İçeriğe atla

Rain Muharebesi

Rain Muharebesi
Otuz Yıl Savaşı

Rain Muharebesi (gravür)
Tarih15 Nisan 1632
Bölge
Sonuç İsveç Zaferi
Taraflar
İsveç İmparatorluğu
Saxe-Weimar Düklüğü
Kutsal Roma İmparatorluğu
Katolik Ligi
Komutanlar ve liderler
Gustaf Adolf
Johan Banér
Saxe-Weimar Dükü William
Lennart Torstensson
Tilly Kontu Johann Tserclaes  (ölü)
Bavyera Elektörü Maximilian
Johann von Aldringen
Scharffenstein
Çatışan birlikler
37,505, 72 top 22,000, 20 top
Kayıplar
2,000 ölü ya da yaralı 2,000 ölü ya da yaralı
1,000 esir


Rain Muharebesi ya da Lech Nehri Muharebesi, Otuz Yıl Savaşı sırasında 15 Nisan 1632'de Bavyera'daki Rain yakınlarında gerçekleşen bir muharebedir. Gustaf Adolf komutasındaki İsveç-Alman birliği, Tilly Kontu Johann Tserclaes komutasındaki Katolik Ligi orduları ile savaştı. İsveç tarafı savaşı kazanırken Tserclaes ağır şekilde yaralandı ve daha sonra aldığı yaralar yüzünden öldü.

Sayıca az ve tecrübesiz askerleri ile savaşa girmek istemeyen Tserclaes, Gustaf Adolf komutasındaki İsveçlileri oyalamak için Rain kasabası merkezli Lech Nehri boyunca savunma işleri inşa etmeye etti. Albrecht von Wallenstein yönetimindeki İmparatorluk ordularının takviyesini bekledi. 14 Nisan günü İsveçliler topçu ateşine tuttular, ertesi gün İsveçliler nehri geçerek Tserclaes dahil olmak üzere 3,000 zayiat verdirdi. Ayın 16'sında ise Bavyera Elektörü Maximilian erzak ve silahların bırakılarak geri çekilmesini emretti.

Bu zafere rağmen İsveçliler Kuzey Almanya'daki üslerinden çekildiler ve Maximilian ile Wallenstein birleştiklerinde kendilerini Nürnberg'de kuşatılmış durumda buldular. 3 Eylül'de, şehir dışındaki İmparatorluk kampına yapılan bir saldırının kanlı bir şekilde püskürtüldüğü savaşın en büyük muharebesine yol açtı.

Arka Plan

İsveç'in Otuz Yıl Savaşları'na dahil olması Haziran 1630'da Gustaf Adolf'un 18,000 askeriyle Pomeranya Dükalığı'na inmesiyle başlar. Fransız sübvansiyonları tarafından maddi olarak desteklenen ve Saksonya Elektörlüğü ile Bradenburg-Prusya tarafından askeri olarak desteklenen İsveç, Eylül 1631'deki Breitenfeld Muharebesi'nde aldıkları zafer ile Kuzey ve Orta Almanya'nın kontrolünü büyük oranda eline aldı.[1] Bu İsveç başarısının doruk noktasıydı; Elektör John George komutasındaki Sakson Ordusu Habsburglara ait Bohemya'yı işgal etti, Gustav Horn Frankonya'da ordularıyla ilerlerken Gustaf Adolf da Avusturya'ya saldırmayı planlıyordu.[2]

Şubat 1632'de Gustav Horn büyük oranda Almanlardan oluşan birlikleriyle Bavyera'ya ait Bamberg şehrine saldırdı; Tserclaes kuzeyden Nördlingen'den 22,000 askeriyle gelip 9 Mart'ta şehri tekrar ele geçirdi. Tserclaes bu başarısını devam ettiremeyecek kadar zayıf olmasına ve Tuna Nehri üzerindeki büyük bir köprüyü kontrol eden Ingolstadt'a kadar geri çekilmesine rağmen Gustaf Adolf bu yenilginin Alman müttefikleri üzerinde yaratacağı etkiden korkuyordu. Horn'a "Ne olursa olsun düşmanın bize karşı cesaret kazanmasına izin vermemeliyiz" diyerek Avusturya'ya saldırma planından vazgeçti ve bunun yerine Mainz'deki kışlık bölgesinden güneyindeki Bavyera'ya taşındı. Kendi güçlerini Gustav Horn, Johan Banér ve Saksonya Elektörü William'ın güçleriyle birleştirerek 37,505 asker ve 72 topa sahip oldu.[3]

