İçeriğe atla

Rahvan binicilik

Rahvan binicilik Rahvan atın 'tek ayak' koşma stiline verilen isimdir. Atın aynı taraftaki ayaklarının birlikte hareket ettiği ve binicisini sarsmayan bir koşu şeklidir. Atı rahvan yürütmekten amaç; üzerindeki binici ve teçhizat yükünü en uzun mesafeye, en kısa zamanda biniciyi yormadan ve en az enerji harcayarak yürütülmesini sağlamaktır.[1]

Atlar kendilerine özgü yürüyüş şekilleri olan hayvanlardır. Atlarda doğal yürüyüş şekline adi adım(adeta), tırıs ve dörtnala olmak üzere üçe ayrılır. Bir de bazı atlara özgü olan ya da kimi ata ancak sonradan öğretilebilen yürüyüş şekli de rahvan (yorga) yürüyüş biçimidir. Türkiye'de rahvan yürüyüş şekilleri, rahvan(yorga), kırık rahvan (kırık yorga) ve kısa rahvan (düz yorga) olarak sınıflandırılır. Bir atın rahvan yürüyebilmesi için en az yüzde elli rahvan kanına sahip olması gerekmektedir, aksi takdirde atın rahvan yürüyüşü öğrenme ihtimali çok düşüktür.[2]

Rahvan atı çok eski bir ırktır. Dünya'nın en çevik atıdır; çünkü rahvan atlarda adımlar kısadır. Ancak, bu zafiyeti kapatmak için adımlara aynı zamanda çabuktur. O kadar çabuktur ki iyi bir rahvan at son süratle koştuğunda adımlarını göremezsiniz. Rahvan yürüyüşte at, aynı yandaki ayaklarını, aynı anda adımlayarak yürür ve bu yürüyüş esnasında at dörtnala yakın bir hız yapabilir. Rahvan yürüyüş ata sonradan eğitimle öğretilmesine rağmen, doğuştan Rahvan yürüyen atlar da vardır. Eğer bir atın kanında en az P rahvan genleri yoksa o at doğuştan rahvan yürüyemez; eğitim ile yürüse dahi seri ve yumuşak bir yürüme göstermez. Rahvan atlarda vücut iskeleti rahvan yürüyüşü yapabilecek şekilde gelişmiştir. Bilekler kısa ve esnek, bilek ve diz ekimleri büyük ve sağlam, göğüs derin ve omuzlar son derece esnek ve yatık solunum sistemleri ve kan dolaşım sistemleri son derece gelişmiştir. Tırnakları sert ve yüksek, beli kısadır.[3][4][5]

Rahvan binicilik ilk kez, M.S. 745'te yazılmış olan Orhun Abideleri'nin Bilge Kağan anısına dikilen Şine – Usu Yazıtın güney cephesinde “Yorga Yarış” adıyla geçmektedir. Osmanlı Dönemi'nde rahvan at yetiştiriciliğine çok önem verilmiştir. Bunun nedeni şüphesiz ki Rahvan atın, diğer atlara göre uzun mesafeyi, üstünde daha çok yükle, en kısa zamanda gitmesi ve ayrıca Rahvan yürüyüşün biniciyi de yormamasıdır. Bu sayede küçük atlar rahvan yürüyüşle büyük atların yapmış olduğu işleri yapabilirler ve üstelik daha az yem tüketirler. Osmanlı Türkleri, Orta Asya'daki gibi geniş otlaklar bulamayınca Anadolu'da at yetiştirmek zorlaşmış ve bu nedenle de daha az yem tüketen rahvan atlar yetiştirmeyi tercih etmişlerdir.[6]

