İçeriğe atla

Rainbow Warrior (1955)


Rainbow Warrior, 1979'da demirledi.
Tarihçe
Adı
  • Sir William Hardy (1955-1977)
  • Rainbow Warrior (1978-1985)
Sahibi
  •  Birleşik Krallık (1955-1977)
  • Greenpeace (1978-1985)
  • İnşa eden Hall, Russell & Company
    Denize indirilişi 29 Kasım 1954
    Satın alınışı 1977
    Hizmet 1955-1985
    Akıbet 10 Temmuz 1985'te batırıldı
    Genel karakteristik
    Sınıf ve tipiTrol teknesi
    Tonaj 418 GT
    Uzunluk 40 m (131 ft 3 in)
    Çekiş 4,6 m
    İtme gücü 2 motor, 620 m² yelken
    Hız
    • 12 knot (motorlar)
    • 5-7 knot (yelkenler)

    Rainbow Warrior (Türkçe: Gökkuşağı Savaşçısı), 1970'lerin sonu ve 1980'lerin başında balina avcılığı, fok avı, nükleer test ve nükleer atık boşaltma karşıtı bir dizi mücadeleyi desteklemek için yapılan eylemlerde kullanılan bir Greenpeace (Türkçe:Yeşilbarış) teknesiydi.

    Önceleri Britanya Tarım Bakanlığı'na bağlı olarak, balıkçılık ve trol avı için kullanılmış ve daha sonra Greenpeace çevre örgütü tarafından satın alınmış olan gemi, 1978-1985 yılları arasında Rainbow Warrior adıyla anılmıştır. Üretildiği tarih olan 1955 ile Greenpeace'e satılış tarihi olan 1977 yılları arasındaki adı ise Sir William Hardy'dir.

    1985 yılına kadar Greenpeace çevre örgütü tarafından deniz florasını ve balinaları korumak, nükleer enerjiye karşı çıkmak için yapılan protesto ve eylemlerde kullanılmıştır. Yeni Zelanda limanında Fransız Gizli Servisi tarafından 10 Haziran 1985'te batırılmıştır. Bu olay sırasında Greenpeace gönüllüsü bir aktivist ölmüştür. Bu olayların ardından Fransa savunma bakanı Charles Hernu istifa etmek zorunda kalmıştır.

    Tarihi

    1955'te Aberdeen, İskoçya 'da inşa edildi. Birleşik Krallık Tarım, Balıkçılık ve Gıda Bakanlığı (MAFF) tarafından Sir William Hardy adıyla trol teknesi olarak kullanıldı. Daha sonra çevre örgütü Greenpeace UK tarafından satın alındı.

    Greenpeace ile

    Rainbow Warrior (Amsterdam, 1981)

    1977'de gemi Greenpeace UK tarafından 37,000£ maliyetle satın alındı ve dört aylık bir onarımdan geçti. 2 Mayıs 1978'de Rainbow Warrior olarak yeniden lanse edildi. Geminin adı Greenpeace'in kurucu ortağı Susi Newborn tarafından kendisine Greenpeace kurucularından Robert Hunter tarafından verilen Gökkuşağı Savaşçıları kitabından sonra verildi. Kitabın retoriği şu pasajı içeriyordu: "Dünya hasta ve ölüyor, insanlar Gökkuşağının Savaşçıları gibi ayağa kalkacak."[1] İspanyol Donanma Amiralinin istifasıyla sonuçlanan İspanya'daki esaretten iki kaçış da dahil olmak üzere Kuzey Atlantik'te bir dizi yüksek profilli kampanyadan sonra, Rainbow Warrior 1981'de değişikliğe uğradığı Kuzey Amerika'ya gitti ve yelkenleri 1985 yılında ketch rig içine yerleştirildi.