İsveçliler 31 Mart'ta Nürnberg'e girdiler, 6 Nisan'da Tserclaes'in Lech Nehri boyunca kurduğu savunma hattının yakınlarındaki Donauwörth'ü ele geçirdiler. Tserclaes, 22,000 kişilik ana kuvvetlerini, Augsburg'daki başka bir geçişi kapsayan 5,000 kişilik bir müfrezeyle Rain'in etrafına yerleştirdi. Tserclaes, Gustaf'ın Augsburg'un güneyinden geçerek kendini atlatabileceğini kabul ediyordu fakat asıl amacı Albrecht von Wallenstein komutasındaki İmparatorluk ordusunun takviyesi için zaman sağlamaktı.

Bu noktada Lech Nehri, her biri 60 ila 80 metre genişliğinde bir dizi paralel ve hızlı akan derelere bölünmüştür; Rain'deki köprü ise Tserclaes tarafından yıkılmıştı, deneyimsiz birlikleri ile 20 top bırakıp saldırgan tarafı daha da zor duruma düşürmeyi planlamıştı. Diğer tek pratik yol, Lech'in ortasında bulunan ve Rain'in 5 kilometre güneyinde bulunan bir adaydı; derin bir kanal adayı İsveç tarafından ayırıyordu fakat Bavyera kıyısına yürüyerek geçmek mümkündü. Bu engeli aşmak Gustaf'ın en büyük askeri başarılarından biri olarak görülüyor.[4]

Savaş

Fin süvarileri (Hakkapeliitta), Rain Muharebesi, 1632. Matthias Merian'ın Danckerts Historis'deki eseri, 1642.

13 Nisan'da Lennart Torstensson, Rain'in karşısındaki İsveç topçu mevzilerinin inşasını denetledi ve her biri 24 topçudan oluşan üç ayrı batarya oluşturdu. Ertesi gün, Gustaf birliklerini nehir kıyısına yerleştirirken Tserclaes'in tabyasına ateş açtı, bu da saldırı niyeti taşıyormuş gibi gözükmesini sağladı. Fakat bu ateş emri, adaya bir duba köprüsü inşa etmek için İsveçliler tekneleri ve malzemeleri toplarken düşmanın dikkatini dağıtmak için yapılmış bir aldatmacaydı. 15 Nisan günü 300 Fin Hakkapeliitta askeri Bavyera tarafına geçti; Geçtikten sonra, Gustaf'ın ordusunun geri kalanını koruyan bataryalar için hafriyat kazdılar.

Tserclaes, İsveçlilerle çarpışmak için hemen birlikler gönderdi ve onları geri püskürtmeye çalışırken şiddetli bir çatışma çıktı; bununla birlikte, Gustaf, Rain'in iki kilometre kuzeyindeki nehir üzerinden 2,000 süvari yolladı. Tserclaes'in sağ uyluğu savaşın başlarında parçalanmıştı; baygın bir şekilde arkaya alındı ve iki hafta sonra öldü, ikinci komutanı Johann von Aldringen ise dakikalar sonra geçici olarak kör oldu.[5] Bunun üzerine Bavyera Elektörü Maximilian komutayı devraldı ve Scharffenstein süvarileri tarafından korunarak derhal geri çekilme emri verdi. Her iki taraf da yaklaşık 2,000 kayıp verdi ve İsveçliler 1,000 kişiyi daha esir aldı; Maximilian ordu eşyalarını ve toplarını bırakmak zorunda kalsa da ordusunun çoğu, fırtına ve şiddetli rüzgarın yardımıyla birlikte kaçmayı başardı.[6]

