İçeriğe atla

Ragnar Lodbrok

Ragnar Lodbrok
Ragnar Sigurdsson
İsveç Kralı
Danimarka Kralı
Bütün Vikingler Kralı
Kral Kralı
İsveç ve Danimarka Kralı
Önce gelenI. Sigurd
Sonra gelenI. Björn
Doğum?
Ölüm864/866
Northumbria, İngiltere
Eş(ler)iLagertha
Aslaug
Çocuk(lar)ıI. Björn
Ubbe Ragnarsson
Halfdan Ragnarsson
Ivar Ragnarsson
II. Sigurd
Fridleiv Ragnarsson
Thomas Blodscar Ragnarsson
Agnar Ragnarsson
Dunyat Ragnarsson
Rathbarth Ragnarsson
Eirik Vindhatt Ragnarsson
Regnald Ragnarsson
Gyda Ragnarsdottir
Alof Ragnarsdottir
Ragnhild Ragnarsdottir
Rognvald Ragnarsson
HanedanMunsö Hanedanı
BabasıI. Sigurd
AnnesiAlfhild Gandolfsdatter
DiniCermen paganizmi

Ragnar Lodbrok veya Lothbrok (Eski Nors dili: Ragnarr Loðbrók; doğum tarihi bilinmiyor – 864/866), efsanevi Viking savaşçı ve kral. Eski Nors dilinde başta Ragnarssona þáttr olmak üzere çok sayıda sagaya konu olmuştur.

Efsanelere göre hayatı

Kendiyle ilgili birçok saga olan Ragnar çok tanınan bir Viking kahramanıdır. Başarılı bir komutan olan Ragnar, Fransa ve İngiltere içlerine başarılı askerî seferler düzenlemiştir. Danimarka tahtına çıkmak için mücadele ederek başarılı olmuş hem Danimarka hem de İsveç kralı olmuştur. Odin'den geldiğini öne sürmüş, ünlü kadın savaşçılar Lagertha ve Aslaug ile evlenmiştir.[1] Sagalarda oğulları başarılı savaşçılar Ivar ve Björn'ün şöhretinin gerisinde kalacağı korkusunun olduğu yazılır. Özellikle Fransa'da nehirleri kullanarak çok geniş çaplı bir bölgeyi yağmalamayı başarmıştır. Çok hareketli olduğundan güçlü Frank süvarisinin istediği meydan muharebelerinden kaçınmış, beklenmedik cesur seferlere girişmiştir. 9. yüzyılda çok sayıda muharebeden galip çıktıktan sonra İngiltere'de kral Ælla'ya esir düşmüş ve aşağılayıcı bir şekilde yılanların olduğu bir çukura atılarak öldürülmüştür. Hayatına dair anlatılan çok sayıda efsane birbirinden çok farklı ayrıntılara sahiptir.

Geleneksel kaynaklara göre

Sagalara konu olan kişinin birden fazla tarihsel kişiliği kapsadığı düşünülmektedir. Gerçekteki Ragnar'a benzetilenlerden bir tanesi olan Viking korsan ve savaşçı Ragnar özellikle Fransa'ya saldırmakta ün yapmıştır. Hristiyan şehirlerine saldırırken kullandığı en önemli taktik kentteki tüm savaşçıların kilisede ayinde olduğu pazar günlerini saldırı için seçmesidir. Genellikle yüklü bir kefalet sonrasında kurbanlarını serbest bırakır, aynı yere sürekli olarak yeniden saldırarak zenginlikleri talan ederdi.

