İçeriğe atla

Radyo ve Televizyon Üst Kurulu

Radyo ve Televizyon Üst Kurulu
RTÜK

RTÜK'ün Ankara'daki genel merkezi
Genel bilgiler
Kuruluş tarihi20 Nisan 1994[1]
Önceki kurum
BağlılığıKültür ve Turizm Bakanlığı
Personel sayısı550[2]
Yıllık bütçe₺271.781.000 (2022)[3]
Yönetici(ler)
Web sitesirtuk.gov.tr

Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK), Türkiye'de faaliyet gösteren tüm radyo ve televizyonların yayınlarını denetleyen kamu kuruluşu. Üyeleri TBMM Genel Kurulu tarafından siyasi partilerin adayları arasından seçilir. Türkiye Cumhurbaşkanı tarafından, Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı ile ilişkilendirilmiştir.[4]

Yetki ve sorumluluk alanı

RTÜK, özel radyo ve televizyon yayınlarını düzenleyen, mülga 3984 Sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları Hakkında Kanun'un 13 Nisan 1994 tarihinde TBMM'de kabul edilmesinin ardından, 20 Nisan 1994[1] tarihinde 21911 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmesiyle kurulmuştur.[5]

Ancak mülga 3984 sayılı Kanun, birtakım değişikliklerle günün şartlarına uyarlanmak istenmiş olmasına rağmen, Anayasa Mahkemesi'nin bazı maddeleri iptal etmesi ve AB müktesebatına uyum çerçevesinde "AB Görsel-İşitsel Medya Hizmetleri Yönergesi" hükümleri esas alınarak yeniden bir düzenleme yapılması gereği ortaya çıkmıştır. Bu amaçla hazırlanan 6112 Sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun tasarısı, 15 Şubat 2011 tarihinde TBMM'de kabul edilerek yasalaşmış ve 3 Mart 2011 tarihli ve 27863 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.[6]

Radyo ve Televizyon Üst Kurulunun görev ve yetkileri, 6112 Sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun'un 34. maddesinde belirlenmiştir. Buna göre; radyo, televizyon ve isteğe bağlı yayın hizmetleri sektörünü düzenlemek ve denetlemek amacıyla, idari ve mali özerkliğe sahip, tarafsız bir kamu tüzel kişiliği niteliğinde Radyo ve Televizyon Üst Kurulu kurulmuştur. Üst Kurul, bu Kanun ve mevzuatta kendisine verilen görev ve yetkileri kendi sorumluluğu altında bağımsız olarak yerine getirir ve kullanır. Üst Kurul, bu Kanun'da ve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu'nda belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde kendisine tahsis edilen mali kaynakları görev ve yetkilerinin gerektirdiği ölçüde, kendi bütçesinde belirlenen usul ve esaslar dâhilinde serbestçe kullanır. Üst Kurulun malları Devlet malı hükmündedir, haczedilemez. Üst Kurul, Hükûmet ile olan ilişkilerini Başbakan veya görevlendireceği bir bakan aracılığıyla yürütür. Üst Kurul Sayıştay denetimine tabidir.

Üst Kurul, öngördüğü yükümlülükleri yerine getirmeyen, izin şartlarını ihlal eden, yayın ilkelerine ve Kanun'da belirtilen diğer esaslara aykırı yayın yapan özel radyo ve televizyon kuruluşlarını uyarır veya aynı yayın kuşağında açık şekilde özür dilemesini ister. Bu talebe uyulmaması veya aykırılığın tekrarı hâlinde ihlale konu olan programın yayını, bir ila on iki kez arasında durdurulur. Bu süre içinde programın yapımcısı ve varsa sunucusu hiçbir ad altında başka bir program yapamaz. Yayını durdurulan programların yerine, aynı yayın kuşağında ve reklamsız olarak, ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına Üst Kurulca hazırlattırılacak eğitim, kültür, trafik, kadın ve çocuk hakları, gençlerin fiziksel ve ahlaki gelişimi, uyuşturucu ve zararlı alışkanlıklarla mücadele, Türk dilinin güzel kullanımı ve çevre eğitimi konularında programlar yayınlanır.

Kurul kararları idari yargının denetimine açıktır. Kurallar AB normlarına uygundur.