Sonrası

Maximilian, 3 Mayıs'ta bir İsveç saldırısını püskürten Ingolstadt garnizonunu güçlendirdi, ardından Tuna Nehri'nin kuzeyine çekildi ve Bavyera'yı İsveç ordusunun merhametine bıraktı. Bavyera kapsamlı bir şekilde yağmalanırken Gustaf 17 Mayıs'ta Münih'e muzaffer bir komutan olarak giriş yaparak prens-elektörün sanat koleksiyonuna el koydu ve yüzden fazla topçu silahını ele geçirdi; Maximilian kendi başkentine üç yıl daha giremedi.[7] Diğer yandan, Bavyera köylüleri, topraklarını yağmalayan İsveç askerlerine karşı kırsal kesimde şiddetli bir gerilla savaşı yürüttü. İsveçliler ise artık uzun ve savunmadan yoksun ikmal hattının son noktasındaydılar.[5]

Bu esnada Wallenstein Saksonları Bohemya'da püskürtmek için 65,000 kişilik bir ordu kurdu; Saksonya'nın kendilerinden ayrı bir barış antlaşması yapıp savaşta yalnız kalacağından korkan Gustaf, Alman müttefiklerini Nürnberg'e çağırdı. Bunlar yaşanırken Wallenstein 30,000 askeriyle Ingolstadt'tan kuzeye ilerleyen Maximilian ile birleşmek için Bavyera'ya yürüdü ve 11 Temmuz'da bu iki kuvvet Schwabach'ta bir araya geldi.[8] Gustaf, Nürnberg'in hemen dıındaki Fürth'e çekildi ve burada birleşik İmparatorluk-Bavyera orduları tarafından kuşatıldı, bu da Eylül başındaki Alte Veste Muharebesi'nin yaşanmasına yol açtı.[9]

Kaynakça

  1. ^ Wedgwood, C. V. (2005). The Thirty Years War. New York: New York Review Books. s. s. 166. ISBN 1-59017-146-2. OCLC 57010133.  Birden fazla |sayfalar= ve |sayfa= kullanıldı (yardım)
  2. ^ Wilson, Peter H. (2009). Europe's tragedy : a history of the Thirty Years War. Londra: Allen Lane. ss. s. 494-495. ISBN 978-0-7139-9592-3. OCLC 437081903. 
  3. ^ Guthrie, William P. (2002). Battles of the Thirty Years War : from White Mountain to Nordlingen, 1618-1635. Westport, CT: Greenwood Press. s. s. 165. ISBN 0-313-32028-4. OCLC 46473894. 
  4. ^ Wilson, Peter H. (2009). Europe's tragedy : a history of the Thirty Years War. Londra: Allen Lane. s. s. 498. ISBN 978-0-7139-9592-3. OCLC 437081903. 
  5. ^ a b Wilson, Peter H. (2009). Europe's tragedy : a history of the Thirty Years War. Londra: Allen Lane. s. s. 499. ISBN 978-0-7139-9592-3. OCLC 437081903. 
  6. ^ Wedgwood, C. V. (2005). The Thirty Years War. New York: New York Review Books. s. s. 315. ISBN 1-59017-146-2. OCLC 57010133. 
  7. ^ The Thirty Years' War. 2nd [rev.] ed. Geoffrey Parker, Simon, Dr Adams. Londra. 1997. s. s. 116. ISBN 0-415-15458-8. OCLC 36554436. 14 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2022. 
  8. ^ The Thirty Years' War. 2nd [rev.] ed. Geoffrey Parker, Simon, Dr Adams. Londra. 1997. s. s. 320. ISBN 0-415-15458-8. OCLC 36554436. 14 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2022. 
  9. ^ Wilson, Peter H. (2009). Europe's tragedy : a history of the Thirty Years War. Londra: Allen Lane. s. s. 501. ISBN 978-0-7139-9592-3. OCLC 437081903. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Otuz Yıl Savaşı</span> Avrupada 1618-1648 arası sürmüş savaş