Fransa

9. yüzyılda Paris
845 yılındaki Paris Kuşatması

845 yılında Ragnar güneye doğru yola çıkar. 120 gemi ve yaklaşık 5 bin Viking savaşçısıyla Sen Nehri'nden başlayarak Karolenj İmparatorluğu'nun Fransa Krallığı içindeki batı sahillerini yağmalar. Fransa'nın içlerine giren Vikingler Paris'i ele geçirir. Fransa kralı Dazlak Karl, Ragnar'a şehre zarar vermemesi için yüklü bir danegeld fidye ücreti öder. İlginç bir şekilde, sefere katılan çok sayıda Viking savaşçısının yolculuk sırasında, Ragnar'ın da seferden hemen sonra öldüğü aktarılmaktadır. Paris'ten sonra Vikingler Fransa'nın diğer bölgelerine doğru ilerlemiş ve Franklar tarafından uzun süre topraklardan atılamamışlardır.[2] Sonraki dönemde Vikingler Rouen şehrini yerle bir edeceklerdir. Bölgeye yerleşen Vikinglere kuzeyliler anlamında Nordmenn, Northmen, Norsemen denecektir. Tarihteki Normanlar buradan gelmektedir, yerleştikleri bölgeye de Normandiya denilmiştir.[3]

İngiltere

Tüm kaynaklar Ragnar Lodbrok'un İngiltere'de öldüğü konusunda hemfikirdir. Ragnar'ın hangi koşullarda Northumbria kralı Ælla'nın eline düştüğü bilinmemektedir.[4] Ragnar'ın ölüm tarihi 840 veya 865 olarak verilir. İlk tarih sagalarla eşgüdümlü olsa da 865 tarihi Ragnar'ın oğulları tarafından babalarının intikamını almak için aynı yıl düzenledikleri seferle örtüşmektedir.

Matem türküsü

Ragnar'ın, yılan dolu çukura atıldığında aşağıdaki ünlü ölüm türküsünü söylediği iddia edilir.

Odin'in benim için şölen masasını hazırladığını bilmek çok güzel. Yakında kıvrık boynuzlardan şarap içeceğiz. Odin'in Valhalla'sına gelen bir savaşçı şikâyet etmez. Onun yanına ağzımda korku sözleriyle girmeyeceğim. Æsir beni karşılayacak. Ölüm yas olmadan gelecek. Ben de gitmek için sabırsızlanıyorum. Æsir artık beni eve götür, Odin'in gönderdiği Valkürler. Æsir ile onur duyarak içkimizi yudumlayalım. Ömrümün günleri sona eriyor. Ölürken gülüyorum.

—Ragnar Lodbrok

Ayrıca 12. yüzyıl İskoçya kaynaklı olan Krákumál adlı şiirde de Ragnar'ın son anları anlatılır.[5]

Geleneği

Babalarının ölüm haberini aldıklarında Ragnar'ın oğullarının davranışlarına dair çeşitli efsaneler bulunsa da bilinen gerçek Ivar'ın İngiltere'ye giderek toprakları yağmaladığı ve kral Ælla'yı muharebede yenerek esir aldığıdır. Çok azap verici bir işkence olan Blodørn ile öldürülür. Büyük bir orduyla ilerleyen Vikingler Bardney, Croyland ve Medeshampstede manastırlarına saldırır ve buradaki rahipleri öldürürler. Sefer sırasında Doğu Anglia Kralı Edmund yakalanır ve öldürülür. Bu çarpışmalar Büyük Alfred dönemindeki Anglosaksonlar ile Vikingler arasındaki savaşların başlangıcı sayılır. Ayrıca Wessex kralı Lord Ecbert de onlara toprak vermesi karşılığında kendi ölümünü seçmesi şartını koşup havuzunda bileklerini kesmiştir

Ragnar'ın Fransa içlerine düzenlediği seferler Vikinglerde gelenek hâline gelmiş, topraklarını Vikinglere karşı korumak için Hristiyan olmayı kabul eden Vikinglere toprak vererek korunma sağlama siyaseti Franklarla başlamıştır. Normandiya'da hüküm sürecek olan Rollo bu savaşçıların ilkidir. Loðbrók ailesi Norveç (Ragnarsson hanedanı), İsveç (Luftheason hanedanı) Danimarka (Sigurdson hanedanı) gibi geniş bir coğrafyaya yayılmıştır.

Mitoloji

9. yüzyıldaki İsveç kralı Björn'ün saray şairi Bragi Boddason tarafından yazılan Ragnarsdrápa skald şiiri Ragnar'a atfedilse de tarihteki gerçek Ragnar ile ilişkisi yoktur.