Günümüzde rahvan at yetiştirme geleneği, Anadolu'da devam etmekte ve Türkiye Geleneksel Spor Dalları Federasyonu bünyesinde rahvan at yarışları düzenlenmektedir. Bugün Türkiye'de rahvan atlar, Samsun'da yetişen Canik atları ve Kastamonu'nun Daday ilçesinde yetişen Oryantal ırk denilen Türk-Arap atı karışımı atlardır. Türkiye'de yapılan bütün rahvan yarışlarda mutlaka davul-zurna çalınır; Köroğlu ritmi vurulur. Rahvan Binicilik, Doğu'da Kars, Ağrı, Erzurum; Batı'da İzmir, Manisa, Balıkesir, Bursa, Denizli; Kuzey'de Artvin, Trabzon, Ordu, Zonguldak, Samsun; Güney'de Antalya'da yaygın olarak yapılmaktadır.[7]

Kaynakça

  1. ^ "Rahvan Binicilik | Dünya Etnospor Konfederasyonu". worldethnosport.org. 9 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2023. 
  2. ^ "Geleneksel Spor Dalları Federasyonu RAHVAN BİNİCİLİK". www.gsdf.gov.tr. 5 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2023. 
  3. ^ GÜR, İhsan, Bursa’da Rahvan Atın Dünü ve Bugünü, Bursa Büyükşehir Belediyesi, 2009
  4. ^ KAFESOĞLU, İbrahim, Türk Milli Kültürü, Ötüken Neşriyat, 2010
  5. ^ TEMURLENK, Özkan, Türk Biniciliği Dünü ve Bugünü İ.Ö. 4000- İ.S.2000, İstanbul Atlı Spor Kulübü,2006
  6. ^ TÜRKMEN, Mehmet, Geçmişten Günümüze Türklerde Rahvan(Yorga) Binicilik, Gazi BESBD, III (1998), 4:53-64
  7. ^ YILDIRAN, İbrahim, Kavramsal ve Fonksiyonel Açıdan Türklerde Yorga/Rahvan Biniciliğin Tarihsel Gelişimi ve Türkiye’de Geliştirme Perspektifleri, Gazi BESBD, IV, 2:43-58, 1999

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Atletizm</span> spor dalı

Atletizm; koşu, yürüyüş, atma ve atlama branşlarını içeren; bir pist veya sahada yapılan dünyanın en eski sporlarından biridir. Bu tür fiziksel aktiviteler, çağlar boyunca tüm dünyada yaygın ilgi görmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Olimpiyat Oyunları</span> farklı spor dallarının bir araya gelerek oluşturduğu yarışmalar

Olimpiyat Oyunları veya kısaca Olimpiyatlar, Yaz ve Kış Olimpiyat Oyunları olmak üzere iki ayrı kategoride, dört yılda bir düzenlenen uluslararası çok sporlu etkinlik. 200'ün üzerinde ülkeyi temsil eden sporcuların katıldığı etkinlikler, dünyanın en kapsamlı spor etkinliği konumundadır.

<span class="mw-page-title-main">Tuğba Karademir</span> Türk buz patenci

Tuğba Karademir Türk artistik buz patencisi.

<span class="mw-page-title-main">Ayakkabı</span> ayak giyeceği

Ayakkabı; ayakların yerle doğrudan temasını keserek yabancı maddelerden ve değişik hava koşullarından koruyan, bunun yanı sıra şıklığı tamamlayan her türlü ayak giyimi'dir. Bot, çizme, sandalet, topuklu, spor ayakkabı, iskarpin gibi pek çok farklı türü vardır. Genelde "taban" adı verilen alt parça ile "saya" denen üst parçadan oluşur. Ayakkabının yer ile temasında dolayı yıprandığı için taban daha dayanıklı ve kalın bir malzeme kullanılarak yapılır. Ayağı saran saya ise deri, kumaş gibi daha ince bir malzemeden yapılır.

