[9] Yetkililer tarafından saldırıya uğradığı 2012 yılına kadar devlet başkanı Aleksandr Lukaşenko'ya karşı bir sosyal ağ olan VKontakte'de büyük bir grubu birlikte yönetti.[10] Bir ay boyunca Euromaidan protestolarına katıldı.[11]

2018 yılında okuldan atılana kadar Belarus Devlet Üniversitesi'nde gazetecilik okudu.[12] 2017 yılında Kurapaty'de izinsiz bir etkinliğe katılmakla suçlandı, ancak mahkemede o gün için bir mazereti olduğunu kanıtladı.[13] Bir röportajda, birkaç yıl boyunca birkaç büyük Belarus medyasında muhabirlik yaptığını söyledi.

25 Haziran'da Prataseviç hapishaneden serbest bırakıldı ve ev hapsine alındı.[14][15] Aynı zamanda Twitter ve Telegram'da çevrimiçi olarak yeniden ortaya çıktı; Twitter'daki gönderileri 18 Ağustos 2021'de durdu.[16] Ailesinin onunla son teması, Ekim 2021'de Sofya Sapega aracılığıyla oldu.[17][17]

Kaynakça

  1. ^ "Plane carrying Belarusian opposition figure ordered to divert to Minsk by President Alexander Lukashenko". www.abc.net.au (İngilizce). 23 Mayıs 2021. 23 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2021. 
  2. ^ "КДБ унёс Сцяпана Пуцілу і Рамана Пратасевіча ў спіс тэрарыстаў". Nasha Niva (Belarusça). 19 Kasım 2020. 24 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2021. 
  3. ^ a b "Biography of Roman Protasevich: what is known about the Belarusian oppositionist". UNIAN (Ukraynaca). 26 Mayıs 2021. 19 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2021. 
  4. ^ a b "Who is Roman Protasevich? Belarus dissident blogger in profile". BBC News. 24 Mayıs 2021. 19 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2021. 
  5. ^ "Лукашенко лишил воинского звания отца бывшего главреда Nexta Дмитрия Протасевича" [Lukashenko stripped the father of former Nexta editor-in-chief Dmitri Protasevich of his military rank] (Rusça). 6 Mayıs 2021. 6 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2021. 
  6. ^ "Families in anguish over pair held in Belarus". BBC News (İngilizce). 25 Mayıs 2021. 26 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2021. 
  7. ^ a b "Belarus plane: What we know and what we don't". BBC. 25 Mayıs 2021. 11 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2021. 
  8. ^ a b c "Belarus plane: Who is Russian student Sofia Sapega?". BBC News. 27 Mayıs 2021. Erişim tarihi: 2 Haziran 2021. 
  9. ^ a b "Бывший журналист Еврорадио Роман Протасевич попросил убежища в Польше" [Eski Euroradio muhabiri Raman Prataseviç Polonya'ya iltica talebinde bulundu]. Новости Беларуси | euroradio.fm (Rusça). 22 Ocak 2020. 23 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2021. 
  10. ^ "Роман Протасевич: О политике в семье не говорим" [Raman Prataseviç: Aile içinde siyaset hakkında konuşmayız]. belaruspartisan.by (Rusça). 5 Aralık 2011. 23 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2021. 
  11. ^ "Братская война. За что воюет белорусский доброволец в Донбассе" [Kardeşlik Savaşı. Belaruslu gönüllüler Donbas'ta ne için savaşıyor?]. ФОКУС (Rusça). 16 Haziran 2015. 25 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2021. 
  12. ^ "З журфака адлічылі блогера Рамана Пратасевіча" [Blogger Raman Prataseviç gazetecilik okulundan atıldı]. novychas.by (Belarusça). 27 Ocak 2018. 24 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2021. 
  13. ^ "Суд оправдал блогера Романа Протасевича" [Mahkeme blog yazarı Raman Prataseviç'i beraat ettirdi]. spring96.org (Rusça). 17 Nisan 2017. 23 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2021. 
  14. ^ "Roman Protasevich: House arrest for man seized in Ryanair Belarus jet drama". BBC News (İngilizce). 25 Haziran 2021. 3 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2021. 
  15. ^ "Belarus moves Roman Protasevich, Sofia Sapega to house arrest". www.aljazeera.com (İngilizce). 25 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2021. 
  16. ^ Reuters (7 Temmuz 2021). "Belarusian dissident arrested in plane grounding appears to resurface online". Reuters (İngilizce). Erişim tarihi: 11 Kasım 2021. 
  17. ^ a b "Роман Протасевич пропал из Интернета на 3 месяца. Узнали у матери, что с ним (арест он больше не отбывает с Сапегой)". ZERKALO.IO (Rusça). 10 Kasım 2021. 10 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Aleksandr Lukaşenko</span> Belarusun ilk devlet başkanı

