İçeriğe atla

Rakungiller

Rakungiller
Yaşadığı dönem aralığı: 30,6-0 myö
Arikeean-Günümüz[1] 
Bayağı rakun (Procyon lotor)
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Chordata
Sınıf:Mammalia
Takım:Carnivora
Familya:Procyonidae
Gray, 1825
Alt familyalar
  • Potosinae
  • Procyoninae

Rakungiller (Procyonidae), Küçük ayılar olarak da bilinir, etçiller (Carnivora) takımına ait bir familya.[1]

Familyaya ait olan 19 tür, Amerika'nın ılıman ve tropik bölgelerinde yaşar. Asya'da yaşayan ve Ailuridae adında ayrı bir familyaya ayrılan küçük pandanın bu familyaya mensup olup olmadığı hala tartışılmaktadır.

Özellikleri

Rakungillerin dış görünümleri ayıgiller ile sansargiller familyaları arasındaki bağlantıyı oluşturduklarını gösterir. 30–67 cm uzunluğa ve 1–12 kg ağırlığa ulaşan küçük ve orta boylu memelilerdir. Familyanın bütün üyelerinin kuyruğu uzun ve halkalıdır. Renkleri gri ile kahverengi arası değişir. Bazı türlerin suratlarında maske gibi işaretler vardır. Suratları kısa ve geniş, kulakları küçük ve dik olur. Kulaklarının uçları sivri ya da yuvarlağımsı olabilir. Ön ve arka ayaklarında daima beş parmakları vardır. Kinkaju (Potos flavus) türü ayrıca kuyruğu ile tutunabilme yeteneğine sahiptir.

Yayılım ve yaşam alanları

Doğal olarak yayılım gösterdikleri coğrafya sadece Amerika kıtasında bulunur ve Kanada'nın güneyinden Arjantin'in kuzeyine kadar uzanır. Ancak bayağı rakun son 50 yıl içerisinde insanların yardımı ile Avrupa'ya da gelmiş ve Avrupa'da günümüze kadar hala hızla yayılmaktadır. Rakungiller en sık ormanlarda görülür, ama bunun haricinde çok farklı diğer yaşam alanlarıda vardır.

Yaşam şekilleri

Ak burunlu koati (Nasua narica)

Burun ayılarının haricinde tüm rakungiller akşam ve gece aktif olan hayvanlardır. Genelde ağaç kovuklarında veya kaya aralıklarında uyurlar. Yürüyüş şekilleri aynı ayıgillerde olduğu gibidir ve onlar gibi tabanları üzerinde yürürler. Çoğu tür iyi tırmanıcı ve yüzücüdür. Bazıları yalnız, bazıları da küçük bir grup halinde yaşar.

Rakungiller genelde her şey yiyicilerdir, ama meyve ve fındık gibi şeylerden oluşan bir bitkisel beslenmeye ağırlık verirler. Sarmaşık ayı ve maki ayısı neredeyse sırf bitkisel beslenirken diğerleri farklı derecede böcek, küçük omurgalı ve yumurta gibi hayvansal besinleride ararlar.

Cinsler

Rakungiller iki alt familyaya bölünür ve altı cinse dağılan 19 türden oluşur:

  • Alt familya Procyoninae (4 cins 9 tür)
    • Rakun (Procyon)
      • Yengeç yiyen rakun, (Procyon cancrivorus)
      • Tres Marias rakunu (Procyon insularis)
      • Bayağı rakun (Procyon lotor)
    • Koati (Nasua)
      • Koatimundi veya halkalıkuyruk koati (Nasua nasua)
      • Ak burunlu koati (Nasua narica)
      • Cozumel Adası koatisi (Nasua nelsoni)
    • Nasuella
      • Dağ koatisi, Nasuella olivacea
    • Bassariscus
      • Halkalı kuyruk (Bassariscus astutus)
      • Kakomistle (Bassariscus sumichrasti)
  • Alt familya Potosinae (2 cins 6 tür)
    • Potos
    • Olingo (Bassaricyon)
      • Çalı kuyruklu olingo (Bassaricyon gabbii)
      • Allen olingosu (Bassaricyon alleni)
      • Beddard olingosu (Bassaricyon beddardi)
      • Harris olingosu (Bassaricyon lasius)
      • Chiriqui olingosu (Bassaricyon pauli)

Yukarıda da belirtiğimiz gibi küçük pandanın bu familyaya dahil olup olmadığı hakkında farklı fikirler vardır. Dış görünümü ve birçok diğer ortak özellikleri rakungillere yakınlığını işaret etse de, modern genetik araştırmalar rakungillere akrabalığının yeterince yakın olmadığını göstermiştir. Bu yüzden küçük panda Ailuridae adında ayrı bir familyaya ya da bazı sınıflandırmalarda ayıgiller familyasına konulur.

Kaynakça

  1. ^ a b "Mindat.org". www.mindat.org. 14 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2021. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Etçiller</span> memeli takımı

Etçiller ya da yırtıcı memeliler, memeliler sınıfına ait bir takımdır.

<span class="mw-page-title-main">Vaşak</span> orta büyüklükte etçil omurgalı ve yabani hayvan türlerinin ortak adı

Vaşak, kedigiller (Felidae) familyasından Lynx cinsini oluşturan orta büyüklükte etçil omurgalı ve yabani hayvan türlerinin ortak adı.