Popüler kültüre etkileri

  • 1958 yılında çekilen The Vikings filminde Ernest Borgnine tarafından canlandırılan Ragnar, Frank Thring tarafından canlandırılan Ælla tarafından yılanlarla dolu bir çukura atılarak öldürülür. Kirk Douglas tarafından canlandırılan oğlu Einar babasının intikamını almak için yemin eder ve Northumbria'yı işgal eder.[6]
  • Bilgisayar oyunu Civilization III Play the World ve Conquest eklentilerinde Ragnar İskandinavya'nın kralıdır.
  • Bilgisayar oyunu Civilization IV Beyond the Sword ve Warlords eklentilerinde Ragnar Viking uygarlığının kralıdır.
  • NFL takımlarından Minnesota Vikings takımının maskotunun adı Ragnar'dır.
  • İngiliz yazar Bernard Cornwell'in The Last Kingdom adlı eserinde Ragnar'ın oğulları Ivar ve Ubbe yer alır.
  • 2013 yılında History Channel tarafından çekilen drama Vikings'de Ragnar Lodbrok Travis Fimmel tarafından canlandırılmıştır.[7]

Bilgisayar oyunu Assassin's Creed Valhalla'da Ragnar, İskandinavlara İngiltere'nin kapısını açmıştır.

Kaynakça

  1. ^ Gesta Danorum ve Völsungasaga'ya göre
  2. ^ Bu dönemde Fransa'da kalan Viking savaşçısı Rollo, Normanlar olarak anılacak modern halkın öncüsü olacaktır.
  3. ^ Günümüzdeki Norveç isminin de aynı kökten geldiği iddia edilmektedir.
  4. ^ Yılanlarla dolu bir çukura atıldığı ve burada öldüğü iddia edilir.
  5. ^ Şiirin aslı ve tercümesi 11 Temmuz 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Norveççe) (İngilizce) 28 Mart 2013 tarihinde erişilmiştir
  6. ^ Filmin 3 Şubat 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. imdb adresi (İngilizce) 28 Mart 2013 tarihinde erişilmiştir
  7. ^ Dizinin 27 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. imdb adresi (İngilizce) 28 Mart 2013 tarihinde erişilmiştir

Ayrıca bakınız

  • Anglo-Sakson Kroniği

Dış bağlantılar


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Vikingler</span> Denizcilik, ticaret ve akıncılıkla uğraşan İskandinav kökenli kavim

Vikingler ya da Norslar, İskandinavyalı korsan ve tüccar kavimlerdir. Aslında "Viking" veya "Nors" bir millet adı değildir; Danlara, Norveçlilere, İsveçlilere ve diğer İskandinavlara kim olduklarına bakmaksızın verilen isimdir. Bu adlandırma Eski Norsçadaki Vikingr (yağmacı) sözcüğünden gelir ve Viking Çağı boyunca tüm Kuzey Cermenleri bu adla anılmıştır. Vikinglerin ataları antik Cermen halkları, konuştukları dil(ler) ise Cermen dil ailesine bağlı İskandinav dilleridir. Vikingler ömürlerinin büyük bir kısmını denizlerde geçirmiş olan savaşçı bir halktır. 8 - 11. yüzyıllar arasında kuzeybatı Avrupa'da birçok yeri ele geçirmişlerdir. Viking akınları ile birlikte birçok manastır yok olmuştur. Olaya tanıklık eden ve hayatta kalarak Avrupa'nın çeşitli bölgelerine dağılan keşişlerin dramatik ve trajik anlatımları, yüzyıllarca sürecek bir Viking korkusu ve düşmanlığı yaratmıştır. Vikingleri kaba, ilkel, medeniyetten uzak bir kavim olarak betimlemişlerdir. Bu anlatımların etkisiyle, Avrupalıların Viking kültürüne uzun süre kayıtsız kaldıkları anlaşılmaktadır. Göçebe ve savaşçı bir kavim olan Vikinglerin yazılı geleneği olmayışı, kültür izlerinin sürülmesini güçleştirmektedir. Yazılı kaynakların zayıflığına ve Batılı kaynaklardaki olumsuz Viking imajına karşılık, arkeolojik veriler, incelikli bir Viking maddi kültürünün varlığına işaret etmektedir.