Aleksandr Grigoryeviç Lukaşenko ya da Alyaksandr Rıhoraviç Lukaşenka, Belaruslu siyasetçi. Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra 10 Temmuz 1994'teki seçimleri kazanarak Belarus'un ilk ve tek devlet başkanı oldu. Lukaşenko, siyasi kariyerine başlamadan önce kolektif bir çiftliğin (kolhoz) yöneticisi olarak çalıştı. Askeriyede Sovyet Sınır Birlikleri'nde görev yaptı. 1991 yılında Sovyetler Birliği'nin dağılmasına karşı oy kullanan Belarus Yüksek Sovyet üyelerinden biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Belarus'un idari bölümleri</span>

Belarus'un idarî bölümleri, Belarus topraklarının kurumsal ve idarî yapısıdır. Belarus, voblast adı verilen altı idarî bölüm ile özel yönetim haklarına sahip başkent Minsk'e ayrılmaktadır. Voblastlar ek olarak rayonlara ayrılmaktadır.

Gennady Vasilyeviç Novitski, Belarus'lu bir politikacı.

<span class="mw-page-title-main">Belarus Cumhuriyeti Devlet Güvenlik Komitesi</span>

Belarus Cumhuriyeti Devlet Güvenlik Komitesi, , Belarus Cumhuriyeti'nin ulusal istihbarat kuruluşudur. Transdinyester ve Güney Osetya kendi benzerleriyle birlikte, Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra Rusça adı "KGB" olarak devam eden Belarusça çeviri kaybı da olsa birkaç istihbarat ajansından biridir. Bununla birlikte "Özel Çevik Kuvvet'e" yine de OMON denir.) Sovyetler Birliği'nin KGB'nin halefi Belarus kuruluşudur. Çeka kurucusu Felix Edmundovich Dzerzhinsky şimdi Belarus'ta esas Bolşevik istihbarat emniyeti ulusal kahramanı olarak görülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Raman Halouçanka</span> Belarus Cumhuriyeti Başbakanı

Raman Alyaksandraviç Halouçanka, Beyaz Rus siyasetçi. Halouçanka, Avrupa ülkesi Belarus'ta 4 Haziran 2020 tarihinden bu yana başbakanlık makamında bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">2020-21 Belarus protestoları</span>

2020-21 Belarus protestoları, Belarus hükûmetine ve devlet başkanı Aleksandr Lukaşenko'ya karşı devam eden bir dizi siyasi gösteridir. Belarus demokrasi hareketinin bir parçası olan gösteriler, Lukaşenko'nun görevde altıncı dönemini tamamladığı 2020 Belarus devlet başkanlığı seçimi öncesinde ve sırasında gerçekleşmeye başladı.

<span class="mw-page-title-main">2020 Belarus devlet başkanlığı seçimi</span>

Belarus'ta 9 Ağustos 2020 Pazar günü devlet başkanlığı seçimleri yapıldı. Erken oylama 4 Ağustos'ta başladı ve 8 Ağustos'a kadar sürdü.

<span class="mw-page-title-main">Syarhey Tsihanouski</span>

Syarhey Leanidaviç Tsihanouski veya Sergey Leonidoviç Tihanovski ; d. 18 Ağustos 1978), Belaruslu bir vicdan mahkûmu, YouTuber, video blog yazarı, muhalif ve demokrasi yanlısı aktivist. Öncelik olarak Belarus devlet başkanı Aleksandr Lukaşenko rejimine karşı aktivizmiyle tanınmaktadır. Mayıs 2020'de, 2020 başkanlık seçimlerine aday olma niyetini açıkladı, ancak iki gün sonra tutuklandı. Karısı Sviatlana Tsikhanouskaya, çekişmeli seçimlerde Lukashenko'nun en büyük rakibiydi.

