İçeriğe atla

Rajput

Mehrangarh Kalesi
Rajputlar (12 Şubat 1876)

Rajput veya Râjpût (Hindu: राजपूत), Sanskritçe'de prens anlamına gelen (raj ile oğlu anlamına gelen putra'dan oluşturuan terim) ve Hindistan'da bir savaşçı olup genelde Ksatriya kastına ait olan bir toplumsal grup. Racputana bölgesi (bugünkü Racastan eyaletinin büyük bir bölümü) ve Gucerat'ın bir kısmında yoğun olarak ikamet etmektedir.

Kökenler

Kökenleri hakkında kesin bilgi yoktur. İskitler ve Hunlar'a dayandığına dair tez, Harşa Vardhana'nın döneminden sonra Hayber Geçidi'nden Güney Asya'ya giren Ak Hunlar ve Kuşanlar'ın yerli hükûmdarlar ile kaynaşarak Hinduizm'i kabul etmenin sonucu ortaya çıktığına dair tez mevcuttur. Kendileri ise kendi meşruluğunu savunmak için Mahabharata'da adları geçtiği güneş ve aydan ortaya çıkan aileler, Gucerat'ta bulunan cesaret ateşine dayandırmaktadırlar.

Rajput hanedanları

Rajput hanedanlarından, Pratihara hanedanı yaklaşık 300 yıldır müslümanların saldırılarına karşı direndi fakat 1018 yılında Gazne Devleti sultanlarından Gazneli Mahmut'un saldırısıyla yıkıldı. Chauhan hanedanı 1191 ve 1192 yıllarında meydana gelen Tarain Muharebesi (I. Tarain ve II. Tarain)'nde Gurlu sultanlarından Gurlu Muhammed (Şehabettin Muhammed)'e yenilerek yıkıldı. Ancak Chauhanlar Ranthambore'de geçerek yeniden küçük bir krallık kurdu. Paramara hanedanı 1226 yılında Kölemen hanedanı sultanlarından İltutmuş'un saldırısını geri çevirdiyse Halaciler sultanlarından Alaeddin Halaci'nin 1299 - 1303 yılları arasında düzenlediği Rajput Seferi'nde yok edildi. Ayrıca bu sefer sırasında savaşın kaybedileceğini anlayan Rajput kadınları Jauhar uygulamasını gerçekleştirmiştir.

Rajputlar Delhi Sultanlığının zayıflama döneminde tekrar bağımsızlığı kazandılar. Babür İmparatorluğu'un ilk yıllarda şiddetli direnişleri gösterdi. Zamanla ilhak edildiyse de Malwa 19. yüzyılın başlarına kadar bağımsızlığını kordu.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Afganistan</span> Batı, Orta ve Güney Asyanın birleştiği yerde bulunan devlet

Afganistan ya da resmî adıyla Afganistan İslam Emirliği, Orta Asya'nın güneyinde denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Doğu ve güneyde Pakistan; batıda İran; kuzeyde Türkmenistan, Özbekistan ve Tacikistan; kuzeydoğuda ise Çin ile komşudur. 652.000 km² yüz ölçümlü, kuzey ve güneydoğusunu düzlüklerin oluşturduğu dağlık bir ülkedir. Başkenti ve en büyük şehri Kâbil'dir. Yaklaşık 40 milyonluk nüfusunun çoğunluğunu Peştunlar, Tacikler, Hazaralar ve Özbekler oluşturur. Ülke, uluslararası alanda Afganistan İslam Cumhuriyeti olarak tanınmaktadır. ABD'nin Afganistan'dan çekilmesine akabinde gerçekleşen Taliban saldırıları ile 15 Ağustos 2021'de Taliban'ın başkent Kâbil'i ele geçirmesi sonucunda kurulmuş olup, yönetimin devri konusundaki tartışmalar ve görüşmeler devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Harezmşahlar Devleti</span> Orta Asyanın Harezm bölgesinde kurulu eski bir Türk devleti (1077–1231)