Otuz Yıl Savaşı ya da Otuz Yıl Savaşları, çoğunlukla Kutsal Roma İmparatorluğu'nun sınırları içerisinde 1618'den 1648'e kadar sürmüştür. Avrupa tarihinin en yıkıcı savaşlarından birisi olan savaş sonucunda tahminen 4,5 ila 8 milyon arasında insan ölmüştür ve Almanya'nın bazı bölgelerinde %50'nin üzerinde nüfus düşüşü olmuştur. Seksen Yıl Savaşı, Mantova Veraset Savaşı, Fransız-İspanyol Savaşı ve Portekiz Restorasyon Savaşı da Otuz Yıl Savaşı ile bağlantılı savaşlardır.

<span class="mw-page-title-main">Breitenfeld Muharebesi (1631)</span> Leipzigde muharebe

Breitenfeld Savaşı veya Birinci Breitenfeld Muharebesi, Breitenfeld yakınlarındaki surlarla çevrili Leipzig şehrinin yaklaşık 8 km kuzey batısında 17 Eylül 1631'de gerçekleşti, bu savaş Protestanların Otuz Yıl Savaşı'nda elde ettiği ilk büyük zaferiydi.

<span class="mw-page-title-main">Albrecht von Wallenstein</span> Bohemyalı askeri ve siyasi lider

Albrecht Wenzel Eusebius von Wallenstein Otuz Yıl Savaşları sırasında Katolik tarafında savaşan Bohemyalı askeri lider ve devlet adamı. Başarılı askeri kariyeri, öldüğü zamanlarda onu Kutsal Roma İmparatorluğu içerisindeki en zengin ve en etkili adamlardan birisi yaptı. Wallenstein, Habsburg İmparatoru II. Ferdinand'ın ordularının başkomutanı oldu ve Otuz Yıl Savaşları'nın önemli figürlerinden birisiydi.

<span class="mw-page-title-main">Lützen Muharebesi (1632)</span>

Lützen Muharebesi, Otuz Yıl Savaşı sırasında, 16 Kasım 1632 günü Lützen yakınlarında gerçekleşen muharebe. Albrecht von Wallenstein komutasındaki İmparatorluk ordusu, II. Gustaf Adolf komutasındaki İsveç ordusuyla çarpışmıştır. İsveç zaferiyle sonuçlanan muharebede iki taraf da ağır hasar almış, Gustaf Adolf ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Frankfurt (Oder) Muharebesi (1631)</span>

Frankfurt (Oder) Muharebesi, Otuz Yıl Savaş'ı içinde yer alan ve 13 Nisan 1631'de gerçekleştirilen bir muharebedir.. İsveç İmparatorluğu ile Kutsal Roma İmparatorluğu, Frankfurt (Oder) şehrinde stratejik olarak önemli, korunaklı bir yer olan Oder için savaştılar.

<span class="mw-page-title-main">Willstätt Muharebesi</span> Otuz Yıl Savaşları sırasında yapılan bir muharebe

Willstätt Muharebesi, Kutsal Roma İmparatorluğu'ndaki Strazburg şehri yakınlarında Otuz Yıl Savaşları esnasında yapıldı. Eylül ayında Nördlingen Muharebesi'nde İsveç ordusuna ağır bir yenilgi veren İmparatorluk, İspanya ve Katolik Birliği orduları, İsveç'in elindeki Güney Almanya'nın çoğunu ele geçirdi. Wilsttätt'ta, Lorraine Dükü IV. Charles ve General Johann von Werth tarafından yönetilen İmparatorluk ve Katolik Birliği'nin orduları, İsveçlilerin Alman Salm-Kyrburg-Mörchingen, Württemberg Düklüğü ve Baden-Durlach Margravlığından topladığı bir İsveç birliğini yendi. Savaş üç saat sürdü ve savaş alanında 2.000 İsveç askeri ölürken bozgundan sonra daha fazlası öldü. Rheingrave Otto kendini zor kurtardı.