<span class="mw-page-title-main">Mariya Kalesnikava</span> Belaruslu müzisyen, kültürel ve siyasi aktivist

Mariya Alyaksandrauna Kalesnikava, Aleksandr Lukaşenko'nun yönetimine karşı 2020 Belarus protestoları sırasında oluşturulan Koordinasyon Konseyi başkanlığında yer alan Beyaz Rus müzisyen ve politikacıdır.

<span class="mw-page-title-main">Belarus milliyetçiliği</span>

Belarus milliyetçiliği, Belarus milliyetçiliğinin şeklidir. Belarus Halk Cumhuriyeti, 1918'de kurulmuş ve Polonya-Sovyet Savaşı'nda Polonya ve Bolşevik güçler tarafından ele geçirilen toprakları ile 1919'da bağımsızlığını kaybetmiştir ve 20. yüzyılın sonlarına doğru bağımsız Belarus Cumhuriyeti ilan edilmiştir. Bugün, BPF Partisi, Muhafazakar Hristiyan Parti, Genç Cephe ve Sağ İttifak dahil olmak üzere Belarus milliyetçiliğinin ideolojik temeline sahip bir dizi kuruluş var, ancak 2000'lerden beri milliyetçilerin Aleksander Lukaşenko hükûmetine karşı çıktığı Belarus milliyetçiliği, şu anda var olan birkaç milliyetçi örgütle birlikte gerilemiştir. Lukaşenko cumhurbaşkanı olduğu dönemde anti-milliyetçi olarak tanımlandı. Bir zamanların önde gelen milliyetçi siyasetçisi Zianon Paźniak, 1990'larda muhalefetin yenilgisinin nedenlerinden biri olarak suçlandığı siyasetiyle otoriter ve radikal olarak tanımlandı.

<span class="mw-page-title-main">Natalya Koçanova</span>

Natalya İvanovna Koçanova, Aralık 2019'dan beri Belarus Cumhuriyeti Konseyi başkanı olan Belaruslu politikacı.

<span class="mw-page-title-main">Belarus Büyük Vatanseverlik Savaşı Müzesi</span> Minsk, Belarusdaki savaş müzesi

Belarus Büyük Vatanseverlik Savaşı Müzesi, Belarus'un Minsk şehrinde bulunan bir müzedir.

<span class="mw-page-title-main">Ryanair'in 4978 sefer sayılı uçuşu</span>

Ryanair'in 4978 sefer sayılı uçuşu, Yunanistan'ın Atina Uluslararası Havaalanı'ndan Litvanya'nın Vilnius Havaalanı'na uluslararası gerçekleştirilmiş tarifeli bir yolcu uçuşu. 23 Mayıs 2021'de, uçağın Litvanya hava sahasına yaklaştığı sırada, sahte bir bomba ihbarı rapor edildi. Uçak Belarus hava sahası üzerindeyken kendisine bir Belarus savaş uçağı tarafından eşlik edildi. Belarus Cumhurbaşkanı Alexander Lukashenko'nun emriyle Minsk Ulusal Havalimanı'na yönlendirildi. Uçak yere indiğinde, yolcularından biri olan muhalif aktivist ve gazeteci Roman Protasevich tutuklandı.

<span class="mw-page-title-main">2021-2022 Belarus-Avrupa Birliği sınır krizi</span>

2021-2022 Belarus-Avrupa Birliği sınır krizi, başta Irak ve Afrika'dan olmak üzere on binlerce göçmenin Belarus sınırları üzerinden Litvanya, Letonya ve Polonya'ya akın etmesinden oluşan bir göçmen krizidir. Kriz, 2020 Belarus devlet başkanlığı seçimi, 2020-21 Belarus protestoları, Ryanair'in 4978 sefer sayılı uçuşu olayı ve Krystsina Tsimanouskaya'nın zorla ülkesine geri gönderilme girişiminin ardından Belarus-Avrupa Birliği ilişkilerindeki bozulmayı ciddi şekilde tetikledi.