    1985'in başlarında, "Rainbow Warrior", Pasifik Okyanusu'nda nükleer testlere karşı kampanya yürütüyordu. Mayıs ayında, Pacific Proving Grounds 'da geçmiş Amerikan nükleer testlerinden kaynaklanan radyoaktif serpinti ile kirlenmiş Rongelap Atoll' den 300 Marshall Adalı 'yı yeniden yerleştirdi.[2]

    Daha sonra Fransız Polinezyası ‘nın Tuamotu Takımadaları 'daki Mururoa Atoll' da Fransız nükleer testi 'ni protesto eden yat' ların filosuna liderlik etmek için Yeni Zelanda 'ya gitti. Mururoa'daki önceki nükleer testler sırasında protesto gemileri atol etrafındaki denizcilik yasağı bölgesine yelken açtıktan sonra Fransız komando yelkenlileri tarafından bindirilmişti. Greenpeace 1985 testleri için nükleer testlerin etkisini izlemeyi ve patlamaları izlemek için adaya protestocuları yerleştirmeyi amaçladı.

    DGSE ajanı Christine Cabon, örgütün Auckland ofislerine sızdı ve "Rainbow Warrior" dan gelen haberleşmeleri gizlice izledi, haritalar topladı ve su altı ekipmanını araştırdı. İlgilenen taraftarlar veya turistler gibi görünen Fransız ajanlar da gemiyi halka açıkken gezdi.[3][4]

    "Rainbow Warrior"ın Bombalanması

    Northland Matauri Bay Rainbow Warrior Anıtı, Northland

    O zaman Peter Willcox tarafından kaptanlık edilen Rainbow Warrior, Fransız istihbarat servisi (DGSE) tarafından tekneye takılan iki patlayıcı tarafından 10 Temmuz 1985'te NZST gece yarısından hemen önce sabote edildi ve batırıldı. Gemideki on iki kişiden biri fotoğrafçı Fernando Pereira, ilk patlamadan sonra ekipmanını almak için gemiye döndü ve daha büyük ikinci patlamada gemi battırıldığında öldürüldü.

    Cinayet soruşturması başladı ve iki Fransız ajanı ele geçirilerek tutuklandı. Fransızların müdahalesinin ifşası siyasi bir skandala neden oldu ve Fransız Savunma Bakanı Charles Hernu istifa etti. Yakalanan Fransız ajanlar hapsedildi ancak daha sonra Fransız nezaretine nakledildi. Serbest bırakılmadan önce kısa bir süre için Hao Adası ‘nda Fransız askeri üssüne hapsedildiler. Uluslararası baskı ile karşılaşan Fransa, Greenpeace'e tazminat ödemeyi kabul etti ve daha sonra DGSE'nin eski başkanının itirafları bombalama olaylarını üç ekibin gerçekleştirdiğini ortaya çıkardı. Başarılı bir şekilde yargılananlara ek olarak iki DGSE dalgıcı Jacques Camurier ve Alain Tonel gerçek bombalamayı gerçekleştirdi ancak kimlikleri hiçbir zaman resmi olarak doğrulanmadı.[5] 22 Eylül 1985'te, Fransa Başbakanı Laurent Fabius gazetecileri ofisine toplayıp 200 kelimelik "Gerçek zalimdir" dediği ve bir örtbas olduğunu kabul ettiği "Fransız gizli servisinin ajanları bu tekneyi batırdı. Emirlere göre hareket ediyorlardı" dediği açıklamayı yaptı.[6]

    Kaynakça

    1. ^ "Rainbow Warrior I". Greenpeace. 15 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
    2. ^ The evacuation of Rongelap 16 Eylül 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (from the Greenpeace website. Accessed 12 July 2010.)
    3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2021. 
    4. ^ The French Government and Greenpeace Agents back in court on Friday 1 Mayıs 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. The Canberra Times, 20 November 1985, at Trove
    5. ^ Field, Catherine (30 Haziran 2005). "'Third team' in Rainbow Warrior plot". The New Zealand Herald. 5 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2011. 
    6. ^ Evening Mail – Monday 23 September 1985

    İlgili Araştırma Makaleleri

    10 Temmuz, Miladi takvime göre yılın 191. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 174 gün vardır.

    1985 (MCMLXXXV) salı günü başlayan bir yıldır.

    3 Kasım, Miladi takvime göre yılın 307. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 58 gün vardır.

    <span class="mw-page-title-main">Tom Clancy</span> Amerikalı yazar (1947 – 2013)

    Thomas "Tom" Leo Clancy Jr., Soğuk Savaş dönemi ve sonrasında yazdığı askerî, siyâsî ve polisiye macera romanları ile ünlenen Amerikalı yazar.