Kan kartalı veya, Vikingler'in bir idam şeklidir. Mahkûmların sırtı kesilerek açılıyor, kaburgaları omurgadan ayırdıktan sonra kartal kanatları gibi yan tarafa açılıyordu. Son olarak akciğerler bedenden kopartılarak omuzlara konuluyordu.

<span class="mw-page-title-main">Yılan çukuru</span>

Yılan çukuru tarihi bir idam yöntemidir. Mahkûmlar, engerekler gibi zehirli yılanların olduğu çukurlara atılırdı. Rahatsız edilmiş yılanlar onlara saldırır ve mahkûmlar zehirlenerek ölürdü. Bu idam yönteminin bir örneğinde Viking savaş lordu Ragnar Lodbrok ordusu 865'te bir savaşta yenilince Northumbria kralı Aelle II tarafından bu şekilde idam ettirilmişti.

<span class="mw-page-title-main">Rollo</span> Normandiyanın ilk hükümdarı olan Viking

Rollo Norveç veya Danimarka asıllı Viking soyundan gelen Norman asilzade. Normandiya olarak bilinen Norman yerleşiminin ilk yöneticisidir, onun soyundan gelenler Normandiya Dükü olarak anılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Danegeld</span>

Danegeld, Viking savaşçılarının topraklarını yağmalamasına karşı saldırıya uğrayan bölge yöneticileri tarafından Vikinglere verilen vergidir. 11. yüzyıl boyunca bu vergiye geld veya gafol denmiş, danegeld deyimi 12. yüzyılla beraber kullanılmaya başlanmıştır. 9 - 11. yüzyıl arasında Viking saldırılarına yoğun olarak maruz kalan İngiltere ve Fransa'da krallık siyaseti hâline gelmiştir.

Ragnarssona þáttr, Eski Nors dilinde Viking savaşçısı Ragnar Lodbrok ve oğullarının maceralarının anlatıldığı sagadır.

Hvitserk, efsanevi Viking savaşçısı Ragnar Lodbrok'un oğludur. Viking sagalarında kendisinden Beyaz Gömlek anlamına gelen Hvitserk lakabıyla bahsedilmiştir, Anglosakson kronolojisi ise onu asıl adı olan Halfdan adıyla tarih kayıtlarına geçirmiştir. Eski Nors dilinde Ragnarssona þáttr sagasına konu olmuştur.

Ælla İngiltere'deki Anglosakson Northumbria kralıdır. Hükümdarlık dönemine dair kesin bilgiler olmamakla beraber Eski Nors dilindeki Ragnarssona þáttr sagasındaki baş karakterlerdendir.

Lagertha efsanevi kadın savaşçı ve Viking savaşçısı Ragnar Lodbrok'un karısıdır. Eski Nors dilinde başta Ragnarssona þáttr olmak üzere çok sayıda sagaya konu olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Sigurd Ragnarsson</span> Viking savaşçısı Ragnar Lodbrokun oğlu

II. Sigurd Veya Sigurd "Yılan Gözlü" Ragnarsson efsanevi Viking savaşçısı Ragnar Lodbrok'un oğludur. Doğduğu zaman gözünde bir leke olduğu için Ouroboros sıfatı da kendisi için kullanılmıştır. Ragnarssona þáttr sagasında adı geçmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Viking Ordusu</span>

Büyük Viking Ordusu, 865 yılında Danimarka ve güney İsveç'ten yola çıkarak İngiltere'yi istila eden birleşik silahlı kuvvete verilen addır. Bu döneme kadar Viking saldırıları genellikle vur-kaç şeklinde olmuş, özellikle yağma amaçlanmıştır. Büyük Viking Ordusunun ise amacı yeni topraklar fethetmek olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Northumbria</span>

Northumbria veya Northumbria Krallığı, bugünkü kuzey İngiltere ve güney İskoçya topraklarında Orta Çağ'da hüküm süren Anglusların krallığıdır.

