İçeriğe atla

Raetia

Roma İmparatorluğu'nun Raetia eyaleti, MS 120

Retsiya, Batıda Helvetya, Doğuda Noricum, Kuzeyde Vindelicia ve Güneyde Cisalpine Gaul eyaletleriyle çevrili Roma İmparatorluğu eyaleti. Günümüzde bu bölge, kabaca Doğu ve orta İsviçre (Yukarı Ren ve Konstanz Gölü'de dahil), Güney Bavyera ve Yukarı Swabya, Vorarlberg, Tirol'ün büyük bir bölümü ve Lombardiya'nın bir bölümünü kapsar. Raetia'nın Kuzey sınırı Limes Germanicus'un bir parçasıydı ve Tuna'ya kadar 166 km boyunca uzanırdı. Raetia'nın İtalya ile bağlantısı, Alp dağlarındaki Resia geçidi üzerinden Via Claudia Augusta (Claudia Augusta yolu) ile sağlanırdı.

Tarihi

Kayıtlarda, Alpin kabileleri arasında en güçlü ve savaşçı kabile olarak geçen Raetia'lıların kökenleri hakkında çok az şey bilinir. Livy bunların (Ab Urbe Condita v. 3315 Eylül 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.) Etrüsk kökenli olduklarına inanır (Niebuhr ve Mommsen'de bu fikre katılırlar). Justin (xx. 5) ve Yaşlı Pliny (Naturalis Historia, iii. 24 8 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 133) tarafından aktarılan bir efsane, bu halkların Po nehri etrafındaki düzlüklerde yaşarken Galya'lıların işgali sırasında dağlara sürüldüklerini ve isimlerini liderleri Raetus'tan aldıklarını aktarır; daha mantıklı bir türetme önerisi ise rait kelimesinin Keltçe "dağlık alan" anlamına geldiği ve ismin buradan türediği şeklindedir. Bölge Romalılar tarafından tanınmaya başladığında Etrüsk kökenli oldukları kabul edilse bile, Kelt kabileleri bu bölgenin sahibiydiler ve yerli halkla o kadar kaynaşmışlardı ki Raetia'lılar ileriki zamanlarda Kelt olmayan kabileler (Lepontii, Euganei) aralarında yerleşmiş oldukları halde Kelt olarak kabul edilmişlerdi.

Batı Avusturya'nın modern yerlileri arasında (bir Raetia bölgesi), Etrüsk uygarlığının etkisi altındaki bölgelerde yüksek görülüş sıklığı olan Y-kromozom Haplogroup G görülme oranı görece yüksektir.

Raetialılardan ilk bahseden (sadece tesadüf olarak) Polybius'tur (Histories xxxiv. 1015 Eylül 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., iS) ve haklarında Cumhuriyet dönemi sonuna kadar pek bir bilgi yoktur. Biraz şüpheli olsa da özgürlüklerini, bölge MS 15 yılında Tiberius ve Drusus tarafından zaptedilene kadar korumuşlardır (karşılaştırma Horace, Odes, iv. 415 Eylül 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. and 1415 Eylül 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.).

Raetia başlangıçta bağımsız bir eyalet olarak düzenlendi ancak MS 1. yüzyıl sonlarına doğru Vindelicia da bu eyaletin sınırları içine dahil edildi; bu yüzden Tacitus (Germania, 41) Augusta Vindelicorum adlı bölgeden (Augsburg) "Raetia eyaletinin bir Kolonisi" diye bahseder. Tüm eyaletin yönetimi (Vindelicia dahil) ilk olarak bir askeri prefect'e emanetken sonradan bir procurator tarafından yürütülmüştür; eyaletin sınırları içerisinde konuşlu bir Lejyon olmamıştır ve koruması, MS 2. yüzyıla kadar yerel birlikler ve militia tarafından sağlanmıştır.

Marcus Aurelius'un saltanatı sırasında, Raetia MS 179 yılıyla birlikte Castra Regina'da (Regensburg) konuşlu Lejyon III Italica'nın komutanı tarafından yönetilmiştir. İmparator Diokletian zamanında Raetia, vicarius Italiae piskoposluk bölgesinin bir parçası haline geldi ve Raetia prima ve Raetia secunda (her biri bir praeses altında) adında iki alt parçaya bölündü. Eski Raetia olarak kastedilen bölge Vindelicia'dır. Bu bölgeler arasındaki sınır net olarak tanımlanamamıştır ancak genellikle lacus Brigantinus adlı gölden (Konstanz Gölü) Oenus nehrine (Inn nehri) yönünde Doğuya doğru çizilen bir hat olarak kabul edilir.

