Ragusa Cumhuriyeti

Ragusa
*Respublica Ragusina* (la)
*Dubrovačka Republika* (hr)
*Repubblica di Ragusa* (it)
Ragusa Cumhuriyeti
Ragusa Respublica Ragusina (la); Dubrovačka Republika (hr); Repubblica di Ragusa (it); Ragusa Cumhuriyeti
1358-1808
	Bayrak Arma
	Slogan; Latince: Non bene pro toto libertas venditur auro; İngilizce: Liberty is not well sold for all the gold; Hırvatça: Sloboda vrijedi više od zlata; İtalyanca: La libertà non si vende nemmeno per tutto l'oro del mondo
	1426 yılında Ragusa Cumhuriyeti
Başkent	Dubrovnik
Yaygın dil(ler)	Latince resmi,; (early) Hırvatça ve Dalmaçça diğer konuşulan diller
Hükûmet	Aristokrat cumhuriyet
Knez ("Prens"), veya Rektör seçilir
Tarihçe
• Kuruluşu
• Kuruluşu	1358
• Dördüncü Haçlı Seferi ; (Venedik istilası)	; 1205
• Zadar Antlaşması	27 Haziran 1358
• Osmanlı'ya bağlanması	1458
• Ortak İdare	1684
• Dağılışı	1808
Yüzölçümü
• Toplam	1500 km2
Nüfus
• Sayılan	30000
Para birimi	Ragusa Perpera
Öncüller	Ardıllar
	Bizans İmparatorluğu
	Venedik Cumhuriyeti
Fransa İmparatorluğu

Ragusa Cumhuriyeti. 14. yüzyılın başlarında bugünkü Hırvatistan'ın Dalmaçya kıyısındaki Dubrovnik şehrinde kurulmuş ve 1808 yılında I. Napolyon döneminde Fransız ordularınca zaptedilinceye dek Osmanlı Devleti'nin himayesinde varlığını sürdüren şehir devleti. Tamamen ticaretle uğraşan bu devlet dönem dönem Adriyatik Denizi'nde ve Akdeniz'de Venedik Cumhuriyeti ile rekabete girecek ölçüde gelişmiş, ancak Akdeniz ticaretinin 16. yüzyıldan itibaren Atlantik ticareti karşısında gerilemeye başlamasıyla zenginliğini ve önemini yitirmeye başlamıştır.

Osmanlı egemenliği

1365 yılında I. Murat devrinde Balkanlarda hızla ilerleyen Osmanlı orduları karşısında bağımsızlığını koruyamayacağını anlayan Ragusa, Osmanlı himayesini kabul etmiş ve 500 duka haraç vermeye başlamıştır ancak Varna muharebesinde haçlılara kadırga sağlamasından dolayı bu haraç 1444 yılında bin dukaya çıkarılmıştır.^[1] Ragusa Cumhuriyeti ise vergi vermesi ve Osmanlı himayesine girmesine karşılık çeşitli imtiyazlardan faydalanarak, Türk topraklarında serbestçe ticaret yapma, yabancı ülkelerde ise tüccarlarının ve ticaret gemilerinin haklarının Osmanlı Devleti tarafından himaye edilmesi haklarını iktisap etmiştir. Bu haklar mucibince, Ragusa Osmanlı Devleti'ne tabiyette tereddüt etmemiş, bunun karşılığında devletin topraklarında Osmanlı garnizonu bulundurulmamıştır. Ragusa devleti 1509 da Hindistan'ın batı kıyılarında yer alan Diu şehrinin kuşatılması sırasında Osmanlı birlikleri ile birlikte Portekizlilere karşı savaşmıştır.

Osmanlı Devleti, ayrıca, Adriyatik ve Akdeniz'de Venedik'in faaliyetlerini ve gücünü dengelemek adına Ragusa'yı ilhak etmeden faaliyetlerini serbestçe sürdürmesini daha yararlı bir yol olarak görmüş ve bu muamelat şehir 1808 yılında I. Napolyon tarafından ele geçirilinceye dek sürdürülmüştür.

Bu cumhuriyetin yıllık cizyesi, II. Mehmet devrinde tanzim edilen 1478 tarihli ahidname uyarınca 12.500 altın idi. Bundan başka, 2.500 kuruşu gümrük bedeli ve 2.000 kuruş da sadrazama kalemiye olarak resim ve caize verirlerdi.^[2] Devlet, bu vergileri üç yılda bir İstanbul'a gönderirdi.

1729 yılında Bosna Eyaleti'nin Ragusa'ya rakip olarak kurduğu Nova ve Resne iskelelerinin kaldırılması, 1752 yılında Ragusa ve Venedik arasında çıkan ihtilafta Ragusa'nın haklarının Bosna Valisi tarafından muhafaza ettirilmesi Osmanlı Devleti'nin her koşulda Ragusa Cumhuriyeti'nin haklarını korumaya özen gösterdiğine işaret etmektedir.

Fransız işgali ve Avusturya'nın ilhakı

Şehir 1808 yılında, 1797'de Venedik'e de son vermiş olan Fransa İmparatoru I. Napolyon tarafından ele geçirildi. Napolyon Savaşları sonrasında Avrupa siyasetini düzenleyen 1815 tarihli Viyana Kongresi'nde ise Avusturya İmparatorluğu'na verildi.

Kaynakça

^ İsmail Hakkı Uzun Çarşılı Osmanlı tarihi 1. Cilt 5. Basım syf 222-223
^ Uzunçarşılı, İ. Hakkı, "Büyük Osmanlı Tarihi, Cilt 6" Türk Tarih Kurumu, Ankara, 1978 s. 116