    <span class="mw-page-title-main">Gemi</span> Ulaşım aracı

    Gemi dünya denizlerini, okyanuslarını, nehir, göl ve diğer yeterince derin su yollarını dolaşan, mal ve yolcu taşıyan veya savunma, araştırma ve balıkçılık gibi özel görevleri yapan büyük bir deniz taşıtı’dır. Gemiler genellikle boyut, şekil, yük kapasitesi ve amaca göre teknelerden ayrılır. Yelken çağı'nda "gemi", en az üç Kabasorta arma‘lı direkleri ve tam cıvadra yelken planıyla yelkenli gemi olarak tanımlanır.

    <i>Goeben</i> ve <i>Breslau</i>nun takibi

    Goeben ve Breslau'nun takibi, I. Dünya Savaşı'nın başlarında Akdeniz'de gerçekleşen, Birleşik Krallık'ın Kraliyet Donanması'na bağlı gemilerin Almanya'nın İmparatorluk Donanması'na ait SMS Goeben ve SMS Breslau'yu önlemeye çalıştıkları deniz muharebesidir. Alman Akdeniz Tümeni'ni oluşturan Moltke sınıfı muharebe kruvazörü SMS Goeben ve Magdeburg sınıfı hafif kruvazör SMS Breslau, savaşın başlaması ile Akdeniz'de sıkışmıştı. Alman gemileri aldıkları emirler doğrultusunda Birleşik Krallık filosunun yakın takibine rağmen Çanakkale Boğazı'ndan geçerek İstanbul'a ulaşmayı başardı. İstanbul'a ulaşan gemiler, Osmanlı İmparatorluğu'na devredilerek sırasıyla Yavuz ve Midilli adlarını aldı. Gemilerin mürettebatı ise Amiral Wilhelm Souchon komutasındaki Alman denizcilerden oluşmaya devam etmişti. Souchon başkanlığındaki komuta heyetinin sonraki süreçte Karadeniz'e çıkarak emrindeki diğer Osmanlı gemileriyle birlikte Rus limanlarını topa tuttuğu Karadeniz Baskını, Osmanlı Devleti'nin I. Dünya Savaşı'na İttifak Devletleri saflarında girmesine yol açtı.

    <span class="mw-page-title-main">François Mitterrand</span> 21. Fransa cumhurbaşkanı

    François Maurice Adrien Marie Mitterrand Fransız siyasetçi, 1981-1995 yılları arasında iki dönem görev yapan Fransa cumhurbaşkanı. Beşinci Cumhuriyet'in kuruluşundan (1958) sonra Sosyalist Parti'den seçilen ilk cumhurbaşkanıdır.

    <i>Yavuz</i> (muharebe kruvazörü) Osmanlı İmparatorluğunun I. Dünya Savaşına girmesinde önemli rol oynayan savaş gemisi

    Yavuz, Osmanlı Devleti'nin I. Dünya Savaşı'na girmesinde önemli rol oynayan savaş gemisidir.

    <i>Midilli</i> (kruvazör) Osmanlı İmparatorluğunun I. Dünya Savaşına girmesine yol açan Alman yapımı savaş gemisi

    SMS Breslau veya sonraki adıyla Midilli, Alman İmparatorluğu donanması için inşa edilen Magdeburg sınıfı hafif kruvazördür. Yapımına 1910'da başlandı ve 16 Mayıs 1911'de denize indirildi. Göreve alınmasından sonra savaş kruvazörü Goeben ile birlikte, Balkan Savaşları'nın patlak vermesi nedeniyle Akdeniz Tümeni'nde görevlendirildi. Breslau ve Goeben, İstanbul'a ulaşmak için Akdeniz'deki İngiliz savaş gemilerinden kaçtıktan sonra Ağustos 1914'te Osmanlı İmparatorluğu tarafından satın alındı ve gemilerin adları Midilli ve Yavuz Sultan Selim olarak değiştirildi. İki gemi, ağırlıklı olarak Karadeniz'de, Rusların Karadeniz Filosu'na karşı hizmet etti ve diğer Osmanlı gemileri ile birlikte Ekim 1914'te Rus limanlarına baskınlar düzenledi. Bu baskınlar, Rusya'nın Osmanlı'ya savaş ilan etmesine ve Osmanlı İmparatorluğu'nun I. Dünya Savaşı'na İttifak Devletlerinin yanında katılmasına yol açtı.