Batı Roma İmparatorluğu'nun son yıllarında, bölge metruk bir haldedir ve Büyük Teoderik zamanında Ostrogotlar tarafından işgal edilmiştir.

Ekonomisi

Bölge oldukça dağlık bir arazi yapısına sahipti ve yerli halk yağma seferleriyle meşgul olmadığı zamanlarda hayvan yetiştiriciliği, kerestecilik ve tarımla uğraşırdı. Bazı vadiler zengin ve verimliydi, böylece mısır yetiştirmek ve şarap üretmek mümkündü. Şaraplarının kalitesi İtalya'daki herhangi bir şaraptan farksızdı. Hatta Augustus'un Raetia şarabını tüm diğer şaraplara tercih ettiği söylenir. Kayda değer ticaret ürünleri bal, balmumu ve peynir olarak sayılabilir.

İnsan coğrafyası

Raetia'nın başlıca şehirleri (Vindelicia hariç) Tridentum (Trento) ve Curia'dır (Coire ya da Chur). Eyalet, Biri Verona ve Tridentum'dan, Brenner geçidi üzerinden Innsbruck ve orandan da Augusta Vindelicorum'a (Augsburg) uzanan, diğeride Brigantium (Bregenz), Chur ve Chiavenna'dan Como ve Milano'ya uzanan Roma İmparatorluğunun iki ana aksının kesişme noktasında bulunmaktaydı.

Rätikon dağ sırası adını Raetia'dan alır.


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bavyera</span> Almanyada bir eyalet

Bavyera, resmî adıyla Özgür Bavyera Devleti, Almanya'nın güneydoğusunda bir eyalet. Yüzölçümü bakımından Almanya'nın en büyük eyaletidir. Başkenti Münih'tir. Diğer önemli kentleri ise Nürnberg, Augsburg, Regensburg, Ingolstadt, Bamberg ve Würzburg'dur. Batıda Baden-Württemberg ve Hessen eyaletleri, kuzeyde Türingiya ve Saksonya eyaletleri, doğuda Çekya, güney ve güneybatıda Avusturya ile çevrilidir.

<span class="mw-page-title-main">Konstanz Gölü</span>

Konstanz Gölü, Almanya, İsviçre ve Avusturya arasında bir göldür. Konstanz gölü Ön Alp Dağlarına dayanır. Gölün 273 km uzunluğunda sahili vardır ve 536 km²'lik yüzölçümü ile Macaristan'daki Balaton (594 km²) ve İsviçre'deki Cenevre gölünden (582 km²) sonra Orta Avrupa'nın üçüncü geniş gölüdür. İçerdiği 48 km³'lük su miktarı ile 89 km³'lik Cenevre Gölünden sonra Orta Avrupa'nın da ikinci büyük gölüdür.

<span class="mw-page-title-main">Cermenler</span> bugünkü Almanya, Avusturya, Bohemya ve Cermanyada MÖ 3. yüzyıldan 9. yüzyıla kadar yaşayan halk

Cermenler, bugünkü Almanya, Avusturya, Bohemya ve Cermanya'da MÖ 3. yüzyıldan 9. yüzyıla kadar yaşayan halk veya bu halktan olan kimse.

<span class="mw-page-title-main">I. Gordianus</span> Roma imparatoru

Marcus Antonius Gordianus Sempronianus Romanus Africanus ya da I. Gordianus, Roma imparatoru. 238 yılında Altı İmparator Yılı'nın 2. imparatoru.

<span class="mw-page-title-main">I. Maximinus</span> Roma imparatoru (235-238)

Gaius Iulius Verus Maximinus, Maximinus Thrax ve I. Maximinus olarak da bilinen, 235–238 arasında hükümdarlık etmiş Roma imparatoru.

<span class="mw-page-title-main">Noricum</span>

Noricum bugünkü Avusturya ve Slovenya toprakları üzerinde kurulmuş bir Kelt krallığı idi. Geçmişte Roma İmparatorluğu'nun bir eyaletiydi. Kuzeyde Tuna nehri, batıda Rhaetia, doğuda Pannonia ve güneyde de İtalya ve Dalmaçya ile çevriliydi. Kabaca bugünkü Steiermark, Karintiya ve Viyana'nın batısında kalan Avusturya, Bavyera ve Salzburg'un bir bölümüne tekabül eder.