<span class="mw-page-title-main">At yarışı</span> binicilik sporu

At yarışı, en eski ve en yaygın sporlardan biridir. İlk at yarışları, eski Türk devletlerinde yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Binicilik</span> Atların spor veya iş için kullanımı

Binicilik, kısaca ata binme becerisidir. Binicilik; atı kullanma sanatı olup atı tam yerinde, sakin, zamanında, güven içinde ve olabildiğince işe uygun kuvvet sarf ettirerek kullanma becerisidir. Biniciliğin tarihi çok eski zamanlara kadar uzanır.

<span class="mw-page-title-main">At</span> Tek toynaklılar takımına ait evcil memeli

At, atgiller (Equidae) ailesine (familya) ait otobur bir toynaklı memeli. Evcil olan bu at alt türü, Altay dağlarının her iki yanındaki açık arazilerde yaşayan ve “Prezewalski” denen yaban atlarıyla ve Amerikan bozkırlarında yaşayan, esasen evcil atların sonradan yabanileşmesiyle ortaya çıkan "Mustang" atlarıyla yakın akrabadır. En meşhur at ırkları Arap, İngiliz, Ahal Teke, Rahvan (Türk) ve Midillidir.

<span class="mw-page-title-main">Su kayağı</span> Su yüzeyinde yapılan bir su sporu

Su kayağı, suyun üzerinde yapılan bir su sporudur. Bu spor ilk defa Ralph Samuelson tarafından 1922 yılında Pepin Gölü'de Lake City, Minnesota'da gerçekleştirilmiştir. Su kayağı dalgasız deniz, nehir, göl gibi çevre koşullarının uygun olduğu birçok ülkede popüler bir spor dalı haline gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kayak (kış sporu)</span> kar üzerinde yapılan sportif aktivite

Kayak, insanların kar üzerinde ağırlığı daha geniş bir alana yayarak, yumuşak kara batmadan, kaymayla ilerlemesine yarayan, adım atıldığında ise ortası esneyerek kara yapışıp ayakla vücudu ileri itme imkânı veren araç ve bu araç kullanılarak yapılan bir spor dalı. Kayak sporu için özel olarak kayak merkezi, kayak alanı, kayak tüneli, kayak pisti, teleski tesisleri kurulur.

<span class="mw-page-title-main">Ayak</span> hareket etmek için kullanılan biyolojik organ

Ayak, birçok omurgalıda bulunan anatomik bir yapıdır. Ağırlık taşıyan ve hareket etmeye olanak sağlayan bir uzvun terminal kısmıdır. Ayakları olan birçok hayvanda, ayak, bacağın terminal kısmında, genellikle pençeler veya tırnaklar da dahil olmak üzere bir veya daha fazla segment veya kemikten oluşan ayrı bir organdır.

<span class="mw-page-title-main">Amerikan pit bull teriyeri</span> Melez Köpek Irkı

Amerikan Pit Bull Terrier, terrier ve buldog köpeklerinin çiftleştirilmesiyle elde edilmiş melez bir köpek ırkıdır. Saldırganlığa ve insan yaralamaya yatkınlıklarının diğer köpek ırklarına kıyasla daha fazla olmasından dolayı birçok ülkede yasaklanmıştır. Eğitimine bağlı olarak oldukça sadık, cana yakın veya saldırgan olabildiği görüşü de bulunmaktadır. Sahiplerini koruma iç güdüleri yüksektir. Acı eşikleri çok yüksektir ve güçlü bir ağız yapısına sahiptirler.

Antik Yunanistan'da Olimpiyat Oyunları ya da kısaca Antik Olimpiyat Oyunları, dönemin şehir devletleri arasında düzenlenen, atletizm ile ilgili yarışmaların yapıldığı spor oyunlardır. Yapılmaya MÖ 776 yılında Yunanistan'ın Olimpiya şehrinde başlanmış ve 393 yılına kadar yapılmaya devam etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Pantolon</span> belden başlayan ve paçaları ayak bileklerine inen giysi

Pantolon, belden başlayan ve paçaları ayak bileklerine inen giysi.