<span class="mw-page-title-main">Nürnberg Kuşatması</span>

Nürnberg Kuşatması, 1632'de Otuz Yıl Savaşı esnasında İmparatorluk şehri Nürnberg'in İmparatorluk orduları tarafından kuşatılmasıydı.

<span class="mw-page-title-main">Alte Veste Muharebesi</span>

Alte Veste Muharebesi, Otuz Yıl Savaşları'nın önemli bir muharebesidir.

<span class="mw-page-title-main">Fürth Muharebesi</span>

Fürth Muharebesi, 3 Eylül 1632'de İsveç'in Otuz Yıl Savaşları'na girmesiyle, Kutsal Roma İmparatoru II. Ferdinand'ın Katolik güçleriyle İsveç Kralı Gustaf Adolf'un Protestan güçleri arasında gerçekleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Oldendorf Muharebesi</span> İsveç İmparatorluğu ile Kutsal Roma İmparatorluğu arasında yapılan savaş

Oldendorf Muharebesi, Otuz Yıl Savaşları'nın bir parçası olarak 8 Temmuz 1633'te İsveç İmparatorluğu ile Kutsal Roma İmparatorluğu arasında Aşağı Saksonya'nın Hessich Oldendorf bölgesinde yapıldı. İsveç tarafı kesin bir zafer elde etti.

<span class="mw-page-title-main">Nördlingen Muharebesi (1634)</span>

Nördlingen Muharebesi, Otuz Yıl Savaşları'nın bir parçası olarak 6 Eylül 1634'te meydana geldi. Birleşik İmparatorluk-İspanyol orduları, İsveç-Alman Protestan birliğine karşı ezici bir zafer kazandı.

<span class="mw-page-title-main">Magdeburg'un Yağmalanması</span>

Magdeburg'un Yağmalanması, Magdeburg Düğünü veya Magdeburg'un Kurban Edilmesi Protestan şehri olan Magdeburg'un 20 Mayıs 1631'de İmparatorluk Ordusu ve Katolik Birliği askerleri tarafından yağmalanması ve hem garnizon hem de yerel halk da dahil olmak üzere yaklaşık 20.000 kişinin ölümüyle sonuçlanan olaydır. Olay, Otuz Yıl Savaşlarının en vahşi katliamı olarak kabul edilir. 1630'da 25.000'den fazla nüfusuyla Almanya'nın en büyük şehirlerinden biri olan Magdeburg, 18. yüzyıla kadar önemini geri kazanmadı.

<span class="mw-page-title-main">Karl von Harrach</span>

Karl von Harrach Kutsal Roma İmparatorluğu'nda bir asilzade, devlet adamı ve diplomattı. Kariyeri boyunca Kutsal Roma tacı üzerindeki iç güç mücadelesine katıldı. 1627'de Altın Post Nişanı'nın İspanyol versiyonunu aldı.

<span class="mw-page-title-main">İade Fermanı (1629)</span>

6 Mart 1629'da Otuz Yıl Savaşları'nın ilk on bir yılını, Katoliklerin askeri alandaki zaferleri izleyince Kutsal Roma İmparatoru II. Ferdinand tarafından Viyana şehrinde ilan edilen İade Fermanı; Augsburg Barışı'ndan sonra oluşan dinsel ve bölgesel durumları tersine çevirmeyi amaçlıyordu. Augsburg Antlaşması'nda yer alan "Reservatum ecclesiasticum" ilkesi 1555'ten sonra Katolik kilisesine ait toprakların laikleşmesini engellemişti çünkü Katolik toprakları yasal olarak Protestan kontrolüne devredilemezdi. Buna rağmen uzun yıllardır süregelen zayıf imparator yönetimi, "Reservatum ecclesiasticum" ilkesini uygulamaktan acizdi.