Aslaug, İskandinav mitolojisinde çok sayıda sagada adı geçen ve ünlü Viking savaşçısı Ragnar Lodbrok'un eşi.

<span class="mw-page-title-main">Björn Járnsíða</span> yarı efsanevi İsveç kralı

Bjørn Járnsíðe Ragnarsson yarı efsanevi İsveç kralı ve ünlü Viking savaşçısı Ragnar Lodbrok'un oğlu. Járnsíðe lakabı Türkçedeki yiğit ve alp sözcüklerinin Eski Norsça'daki karşılığıdır, savaşlardaki cesareti nedeniyle Bjørn'a bu takma ad uygun görülmüştür. 9. yüzyılda yaşamıştır, Munsö Hanedanının kurucusudur.

Ivar the Boneless Ragnarsson yarı efsanevi Dublin kralı ve ünlü Viking savaşçısı Ragnar Lodbrok'un oğlu. 9. yüzyılda yaşamış ünlü bir Berserker ve yöneticidir.

Vikings, "Vikingler" tarihsel drama türünde bir Kanada-İrlanda ortak yapımı televizyon dizisi. Yazarlığını ve yapımcılığını Michael Hirst'in yaptığı dizi History kanalında yayınlanmaktadır. ABD ve Kanada'da 3 Mart 2013 günü yayına başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Paris Kuşatması (845)</span>

Paris Kuşatması ve sonrasında şehrin yağmalanması, 845 yılında Karolenj İmparatorluğu'na bağlı Batı Frank Krallığı'na yapılan Viking istilasının son aşamasını tanımlar. Viking kuvvetlerinin Danimarkalı bir şef olan Reginherus tarafından yönetildiği ileri sürülür, bu kişinin efsanevi karakter Ragnar Lodbrok olduğu düşünülmektedir. Yaklaşık 120 gemiden oluşan Viking filosu Mart ayında Atlantik Okyanusu'ndan Sen Nehri ağzına girerek ilerlemiştir. Francia kralı Dazlak Karl küçük bir birlikle saldırıp başarısız olmuştur. İlerleyen Vikingler Nisan ayında Paris'e ulaşmıştır. Şehre saldırarak ele geçiren Vikingler yaklaşık 2.5 ton altın ve gümüş Danegeld ödenmesinin ardından yağmayı sona erdirerek kentten ayrılmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">I. Horik</span>

I. Horik 827-854 yılları arasında Danimarka kralı olmuştur. İktidarı sırasında Şarlman tarafından kurulmuş olan Kutsal Roma Cermen İmparatorluğuna düzenlenen Viking saldırılarıyla bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Normandiya Dükalığı</span> 911 yılından itibaren günümüz Fransasının kuzeyinde, Normandiya bölgesinde yer almış, halkı Normanlardan oluşan dükalık

Normandiya Dükalığı, 911 yılından itibaren günümüz Fransa'sının kuzeyinde, Normandiya bölgesinde yer almış, halkı Normanlardan oluşan dükalık.

<span class="mw-page-title-main">Halfdan Ragnarsson</span> Büyük Heathen Ordusunun komutanı ve viking lideri

Halfdan Hvitserk Ragnarsson, Ragnar Lodbrok'un oğlu, Büyük Viking Ordusu'nun kumandanı ve Jorvik kralı. Viking efsanelerinde adı Hvitserk diye, Anglosakson kronolojisinde ise adı Halfdan diye geçmektedir. Hvitserk eski Norsça'da "Beyaz Gömlek" anlamına gelmektedir ve muhtemelen Halfdan'ın takma adı, lakabı veyahut sıfatıdır. Tıpkı kardeşleri Yiğit Bjørn, Kemiksiz Ívarr ve Yılan Gözlü Sigurd'da olduğu gibi onda da bir takma ad olması şaşılacak bir şey değildir. Fakat her ne kadar Halfdan ve Hvitserk'in aynı kişiler olduğu anlaşılmış olsa da tarih kayıtlarının ve halk destanlarının aynı kişiden farklı isimlerle bahsetmeleri yüzünden Halfdan ve Hvitserk farklı kimseler olarak düşünülmüştür.