<span class="mw-page-title-main">Pannonia</span> Roma İmparatorluğunda bir eyalet (MS 20 - 107)

Pannonia ya da Panunya, Kuzey ve Doğusundan Tuna, Batısından Noricum ve daha yukarıda İtalya, Güneyinden Dalmaçya ve daha aşağıda Moesia eyaletleriyle çevrili olan Roma İmparatorluğu eyaleti.

<span class="mw-page-title-main">Cermanya</span> Cermenlerin Kuzey ve Orta Avrupada yerleşim kurdukları tarihsel bölge

Cermanya, antik çağda Cermenler adı verilen boyların Kuzey ve Orta Avrupa'da yerleşim kurdukları tarihsel bölge.

<span class="mw-page-title-main">Kalemegdan</span>

Kalemegdan Parkı, Türkçe söylenişiyle Kalemeydan Parkı veya kısaca Kalemegdan, Belgrad’ın en büyük parkı ve en önemli tarihi yapısıdır. Belgrad'ın Stari Grad ilçesinde, Sava ile Tuna Nehirlerinin kesişiminde, 125 metrelik bir tepede yer alır.

XIII. Lejyon, tarihsel olarak Roma Lejyonları'nın en dikkat çekici lejyonlarından biridir. XIII. Lejyon, Jül Sezar'ın Galya seferinde ve hemen ardından Roma iç savaşında çok önemli roller üstlenmiştir. Sezar'ın 10 Ocak MÖ 49 tarihinde Rubicon'u birlikte geçerek iç savaşın başlamasına neden olduğu lejyon, Lejyon XIII Gemina'dır. Lejyon varlığını 5. yüzyıla kadar sürdürmüş olup sembolü aslandı.

<span class="mw-page-title-main">Roma lejyonları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu liste, günümüze ulaşmış edebi, epigrafik ve arkeolojik deliller ışığında esas olarak Principate dönemine odaklanmış olan bir Roma lejyonları listesidir.

<span class="mw-page-title-main">Mezya</span> Balkanlarda tarihi bir bölge ve Roma İmparatorluğunun bir eyaleti

Mezya, Sırbistan ile Bulgaristan ve Romanya'nın Tuna Nehri'nin güneyindeki toprakları arasında yer alan tarihi bölge ve antik bir Roma eyaleti.

<span class="mw-page-title-main">Trakya (eyalet)</span>

Trakya, M.S.46 yılında oluşturulmuş Roma eyaleti.

<span class="mw-page-title-main">Germania Superior</span> Roma eyaleti

,

Vindelikler Ön Alplerde Konstanz gölü ile Inn nehri arasındaki bölgede yaşayan bir Kelt topluluğu. Tarihte ortaya çıkmaları M.Ö. 15 yılında Roma'nın işgaline uğramaları ile olmuştur.

Retsiyalılar, antik dönemde Orta Alplerde yaşamış olan bir halk topluluğu.

<span class="mw-page-title-main">Konstanz Gölü Muharebesi</span> Romalılar ile Keltler arasında MÖ 15 yılında Konstanz Gölünde gerçekleşen muharebe

Konstanz Gölü Muharebesi, Romalılar ile Keltler arasında MÖ 15 yılında Konstanz Gölü'nde gerçekleşen muharebe. Antik çağda yapılan diğer muharebelerle karşılaştırılırsa oldukça küçük bir muharebe sayılır.

<span class="mw-page-title-main">Roma egemenliği döneminde İskoçya</span>

Roma egemenliği döneminde İskoçya, günümüzde İskoçya olarak bilinen bölgenin Roma İmparatorluğu hâkimiyeti altındaki tarihî dönemi anlatır. Romalılar tarafından Kaledonya olarak anılan bölgeye ilk Roma birlikleri MS 71 yılında gelmiş ve Britanya'daki Kelt kabilelerini yenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Thurgau</span> İsviçre kantonu

Thurgau, İsviçre'nin kuzeydoğu kesiminde kanton. Kuzeyde Konstanz Gölü (Bodensee), kuzeybatıda Ren Nehri, güneyde Sankt Gallen kantonu, batıda da Zürich ve Schaffhausen kantonları ile çevrilidir. Yüzölçümü 991 km²'dir. Kanton merkezi Frauenfeld'tir.

Roma Galyası, MÖ 1. yüzyıldan MS 5. yüzyıla kadar Roma yönetimi altında bulunan Galya'yı ifade eder.