<span class="mw-page-title-main">Belarus-Rusya ilişkileri</span>

Belarus-Rusya ilişkileri, Belarus ve Rusya arasındaki ikili ilişkileri ifade eder. İki ülke bir kara sınırını paylaşıyor ve uluslarüstü Birlik Devletini oluşturuyor. İki ülke arasında ikili anlaşmalar imzalandı. Rusya, Belarus'un en büyük ve en önemli ekonomik ve siyasi ortağıdır. Her ikisi de Bağımsız Devletler Topluluğu, Avrasya Gümrük Birliği, Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü ve Birleşmiş Milletler dahil olmak üzere çeşitli uluslararası kuruluşların üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa Birliği-Belarus ilişkileri</span>

Avrupa-Belarus ilişkileri, Belarus Cumhuriyeti ile Avrupa Birliği (AB) arasındaki ilişkileri ifade eder. Karşılıklı ilişkiler ilk olarak Avrupa Ekonomik Topluluğu'nun 1991'de Belarus'un bağımsızlığını tanımasından sonra kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Belarus-Ukrayna ilişkileri</span>

Belarus-Ukrayna ilişkileri, Belarus ve Ukrayna arasındaki dış ilişkilerdir. Her iki ülke de Bakü Girişimi ve Orta Avrupa Girişimi'nin tam üyesidir. 2021'in son günlerinde, Ukrayna ve Rusya arasındaki ilişki hızla bozulmaya başladı ve Şubat 2022'nin sonlarında tam ölçekli bir istila ile sonuçlandı. Belarus; topraklarında Rus birliklerinin ve teçhizatının konuşlandırılmasına, topraklarının Kuzey Ukrayna'ya yönelik saldırılar için bir sıçrama tahtası olarak kullanılmasına izin verdi ancak Ukrayna'da Belarus birliklerinin varlığını reddetti.

<span class="mw-page-title-main">Katsyarına Andreyeva</span> Belaruslu gazeteci

Katsyaryna Andreeva, Belaruslu bir gazeteci. Belsat TV televizyon kanalında çalıştı. 2020'de Raman Bandarenka'nın dövülerek öldürüldüğü Minsk'teki Değişim Meydanı'nda canlı yayın yaptı. 15 Kasım 2020'de olay yerinde tutuklandı.

<span class="mw-page-title-main">Belarus'ta insan hakları</span>

Belarus hükûmeti, insan hakları ihlalleri ve sivil toplum kuruluşlarına, bağımsız gazetecilere, ulusal azınlıklara ve muhalif politikacılara yönelik zulmü nedeniyle eleştiriliyor. Eski ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice, Amerika Birleşik Devletleri Senatosu Dış İlişkiler Komitesi'nde yaptığı konuşmada, Belarus'u dünyanın altı "tiranlığın ileri karakolundan" biri olarak nitelendirdi. Buna karşılık, Belarus hükûmeti değerlendirmeyi "gerçekten oldukça uzak" olarak nitelendirdi. 2020 Belarus cumhurbaşkanlığı seçimleri ve protestoları sırasında Viasna İnsan Hakları Merkezi tarafından belirtilen siyasi mahkûmların sayısı 16 iken Şubat 2022 itibarıyla çarpıcı bir şekilde 1062'ye kadar yükseldi. 2020 protestoları sırasında kolluk kuvvetleri tarafından yasa dışı ve taciz edici güç kullanılmasından ötürü birkaç kişi öldü. Uluslararası Af Örgütü'ne göre, yetkililer protestolar sırasında yaşanan ihlalleri soruşturmadı, bunun yerine ihlallere karşı çıkanlar taciz edildi. Temmuz 2021'de yetkililer, kalan sivil toplum kuruluşlarına karşı bir kampanya başlattı ve ülkede önceden kayıtlı tüm insan hakları kuruluşları da dahil olmak üzere en az 270 tanesini Ekim ayına kadar tasfiye etti.

<span class="mw-page-title-main">Alyaksandr Fyaduta</span>

Alyaksandr İosifaviç Fyaduta, Belaruslu politikacı, edebiyat eleştirmeni ve siyaset bilimci.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.