    <span class="mw-page-title-main">Rainbow Warrior (1957)</span>

    Rainbow Warrior ya da resmi olmayan adıyla Rainbow Warrior II, çevre koruma örgütü Greenpeace'e ait bir gemidir. İlk olarak bir balıkçı teknesi olarak yapımına başlanmış, 1957'de ilk kez suya indirilmiş ve daha sonra birkaç kez değişikliğe uğratılmıştır. Orijinal uzunluğu 44 metre olan geminin uzunluğu 1966 yılında 55.2 metreye çıkarılmıştır. İlk ve orijinal Rainbow Warrior gemisinin Yeni Zelanda'da batırılması sonucunda o geminin anısı ve Greenpeace'in sembolü olması nedeniyle bu gemi 10 Haziran 1989'da Hamburg'da resmi olarak yeniden Rainbow Warrior olarak adlandırılmıştır.

    <i>Denizin Altında 20.000 Fersah</i> (film, 1954)

    Denizin Altında 20.000 Fersah, 1954 ABD yapımı bilimkurgu macera filmidir. Özgün adı 20,000 Leagues Under the Sea olan film 1955-1956 sinema sezonunda Türkiye'de başlıktaki isimle gösterilmiştir. Sonraki bazı gösterimlerde "Deniz Altında 20,000 Fersah" adı da kullanılmıştır.

    <i>Luftwaffe</i> II.Dünya Savaşında Alman Hava Kuvvetleri

    Luftwaffe, II. Dünya Savaşı sırasında Alman Wehrmacht birliklerinin hava savaş birimiydi. Almanya'nın I. Dünya Savaşı sırasındaki askeri hava kuvvetleri, İmparatorluk Ordusu'nun Luftstreitkräfte'si ve İmparatorluk Donanması'nın Marine-Fliegerabteilung'u, Mayıs 1920'de Versay Antlaşması'nın şartları uyarınca dağıtıldı ve Almanya'nın herhangi bir hava kuvvetlerine sahip olması yasaklandı.

    SMS <i>Scharnhorst</i> Alman İmparatorluk Donanmasına bağlı 12.985 tonluk bir zırhlı kruvazör

    SMS Scharnhorst Alman İmparatorluk Donanması'na bağlı 12.985 tonluk bir zırhlı kruvazör idi, Almanya'nın Hamburg kentindeki Blohm & Voss tersanesinde inşa edildi. Kardeş gemi Gneisenau'nun da mensup olduğu sınıfının lider gemisiydi. Scharnhorst ve Gneisenau, önceki kruvazör sınıfı Roon'un geliştirilmiş haliydi; daha fazla ana bataryayla donatılmışlardı ve daha yüksek hız yapılabiliyordu. Reformcu Prusyalı General Gerhard von Scharnhorst'dan ismini alan gemi 24 Ekim 1907 tarihinde hizmete girdi.

    <span class="mw-page-title-main">Çanakkale Savaşı'ndaki denizaltı faaliyetleri</span>

    Çanakkale Savaşı'ndaki denizaltı faaliyetleri, I. Dünya Savaşı'nın bir parçası olan Çanakkale Savaşı çerçevesinde, çeşitli devletlerin denizaltıları tarafından Çanakkale Boğazı ve Marmara Denizi'nde sürdürülen faaliyetlerdir. Esas savaştan önce, Aralık 1914'te başlamış ve Aralık 1915'te sonlanmıştı. İtilaf Devletleri'ne bağlı denizaltıların Çanakkale Boğazı'nı geçerek Marmara Denizi'nde denizaltı operasyonları yapmalarının amacı, Gelibolu'yu savunan Osmanlı kuvvetlerinin lojistik durumunu sarsmak olarak görülür. Bununla birlikte İttifak Devletleri'nin bir üyesi olan Alman İmparatorluğu da Osmanlı'yı desteklemek amacıyla savaş sırasında birtakım denizaltı faaliyetleri yürütmüştü.