Harezmşahlar veya Harzemşahlar Devleti, Orta Asya'da Harezm bölgesinde Kutbeddin Muhammed Harezmşah tarafından kurulan Türk-İran geleneğine dayalı bir devlettir. Bu devlet, Anadolu Selçuklu Devleti ile 1230 yılında yapılan Yassıçemen Muharebesi sonucunda iyice zayıflamış, 1231 yılında Celaleddin Harezmşah'ın ölümü ile yıkılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Türk tarihi</span> Türk topluluklarının ortak tarihi

Türk tarihi, günümüzdeki Türk halklarının ve yabancı halkların arasında Türk dilini konuşmuş olan Türk topluluklarının ortak tarihidir. Göktürklerden önce var olmuş Türk dili konuşan topluluklar bazı tarihçiler tarafından, Türk tâbiri yerine Ön Türk tabiri ile anılırdı.

<span class="mw-page-title-main">Delhi Sultanlığı</span> Türk-Hint devleti

Delhi Sultanlığı ya da Sultanat-ı Hint, 1206-1526 yılları arasında Hindistan'da hüküm sürmüş olan sultanlıktır.

<span class="mw-page-title-main">Muvahhidler</span>

Muvahhidler, bugünkü Kuzey Afrika, İspanya ve Batı Sahra topraklarına egemen olan Murabıtlar Devleti'ni yıkarak onun yerine geçen Berberi hanedan ve devletidir. 1146 ila 1248 yılları arasında, bugünkü İspanya topraklarının büyük bölümünün yanı sıra Kuzey Afrika'daki bazı toprakları da denetimleri altında tutmuşlardır. Hristiyan saldırıları ve bazı iç karışıklıklar sonucu 1269'da yıkılmışlardır. İber Yarımadası üzerinde egemen olmuş son büyük Müslüman devlettir.

<span class="mw-page-title-main">Gucerât</span>

Gucerât, Hindistan'ı oluşturan eyaletlerden biridir. Güneyde ve batıda Umman Denizi, kuzeybatıda Pakistan, kuzeyde Racastan, doğuda Madhya Pradesh, güneydoğuda da Maharashtra eyaletleriyle çevrilidir. Yönetim merkezi, en büyük kenti ve eski merkezi Ahmedabad yakınlarındaki Gandhinagar'dır.

<span class="mw-page-title-main">Wu (Han)</span>

İmparator Wu Ti Han Hanedanı'ndan gelen Çin İmparatorluğu'nun yedinci imparatorudur. Asıl adı Liu Che olan imparator, MÖ 141 yılından başlayarak ülkeyi ölümüne dek yönetti. İmparatorluğu döneminde Çin topraklarını çok geniş sınırlara ulaştı. İmparatorluk sınırları batıda Kırgızistan'dan doğuda Kore'ye, güneyde Vietnam'a kadar uzandı. Ülke içine sık sık seferler yapan Hiung-nuları (Hunlar) sistematik çalışmalarla geri püskürttü.

Hindistan'ın Moğollar tarafından istilası, 1221 – 1327 yılları arasında Hindistan yarımadasına düzenlenen çok sayıdaki Moğol İmparatorluğu istilalarını anlatır. Moğollar Kaşmir bölgesine boyun eğdirseler de Delhi Sultanlığına karşı yapılan saldırılar başarısız olur.

<span class="mw-page-title-main">Alaeddin Halaci</span> Türk Delhi Sultanı

Alaeddin Halaci, aslı adı Ali Gurshap Delhi Sultanlığı'nda iktidarda olan Halaci Hanedanına mensup Türk sultan. Hanedanın en güçlü hükümdarı sayılır. 1296 – 1316 yılları arasında hüküm sürmüştür. Moğolları Hindistan'a sokmayarak birçok defa Moğollara karşı zafer almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Yüeçiler</span> antik bir Ortaasya halkı

Yüeçiler, antik bir Orta Asya halkıdır.