LGBT bireylerine karşı tutum

Toplum genelinde kabul görmüş ya da reddedilmiş konularla ilgili toplum adına karar verme görevi ile TBMM Genel Kurulu tarafından seçilen RTÜK Sex and the City 2 filminin yayın haklarını satın alan TV kanalından bu konuda bir savunma istedi. Kurul, filmdeki eşcinsel evliliği ile ilgili sahnelerin "toplumun millî ve manevi değerlerine, Türk aile yapısına aykırı" olduğunu belirtmiştir.[7][8] RTÜK'ün ayrıca ile dijital yayın platformlarına aksiyon alabilmesi yetkisinden dolayı Disney+'da yayımlanan Love, Victor adlı TV programının yaş sınırlaması +13'ten +18'e çıkartılıp, dizinin 2. sezon 4. bölümü “toplumu rahatsız edici ve ahlaka aykırı davranışlar içerdiği” yönündeki rapora dayanarak cezalandırdı. Platforma üst sınırdan idari para cezası verildi.[9]

RTÜK Üst Kurul üyeleri

# Adı Seçilme Tarihi Görev Aday Gösteren Parti
1Ebubekir Şahin10 Ekim 2023[10]BaşkanAK Parti
2Orhan Karadaş29 Haziran 2021Başkan VekiliAK Parti
4İlhan Taşcı10 Ekim 2023[10]ÜyeCHP
5Nurullah Öztürk11 Temmuz 2019[11]ÜyeAK Parti
6Necdet İpekyüz10 Ekim 2023ÜyeDEM Parti
6Mehmet Daniş29 Haziran 2021ÜyeAK Parti
7Deniz Güçer29 Haziran 2021ÜyeMHP
8Ahmet Can Buğday17 Ocak 2024ÜyeİYİ Parti
9Tuncay Keser6 Nisan 2023ÜyeCHP

RTÜK başkanları

Başkan Görev Başlangıcı Görev Bitişi
1Ali Baransel16 Mayıs 199428 Mayıs 1996
2Güneş Müftüoğlu29 Mayıs 19965 Mart 1997
3Orhan Oğuz6 Mart 19973 Aralık 1997
4İbrahim Agah Çubukçu8 Aralık 199731 Mayıs 1998
5Kutlu Savaş1 Haziran 199831 Mayıs 2000
6Nuri Kayış1 Haziran 20003 Haziran 2002
7Fatih Karaca4 Haziran 200214 Temmuz 2005
8Aykut Zahid Akman17 Temmuz 200515 Temmuz 2009
9Davut Dursun17 Temmuz 200915 Temmuz 2015
10İlhan Yerlikaya25 Kasım 201522 Ocak 2019
11Ebubekir Şahin23 Ocak 2019Görevde

RTÜK eski üyeleri

Üye Görev Başlangıcı Görev Bitişi
1Biltekin ÖzdemirMayıs 1994Kasım 1995
2Cumhur ErsümerMayıs 1994Kasım 1995
3Esin KonançMayıs 1994Mayıs 1996
4Nedim TekinMayıs 1994Mayıs 2000
5Şevki GöğüsgerMayıs 1994Mayıs 2000
6Emin BaşerMayıs 199415 Temmuz 2005
7Mehmet DoğanMayıs 199615 Temmuz 2005
8Tülay ÇetingüleçMayıs 199815 Temmuz 2005
9Arif ÖzkökMayıs 200014 Ağustos 2001
10Bozkurt Zakir AvşarMayıs 200015 Temmuz 2005
11Beşir Ayvaz31 Ekim 200113 Temmuz 2005
12Taha Yücel13 Temmuz 200528 Haziran 2022
13Özer Gürbüz15 Temmuz 200521 Şubat 2006
14Paşa Yaşar15 Temmuz 200515 Temmuz 2009
15Şaban Sevinç15 Temmuz 200515 Temmuz 2009
16Mehmet Dadak15 Temmuz 200529 Eylül 2010
17Abdulvahap Darendeli15 Temmuz 200515 Temmuz 2013
18Arif Merdol14 Mart 200615 Temmuz 2007
19Hülya Alp15 Temmuz 200715 Temmuz 2013
20Hasan Tahsin Fendoğlu15 Temmuz 20099 Şubat 2015
21Esat Çıplak15 Temmuz 200921 Temmuz 2021
22Korkmaz Alemdar19 Ekim 201015 Temmuz 2011
23Hamit Ersoy30 Mart 201115 Temmuz 2019
24Ahmet Yıldırım3 Kasım 201110 Şubat 2015
25Ali Öztunç15 Temmuz 201331 Ağustos 2015
26Ersin Öngel11 Mart 20153 Kasım 2017
27Arif Fırtına21 Temmuz 201521 Temmuz 2021
28İsmet Demirdöğen3 Eylül 201515 Temmuz 2019
29Faruk Bildirici15 Temmuz 201931 Ekim 2019
30Okan Konuralp1 Mart 202016 Mart 2023
31Ali Ürküt11 Temmuz 20191 Ocak 2024