    <span class="mw-page-title-main">Charles Hernu</span> Fransız siyasetçi (1923 – 1990)

    Charles Hernu, Fransız sosyalist siyasetçi, 1981-1985 yıllarında savunma bakanı.

    <i>Rainbow Warrior</i>ın batırılması

    Rainbow Warrior'ın batırılması, kod adıyla Opération Satanique, Fransız istihbarat teşkilatı DGSE tarafından 10 Temmuz 1985'te gerçekleştirilen bir operasyon. Operasyon sırasında iki operatör, Greenpeace filosunun amiral gemisi Rainbow Warrior'ı Moruroa'da yapılacak olan Fransız nükleer denemesini protesto etmeye giderken Auckland, Yeni Zelanda'daki limanda batırdı. Olayda fotoğrafçı Fernando Pereira boğularak hayatını kaybetti.

    <span class="mw-page-title-main">Cengel Operasyonu</span>

    Cengel Operasyonu, istihbarat ve direniş ajanlarının Polonya'ya ve Baltık ülkelerine gizlice sokulması için Soğuk Savaş'ın (1948-1955) başında İngiliz Gizli İstihbarat Servisi'nin (MI6) yürüttüğü gizli programın adı. Ajanların çoğu, İngiltere ve İsveç'te özel olarak eğitilen; Polonyalı, Estonyalı, Leton ve Litvanyalı sürgünlerden oluşuyordu. Bu ajanlar sızdıkları ülkelerde, Lanetli askerler ya da Orman Kardeşleri gibi Sovyet karşıtı gruplarla bağlantı kuruyorlardı. Operasyonun deniz ayağı Royal Navy ve Alman Mayın Tarama Yönetimi'ne bağlı askerlerdi. Amerikan destekli Gehlen Organizasyonu da Doğu Avrupa'dan ajan teminine dahil oldu. KGB bu casusluk ağına sızdı; ajanların çoğunu yakalayarak veya taraf değiştirmelerini sağlayarak, operasyonu çökertti.

    Fernando Pereira, Portekiz kökenli serbest Hollandalı fotoğrafçı.

    <span class="mw-page-title-main">Nükleer karşıtı hareket</span>

    Nükleer karşıtı hareket, çeşitli nükleer teknolojilere karşı çıkan sosyal bir harekettir. Bazı doğrudan eylem grupları, çevre hareketleri ve profesyonel organizasyonlar kendilerini yerel, ulusal veya uluslararası düzeyde bu hareketle özdeşleştirmiştir. Başlıca nükleer karşıtı gruplar arasında Nükleer Silahsızlanma Kampanyası, Dünya Dostları, Greenpeace, Nükleer Savaşın Önlenmesi için Uluslararası Hekimler, Barış Eylemi ve Nükleer Bilgi ve Kaynak Servisi bulunmaktadır. Hareketin ilk amacı nükleer silahsızlanmaya ilişkindi, ancak 1960'ların sonlarından beridir nükleer enerji kullanımına da karşı çıkılmaktadır. Birçok nükleer karşıtı grup hem nükleer enerjiye hem de nükleer silahlara karşı çıkar. 1970'lerde ve 1980'lerde yeşil partilerin ortaya çıkması genellikle nükleer karşıtı siyasetin doğrudan bir sonucuydu.

    1984 yılında Başbakan David Lange, nükleer enerjili veya nükleer silahlı gemilerin Yeni Zelanda limanlarını kullanmasını veya Yeni Zelanda sularına girmesini yasakladı. 1987 Yeni Zelanda Nükleer Serbest Bölgesi, Silahsızlanma ve Silahların Kontrolü Yasası uyarınca Yeni Zelanda'nın karasuları, karaları ve hava sahası nükleerden arındırılmış bölgeler haline geldi. Bu, o zamandan beri Yeni Zelanda'nın dış politikasının bir parçası olarak kaldı.