<span class="mw-page-title-main">Lübeck Antlaşması (1629)</span>

Lübeck Antlaşması ya da Lübeck Barışı, Danimarka'nın Otuz Yıl Savaşları'na müdahalesini sona erdirmiştir. Lübeck'te 26 Mayıs 1629'da Albrecht von Wallenstein, Danimarka Kralı IV. Christian ve Haziran'da Kutsal Roma İmparatoru II. Ferdinand tarafından imzalandı. Katolik Birliği resmen bir birlik olarak katıldı. Danimarka-Norveç'e savaş öncesi toprakları İmparatorluk iç işlerine karışmaması karşılığında geri verildi.

<span class="mw-page-title-main">Mantova Veraset Savaşı</span>

Mantova Veraset Savaşı (1628-1631), Gonzaga hanedanının doğrudan son erkek vâris ve Mantova ve Montferrat’ın hükümdarı olan II. Vincenzo’nun 1627 Aralık ayında ölümüyle başlayan ve Otuz Yıl Savaşları ile bağlantılı bir savaştı. Topraklar, Habsburg İspanyası’nın İtalyan topraklarından askerleri ve yardım malzemelerini Flandre’deki ordularına taşımasına izin veren bir kara yolu olan İspanyol Yolu’nun kontrolü için son derece önemliydi. Savaş, Fransa doğumlu Nevers Dükü’nü destekleyen Fransa ile onun uzak kuzeni Guastalla Dükü’nü destekleyen İspanya arasındaki bir vekalet savaşıydı.

<span class="mw-page-title-main">Heilbronn Ligi</span>

Heilbronn Ligi, Otuz Yıl Savaşı sırasında 23 Nisan 1633'te özgür İmparatorluk şehri Heilbronn’da kuruldu. İsveç önderliğinde, batı ve kuzey Almanya'daki çeşitli Protestan devletlerini bir ara getirdi. Lige üye olmasalar da Saksonya ve Brandenburg-Prusya tarafından desteklendi.

<span class="mw-page-title-main">Prag Barışı (1635)</span>

Prag Barışı, 30 Mart 1635’te Saksonya’nın Otuz Yıl Savaşları’ndan barış ile çıkması için imzalandı. Daha sonra diğer Alman prensleri de bu antlaşmaya katıldı ve Otuz Yıl Savaşları devam etmesine rağmen Prag Barışı ile Kutsal Roma İmparatorluğu içindeki din savaşının sona erdirdiği kabul edilir. Bu antlaşmadan sonra çatışma büyük ölçüde İspanya, İsveç ve Fransa dahil olmak üzere yabancı güçler üzerinde döndü.

<span class="mw-page-title-main">Johann Tserclaes</span>

Tilly Kontu Johann Tserclaes, Otuz Yıl Savaşı’nda Katolik Ligi güçlerini yöneten mareşaldi. 1620-31 yılları arasında Beyaz Dağ, Wimpfen, Höchst, Stadtlohn Muharebeleri ve Pfalz’ın Fethi de dahil olmak üzere Protestanlara karşı eşsiz ve büyük zaferler kazandı. Lutter’de bir Danimarka ordusunu yok etti ve Protestan şehri Magdeburg’u yağmaladı, bu yağma esnasında siviller dahil 25.000 kişilik şehir sakinlerinin yaklaşık 20.000'inin ölmesine sebep oldu.

<span class="mw-page-title-main">I. Maximilian (Bavyera elektörü)</span>

I. Maximilian, bazen Büyük Maximilian olarak anılır, Wittelsbach Hanedanı’nin bir üyesi olup 1597'den itibaren Bavyera Dükü olarak hüküm sürmüştür. Hükümdarlık döneminde, aynı hanedan üyesi olan kuzeni Palatina Elektörü V. Frederick, Otuz Yıl Savaşları’na sebep olacak olan protestan harekâtın içinde yer aldı. 1623 yılında Regensburg’ta toplanan Emperyal Dieti’nin aldığı karar ile Elektörlük Maximilian’a verildi ve bu görevi 1648 yılına kadar sürdürdü. Vestfalya Barışı ile Palatina Elektörlüğü Frederick'in varisine iade edilirken, Maximilian Bavyera Elektörü oldu.