Ayrıca bakınız

  • Akıllı İşaretler Sembol Sistemi
  • BTK

Kaynakça

Özel
  1. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2018. 
  2. ^ RTÜK 2016-2020 Stratejik Planı Özeti 11 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., erişim tarihi: 6 Eylül 2017.
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 31 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 27 Ocak 2022. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2018. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2018. 
  6. ^ https://kms.kaysis.gov.tr/Home/Kurum/70203335 []
  7. ^ "Ne Bir Hastalık Ne Bir Suç" - Türkiye'de Lezbiyen, Gey, Biseksüel ve Trans Bireyler Eşitlik İstiyor (İngilizce). Birleşik Krallık: Uluslararası Af Örgütü. 2011. s. 10. 
  8. ^ Meltem Özgenç (23 Mart 2011). "Sex and the RTÜK" (http://www.hurriyet.com.tr/gundem/17346740.asp). Ankara: Hürriyet. 
  9. ^ Portalı, Kaos GL-LGBTİ+ Haber. "RTÜK'ün cezalandırdığı dizi: Love, Victor". Kaos GL - LGBTİ+ Haber Portalı. 27 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2023. 
  10. ^ a b RTÜK üyeliğine ilk kez 16 Ekim 2017'de seçilmiştir.
  11. ^ RTÜK üyeliğine ilk kez 14 Mayıs 2013'te seçilmiştir.
Genel

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Radyo Televizyon Kurumu</span> Türk kamuya açık televizyon şirketi ve radyosu

Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT), 1 Mayıs 1964 tarihinde çıkarılan TRT yasasıyla kurulan ve Türkiye'nin kamu yayıncılığı yapmakla görevli ilk ve tek kuruluşudur. TRT aynı zamanda Türkiye’den Avrupa Yayın Birliği (EBU)’ne tam üye olan ilk ve tek yayıncıdır.

Britanya Yayın Kuruluşu ya da BBC, Birleşik Krallık merkezli olarak Britanya Kraliyeti himaye ve finansal desteğiyle faaliyet gösteren uluslararası yayın kuruluşudur. Kuruluşundan 1954'e kadar televizyon, 1972'ye kadar da radyo yayınları alanında tekel konumunu korumuştur. Merkezi Londra'da bulunur.

Açık Radyo, 13 Kasım 1995 tarihinde İstanbul iline ve çevresine yayın yapmak amacıyla açılmış olan bölgesel, bağımsız ve kâr amacı gütmeyen radyo istasyonu.

Vergi hukuku, kamu hukuku içinde yer alan ve devletin mali faaliyetlerinin hukuki yönünü inceleyen mali hukukun bir alt dalıdır. Mali hukuk; vergi (gelir) hukuku, harcama (gider) hukuku ve bütçe hukuku olmak üzere üç alt sınıflandırmaya tabidir. Vergi hukuku, devletin kamu gücüne dayanarak elde ettiği kamu gelirlerinin hukuki rejimini inceler.

<span class="mw-page-title-main">Türksat</span> Türk uydu operatörü

Türksat Uydu Haberleşme Kablo TV ve İşletme A.Ş., Türkiye'nin Kablo TV ve tek uydu operatörüdür.

<span class="mw-page-title-main">Akıllı İşaretler</span> Akıllı işaretler ve amaçları

Akıllı İşaretler, 23 Nisan 2006 tarihinden itibaren televizyon yayınlarındaki uygun ya da uygunsuz sayılabilecek içeriği özetlemesi amacıyla Radyo ve Televizyon Üst Kurulu tarafından geliştirilmiş bir sembol sistemidir.

<span class="mw-page-title-main">Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı</span> Türkiyede bir bakanlık

Türkiye Cumhuriyeti Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığına bağlı olarak çalışan, ulaştırma ve altyapı işlerinden sorumlu olan bakanlık.