Seuna, Sevuna ya da Devagiri Yadavaları (850–1334), en parlak dönemini Tungabhadra ve Narmada nehirleri arasında bugünkü Maharaştra’da, Kuzey Karnataka ve Madhya Pradesh’in de bazı bölümlerini kapsayan bölgede kurdukları krallıkla yaşayan hanedandır. Kurdukları devletin başkenti Devagiri idi. Başlangıçta Seunalar, Batı Çalukya hakimiyetindeki bazı yerlerde toprak sahibiydi. 12. Yüzyıl ortalarında bağımsızlıklarını ilan ettiler ve II. Singhana döneminde en parlak dönemlerini yaşadılar.

Buhara Muharebesi, Göktürk-Sasani ittifakı ile Ak Hun İmparatorluğu arasında gerçekleşmiş bir savaştır. Savaş sonunda Ak Hun İmparatorluğu yıkılmış ve toprakları, Ceyhun Nehri sınır olmak üzere Göktürkler ile Sasaniler arasında paylaşılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Gucerât Sultanlığı</span> Müslüman devleti

Gucerât Sultanlığı, 15. yüzyıl başlarında, günümüzde Hindistan'ın Gucerât eyaletinde kurulmuş bir Orta Çağ Müslüman Rajput krallığıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mısır tarihi</span>

Mısır tarihi, verimli Nil Nehri kıyıları ve deltası ile Mısır'ın yerli halkının başarıları ile uzun ve zengin olmuştur. Mısır hiyeroglifleri Rosetta Taşı'nın keşfi ve yardımıyla deşifre edilene kadar Mısır'ın eski tarihinin çoğu bir gizemdi. Antik Dünyanın Yedi Harikası arasında yer alan Keops Piramidi bu coğrafyada bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Pakistan tarihi</span>

Pakistan coğrafyasında gerçekleşmiş olayları kapsar. Pakistan 14 Ağustos 1947'de bağımsızlığını kazandı.

<span class="mw-page-title-main">Mâlvâ Sultanlığı</span>

Mâlvâ Sultanlığı, 1401-1531 yılları arasında Orta Hindistan'daki Mâlvâ bölgesine hakim olan Türk-İslam devleti idi.

<span class="mw-page-title-main">Vattâsîler</span>

Vattâsîler veya Vattâsî Hanedanı, 1471 ile 1549/1554 yılları arasında Fas’ı yöneten Faslı Arap hanedan.

<span class="mw-page-title-main">Hindistan Yarımadası'ndaki Müslüman fetihleri</span>

Hindistan alt kıtasındaki Müslüman fetihleri esas olarak 13. ve 18. yüzyıllar arasında gerçekleşmiştir. Alt kıtadaki daha önceki Müslüman fetihleri, günümüzün modern Pakistan'ında başlayan istilaları, özellikle 8. yüzyıldaki Emevi seferlerini ve Rajput'ların onlara karşı direnişini içerir.

<span class="mw-page-title-main">Memlûk Hanedanı (Delhi)</span>

Memlûk Hanedanı, Delhi Sultanlığı'nı 1206-1290 yılları arasında yöneten ilk hanedan. Delhi Sultanlığı'nı 1526'ya kadar birbirinden bağımsız beş hanedan yönetti. Memlük hanedanı kurulmadan önce Kutbüddin Aybeg, Gurlular'ın bir komutanı olarak 1192'den 1206'ya kadar görev yaptı. Bu dönemde, Ganj ovasına akınlar düzenledi ve yeni bölgeleri hakimiyet altına aldı.

<span class="mw-page-title-main">I. Mahmud Şah Halacî</span> Mâlvâ Sultanlığının 15. yüzyıldaki sultanı

Alaaddin I. Mahmud Şah Halacî veya Mahmud Halacî olarak da bilinen I. Mahmud Şah Halacî (1436–1469), Hindistan’a Orta Asya’dan gelen Halaç (Kalaç) Türk aşiretindendir. Melik Mugīs’in oğlu olup annesi, Emir Timur’un Hindistan’ı işgalinden sonra Delhi Sultanlığı’ndan bağımsız hale gelen Mâlvâ Gūrî hânedanının kurucusu Dilâver Han Guri’ın kız kardeşidir.