<span class="mw-page-title-main">Kutup ayısı</span> Kuzey kutup dairesinde yaşayan ayı türü

Kutup ayısı aynı zamanda beyaz ayı ya da deniz ayısı, ayıgiller (Ursidae) familyasından soğuk kuzey kutup bölgesinin karlı sahillerinde ve buzullar üzerinde yaşayan ayı türüdür. Yaşamakta olan en büyük kara etoburudur ve bulunduğu ortamdaki süper yırtıcıdır. Yaşadığı çevreye çok iyi uyum sağlamıştır. Kalın kürkü onu soğuktan korur, beyaz görünümü avlarından saklar. Kutup ayısı hem karada, hem denizde, hem buzda, hem de su içinde zorlanmadan avlanır.

<span class="mw-page-title-main">Bassaricyon</span>

Olingo, rakungiller (Procyonidae) familyasından etçil memeli cinsi.

<span class="mw-page-title-main">Köpekgiller</span> etçil memeli familyası

Köpekgiller (Canidae), etçiller (Carnivora) takımına ait bir familya.

<span class="mw-page-title-main">Halkalı kuyruklu kedi</span>

Halkalı kuyruklu kedi, Halkalı kuyruk veya Miner kedisi olarak da bilinir, rakungiller (Procyonidae) familyasından memeli hayvan türü.

<span class="mw-page-title-main">Kızıl tilki</span> bayağı tilki

Kızıl tilki, bayağı tilki olarak da bilinir, köpekgiller (Canidae) familyasının en yaygın tilkisidir. Avrupa'nın büyük bir farkla en sık rastlanılan vahşi köpekgildir. Bu yüzden Avrupa'da "tilki" denildiğinde neredeyse hep bu tür kast edilir.

<span class="mw-page-title-main">Tavşan</span> kemirici memeli

Tavşan, Lagomorpha takımı içinde sınıflandırılan tavşangiller (Leporidae) familyasını oluşturan memeli türlerinin ortak adıdır. Yavru bakımları çok azdır. 7 gün baktıktan sonra anne tavşan yavru tavşanı bırakır.

<span class="mw-page-title-main">İnsansılar</span> Eski Dünya maymunlarından bir primat üst familyası

İnsansılar veya insansı maymunlar (Hominoidea), Eski Dünya maymunlarından bir primat üst familyası. İnsansılar üst familyası iki familyaya bölünür: Gibongiller veya küçük insansı maymunlar (Hylobatidae) ve insangiller veya büyük insansı maymunlar (Hominidae).

<span class="mw-page-title-main">Kızıl kurt</span> Kuzey Amerikada yaygın görülen kurt alt türü

Kızıl kurt, köpekgiller (Canidae) familyasından Kuzey Amerika'da yaygın olan bir Canis türü. Bayağı kurt ile çok yakın akrabadır.

<span class="mw-page-title-main">Köpeğimsiler</span>

Köpeğimsiler (Caniformia/Caniiformes), etçiller (Carnivora) takımına ait bir alt takım. Bazı sınıflandırmalarda bir klad olarak ele alınır ve Canoidea olarak adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Küçük panda</span> Carnivora takımına ait bir memeli

Küçük panda veya diğer bir adıyla kızıl panda, etçiller (Carnivora) takımından çok ürkek ve tehlike altında olan bir tür. Zoolojik sınıflandırılmasının ayrıntıları hâlâ tartışılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Misk kedisigiller</span>

Misk kedisigiller (Viverridae), etçiller (Carnivora) takımına ait, Afrika ve Avrasya'da yaygın olan, 30 orta büyüklükte türden oluşan bir familya.

<span class="mw-page-title-main">Kokarcagiller</span> etçiller (Carnivora) takımından bir familya

Kokarcagiller (Mephitidae), etçiller (Carnivora) takımından bir familya.

<span class="mw-page-title-main">Dev panda</span> memeli hayvan türü

Dev panda veya sadece panda, ayıgiller familyasından, beyaz postu üzerinde bölge bölge siyah büyük benekleri olan, iri, nesli tehlikede olan bir ayı türü. Küçük pandadan ayrıt edebilinmesi için büyük panda veya sadece bambu ile beslendiğine dikkati çekmek için bambu ayısı da denilir. Çin'in dev pandaları dünyada en çok soyu tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olan hayvan türlerinden birisidir.

<i>Nasua</i>

Nasua, Plethodontidae familyasına bağlı bir hayvan cinsidir.

<i>Ayı</i> memeli familyası

Ayılar veya Ayıgiller, Ursidae familyasının etçil memelileridir. Ayılar Köpeğimsiler veya köpek benzeri etoburlar olarak sınıflandırılır. Her ne kadar sadece sekiz ayı türü mevcut olsa da, Kuzey yarımkürede ve kısmen Güney yarımkürede çok çeşitli habitatlarda görülürler. Ayılar, Kuzey Amerika, Güney Amerika, Avrupa ve Asya kıtalarında yaşarlar. Modern ayıların ortak özellikleri arasında, tıknaz bacaklı büyük gövdeleri, uzun burunları, küçük yuvarlak kulakları, tüylü saçları ve kısa kuyrukları bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Cadı makigiller</span> gececil, uzun bacaklı primatlar

Tarsiidae bir primat familyasıdır. Güneydoğu Asya'nın adalarında yaşayan, küçük, gece faal hayvanlardır.

Bu liste, Carnivora (etçiller) takımındaki türleri içerir.

<span class="mw-page-title-main">Kinkaju</span> Rakungiller familyasına ait, Latin Amerikalı memeli

Kinkaju, Rakungiller (Procyonidae) familyasına ait, Güney Meksika ile Güney Brezilya arasında yaşayan, memeli türü.