<span class="mw-page-title-main">Devlet bütçesi</span> kamu gelir ve giderlerinin, yasama organı tarafından onaylanarak, hükûmet tarafından yürütülüp uygulanmasına izin veren bir kanun, bir hukuki belge

Devlet bütçesi, kamu gelir ve giderlerinin, yasama organı tarafından onaylanarak, hükûmet tarafından yürütülüp uygulanmasına izin veren bir kanun, bir hukuki belgedir. Bir başka deyişle kamu kaynaklarının toplanması ve harcamaların yapılması için hükûmetin, ulusal egemenliği temsil eden parlamentodan aldığı bir yetkidir; bu bağlamda toplum ile siyasi iktidar arasında kaynakların kullanımı konusunda yapılan bir sözleşme olarak görülebilir.

<span class="mw-page-title-main">Tüzük</span>

Tüzük (Nizamname), yasalarca belirlenen işlerin nasıl yapılacağını gösteren, bakanlar kurulunca çıkarılan ve tıpkı kanunlar gibi cumhurbaşkanının imzasından sonra aksine bir hüküm yoksa Resmi Gazetede yayınlandıktan 45 gün sonra yürürlüğe giren bir düzenleyici işlemdir. Ancak kanundan farklı olarak Danıştayın denetiminden geçmek zorundaydı, aksi takdirde yok hükmündeydi. Ayrıca bir kurum ya da kuruluşun amaçlarını, görevlerini ve izleyeceği yol ve yöntemleri belirttikleri maddeler bütünüdür. Kanunların uygulanmasına ilişkin esasları gösterirdi. 2017 yılında gerçekleşen Anayasa değişikliği ile tüzük çıkarılması kaldırıldı. Ancak bu tarihten önce yayımlanarak yürürlüğe giren tüzükler, mülga edilecekleri zamana kadar yürürlükte kalacaktır.

<span class="mw-page-title-main">Kültür ve Turizm Bakanlığı (Türkiye)</span> Türkiyede bir bakanlık

Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığına bağlı olarak çalışan, kültür ve turizm işlerinden sorumlu olan bakanlık. 16 Nisan 2003 tarih ve 4848 sayılı kanun ile kuruldu. Daha sonra bu kanun lağvedilerek 10 Temmuz 2018 tarihli cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle yeniden düzenlendi.

<span class="mw-page-title-main">Subliminal mesaj</span> Bilinçli algılama sınırının altında kalan, ancak bilinçaltını etkilediği düşünülen mesaj.

Subliminal mesaj veya bilinçaltı mesaj, başka bir objenin içine gömülü olan bir işaret ya da mesajdır ve normal insan algısı limitlerinin altında kalmak, o anda fark edilmemek üzere tasarlanmıştır. Subliminal mesajlar insanın bilinçli dikkati tarafından fark edilemezler, ancak bu mesajların insanın bilinçaltını etkiledikleri ileri sürülmektedir. Subliminal teknikler reklamcılık ve propaganda alanlarında sıklıkla kullanılmaktadır. Dizilerde veya filmlerde karakterlerin içtiği içecek markaları, kıyafetleri subliminal mesaj örneklerindendir. Bu tekniklerin amaçları, etkisi, kullanım sıklığı ve rekabet gibi konularda ahlaka uygunluğu konuları tartışmalıdır. Marka ve ürünlerin pazarlamasından toplumun ilgi, ihtiyaç ve algısını değiştirmeye kadar birçok konuda kullanılmaktadır. Bir kişiyi, kurumu ya da ürünü kötü göstermek için o şey ile kötü olan bir nesnenin aynı temada işlenmesi subliminal mesajın en yaygın kullanılma şeklidir. Şu ana kadar yapılan çalışmalar neticesinde en bilinçli ve defansif kişiler bile bu mesajları ilk bakışta %100 olarak çözememektedir. Bu da toplumlarımızı yönlendirmeli reklamlara karşı savunmasız bırakmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Özelleştirme İdaresi Başkanlığı</span>

Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, Türkiye Cumhuriyeti Hazine ve Maliye Bakanlığı'na bağlı kamu tüzel kişiliğine sahip, özel bütçeli bir kurumdur. 27 Kasım 1994 tarih, 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun'la kurulmuştur. İdarede 1 başkan, 3 başkan yardımcısı, toplam 19 daire başkanı ve proje grup başkanı ile birlikte yaklaşık 330 personel görev yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu</span>

Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu (TİTCK) Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığına bağlı olarak görev yapan ve Bakanlık politika ve hedeflerine uygun olarak ilaçlar, ilaç üretiminde kullanılan etken ve yardımcı maddeler, ulusal ve uluslararası kontrole tabi maddeler, tıbbî cihazlar, vücut dışı tıbbî tanı cihazları, geleneksel bitkisel tıbbî ürünler, kozmetik ürünler, homeopatik tıbbî ürünler, insan vücuduna doğrudan temas eden biyosidal ürünler ve özel amaçlı diyet gıdalar hakkında düzenleme yapmakla görevli özel bütçeli, kamu tüzel kişiliğine haiz kamu kurumudur.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa Yayın Birliği</span> Avrupada bir yayıncı birliği

Avrupa Yayın Birliği (AYB), Avrupa kamu televizyon ve radyo yayıncıları birliğidir. Birlik, 12 Şubat 1950 tarihinde kurulmuş olup 56 ülkeden 112 üyeye ve 20 ülkeden 31 ortak üyeye sahiptir. Merkezi, İsviçre'nin Cenevre kentinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kredi ve Yurtlar Genel Müdürlüğü</span> sosyal amaçlı hizmet veren bir kamu kurumu

Kredi ve Yurtlar Genel Müdürlüğü, Türkiye Cumhuriyeti Gençlik ve Spor Bakanlığına bağlı, 22 Ağustos 1961 tarihinde kurulan ve yüksek öğrenim gören ve maddi olanaklardan yoksun öğrencilerin maddi yönden desteklenmesi amaçlayan tüzel kişiliğe sahip, özel hukuk hükümlerine tâbi özel bütçeli ve sosyal amaçlı hizmet veren bir kamu kurumudur.

<span class="mw-page-title-main">Yayın Yüksek Kurulu</span>

Yayın Yüksek Kurulu, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde faaliyet gösteren tüm radyo ve televizyonların yayınlarını düzenlemekle yükümlü üst kuruldur. Kurul yayınların ilgili yasal mevzuata ve kurul tarafından belirlenen yayın ilkelerine uygunluğunu denetlemektedir.

Radyo ve Televizyon Yüksek Kurulu (RTYK) ya da diğer adıyla Yayın Yüksek kurulu, 11 Temmuz 1952 tarihinde 20. Türkiye Hükûmeti tarafından radyo ve televizyonların denetlenmesi amacıyla kurulan kamu kuruluşu. Türkiye'nin ilk televizyon kanalı olan İTÜ TV'nin 9 Temmuz 1952'de kuruluşu üzerine iki gün sonra kurulmuştur. Günümüzde hizmet veren RTÜK adlı kuruluşun öncülüdür.

<span class="mw-page-title-main">Hazine ve Maliye Bakanlığı (Türkiye)</span> hazine ve maliye işlerinden sorumlu olan bakanlık

Türkiye Cumhuriyeti Hazine ve Maliye Bakanlığı, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığına bağlı olarak çalışan, hazine ve maliye işlerinden sorumlu olan bakanlıktır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Belediyeler Birliği</span> Türkiye belediyelerini tek çatıda toplayan dernek

Türkiye Belediyeler Birliği (TBB), 1945 yılında belediyecilik alanında faaliyet göstermek üzere kamu yararına bir dernek olarak kurulmuş ve belediyelerin hak ve menfaatlerini dernek çatısı altında korumaya yönelik olarak belediyecilikle ilgili faaliyetlerini 57 yıl dernek statüsünde sürdürmüştür. Türkiye Belediyeler Birliği, Türkiye'deki bütün belediyeleri tek çatı altında toplamak amacıyla Bakanlar Kurulunun 21 Ağustos 2002 tarih ve 2002/4559 sayılı kararıyla mahalli idare birliği statüsüne kavuşmuştur. 5355 sayılı Mahalli İdare Birlikleri Kanunu'nun 26.05.2005 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisinde kabul edilmesi ve 11.6.2005 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmesi ve bu Kanuna göre hazırlanan Türkiye Belediyeler Birliği Tüzüğü'nün İçişleri Bakanlığınca 28.09.2005 tarihinde onaylanmasıyla Türkiye Belediyeler Birliği, ulusal ve uluslararası düzeyde belediyeleri temsil etme yetkisine sahip ve bütün belediyelerin doğal üyesi olduğu tek mahalli idare birliği özelliğine kavuşmuştur.

Kontv, Türkiye'de bir televizyon kanalı. 10 Haziran 1992 tarihinde Konya'da kuruldu.