<span class="mw-page-title-main">At terbiyesi</span> binicilik sporu

At terbiyesi veya dresaj, olimpik bir spor dalıdır. At eğitiminin belli kurallar ve rekabet ortamı çerçevesinde geliştirildiği, amatör seviyeden olimpik seviyeye kadar turnuvaları düzenlenen popüler bir spordur. En önemli amacı; standardize edilmiş yoğun eğitim yöntemlerini, bir atın doğal atletik yeteneğini ve gönüllüğünü geliştirip, aynı zamanda binek at potansiyelini en yüksek seviyeye ulaştırmaktır. Bir atın jimnastik gelişiminin terbiyesinin doruk noktasında, uzman binicinin en az yardımıyla istenen hareketi rahat bir şekilde sergileyebilir. Dresaj bazen "at balesi" olarak açıklanabilir. Bu disiplin antik köklere sahip olmasına rağmen, önemli bir at müsabakası olarak Batı'da ilk Rönesans süresince değer kazanmıştır. Bu dönemin Avrupalı büyük binicileri o zamandan beri çok az değişen ardışık eğitim sistemi geliştirmişlerdir. Klasik at terbiyesinin hâla eğitimli modern at terbiyesinin temelini oluşturduğu dile getirilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Jokey Kulübü</span>

Türkiye Jokey Kulübü (TJK), Türkiye'de, Tarım ve Orman Bakanlığı'nın belirli sürelerle yenilediği bir sözleşmeden aldığı yetkiyle at yarışları düzenleme ve müşterek bahis organizasyonu hususunda yetkili tek kurumdur.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Geleneksel Spor Dalları Federasyonu</span>

Türkiye Geleneksel Spor Dalları Federasyonu, Türkiye' de geleneksel spor dalı olarak kabul edilen ve geçmişi 5000 yılı aşkın kadim Türk Medeniyetlerinden, Selçuklu ve Osmanlı'da yaygın olarak icra edilen Atlı Cirit, Rahvan binicilik, Aba Güreşi ,Şalvar Güreşi, Geleneksel Kızak, Atlı Kızak ve Kökbörü spor dallarını barındıran ve 1996 yılında kurulmuş bir spor federasyonudur. Her yıl Türkiye'nin 50 farklı ilinde geleneksel sporları halk ile buluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Cirit</span> Türk millî sporu

Cirit, at üzerinde oynanan spor dallarından biridir. At üzerindeki sporcunun ciridini rakibe karşı isabetli bir şekilde atmasını, muharebe anında kendisine ve bineğine olan hakimiyetini sağlayarak rakibine üstün gelmesini amaç edinen, kuralları olan bir spordur. Genellikle Kars, Bayburt, Ardahan, Uşak ve Erzurum'da oynanır.

<span class="mw-page-title-main">Türkmen atı</span> Doğu atlarının en önemlilerinden olan Türkmen kabilelerinin yetiştirdiği at cinsi.

Türkmen atı veya Türkmene, Türkmen çöllerinde var olmuş ve günümüzde nesli tükenmiş safkan bir oryantal at ırkıdır. En yakın modern torunun Ahal Teke olduğu düşünülmektedir. Thoroughbred adlı at cinsi de dahil olmak üzere birçok modern at ırkını etkilemiştir. Bugün İran ve Türkmenistan'da yetiştirilen bazı atlara hâlâ Türkmen atı denmektedir ve bu atlar asıl Türkmen atıyla benzer özelliklere sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Fransız Geleneğinde Binicilik</span>

Binicilik, ata binme veya binicilik sanatı veya uygulamasına verilen isimdir.

<span class="mw-page-title-main">Jigit</span> Kuzey Kafkasya ve Orta Asyada bir at biniş stili

Jigit veya Cigit, Kuzey Kafkasya ve Orta Asya halkları arasında yetenekli ve cesur bir biniciyi tanımlamak için kullanılan bir kelimedir. Bunu Çerkeslerden benimseyen Kazaklar arasında da popülerdir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.