Radyofarmasötik

Radyofarmasötikler, radyoaktif izotoplar içeren bir ilaç grubudur. Teşhis ve tedavi ajanı olarak kullanılabilirler. Radyofarmasötikler, dış elektromanyetizmayı veya ultrasonu emen veya değiştiren kontrast maddeden farklı olarak radyasyonu kendileri yayarlar. Radyofarmakoloji, bu ajanlar üzerine uzmanlaşmış bir farmakoloji dalıdır.

Bu bileşiklerin ana grubu, vücut dokularındaki fonksiyon kaybını teşhis etmek için kullanılan radyoizleyicilerdir. Tüm tıbbi izotoplar radyoaktif olmasa da, radyofarmasötikler bu tür ilaçların en eski ve en yaygın olanlarıdır.

Diğer farmasötik ilaçlarda olduğu gibi, çeşitli standartlar bir arada bulunmasına rağmen, radyofarmasötikler için de ilaç terminolojisinde bir standardizasyon mevcuttur. Bu ajanlar için INN, Amerikan Farmakopesi (USP) adları ve IUPAC adları, önemsiz biçim farklılıkları dışında genellikle benzerdir.^[1]

Nükleer tıpta kullanılan radyofarmasötiklerin listesi aşağıdadır. Bazı radyoizotoplar, bir ilaca bağlı olmadan iyonik veya inert formda kullanılır; bunlar da listeye dahildir. Her radyoizotopu içeren bir bölüm ve bu radyoizotopun kullanıldığı radyofarmasötiği içeren bir tablo vardır. Bölümler, radyoizotopların İngilizce isimlerine göre alfabetik olarak sıralanmıştır. Aynı elementi içeren bölümler kütle numaralarına göre sıralanmıştır.

⁴⁷Ca bir beta ve gama yayıcıdır.

¹¹C bir pozitron yayıcıdır.

¹⁴C bir beta yayıcıdır.

⁵¹Cr bir gama yayıcıdır.

⁵⁷Co bir gama yayıcıdır.

⁵⁸Co bir gama yayıcıdır.

¹⁶⁹Er bir beta yayıcıdır.

¹⁸F is a positron emitter with a half-life of 109 minutes. It is produced in medical cyclotrons, usually from oxygen-18, and then chemically attached to a pharmaceutical. See PET scan.

⁶⁷Ga is a gamma emitter. See gallium scan.

⁶⁸Ga is a positron emitter, with a 68-minute half-life, produced by elution from germanium-68 in a gallium-68 generator. See also positron emission tomography.

³H or tritium is a beta emitter.

¹¹¹In is a gamma emitter.

Iodine-123 (I-123) is a gamma emitter. It is used only diagnostically, as its radiation is penetrating and short-lived.

¹²⁵I is a gamma emitter with a long half-life of 59.4 days (the longest of all radioiodines used in medicine). Iodine-123 is preferred for imaging, so I-125 is used diagnostically only when the test requires a longer period to prepare the radiopharmaceutical and trace it, such as a fibrinogen scan to diagnose clotting. I-125's gamma radiation is of medium penetration, making it more useful as a therapeutic isotope for brachytherapy implant of radioisotope capsules for local treatment of cancers.

¹³¹I is a beta and gamma emitter. It is used both to destroy thyroid and thyroid cancer tissues (via beta radiation, which is short-range), and also other neuroendocrine tissues when used in MIBG. It can also be seen by a gamma camera, and can serve as a diagnostic imaging tracer, when treatment is also being attempted at the same time. However iodine-123 is usually preferred when only imaging is desired.

⁵⁹Fe is a beta and gamma emitter.

⁸¹Kr^m is a gamma emitter.

¹⁷⁷ is a beta emitter.

¹³N is a positron emitter.

¹⁵O is a positron emitter.

³²P is a beta emitter.

²²³Ra is an alpha emitter.

⁸²Rb is a positron and gamma emitter.

¹⁵³Sm is a beta and gamma emitter.

⁷⁵Se is a gamma emitter.

²²Na is a positron and gamma emitter.

²⁴Na is a beta and gamma emitter.

⁸⁹Sr is a beta emitter.

Technetium-99m is a gamma emitter. It is obtained on-site at the imaging center as the soluble pertechnetate which is eluted from a technetium-99m generator, and then either used directly as this soluble salt, or else used to synthesize a number of technetium-99m-based radiopharmaceuticals.

²⁰¹Tl is a gamma emitter.

¹³³Xe is a gamma emitter.

⁹⁰Y is a beta emitter.

• Medical radionuclides production simulator – IAEA 26 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.